History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler

Tarih Vladimir Lenin'e Karşı - Alex Gendler

Çeviri: Hazal Akpinar Gözden geçirme: güney örnek

He was one of the most influential figures

O, 20. yüzyılın en etkili

of the 20th century,

figürlerinden biri,

forever changing the course

dünyanın en büyük ülkelerinden birinin gidişatını

of one of the world's largest countries.

sonsuza dek değiştirdi.

But was he a hero

Fakat o, baskıcı bir tiranı

who toppled an oppressive tyranny

deviren kahraman mı

or a villain who replaced it with another?

yoksa bir zalimin yerine geçen başka bir zalim mi?

It's time to put Lenin on the stand

Şimdi, Lenin'i hakim önüne çıkarma zamanı.

in History vs. Lenin.

Tarih Lenin'e karşı.

"Order, order, hmm.

“Sessizlik, essizlik, hımm.

Now, wasn't it your fault that the band broke up?"

Şimdi, grubun dağılması senin suçun değil miydi?”

----

"Your honor, this is Vladimir Ilyich Ulyanov,

“Sayın yargıç, O Viladimir İlyiç Ulyanov,

AKA Lenin, the rabblerouser

Bilinen ismiyle Lenin,

who helped overthrow the Russian tsar Nicholas II in 1917

1917'de Rus Çarı II. Nicholas'ı tahtta indiren

and founded the Soviet Union,

ve Sovyetler Birliği'ni kuran

one of the worst dictatorships of the 20th century."

20. yüzyılın en kötü diktatörlerinden biri

"Ohh."

“Ahh.”

"The tsar was a bloody tyrant

“Çar, halkı köle gibi çalıştıran

under whom the masses toiled in slavery."

gaddar bir tirandı.”

"This is rubbish.

“Saçmalık.

Serfdom had already been abolished in 1861."

Kölelik 1861'de çoktan kaldırılmıştı bile."

"And replaced by something worse.

Ve daha kötüsüyle yer değiştirdi.

The factory bosses treated the people

Fabrika sahipleri çalışanlara

far worse than their former feudal landlords.

önceki toprak sahiplerinden daha kötü davrandılar.

And unlike the landlords,

Üstelik toprak sahiplerinin tersine

they were always there.

Onlar hep başlarındaydı.

Russian workers toiled for eleven hours a day

Rus işçiler günde onbir saat çalıştırılıyor

and were the lowest paid in all of Europe."

fakat Avrupa'nın en düşük ücretini alıyorlardı.”

"But Tsar Nicholas made laws to protect the workers."

“Ama Çar Nicholas işçileri korumak için yasalar çıkarttı.”

"He reluctantly did the bare minimum to avert revolution,

Devrimi ertelemek için gönülsüzce birtakım şeyler yaptı.

and even there, he failed.

Fakat yine de, başarısız oldu.

Remember what happened in 1905

Hatırla, 1905'te birliklerinin barışçıl

after his troops fired on peaceful petitioners?"

insanlara ateş açmalarından sonra neler oldu?”

"Yes, and the tsar ended the rebellion

“Evet, Çar isyanı sona erdirdi ve

by introducing a constitution

yeni bir anayasa çıkararak

and an elected parliament, the Duma."

seçimle işbaşı yapacak bir Millet Meclisi kurdu.”

"While retaining absolute power and dissolving them

“Tabii bu sırada mutlak gücünü koruyup

whenever he wanted."

ve istediği zaman onları feshedebilecekti.”

"Perhaps there would've been more reforms in due time

“Elbette zamanla başka reformlar da yapacaktı,

if radicals, like Lenin,

eğer ki Lenin gibi radikaller

weren't always stirring up trouble."

ortalığı karıştırmasalardı.”

"Your Honor, Lenin had seen his older brother Aleksandr

“Sayın Yargıç, Lenin büyük kardeşi Aleksandr'ın devrimci

executed by the previous tsar for revolutionary activity,

hareketlerinden dolayı eski çar tarafından idam ettirildiğini gördü.

and even after the reforms,

Üstelik reformlardan sonra da

Nicholas continued the same mass repression and executions,

Nicholas halk üzerindeki baskıya ve idamlara aynı şekilde devam etti.

as well as the unpopular involvement

Buna ilaveten; Rusya'yı pek çok

in World War I,

can ve mal kaybına sebep olacak

that cost Russia so many lives and resources."

I. Dünya Savaşı'na soktu.

"Hm, this tsar doesn't sound like

Hım, Çar hiç degörünen o ki

such a capital fellow."

