Why do animals have such different lifespans? - Joao Pedro de Magalhaes

Waardoor verschilt de levensduur zo van dier tot dier? - Joao Pedro de Magalhaes

Vertaald door: Mandy Verhees Nagekeken door: Peter van de Ven

Voor de microscopisch kleine worm C. elegans

For the microscopic lab worm, C. elegans

is het leven op deze aarde na slechts enkele weken alweer voorbij.

life equates to just a few short weeks on Earth.

Vergelijk dat eens met een schildpad, die wel meer dan 100 jaar oud kan worden.

Compare that with the tortoise, which can age to more than 100 years.

Muizen en ratten komen na slechts vier jaar al aan hun einde,

Mice and rats reach the end of their lives after just four years,

terwijl de Groenlandse walvis, het zoogdier met de langste levensduur,

while for the bowhead whale, Earth's longest-lived mammal,

het wel 200 jaar kan volhouden.

death can come after 200.

Like most living things,

Zoals bij de meeste levensvormen

begint degeneratie bij de meeste dieren zodra zij geslachtsrijp zijn.

the vast majority of animals gradually degenerate after reaching sexual maturity

in the process known as aging.

Dit proces wordt veroudering genoemd.

Maar wat houdt veroudering eigenlijk precies in?

But what does it really mean to age?

De drijvende krachten achter dit proces zijn uiteenlopend en ingewikkeld,

The drivers behind this process are varied and complicated,

maar in feite zijn stervende en slecht functionerende cellen de oorzaak.

but aging is ultimately caused by cell death and dysfunction.

When we're young, we constantly regenerate cells

Als we jong zijn, maken we constant nieuwe cellen aan

in order to replace dead and dying ones.

die dienen als vervanging voor de dode en stervende cellen.

Maar naarmate we ouder worden, vertraagt dit proces.

But as we age, this process slows down.

In addition, older cells don't perform their functions as well as young ones.

Daarnaast functioneren oudere cellen minder goed dan jongere cellen.

Hierdoor raken onze lichamen in verval,

That makes our bodies go into a decline,

which eventually results in disease and death.

wat uiteindelijk tot ziekte leidt en tot de dood.

But if that's consistently true,

Maar als dat een vaststaand feit is,

why the huge variance in aging patterns and lifespan within the animal kingdom?

waardoor verschillen de veroudering en levensduur dan zo van dier tot dier?

The answer lies in several factors,

Het antwoord schuilt in verschillende factoren,

including environment

zoals de omgeving en de lichaamsgrootte.

and body size.

Deze kunnen hen een sterke evolutionaire druk opleggen om zich aan te passen,

These can place powerful evolutionary pressures on animals to adapt,

which in turn makes the aging process different across species.

waardoor het verouderingsproces op zijn beurt weer verschilt per soort.

Neem bijvoorbeeld de koude diepten van de Atlantische en Arctische wateren,

Consider the cold depths of the Atlantic and Arctic Seas,

where Greenland sharks can live to over 400 years,

waar de Groenlandse haai ouder kan worden dan wel 400 jaar,

and the Arctic clam known as the quahog can live up to 500.

en de Noordkromp wel 500 jaar kan worden.

Perhaps the most impressive of these ocean-dwelling ancients

De meest indrukwekkende van deze oudjes uit de oceaan

is the Antarctic glass sponge,

is waarschijnlijk de Antarctische glasspons,

die meer dan 10.000 jaar kan overleven in koude wateren.

which can survive over 10,000 years in frigid waters.

In cold environments like these, heartbeats and metabolic rates slow down.

In zulke koude omgevingen vertragen de hartslag en stofwisseling.

Researchers theorize that this also causes a slowing of the aging process.

Onderzoekers speculeren dat dit ook zorgt voor een vertraagd verouderingsproces.

In this way, the environment shapes longevity.

Zo draagt de omgeving bij aan een langere levensduur.

Wat de grootte betreft, zie je vaak, maar niet altijd,

When it comes to size, it's often, but not always,

the case that larger species have a longer lifespan than smaller ones.

dat grotere dieren een langere levensduur hebben dan de kleinere soorten.

