Ugly History: The Spanish Inquisition - Kayla Wolf

Translator: alex baguette Reviewer: Sanntint Tint

It’s 1481.

Seville မြို့၌ ၁၄၈၁ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်သည်။

In the city of Seville,

devout Catholics are turning themselves in to the authorities.

ကက်သလစ်ဘာသာကိုင်းရှိုင်းသူများက ၎င်း၏အာဏာပိုင်များထံဖြောင့်ချက်ပေးနေသည်။

They’re confessing to heresy— failure to follow the beliefs of the Catholic Church.

ဘုရားကျောင်း၏အယူများကိုမလိုက်နာဘဲ သူတို့သည်မိမိ၏အယူမှားများကိုဝင်ခံနေကြသည်။

But why?

သို့သော်အဘယ့်ကြောင့်နည်း။

The Spanish Inquisition has arrived in Seville.

စပိန်စစ်ကြောရေးအဖွဲ့သည် Seville မြို့ကိုရောက်လာပြီဖြစ်သည်။

The Inquisition began in 1478, when Pope Sixtus IV issued a decree

ထိုစစ်ကြောရေးမှာ ၁၄၇၈ တွင်ပုပ်ရဟန်းမင်း Sixtus IV ကအမိန့်ထုတ်ပြန်စတင်ခဲ့ကာ

authorizing the Catholic monarchs, Ferdinand and Isabella,

ကက်သလစ်မင်း Ferdinandနှင့်Isabella တို့ကို စပိန်နိုင်ငံတွင် အယူကွဲလွဲမှုများရှာဖွေစေ၏

to root out heresy in the Spanish kingdoms—

a confederacy of semi-independent kingdoms

တစ်ပိုင်းစီလွတ်လပ်ကြသော ပြည်ထောင်စုများဖြစ်ကြ၍

in the area that would become the modern country of Spain.

ယခုခေတ်စပိန်နိုင်ငံဖြစ်မည့် နေရာများဖြစ်ကြသည်၊

Though the order came from the church, the monarchs had requested it.

အမိန့်သည်ဘုရားကျောင်းမှလာသော်လည်း မင်းဧကရာဇ်တို့က ပန်ကြားတောင်းဆိုခဲ့သည်။

When the Inquisition began, the Spanish kingdoms were diverse

စစ်ကြောရေးစတင်စတွင် စပိန်နိုင်ငံ၏ ပြည်ထောင်စုများမှာကွဲကွဲပြားပြားရှိကြသည်။

both ethnically and religiously,

လူမျိုးများသာမကဘာသာရေးအနေဖြင့်လည်းဖြစ်၍

with Jews, Muslims, and Christians living in the same regions.

ဂျူး၊မူဆလင်နှင့်ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များ နယ်တစ်နယ်ထဲ၌အတူတကွနေထိုင်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်

The Inquisition quickly turned its attention to ridding the region

ထိုစစ်ကြောရေးမှာ ဘုရားကျောင်းနှင့်အယူမတူသူ တို့ကိုဖယ်ရှားရှင်းထုတ်ရန်ကြံရွယ်လာကြသည်။

of people who were not part of the Catholic Church.

It would last more than 350 years.

၎င်းမှာနှစ်ပေါင်း ၃၅၀ ကျော် ကြာလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

On the ground, groups called tribunals ran the Inquisition in each region.

တစ်နည်းအားဖြင့် ခုံရုံးအဖွဲ့များက စစ်ကြောမှုကိုနယ်အလိုက်ထားရှိစီမံရသည်

Roles on a tribunal could include

ခုံရူံးအဖွဲ့တွင်ပါဝင်သော ကဏ္ဍများမှာ

an arresting constable, a prosecuting attorney,

ဖမ်းဆီးရန်အတွက်ရဲအရာရှိ၊ တရားလိုရှေ့နေ၊

inquisitors to question the accused, and a scribe.

စွပ်စွဲခံရသူအာမေးရန်စစ်ကြောရေးမှုး နှင့်စာရေးတို့ဖြစ်သည်။

A “Grand Inquisitor,” a member of the clergy selected by the king and queen,

“စစ်ကြောရေးမှုကြီး” သည်မင်းနှင့်မိဖုရား တို့ကရွေးချယ်သောဘုန်းကြီးများအဖွဲ့မှဖြစ်၍

almost always led a tribunal.

