Ugly History: The Spanish Inquisition - Kayla Wolf

Translator: Anh Luong Reviewer: Dinh Lieu Vu

It’s 1481.

Vào năm 1481.

In the city of Seville,

Ở thành phố Seville,

devout Catholics are turning themselves in to the authorities.

những người Công giáo sùng đạo đã tự nộp mình cho chính quyền.

They’re confessing to heresy— failure to follow the beliefs of the Catholic Church.

Họ thú tội vì đi theo dị giáo - không tuân theo niềm tin của Giáo hội Công giáo.

But why?

Nhưng tại sao vậy?

The Spanish Inquisition has arrived in Seville.

Tòa án dị giáo Tây Ban Nha đã đến Seville.

The Inquisition began in 1478, when Pope Sixtus IV issued a decree

Tòa án dị giáo thành lập vào năm 1478, khi Giáo hoàng Sixtus IV ban hành một sắc lệnh

authorizing the Catholic monarchs, Ferdinand and Isabella,

cho phép các quốc vương Công giáo, Ferdinand và Isabella,

to root out heresy in the Spanish kingdoms—

nhổ tận gốc dị giáo ở các vương quốc Tây Ban Nha -

a confederacy of semi-independent kingdoms

một liên minh của các vương quốc bán độc lập

in the area that would become the modern country of Spain.

trong khu vực sẽ trở thành quốc gia Tây Ban Nha hiện tại.

Though the order came from the church, the monarchs had requested it.

Mặc dù mệnh lệnh đến từ nhà thờ, nhưng chính các quốc vương đã yêu cầu nó.

When the Inquisition began, the Spanish kingdoms were diverse

Khi Tòa án dị giáo thành lập, các vương quốc Tây Ban Nha rất đa dạng

both ethnically and religiously,

cả về sắc tộc và tôn giáo,

with Jews, Muslims, and Christians living in the same regions.

với người Do Thái, Hồi giáo và Kitô hữu sống trong cùng một khu vực.

The Inquisition quickly turned its attention to ridding the region

Tòa án dị giáo chuyển sự chú ý sang việc loại bỏ khu vực

of people who were not part of the Catholic Church.

của những người không phải là một phần của Giáo hội Công giáo.

It would last more than 350 years.

Việc này đã kéo dài hơn 350 năm.

On the ground, groups called tribunals ran the Inquisition in each region.

Các nhóm được gọi là tòa án sẽ điều hành Tòa án dị giáo ở mỗi khu vực.

Roles on a tribunal could include

Vai trò của tòa án có thể bao gồm

an arresting constable, a prosecuting attorney,

một cảnh sát bắt giữ, một luật sư truy tố,

inquisitors to question the accused, and a scribe.

điều tra viên để thẩm vấn bị cáo và một người ghi chép.

A “Grand Inquisitor,” a member of the clergy selected by the king and queen,

Một “Tổng thẩm giáo”, là thành viên của các giáo sĩ được vua và hoàng hậu chọn,

almost always led a tribunal.

hầu như luôn luôn là lãnh đạo một tòa án.

The Inquisition marked its arrival in each new place with an “Edict of Grace.”

Tòa án dị giáo đánh dấu sự xuất hiện ở mỗi nơi với một “Sắc lệnh Ân sủng”.

Typically lasting 40 days,

Thông thường kéo dài 40 ngày,

the Edict of Grace promised mercy to those who confess to heresy.

Sắc lệnh Ân sủng hứa hẹn khoan hồng cho những người thú tội mang dị giáo.

After that, the inquisitors persecuted suspected heretics

Sau đó, các điều tra viên đã bức hại những kẻ bị nghi ngờ là dị giáo

on the basis of anonymous accusations.

trên cơ sở của những cáo buộc nặc danh.

So the confessors in Seville probably didn’t see themselves as actual heretics—

Nhiều người ra thú tội ở Seville có lẽ không phải là những kẻ dị giáo thực sự,

instead, they were hedging their bets by reporting themselves

thay vào đó, họ đã phòng tránh rủi ro bằng cách tự ra thú tội

when the consequences were low,

khi hậu quả vẫn còn ít,

rather than risking imprisonment or torture

thay vì mạo hiểm để bị bỏ tù hoặc tra tấn

if someone else accused them later on.

nếu có ai đó buộc tội họ sau này.

