What did people do before anesthesia? - Sally Frampton

1,816,502 views ・ 2023-06-08

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Dick Stada Nagekeken door: Tahlia Flora
00:07
With medical students restraining the patient and onlookers eagerly awaiting,
0
7170
4421
Met studenten die de patiënt in bedwang hielden
en nieuwsgierige toeschouwers eromheen,
00:11
Scottish surgeon Robert Liston poised himself to begin.
1
11591
3378
stond de Schotse chirurg Robert Liston op het punt om te beginnen.
00:15
In quick succession, he cut his patient’s flesh,
2
15011
2586
Vlot sneed hij in het vlees van de patiënt,
00:17
sawed through their tibia and fibula and, within just a few minutes,
3
17597
3670
zaagde scheen- en kuitbeen door, en binnen een paar minuten
00:21
the amputation was complete.
4
21267
2252
was de amputatie een feit.
00:23
It was the 1830s and Liston was renowned for his surgical speed.
5
23519
4922
Het was in de jaren 1830
en Liston stond bekend om zijn chirurgische snelheid.
00:28
This was important because, before anesthesia was widely used,
6
28483
3878
Dat was belangrijk, want voordat anesthesie alom gebruikt werd,
00:32
patients had to consciously endure every moment of surgery.
7
32361
4880
moesten patiënten bij kennis elk moment van de operatie ondergaan.
00:37
The quest for anesthetics that could induce unconsciousness
8
37241
3337
De zoektocht naar middelen die bewusteloosheid kunnen veroorzaken
00:40
and enable more meticulous surgeries launched long before Liston.
9
40578
3879
en preciezere operaties mogelijk maken, begon lange tijd voor Liston.
00:44
Around 200 CE, Chinese physician Hua Tuo described mixing alcohol
10
44457
5756
Rond 2000 v.Chr. beschreef de Chinese arts Hua Tuo een mengsel van alcohol
00:50
with a powder of various ingredients to anesthetize patients.
11
50213
3879
met een poeder van diverse ingrediënten om patiënten te verdoven.
00:54
And 13th century Arab surgeon Ibn al-Quff described patients taking anesthetics,
12
54092
5505
De 13e-eeuwse Arabische chirurg Ibn al-Quff
beschreef patiënten die anesthetica gebruikten,
00:59
likely inhaling drugs like cannabis, opium, and mandrake,
13
59597
3212
zoals het snuiven van cannabis, opium en alruin
01:02
from saturated sponges.
14
62809
1626
uit verzadigde sponzen.
01:04
By the end of the 1700s, many scientists were pondering
15
64477
3754
Tegen het einde van de 16e eeuw gingen veel wetenschappers nadenken
01:08
chemistry’s medical applications.
16
68231
2085
over chemische medische toepassingen.
01:10
This led to a profusion of anesthetic advancements involving three main players:
17
70399
5548
Dit leidde tot veel verbeteringen in de anesthesie,
met drie hoofdrolspelers:
01:15
nitrous oxide, ether, and chloroform.
18
75947
3170
lachgas, ether en chloroform.
01:19
In 1799, English chemist Humphry Davy began experimenting with nitrous oxide,
19
79158
5881
In 1799 ging de Engelse chemicus Humphry Davy experimenteren
met distikstofoxide, of lachgas,
01:25
or laughing gas— inhaling it himself and observing its effects on friends.
20
85039
5255
door het in te ademen en de uitwerking te bekijken bij vrienden.
01:30
Davy noted that its pain-relieving abilities might make it useful
21
90294
3629
Davy zag dat de pijnverzachtende werking
nuttig kon zijn bij chirurgische ingrepen,
01:33
for surgical operations—
22
93923
1835
01:35
but it would be decades before that happened.
23
95758
2711
maar het zou tientallen jaren duren voor dat gebeurde.
