History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler

Geschiedenis vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler

Vertaald door: Feike Laffeber Nagekeken door: Els De Keyser

He was one of the most influential figures

Hij was één van de meest invloedrijke figuren

of the 20th century,

van de 20e eeuw,

forever changing the course

die voor altijd de koers

of one of the world's largest countries.

van één van de grootste landen ter wereld veranderde.

But was he a hero

Maar was hij een held

who toppled an oppressive tyranny

die een onderdrukkende tirannie omgooide

or a villain who replaced it with another?

of een schurk die ze verving door een andere?

It's time to put Lenin on the stand

Het is tijd om Lenin op te roepen

in History vs. Lenin.

voor de zaak 'Geschiedenis vs Lenin'.

"Order, order, hmm.

"Stilte, stilte, hmm.

Now, wasn't it your fault that the band broke up?"

Dus, was het jouw schuld dat de band uit elkaar viel?"

"Your honor, this is Vladimir Ilyich Ulyanov,

"Edelachtbare, dit is Vladimir Iljitsj Oeljanov,

AKA Lenin, the rabblerouser

ofwel Lenin, de onruststoker

who helped overthrow the Russian tsar Nicholas II in 1917

die hielp de Russische tsaar Nicolaas II af te zetten in 1917

and founded the Soviet Union,

en de Sovjet-Unie stichtte,

one of the worst dictatorships of the 20th century."

één van de ergste dictaturen van de 20e eeuw."

"Ohh."

"Ohh."

"The tsar was a bloody tyrant

"De tsaar was een bloeddorstige tiran

under whom the masses toiled in slavery."

die het volk in slavernij liet zwoegen."

"This is rubbish.

"Dit is onzin.

Serfdom had already been abolished in 1861."

Lijfeigenschap was al in 1861 afgeschaft."

"And replaced by something worse.

"En vervangen door iets ergers.

The factory bosses treated the people

De fabrieksbazen behandelen mensen

far worse than their former feudal landlords.

nog slechter dan hun feodale landheren.

And unlike the landlords,

En anders dan die heren,

they were always there.

waren zij altijd aanwezig.

Russian workers toiled for eleven hours a day

Russische arbeiders zwoegden elf uur per dag

and were the lowest paid in all of Europe."

en werden het laagst betaald van heel Europa."

"But Tsar Nicholas made laws to protect the workers."

"Maar tsaar Nicolaas maakte wetten om de arbeiders te beschermen."

"He reluctantly did the bare minimum to avert revolution,

"Hij deed met tegenzin het minst mogelijke om revolutie te voorkomen

and even there, he failed.

en zelfs daarin faalde hij.

Remember what happened in 1905

Bedenk wat er gebeurde in 1905,

after his troops fired on peaceful petitioners?"

nadat zijn troepen het vuur openden op vreedzame betogers?"

"Yes, and the tsar ended the rebellion

"Ja, en de tsaar eindigde de opstand

by introducing a constitution

door een grondwet in te voeren

and an elected parliament, the Duma."

en een gekozen parlement in te stellen, de Doema."

"While retaining absolute power and dissolving them

"Terwijl hij zelf absolute macht behield en het ontbond

whenever he wanted."

wanneer hij maar wilde."

"Perhaps there would've been more reforms in due time

"Misschien waren er meer hervormingen gekomen

if radicals, like Lenin,

als radicalen, zoals Lenin,

weren't always stirring up trouble."

niet steeds onrust stookten."

"Your Honor, Lenin had seen his older brother Aleksandr

"Edelachtbare, Lenin had gezien hoe zijn oudere broer Alexandr

executed by the previous tsar for revolutionary activity,

werd geëxecuteerd door de vorige tsaar wegens revolutionaire activiteit.

and even after the reforms,

Zelfs na de hervormingen

Nicholas continued the same mass repression and executions,

ging Nicolaas door met grootschalige onderdrukking en executies.

as well as the unpopular involvement

Dit bovenop de impopulaire deelname

in World War I,

aan de Eerste Wereldoorlog,

that cost Russia so many lives and resources."

die aan zo veel Russen hun leven en bestaan kostte."