ခုံရုံးအဖွဲ့ကို အမြဲ ဦးဆောင်သည်။

The Inquisition marked its arrival in each new place with an “Edict of Grace.”

စစ်ကြောရေး၎င်းရောက်သည့်နေရာ၌Edict of grace (ကျေးဇူးတော်အမိန့်)အဖြစ်မှတ်ယူသည်။

Typically lasting 40 days,

ရက် ၄၀ လောက်အနည်းဆုံးကြာမြင့်သော်

the Edict of Grace promised mercy to those who confess to heresy.

ကျေးဇူးတော်အမိန့်သည်အယူမှားများကိုဝန်ခံသူ အားသနားတော်မူရန်ကတိပေးသည်။

After that, the inquisitors persecuted suspected heretics

ထို့နောက်စ စ်စ်ကြောရေးမှူးတို့သည် အမည်မသိစွပ်စွဲချက်များအပေါ်အခြေခံ၍

on the basis of anonymous accusations.

သံသယရှိသောတိတ္ထိများကို ကိုနှိပ်ကွပ်သည်။

So the confessors in Seville probably didn’t see themselves as actual heretics—

ထို့ကြောင့်Sevilleမြို့နေတို့သည်မိမိကိုယ် မိမိအယူမှားသူများဟုတကယ်မထင်ကြပေ

instead, they were hedging their bets by reporting themselves

ယင်းအစား အကျိုးဆက်များနည်းချိန်တွင် ကိုယ်တိုင် တိုင်ကြားရင်း

when the consequences were low,

၎င်းတို့ပိုင်ပစ္စည်းကို ကာကွယ်နေသည်။

rather than risking imprisonment or torture

နောင်အချိန်တွင်အများကစွပ်စွဲပြီးထောင်ကြ၊ နှိပ်စက်ခံရမည့်အစားဝင်ခံကြသည်

if someone else accused them later on.

They were right to worry:

သူတို့သည်လည်းစိုးရိမ်ရန်သင့်သည်။

once the authorities arrested someone, accusations were often vague,

အာဏာပိုင်တို့က တစ်ဦးဦးအားဖမ်းဆီးရာ၌ စွပ်စွဲချက်များမှာ မပြတ်သားပါ။

so the accused didn’t know the reasons for their arrest

စွပ်စွဲခံရသူများမှာသူတို့၏ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းအကြောင်းအရင်းများနှင့်

or the identity of their accuser.

စွပ်စွဲသူတို့ကိုလည်းမသိရပေ။

Victims were imprisoned for months or even years.

ခံရသူများမှာ လ၊နှစ်ပေါင်းများစွာ အကျဥ်းချခံရသည်။

Once arrested, their property was confiscated,

ဖမ်းမိသောအခါ၌ထိုသူ၏ပိုင်ဆိုင်မှုများ အစိုးရပိုင်သိမ်းခံရသည်။

often leaving their families on the street.

မကြာခဏ မိသားစုဝင်များ လမ်းပေါ်ရောက်ကြရသည်။

Under these conditions, victims confessed to the most mundane forms of heresy—

ထိုအခြေအနေများအောက်တွင် ကျူးလွန်ခံရသူများက အယူမှားခြင်း၏သာမန်ပုံစံများကို ဝန်ခံကြသည်

like hanging linen to dry on a Saturday.

ဥပမာ စနေနေ့မှာ ပိတ်စကို နေလှန်းခြင်းဖြစ်သည်။

The Inquisition targeted different subsets of the population over time.

အချိန်ကြာလာတော့ စစ်ကြောရေးမှာ ကွဲပြားသော လူအစုအဝေးအပေါ် ပစ်မှတ်ထားလာသည်။

In 1492, at the brutal Grand Inquisitor Tomás de Torquemada’s urging,

၁၄၉၂တွင်ကြမ်းကြုတ်သောစစ်ကြောရေးမှုးကြီး Tomàs de Torquemada က တိုက်တွန်းသည်မှာ

the monarchs issued a decree giving Spanish Jews four months

မင်းဧကရာဇ်တို့ကအမိန့်ထုတ်ပြန်ကာစပိန်ဂျူး များကို လေးလအချိန်ပေး၍

to either convert to Christianity or leave the kingdom.

ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းသို့ပြောင်းရန် သို့မဟုတ် တိုင်းပြည်ကိုစွန့်ခွါရန် အမိန့်ထုတ်သည်။

Thousands were expelled and those who stayed risked persecution.

ထောင်နှင့်ချီသောသူတို့မှာနှင်ထုတ်ခံရပြီး ကျန်ရစ်သူတို့မှာနှိပ်ကွပ်ဒဏ်သင့်သည်။

Converts to Christianity, known as conversos, weren’t even safe,

ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ဂိုဏ်းပြောင်းသူများ “Conversos” တို့သည်လည်းမလုံခြုံကြပေ။

because authorities suspected them of practicing Judaism in secret.

အာဏာပိုင်များက၎င်းတို့သည်ဂျူးဘာသာကို ခိုး၍ ကိုးကွယ်သည်ဟုထင်မြင်ကြသည်။

The hatred directed at conversos was both religious and economic,

Conversos ကို ဦးတည်သော အမုန်းတရားသည် အထက်တန်းစား လူလတ်တန်းစားများ၏

as conversos made up a large portion of the upper middle class.

Conversosများဖြင့်ဖွဲ့စည်းသောကြောင့် ဘာသာရေေး၊စီးပွားရေးနှစ်မျိုးလုံးအရဖြစ်သည်။

The Inquisition eventually shifted its focus to the moriscos,

စစ်ကြောရေးမှာသူတို့၏အာရုံကို အစ္စလမ်ဘာသာမှခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ပြောင်းသူ

converts to Christianity from Islam.

Moriscos များအပေါ်ပြောင်းလာသည်။

In 1609, an edict passed forcing all moriscos to leave.

၁၆၀၉ တွင်အမိန့်စာက Moriscos များကို တိုင်းပြည်မှထွက်စေခဲ့သည်။

An estimated 300,000 left.

ခန့်မှန်းခြေ ၃၀၀,၀၀၀ ထွက်သွားခဲ့သည်။

Those who remained became the Inquisition’s next targets.

ကျန်ရစ်သူတို့ကစစ်ကြောရေး၏ နောက်ပစ်မှတ်မျာဖြစ်လာကြသည်။

The inquisitors announced the punishments of those found guilty of heresy

စစ်ကြောရေးမှူးများမှာရာဇဝတ်ဒဏ်သင့်သူများ၏ အပြစ်ဒဏ်များကိုလူစုအဝေးများ၌

in public gatherings called autos de fé, or acts of faith.

Autos de fé ခေါ် “သစ္စာတရားအတွက် လုပ်ဆောင်ချက်များ” အဖြစ်ကြေညာသည်။

Hundreds of people gathered to watch the procession of sinners, mass, sermon,

လူရာချီ၍အပြစ်သားများ ကိုလှည့်လည်ပြသခြင်း

ဂီတပွဲများ၊တရားပွဲများ လာရောက်ကြည့်ရှုကြသည်။

and finally the announcement of punishments.

နောက်ဆုံးတွင်အပြစ်များကိုကြေညာသည်။

Most of the accused received punishments like imprisonment, exile,

စွပ်စွဲခံရသူများက အပြစ်ဒဏ်များဖြစ်ကြသော အကျဥ်းချခြင်း၊ နယ်နှင်ဒဏ် သို့မဟုတ်

or having to wear a sanbenito, a garment that marked them as a sinner.

အပြစ်သားဟုမှတ်ယူသော Sanbenito ခေါ်အထည်ကိုဝတ်ရသည်။

The worst punishment was “relaxado en persona”—

အဆိုးဆုံးသောအပြစ်ဒဏ်မှာ Relaxdo en persona―

a euphemism for burning at the stake.