Een olifant of walvis zal bijvoorbeeld veel langer leven

For instance, an elephant or whale will live much longer

than a mouse, rat, or vole,

dan een muis of rat,

which in turn have years on flies and worms.

die op hun beurt weer jaren langer leven dan vliegen en wormen.

Some small animals, like worms and flies,

Sommige kleine dieren, zoals wormen en vliegen,

are also limited by the mechanics of their cell division.

worden ook beperkt door het mechanisme achter hun celdeling.

They're mostly made up of cells that can't divide and be replaced when damaged,

Veel van hun cellen kunnen zich niet delen en kunnen na schade niet vervangen worden.

Hierdoor sterven hun lichamen sneller.

so their bodies expire more quickly.

En lichaamsgrootte is een krachtig evolutionair hulpmiddel voor dieren.

And size is a powerful evolutionary driver in animals.

Kleinere dieren zijn een makkelijkere prooi voor roofdieren.

Smaller creatures are more prone to predators.

Zo hoeft een muis niet te verwachten langer dan een jaar te leven in het wild.

A mouse, for instance, can hardly expect to survive more than a year in the wild.

So, it has evolved to grow and reproduce more rapidly,

Daarom is ze zich steeds sneller gaan voortplanten,

like an evolutionary defense mechanism against its shorter lifespan.

een soort evolutionaire verdediging tegen haar kortere levensduur.

Larger animals, by contrast, are better at fending off predators,

Grotere dieren daarentegen zijn beter in het afweren van roofdieren,

and so they have the luxury of time to grow to large sizes

en hebben zo de luxe van tijd om groot te kunnen worden

and reproduce multiple times during their lives.

en om zich tijdens hun leven meerdere keren voort te planten.

Exceptions to the size rule include bats, birds, moles, and turtles,

Uitzonderingen hierop zijn vleermuizen, vogels, schildpadden en mollen,

but in each case, these animals have other adaptations

maar deze dieren hebben ieder weer hun eigen adaptaties,

that allow them to escape predators.

waardoor ze roofdieren te slim af kunnen zijn.

Maar er zijn nog altijd dieren met gelijke bepalende kenmerken,

But there are still cases where animals with similar defining features,

like size and habitat,

zoals de lichaamsgrootte en de omgeving,

age at completely different rates.

die op een totaal ander tempo verouderen.

In these cases, genetic differences,

De genetische verschillen in deze gevallen,

like how each organism's cells respond to threats,

zoals de manier waarop de cellen reageren op een bedreiging,

geven vaak een verklaring voor de afwijkingen in levensduur.

often account for the discrepancies in longevity.

So it's the combination of all these factors

Het is dus de combinatie van al deze factoren

playing out to differing degrees in different animals

die van dier tot dier een andere mate van invloed hebben

that explains the variability we see in the animal kingdom.

waarmee de onderlinge verschillen in het dierenrijk verklaard kunnen worden.

So what about us?

Hoe zit het dan met ons?

Humans currently have an average life expectancy of 71 years,

De mens wordt tegenwoordig gemiddeld 71 jaar oud.

meaning that we're not even close to being the longest living inhabitants on Earth.

Dat betekent dat we verre van de langst levende aardbewoner zijn.

But we are very good at increasing our life expectancy.

We zijn er echter wel heel goed in om onze levensduur te verlengen.

Vroeg in de 20e eeuw werd de mens gemiddeld slechts 50 jaar oud.

In the early 1900s, humans only lived an average of 50 years.

Since then, we've learned to adapt by managing many of the factors

Sindsdien hebben we ons aangepast door zelf de macht te nemen

that cause deaths,

over belangrijke factoren, zoals voeding en blootstelling aan de omgeving.

like environmental exposure and nutrition.

This, and other increases in life expectancy

Deze en andere manieren om de levensduur te verlengen,

maken ons misschien wel de enige soort op aarde

make us possibly the only species on Earth

die haar natuurlijke lot in eigen handen heeft genomen.

to take control over our natural fate.