Ugly History: The Spanish Inquisition - Kayla Wolf

1,621,768 views ・ 2021-03-23

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:06
It’s 1481.
0
6746
1667
Sene 1481.
00:08
In the city of Seville,
1
8413
1500
Sevilla şehrinde,
00:09
devout Catholics are turning themselves in to the authorities.
2
9913
3666
dindar Katolikler kendilerini yetkililere ihbar ediyorlar.
00:13
They’re confessing to heresy— failure to follow the beliefs of the Catholic Church.
3
13579
6084
Aykırı bir düşünce itiraf ediyorlar—
Katolik Kilisesi’nin inançlarına uyma başarısızlığını.
00:19
But why?
4
19663
1291
Peki neden?
00:20
The Spanish Inquisition has arrived in Seville.
5
20954
2875
İspanyol Engizisyonu Sevilla’ya geldi.
00:24
The Inquisition began in 1478, when Pope Sixtus IV issued a decree
6
24163
5375
Engizisyon 1478′de Papa IV. Sixtus’un
Katolik hükümdarlar Ferdinand ve Isabella’ya,
00:29
authorizing the Catholic monarchs, Ferdinand and Isabella,
7
29538
3749
İspanya’nın modern ülkesi haline gelecek bölgede
00:33
to root out heresy in the Spanish kingdoms—
8
33287
2834
yarı bağımsız krallıklardan oluşan bir konfederasyon olan İspanyol krallığındaki
00:36
a confederacy of semi-independent kingdoms
9
36121
2250
sapkınlığı bitirme yetkisi veren bir kararname yayınlamasıyla başladı.
00:38
in the area that would become the modern country of Spain.
10
38371
3666
00:42
Though the order came from the church, the monarchs had requested it.
11
42246
4083
Emir kiliseden gelse de hükümdarlar talep etmişti.
00:46
When the Inquisition began, the Spanish kingdoms were diverse
12
46329
3542
Engizisyon başladığında, İspanyol krallıkları
00:49
both ethnically and religiously,
13
49871
2333
hem etnik hem de dini olarak farklıydı
00:52
with Jews, Muslims, and Christians living in the same regions.
14
52204
3833
ve aynı yerde yaşayan Yahudiler, Müslümanlar ve Hristiyanlar vardı.
00:56
The Inquisition quickly turned its attention to ridding the region
15
56412
3167
Engizisyon, dikkatini bölgeyi Katolik Kilisesi’nin bir parçası olmayan
00:59
of people who were not part of the Catholic Church.
16
59579
3417
insanlardan kurtarmaya çevirdi.
01:02
It would last more than 350 years.
17
62996
3750
350 yıldan fazla sürecekti.
01:07
On the ground, groups called tribunals ran the Inquisition in each region.
18
67329
4750
Mahkemeler adı verilen gruplar her bölgede Engizisyon’u yönetti.
01:12
Roles on a tribunal could include
19
72079
1834
Bir mahkemedeki roller;
01:13
an arresting constable, a prosecuting attorney,
20
73913
3083
bir tutuklama memuru, bir kovuşturma avukatı,
01:16
inquisitors to question the accused, and a scribe.
21
76996
3042
sanığı sorgulayacak engizisyoncular ve bir katip içerebilir.
01:20
A “Grand Inquisitor,” a member of the clergy selected by the king and queen,
22
80413
4916
Kralla kraliçe tarafından seçilen din adamlarından olan “Büyük Engizisyoncu”
01:25
almost always led a tribunal.
23
85329
2042
çoğu zaman mahkemeye başkanlık ederdi.
01:27
The Inquisition marked its arrival in each new place with an “Edict of Grace.”
24
87871
4583
Engizisyon, her yeni gelişini bir “Lütuf Fermanı” ile kutladı.
01:33
Typically lasting 40 days,
25
93121
1875
Tipik olarak 40 gün süren Lütuf Fermanı,
01:34
the Edict of Grace promised mercy to those who confess to heresy.
26
94996
4292
sapkınlığı itiraf edenlere merhamet vaat ediyordu.
01:39
After that, the inquisitors persecuted suspected heretics
27
99663
4083
Sonrasında engizisyoncular, şüpheli kafirlere
01:43
on the basis of anonymous accusations.
28
103746
2792
isimsiz suçlamalar temelinde zulmederlerdi.