"Hm, this tsar doesn't sound like

"Hm, deze tsaar klinkt niet als

such a capital fellow."

zo'n goede kerel."

"Your Honor, maybe Nicholas II did doom himself

"Edelachtbare, misschien heeft Nicolaas zichzelf verdoemd met slechte besluiten,

with bad decisions,

but Lenin deserves no credit for this.

maar Lenin verdient hiervoor geen eer.

When the February 1917 uprisings

Toen de Februarirevolutie in 1917

finally forced the tsar to abdicate,

de tsaar dwong om troonsafstand te nemen,

Lenin was still exiled in Switzerland."

was Lenin nog balling in Zwitserland."

"Hm, so who came to power?"

"Hm, wie kwam dan aan de macht?"

"The Duma formed a provisional government,

"De Doema stelde een voorlopige regering samen,

led by Alexander Kerensky,

geleid door Aleksandr Kerenski,

an incompetent bourgeois failure.

een incompetente mislukkeling uit de rijke burgerij.

He even launched another failed offensive in the war,

Hij begon zelfs nog een mislukt offensief in de oorlog,

where Russia had already lost so much,

terwijl Rusland al zo veel had verloren,

instead of ending it like the people wanted."

in plaats van het te eindigen zoals het volk wilde."

"It was a constitutional social democratic government,

"Het was een grondwettelijke sociaaldemocratische regering,

the most progressive of its time.

de meest vooruitstrevende van zijn tijd.

And it could have succeeded eventually

En het had alles kunnen bereiken

if Lenin hadn't returned in April,

als Lenin niet terug was gekeerd in april.

sent by the Germans to undermine the Russian war effort

gestuurd door de Duitsers om de Russische slagkracht te ondermijnen

and instigate riots."

en rellen te veroorzaken."

"Such slander!

"Wat een laster!

The July Days were a spontaneous and justified reaction

De Juliopstand was een spontane en gerechtigde reactie

against the government's failures.

tegen de fouten van de regering.

And Kerensky showed his true colors

En Kerenski liet zijn ware aard zien

when he blamed Lenin

toen hij Lenin de schuld gaf

and arrested and outlawed his Bolshevik party,

en zijn Bolsjewistische partij verbood en arresteerde,

forcing him to flee into exile again.

waardoor hij weer moest vluchten.

Some democracy!

Mooie democratie is dat!

It's a good thing the government collapsed

Maar goed dat de regering uiteen viel

under their own incompetence and greed

door hun eigen onkunde en hebzucht,

when they tried to stage a military coup

toen ze een militaire coup wilde plegen

then had to ask the Bolsheviks for help

en de Bolsjewieken om hulp moesten vragen

when it backfired.

toen het mislukte.

After that, all Lenin had to do

Daarna hoefde Lenin alleen maar

was return in October and take charge.

terug te komen in oktober en de leiding nemen.

The government was peacefully overthrown overnight."

De regering werd zonder geweld omvergeworpen."

"But what the Bolsheviks did

"Maar wat de Bolsjewieken deden

after gaining power

toen ze de macht hadden,

wasn't very peaceful.

was niet zo vredelievend.

How many people did they execute without trial?

Hoe veel zijn geëxecuteerd zonder rechtszaak?

And was it really necessary

En was het echt noodzakelijk

to murder the tsar's entire family, even the children?"

om de hele familie van de tsaar te vermoorden, zelfs de kinderen?"

"Russia was being attacked by foreign imperialists,

"Rusland werd aangevallen door imperialisten

trying to restore the tsar.

die de tsaar weer op de troon wilden.

Any royal heir that was rescued

Elke erfgenaam die het overleefd zou hebben,

would be recognized as ruler by foreign governments.

zou worden erkend door buitenlandse regeringen.

It would've been the end

Het zou het einde zijn

of everything the people had fought so hard to achieve.

van alles waar het volk zo voor had gestreden.

Besides, Lenin may not have given the order."

Daarbij was het misschien niet Lenin die het bevel gaf."

"But it was not only imperialists

"Maar de Bolsjewieken doodden meer dan aanhangers van de tsaar.

that the Bolsheviks killed.