တိုင်တွင်မီးရှို့ခံရခြင်းအတွက် စကားလှဖြစ်သည်။

This punishment was relatively uncommon—

ဤအပြစ်ဒဏ်မှာ သာမာန်မဟုတ်သောအပြစ်ဒဏ်ဖြစ်၍

reserved for unrepentant and relapsed heretics.

နောင်တမရသူများနှင့် တိတ္ထိပြန်ဖြစ်သူများ အတွက် သီးသန့်ဖြစ်သည်။

Over 350 years after Queen Isabella started the Inquisition,

နှစ်ပေါင်း ၃၅၀ ကျော်ဘုရင်မ Isebella စစ်ကြောရေးကိုစတင်ပြီးနောက်

her namesake, Queen Isabella II, formally ended it on July 15th, 1834.

အမည်တူ Isebella ဘုရင်မ || က ဇူလိုင် ၁၅ ၁၈၃၄တွင်တရားဝင်ပြီးဆုံးခဲ့သည်။

The Spanish kingdoms’ dependence on the Catholic Church had isolated them

စပိန်ပြည်ထောင်စု၏ဘုရားကျောင်းအပေါ် မှီခိုမှုသည်၎င်းတို့ကိုသီးခြားဖြစ်စေကာ

while the rest of Europe experienced the Enlightenment

ကျန်ဥရောပတစ်ခွင်ကဥာဏ်အလင်းသစ်များကို တွေ့ကြုံခံစားနေ၍

and embraced the separation of church and state.

ဘာသာရေးနှင့်နိုင်ငံရေးကိုခွဲခြားမှုကို လက်ခံယူကြသည်။

Historians still debate the number of people killed during the Inquisition.

သမိုင်းရေးဆရာများစစ်ကြောရေး၌သတ်ခံရသောသူ အရေအတွက်ကိုဆက်လက်ငြင်းခုန်ကြသေးသည်။

Some suggest over 30,000 but most estimate between 1,000 and 2,000.

တချို့ကအရေအတွက်ကို ၃၀,၀၀၀ ကျော်ဟုဆိုသော် လည်းအများက ၁၀၀၀နှင့် ၂၀၀၀ ကျော်သည်ဟုဆိုသည်

The consequences of the Inquisition, however, reach far beyond fatalities.

စစ်ကြောရေး၏အကျိုးဆက်များမှာသေဆုံးခြင်း ထက်ပိုသည်။

In some places, an estimated 1/3 of prisoners were tortured.

အချို့သောနေရာများတွင် ခန့်မှန်းခြေ အကျဥ်းသား ၃ပုံ ၁ပုံ မှာနှိပ်စက်ခံရသည်။

Hundreds of thousands of members of religious minorities

သိန်းနှင့်ချီသော ဘာသာရေးလူနည်းစုများမှာ

were forced to leave their homes,

မိမိ၏ဇာတိကိုစွန့်ခွာစေရသည်။

and those who remained faced discrimination and economic hardship.

ကျန်ရစ်သူတို့မှာနှိမ်ခံရခြင်း၊ စီးပွါးရေးပြဿနာများကိုခံကြရသည်။

Smaller inquisitions in Spanish colonial territories

စပိန်ကိုလိုနီနယ်များ၌ စစ်ကြောရေးအသေးစားများရှိကြသည်။

in the Americas, especially Mexico, carried their own tolls.

အထူးသဖြင့်အမေရိကနှင့်မက္ကစီကိုတွင်လည်း သူတို့၏စံနှုန်းများရှိသည်

Friends turned in friends, neighbors accused neighbors,

သူငယ်ချင်းအချင်းချင်း အာဏာပိုင်ထံ အပ်ကာ အိမ်နီးချင်း အချင်းချင်းစွပ်စွဲသည်။

and even family members reported each other of heresy.

မိသားစုဝင်အချင်းချင်းကတောင် အချင်းချင်း အယူမှားနေသည်ဟုစာတင်ကြသည်။

Under the Inquisition,

စစ်ကြောရေး၏အောက်တွင်

people were condemned to live in fear and paranoia for centuries.

လူများသည် အကြောက်၊ သံသယလွန်ကဲမှုဖြင့် ရာစုများစွာ နေထိုင်ဖို့ ရှုတ်ချခံရသည်။