01:46
So the confessors in Seville probably didn’t see themselves as actual heretics—
29
106954
4625
Sevilla’daki itirafçılar kendilerini gerçek bir kafir olarak görmediler—
01:51
instead, they were hedging their bets by reporting themselves
30
111579
3334
bunun yerine, daha sonra başka biri onları suçlarsa
01:54
when the consequences were low,
31
114913
1833
hapis veya işkence riskine girmek yerine,
01:56
rather than risking imprisonment or torture
32
116746
2500
sonuçlar düşük olduğunda kendilerini ihbar edip şanslarını koruyorlardı.
01:59
if someone else accused them later on.
33
119246
2250
02:01
They were right to worry:
34
121871
1625
Endişelenmekte haklıydılar.
02:03
once the authorities arrested someone, accusations were often vague,
35
123704
4250
Yetkililer birini tutukladığında suçlamalar genellikle belirsizdir,
02:07
so the accused didn’t know the reasons for their arrest
36
127954
3042
bu nedenle sanık tutuklama nedenlerini
02:10
or the identity of their accuser.
37
130996
2333
veya suçlayanın kimliğini bilmezdi.
02:13
Victims were imprisoned for months or even years.
38
133329
3250
Kurbanlar aylarca hatta yıllarca hapsedilirdi.
02:16
Once arrested, their property was confiscated,
39
136579
2875
Tutuklandıktan sonra mülklerine el konulur
02:19
often leaving their families on the street.
40
139454
2834
ve çoğu zaman aileleri sokakta kalırdı.
02:22
Under these conditions, victims confessed to the most mundane forms of heresy—
41
142288
5041
Böylece kurbanlar, bir Cumartesi çamaşırları kurutmak için asmak gibi
02:27
like hanging linen to dry on a Saturday.
42
147329
3000
sapkınlığın en sıradan biçimlerini itiraf ettiler.
02:30
The Inquisition targeted different subsets of the population over time.
43
150663
4541
Engizisyon zaman içinde nüfusun farklı alt kümelerini hedef aldı.
02:35
In 1492, at the brutal Grand Inquisitor Tomás de Torquemada’s urging,
44
155204
6250
1492′de, acımasız Baş Engizisyoncu Tomás de Torquemada’nın ısrarı üzerine,
02:41
the monarchs issued a decree giving Spanish Jews four months
45
161454
4292
hükümdarlar İspanyol Yahudilerine ya Hristiyanlığa geçmeleri
02:45
to either convert to Christianity or leave the kingdom.
46
165746
4583
ya da krallığı terk etmeleri için dört ay veren bir kararname çıkardı.
02:50
Thousands were expelled and those who stayed risked persecution.
47
170329
4750
Binlercesi sınır dışı edildi, diğerleri işkence riskiyle karşı karşıya kaldı.
02:55
Converts to Christianity, known as conversos, weren’t even safe,
48
175079
5667
Yetkililer onların Yahudiliği gizlice uyguladıklarından şüphelendikleri için
03:00
because authorities suspected them of practicing Judaism in secret.
49
180746
4750
Conversos olarak bilinen Hristiyanlığa geçenler güvenli bile değildi.
03:05
The hatred directed at conversos was both religious and economic,
50
185496
4667
Conversos üst orta sınıfın büyük bir bölümünü oluşturduğundan
03:10
as conversos made up a large portion of the upper middle class.
51
190163
4208
onlara yönelik nefret hem dini hem de ekonomikti.
03:14
The Inquisition eventually shifted its focus to the moriscos,
52
194538
3750
Engizisyon sonunda odağını İslam’dan Hristiyanlığa geçen
03:18
converts to Christianity from Islam.
53
198288
2916
Moriskolara kaydırdı.
03:21
In 1609, an edict passed forcing all moriscos to leave.
54
201829
4709
1609′da tüm Moriskoları terk etmeye zorlayan bir ferman çıkarıldı.
03:26
An estimated 300,000 left.
55
206538
3083
Tahmini 300.000 kişi ayrıldı.
03:29
Those who remained became the Inquisition’s next targets.
56
209621
4375
Kalanlar Engizisyon’un bir sonraki hedefi oldu.
03:34
The inquisitors announced the punishments of those found guilty of heresy
57
214204
3667
Engizisyoncular, autos de fé veya inanç eylemleri adı verilen
03:37
in public gatherings called autos de fé, or acts of faith.