What about the purges and executions

Hoe zit het met de zuiveringen

of other socialist and anarchist parties,

van andere socialisten en anarchisten,

their old allies?

hun voormalig bondgenoten?

What about the Tambov Rebellion,

En de Tambov-opstand,

where peasants, resisting grain confiscation,

waar boeren die inbeslagname van graan tegenhielden

were killed with poison gas?

werden gedood met gifgas?

Or sending the army

Of de inzet van het leger

to crush the workers in Kronstadt,

tegen de arbeiders in Kronstadt

who were demanding democratic self-management?

die een democratisch zelfbestuur opeisten?

Was this still fighting for the people?"

Was dit nog steeds vechten voor het volk?"

"Yes! The measures were difficult,

"Ja! De maatregelen waren zwaar,

but it was a difficult time.

maar het was een moeilijke periode.

The new government needed to secure itself

De regering moest zich veilig stellen

while being attacked from all sides,

terwijl het aan alle kanten werd belaagd,

so that the socialist order could be established."

zodat de socialistische orde kon worden gevestigd."

"And what good came of this socialist order?

"En welk goeds kwam hieruit voort?

Even after the civil war was won,

Zelfs na dat de burgeroorlog

there were famines, repression

was er hongersnood, onderdrukking

and millions executed or sent to die in camps,

en miljoenen die ter dood gebracht of naar kampen gestuurd werden.

while Lenin's successor Stalin established

Dit terwijl Lenin's opvolger Stalin

a cult of personality and absolute power."

een persoonscultus en absolute macht instelde."

"That wasn't the plan.

"Dat was niet het plan.

Lenin never cared for personal gains,

Lenin gaf niets om persoonlijk gewin,

even his enemies admitted

zelfs zijn vijanden gaven toe

that he fully believed in his cause,

dat hij zijn zaak echt aanhing,

living modestly and working tirelessly

bescheiden leefde en onvermoeibaar werkte

from his student days until his too early death.

vanaf zijn studententijd tot aan zijn te vroege dood.

He saw how power-hungry Stalin was

Hij zag Stalins machtswellust

and tried to warn the party,

en probeerde de partij te waarschuwen,

but it was too late."

maar het was te laat."

"And the decades of totalitarianism that followed after?"

"En de decennia van totalitarisme die volgden?"

"You could call it that,

"Zo kan je het noemen,

but it was Lenin's efforts that changed Russia

maar het was Lenins inzet die Rusland veranderde;

in a few decades

binnen een paar decennia

from a backward and undeveloped monarchy

van een achterlijk en onontwikkelde monarchie

full of illiterate peasants

vol ongeletterde arme boeren

to a modern, industrial superpower,

naar een moderne, industriële grootmacht,

with one of the world's best educated populations,

met één van de best opgeleide bevolkingen,

unprecedented opportunities for women,

ongekende mogelijkheden voor vrouwen

and some of the most important scientific advancements

en enkele van de grootste wetenschappelijke vooruitgangen

of the century.

van de eeuw.

Life may not have been luxurious,

Het leven was dan wel niet luxueus,

but nearly everyone had a roof over their head

maar bijna iedereen had een dak boven het hoofd

and food on their plate,

en eten op hun bord,

which few countries have achieved."

wat maar weinig landen hebben bereikt."

"But these advances could still have happened,

"Maar deze vorderingen hadden ook

even without Lenin

plaats kunnen vinden zonder Lenin

and the repressive regime he established."

en zonder zijn onderdrukkende regime."

"Yes, and I could've been a famous rock and roll singer.

"Ja, en ik had een beroemde rockzanger kunnen zijn.

But how would I have sounded?"

Maar hoe zou ik geklonken hebben?"

We can never be sure how things could've unfolded

We kunnen nooit zeker weten hoe zaken waren verlopen

if different people were in power

met andere personen aan de macht

or different decisions were made,

of andere beslissingen waren genomen.

but to avoid the mistakes of the past,

Maar om herhaling van vergissingen te voorkomen,

we must always be willing

moeten we altijd bereid zijn

to put historical figures on trial.

om historische figuren te berechten.