Çar pek de kapitalizm yanlısı değilmiş.”

"Your Honor, maybe Nicholas II did doom himself

“Sayın yargıç, belki Nicholas kötü kararlar yüzünden

with bad decisions,

kendi sonunu hazırladı.

but Lenin deserves no credit for this.

Fakat bu, Lenin'in haklı olduğunu göstermez.

When the February 1917 uprisings

Şubat 1971 ayaklanmaları sırasında

finally forced the tsar to abdicate,

nihayet Çar tahttan çekilmeye zorlandı.

Lenin was still exiled in Switzerland."

Lenin hâlâ İsveç'te sürgündeydi.”

"Hm, so who came to power?"

“Hm, öyleyse kim başa geldi?

"The Duma formed a provisional government,

Millet Meclisi, Aleksander Kerenski liderliğinde

led by Alexander Kerensky,

geçici bir hükümet kurdu;

an incompetent bourgeois failure.

beceriksiz bir burjuva hatası.

He even launched another failed offensive in the war,

Üstelik, Rusya'nın zaten çok kayıplar vermiş olduğu bir yerde,

where Russia had already lost so much,

halkı sona ermesini istemesine rağmen

instead of ending it like the people wanted."

başka bir başarısız saldırı başlattı.”

"It was a constitutional social democratic government,

O, meşru ve sosyal demokrat bir hükümetti,

the most progressive of its time.

Öyle ki döneminin en ilericisi.

And it could have succeeded eventually

Hem sonunda başarılı olabilirdi

if Lenin hadn't returned in April,

eğer Lenin Nisan'a geri dönmeseydi.

sent by the Germans to undermine the Russian war effort

O, Almanlar tarafından, Rusların savaş gücünü kırmak

and instigate riots."

ve ayaklanmaları alevlendirmek için gönderildi.”

"Such slander!

“İftira!

The July Days were a spontaneous and justified reaction

Temmuz Olayları, hükümetin yanlış politikalarına karşı

against the government's failures.

tamamen kendiliğinden başlayan ve haklı bir tepkiydi.

And Kerensky showed his true colors

Karensky gerçek yüzünü ortaya çıkardı,

when he blamed Lenin

suçu Lenin'in üstüne attı ve onu tutuklattırdı

and arrested and outlawed his Bolshevik party,

ayrıca Bolşevik Partisi'ni de yasadışı ilan etti

forcing him to flee into exile again.

ve onu tekrardan sürgüne kaçmaya zorladı.

Some democracy!

Ne demokrasi ama!

It's a good thing the government collapsed

Şans eseri, askeri darbe

under their own incompetence and greed

girişimlerinin ters tepmesi üzerine

when they tried to stage a military coup

Bolşeviklerden yardım isteyen hükümet

then had to ask the Bolsheviks for help

ve kendi beceriksizliği

when it backfired.

ve açgözlülüğü yüzünden yıkıldı.

After that, all Lenin had to do

Tüm bunlardan sonra, Lenin'in yapmak zorunda olduğu şey

was return in October and take charge.

Ekim'de dönüp yönetimi ele geçirmekti.

The government was peacefully overthrown overnight."

Hükümet barışçıl yollarla o gece feshedildi.”

"But what the Bolsheviks did

“Fakat Bolşeviklerin

after gaining power

başa geldikten sonra yaptıkları

wasn't very peaceful.

hiç de barışçıl değildi.

How many people did they execute without trial?

Kaç insan hiç yargılanmadan idam edildi?

And was it really necessary

Ya da Çar'ın bütün ailesinin, çocuklar da dahil

to murder the tsar's entire family, even the children?"

öldürülmesi zorunlu muydu?”

"Russia was being attacked by foreign imperialists,

Rusya, Çar'ı tekrardan tahta çıkarmak isteyen

trying to restore the tsar.

yabancı emperyalistler tarafından saldırıya uğramaktaydı.

Any royal heir that was rescued

Ayrıca yabancı hükümetler kurtarılmış herhangi bir

would be recognized as ruler by foreign governments.

kraliyet üyesini yönetici olarak ilan edebilirdi.

It would've been the end

Bu da insanların başarmak için canla başla mücadele

of everything the people had fought so hard to achieve.

ettiği her şeyin sonu demekti.

Besides, Lenin may not have given the order."

Kaldı ki Lenin emri veren de değildi.”

"But it was not only imperialists

Fakat Bolşeviklerin öldürdüğü

that the Bolsheviks killed.

yalnızca emperyalistler değildi.