58
217871
4708
halka açık toplantılarda sapkınlıktan suçlu bulunanların cezalarını açıkladı.
03:42
Hundreds of people gathered to watch the procession of sinners, mass, sermon,
59
222954
4459
Günahkarların geçit törenini, ayin, vaaz
ve nihayet cezaların duyurulmasını izlemek için yüzlerce insan toplandı.
03:47
and finally the announcement of punishments.
60
227413
2750
03:50
Most of the accused received punishments like imprisonment, exile,
61
230163
4333
Sanıkların çoğu hapis, sürgün
03:54
or having to wear a sanbenito, a garment that marked them as a sinner.
62
234496
4625
veya onları günahkar olarak damgalayan sanbenito giymek gibi cezalar aldı.
03:59
The worst punishment was “relaxado en persona”—
63
239121
3792
En kötü ceza “relaxado en persona” idi—
04:02
a euphemism for burning at the stake.
64
242913
2500
kazıkta yakmak için kullanılan bir tabir.
04:05
This punishment was relatively uncommon—
65
245413
2416
Bu ceza nispeten nadir verilirdi—
04:07
reserved for unrepentant and relapsed heretics.
66
247829
3125
tövbe etmeyen ve tekrar yapan sapkınlar için ayrılmıştı.
04:11
Over 350 years after Queen Isabella started the Inquisition,
67
251288
4208
Kraliçe Isabella Engizisyon’u başlattıktan 350 yıldan fazla bir süre sonra,
04:15
her namesake, Queen Isabella II, formally ended it on July 15th, 1834.
68
255496
6542
adaşı Kraliçe Isabella II, 15 Temmuz 1834′te resmen sonlandırdı.
04:22
The Spanish kingdoms’ dependence on the Catholic Church had isolated them
69
262038
3791
İspanyol krallığının Katolik Kilisesi’ne bağımlılığı onları izole ederken
04:25
while the rest of Europe experienced the Enlightenment
70
265829
2875
Avrupa’nın geri kalanı Aydınlanma’yı deneyimledi
04:28
and embraced the separation of church and state.
71
268704
2792
ve kilise ile devletin ayrılmasını benimsedi.
04:31
Historians still debate the number of people killed during the Inquisition.
72
271996
3875
Tarihçiler hala Engizisyon sırasında öldürülen insan sayısını tartışıyor.
04:35
Some suggest over 30,000 but most estimate between 1,000 and 2,000.
73
275871
5417
Bazıları 30.000′in üzerinde diyor ancak çoğu 1.000 ile 2.000 arasında.
04:41
The consequences of the Inquisition, however, reach far beyond fatalities.
74
281288
4958
Ancak Engizisyon’un sonuçları ölümlerin çok ötesine uzanıyor.
04:46
In some places, an estimated 1/3 of prisoners were tortured.
75
286246
4500
Bazı yerlerde tutukluların yaklaşık üçte biri işkence gördü.
04:50
Hundreds of thousands of members of religious minorities
76
290746
3583
Yüz binlerce dini azınlık mensubu evlerini terk etmek zorunda kaldı
04:54
were forced to leave their homes,
77
294329
2250
04:56
and those who remained faced discrimination and economic hardship.
78
296621
4000
ve kalanlar, ayrımcılık ve ekonomik zorluklarla karşı karşıya kaldı.
05:00
Smaller inquisitions in Spanish colonial territories
79
300913
2833
Amerika’daki İspanyol sömürgelerindeki daha küçük engizisyonlar,
05:03
in the Americas, especially Mexico, carried their own tolls.
80
303746
4208
özellikle de Meksika, kendi zorluklarını yaşadı.
05:08
Friends turned in friends, neighbors accused neighbors,
81
308579
3584
Arkadaşlar arkadaşlarını ihbar etti, komşular komşuları suçladı
05:12
and even family members reported each other of heresy.
82
312163
3208
ve hatta aile üyeleri bile birbirlerini sapkınlıkla suçladı.
05:15
Under the Inquisition,
83
315829
1292
Engizisyon döneminde
05:17
people were condemned to live in fear and paranoia for centuries.
84
317121
4750
insanlar yüzyıllarca korku ve paranoya içinde yaşamaya mahkum edildi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7