01:38
This was, at least in part, because some surgeons and patients
24
98594
3254
Dat was deels vanwege sommige chirurgen en patiënten
01:41
were skeptical of the effectiveness and safety of anesthetic drugs.
25
101848
4546
die sceptisch waren over de werking en de veiligheid van het middel.
01:46
In 1804, Japanese surgeon Seishū Hanaoka successfully removed a breast tumor
26
106602
5881
In 1804 verwijderde de Japanse chirurg Seishū Hanaoka een borsttumor
01:52
from a patient anesthetized with a mix of medicinal herbs.
27
112483
3504
bij een patient die was verdoofd met medicinale kruiden.
01:56
But the news stayed in Japan indefinitely.
28
116028
2920
Het nieuws bleef voorlopig in Japan hangen.
01:59
Eventually, ether started garnering medical attention.
29
119323
3796
Uiteindelijk begon ether de aandacht van de medici te krijgen.
02:04
It was first formulated centuries before then came to be used recreationally.
30
124036
4922
De formule die al eeuwen oud was, werd in die tijd recreatief gebruikt.
02:08
During the so-called “ether frolics” of the early 1800s,
31
128958
3879
Tijdens de zogenaamde ‘etherfeestjes’ uit het begin van de 19e eeuw,
02:12
an American physician noted that the fall he suffered
32
132837
2836
merkte een Amerikaanse arts dat de val die hij maakte,
02:15
while using ether was painless.
33
135673
2252
terwijl hij ether had gebruikt, geen pijn deed.
02:18
In 1842, he etherized a patient and successfully removed
34
138050
4797
In 1842 verdoofde hij een patiënt en verwijderde met succes
02:22
a tumor from his neck.
35
142847
1626
een tumor uit zijn nek.
02:24
In the meantime, dentists finally began recognizing nitrous oxide’s promise.
36
144724
5547
Ondertussen gingen tandartsen ook in de werking van lachgas geloven.
02:31
But, in 1845, when an American dentist attempted a public tooth extraction
37
151147
4796
Maar toen in 1845 een Amerikaanse tandarts probeerde publiekelijk een tand te trekken
02:35
on someone anesthetized with nitrous oxide,
38
155943
2670
bij iemand die verdoofd was met lachgas,
02:38
he apparently encountered a setback when his patient screamed.
39
158613
4087
stuitte hij op tegenslag, omdat de patiënt begon te gillen.
02:42
It was probably just an insufficient dose—
40
162700
2544
De dosis was waarschijnlijk niet genoeg,
02:45
but it was a bad publicity moment for the drug.
41
165244
3045
maar het was een slecht moment voor reclame voor het middel.
02:48
Meanwhile, dentists refined ether for tooth extractions.
42
168998
3837
Intussen verfijnden tandartsen de ether voor het trekken van tanden.
02:53
And, in October 1846, an American dentist administered ether to a patient,
43
173044
5130
En in 1846 diende een Amerikaanse tandarts ether toe aan een patiënt,
02:58
and a surgeon removed the man’s neck tumor.
44
178174
2586
en de chirurg verwijderde een nektumor bij de man.
03:00
Two months later, Liston himself performed an upper leg amputation
45
180968
4421
Twee maanden later voerde Liston zelf een bovenbeenamputatie uit
03:05
on an etherized patient,
46
185389
1877
bij een met ether verdoofde patiënt,
03:07
who reportedly regained consciousness minutes after
47
187266
2878
van wie werd gezegd dat hij een paar minuten later vroeg
03:10
and asked when the procedure would begin.
48
190144
2419
wanneer het zou beginnen.
03:12
Further ether-enabled successes followed from India, Russia, and beyond.
49
192772
4880
Er volgden successen met ether in India, Rusland en nog verder weg.
03:18
But ether had issues, including unpleasant side effects.
50
198110
4130
Maar ether had wel onprettige bijwerkingen.
03:23
Scottish obstetrician James Simpson heard about an alternative anesthetic
51
203199
4796
De Schotse verloskundige James Simpson hoorde over een alternatieve verdoving
03:27
called chloroform.