What about the purges and executions

Peki ya diğer sosyalist ve anarşist partilerin

of other socialist and anarchist parties,

ve eski müttefiklerinin

their old allies?

idam edilmesi ve tasfiye edilmesi?

What about the Tambov Rebellion,

Köylülerin tarım ürünlerine el konulmasına

where peasants, resisting grain confiscation,

karşı çıkarttıkları Tambov İsyanı'nda

were killed with poison gas?

zehirli gazla öldürülmelerine ne diyeceksin?

Or sending the army

Yahut Kronstradt'ta demokratik bir

to crush the workers in Kronstadt,

öz-yönetim talep eden işçileri bastırmak

who were demanding democratic self-management?

için asker göndermesine?

Was this still fighting for the people?"

Bunlar da halk için miydi?”

"Yes! The measures were difficult,

“Evet! Bir ölçüt vermek zor

but it was a difficult time.

fakat zor zamanlardı.

The new government needed to secure itself

Yeni hükümet, sosyalist düzeni inşa edebilmek için

while being attacked from all sides,

bütün taraflardan gelecek saldırılara karşı

so that the socialist order could be established."

kendini korumak zorundaydı.”

"And what good came of this socialist order?

"Peki sosyalist düzenin iyi sonuçları neydi?

Even after the civil war was won,

Sivil savaşın kazanılmasından sonra,

there were famines, repression

Lenin'in halefi Stalin kendi kişi kültünü

and millions executed or sent to die in camps,

ve mutlak gücünü tesis etti.

while Lenin's successor Stalin established

Sonuç; kıtlık, baskılar, milyonların idam edilmesi

a cult of personality and absolute power."

ya da kamplarda ölüme gönderilmesi oldu."

"That wasn't the plan.

“Plan bu değildi.

Lenin never cared for personal gains,

Lenin asla kişisel yararları önemsezdi

even his enemies admitted

hatta düşmanları da kabul eder ki

that he fully believed in his cause,

o kendi ülküsüne tamamen sadık kaldı

living modestly and working tirelessly

ve öğrenciliğinden erken yaştaki ölümüne kadar

from his student days until his too early death.

mütevazi bir hayat sürdü ve bıkıp usanmadan çalıştı.

He saw how power-hungry Stalin was

O Stalin'in iktidar arzusunun farkındaydı

and tried to warn the party,

ve partiyi uyarmaya çalıştı

but it was too late."

fakat bunun için çok geçti.

"And the decades of totalitarianism that followed after?"

Sonrasını da totaliterlik yılları kovaladı.

"You could call it that,

"Öyle de diyebilirsin,

but it was Lenin's efforts that changed Russia

Fakat Lenin, yıllarını Rusya'yı değiştirmek için harcadı.

in a few decades

Birkaç yılda

from a backward and undeveloped monarchy

cahil köylülerle dolu, geri kalmış

full of illiterate peasants

ve gelişmemiş bir monarşiyi

to a modern, industrial superpower,

dünyanın en eğitimli halkına sahip,

with one of the world's best educated populations,

modern bir edüstriyel süpergüç haline getirdi.

unprecedented opportunities for women,

Kadınlara benzeri görülmemiş haklar tanıdı

and some of the most important scientific advancements

ve o yüzyılın en önemli bilimsel gelişmeleri onun

of the century.

döneminde oldu.

Life may not have been luxurious,

Hayatları lüks olmayabilir,

but nearly everyone had a roof over their head

fakat neredeyse herkesin başının üstünde bir çatı

and food on their plate,

ve tabağında yemek vardı

which few countries have achieved."

ki çok az ülke bunu başarabilmiştir.”

"But these advances could still have happened,

“İyi de bu gelişmeler Lenin ve onun kurduğu

even without Lenin

baskıcı rejim olmadan da

and the repressive regime he established."

gerçekleştirilebilirdi.”

"Yes, and I could've been a famous rock and roll singer.

“Evet, ben de ünlü bir rock'n roll şarkıcısı olabilirdim.

But how would I have sounded?"

Ama hangi sesle bilmem?

We can never be sure how things could've unfolded

Eğer farklı insanlar başa geçseydi ya da

if different people were in power

farklı seçimler yapılsaydı

or different decisions were made,

neler olurdu, asla bilemeyiz.

but to avoid the mistakes of the past,

Fakat geçmişteki hatalara düşmemek için

we must always be willing

tarihsel figürleri mahkemeye çıkarmaktan da

to put historical figures on trial.

kaçınmamalıyız.