52
207995
1252
met de naam chloroform.
03:29
And, in 1847, he and two colleagues decided to try some themselves
53
209247
4963
In 1847 besloot hij met twee collega’s om het uit te proberen
03:34
and promptly passed out.
54
214210
1376
en ze vielen gelijk flauw.
03:35
Soon after, Simpson administered chloroform
55
215711
2336
Kort daarna diende Simpson chloroform toe
03:38
to one of his patients during childbirth.
56
218047
2294
aan twee patiënten bij de bevalling.
03:40
It quickly gained popularity because it was fast-acting
57
220466
3420
Het werd snel populair omdat het snel werkte
03:43
and thought to be side-effect-free—
58
223886
2252
en het leek geen bijwerkingen te hebben,
03:46
though we now know it’s harmful and probably carcinogenic.
59
226138
3546
hoewel we nu weten dat het schadelijk is en waarschijnlijk kankerverwekkend.
03:49
Because anesthetics weren’t yet fully understood,
60
229892
2753
Omdat men verdovingen nog niet helemaal begreep,
03:52
they sometimes had lethal consequences.
61
232645
3045
hadden ze soms dodelijke gevolgen.
03:55
And some doctors held sexist and racist beliefs that dictated
62
235773
3337
Bij sommige artsen speelde seksisme en racisme mee
bij hoeveel verdoving werd gegeven, als dat al werd gedaan.
03:59
the amount of anesthesia they’d provide, if any at all.
63
239110
3545
04:03
American obstetrician Charles Meigs argued that the pain of childbirth
64
243155
4380
De Amerikaanse verloskundige Charles Meigs voerde aan
dat de pijn bij een bevalling een vorm van goddelijk lijden was
04:07
was a form of divine suffering
65
247535
2377
04:09
and was skeptical that doctors should interfere with it.
66
249912
3128
en betwijfelde of doktoren zich daarmee moesten bemoeien.
04:13
Throughout the 1840s, American physician James Marion Sims
67
253207
4338
Gedurende de jaren 1840 voerde Amerikaans arts James Marion Sims
04:17
conducted experimental gynecological surgeries without pain relief,
68
257545
4838
experimentele gynaecologische operaties uit zonder pijngevoel,
04:22
primarily upon enslaved Black women.
69
262550
3044
voornamelijk op tot slaaf gemaakte zwarte vrouwen.
04:25
By the late 19th century, those who could access anesthetics
70
265803
3462
Eind 19e eeuw ondergingen degenen die toegang hadden tot anesthesie
04:29
were undergoing increasingly complex operations,
71
269265
3336
steeds ingewikkeldere operaties,
04:32
including some that were previously impossible.
72
272601
2795
ook een aantal die eerst nog niet mogelijk waren.
04:35
Chloroform came to be understood as a riskier, more toxic option,
73
275563
4296
Chloroform ging bekend staan als een riskantere, giftigere optie
04:39
and fell out of favor by the early 1900s.
74
279859
2752
en viel tegen het begin van de 20e eeuw uit de gratie.
04:42
Alongside newer drugs, ether and nitrous oxide are still used today—
75
282611
4880
Naast nieuwe middelen worden ether en lachgas nog steeds gebruikt,
04:47
but in modified formulations that are safer and produce fewer side effects,
76
287491
3921
maar met andere formules die veiliger zijn en minder bijwerkingen hebben,
04:51
while doctors closely monitor the patient’s state.
77
291412
2836
terwijl artsen de patiënt goed in de gaten houden.
04:54
Thanks to these advances,
78
294373
1543
Dankzij deze verbeteringen
04:55
speed is not always of the essence and, instead of acute agony,
79
295916
4880
is snelheid niet meer essentieel
en in plaats van acute pijn kan een operatie voelen als een droom.
05:00
surgery can feel like just a dream.
80
300796
3212
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7