They were right to worry:

Họ đã đúng khi lo lắng:

once the authorities arrested someone, accusations were often vague,

một khi chính quyền bắt giữ ai đó, các cáo buộc thường rất mơ hồ,

so the accused didn’t know the reasons for their arrest

vì vậy bị cáo không biết lý do bắt giữ

or the identity of their accuser.

hoặc danh tính của người tố cáo họ.

Victims were imprisoned for months or even years.

Các nạn nhân đã bị bỏ tù trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.

Once arrested, their property was confiscated,

Sau khi bị bắt, tài sản của họ bị tịch thu,

often leaving their families on the street.

gia đình họ phải lang thang trên đường.

Under these conditions, victims confessed to the most mundane forms of heresy—

Những trường hợp này, nạn nhân thú nhận các hình thức dị đạo tục trần tục nhất -

like hanging linen to dry on a Saturday.

như treo khăn trải giường để khô vào thứ bảy.

The Inquisition targeted different subsets of the population over time.

Tòa án dị giáo nhắm vào các tập hợp con khác nhau của dân số theo thời gian.

In 1492, at the brutal Grand Inquisitor Tomás de Torquemada’s urging,

Năm 1492, theo lời thúc giục tàn bạo của tổng thẩm giáo Tomás de Torquemada,

the monarchs issued a decree giving Spanish Jews four months

các quốc vương đã ban hành một sắc lệnh cho người Do Thái Tây Ban Nha bốn tháng

to either convert to Christianity or leave the kingdom.

để chuyển sang Kitô giáo hoặc rời khỏi vương quốc.

Thousands were expelled and those who stayed risked persecution.

Hàng ngàn người đã bị trục xuất và những người ở lại có nguy cơ bị đàn áp.

Converts to Christianity, known as conversos, weren’t even safe,

Những người cải đạo sang Kitô giáo, gọi là conversos, thậm chí không được an toàn,

because authorities suspected them of practicing Judaism in secret.

bởi vì các nhà chức trách nghi ngờ họ thi hành Do Thái giáo trong bí mật.

The hatred directed at conversos was both religious and economic,

Sự thù hận nhắm vào các cuộc trò chuyện về cả tôn giáo và kinh tế,

as conversos made up a large portion of the upper middle class.

vì các cuộc trò chuyện chiếm một phần lớn tầng lớp trung lưu thượng lưu.

The Inquisition eventually shifted its focus to the moriscos,

Tòa án dị giáo cuối cùng đã chuyển trọng tâm của họ sang moriscos,

converts to Christianity from Islam.

những người Hồi giáo cải đạo sang Kitô giáo.

In 1609, an edict passed forcing all moriscos to leave.

Năm 1609, một sắc lệnh được thông qua buộc tất cả các moriscos phải rời đi.

An estimated 300,000 left.

Ước tính còn khoảng 300.000 người.

Those who remained became the Inquisition’s next targets.

Những người ở lại đã trở thành mục tiêu tiếp theo của Tòa án dị giáo.

The inquisitors announced the punishments of those found guilty of heresy

Các điều tra viên đã công bố hình phạt đối với những người bị kết tội dị giáo

in public gatherings called autos de fé, or acts of faith.

trong các cuộc tụ họp công cộng gọi là autos de fé, hay hoạt động đức tin.

Hundreds of people gathered to watch the procession of sinners, mass, sermon,

Hàng trăm người tụ tập theo dõi cuộc diễu hành của các tội nhân, thánh lễ,

and finally the announcement of punishments.

bài giảng và cuối cùng là thông báo trừng phạt.

Most of the accused received punishments like imprisonment, exile,

Hầu hết các bị cáo đều nhận được các hình phạt như bỏ tù, lưu đày

or having to wear a sanbenito, a garment that marked them as a sinner.

hoặc phải mặc sanbenito, một bộ quần áo đánh dấu họ là tội nhân.

The worst punishment was “relaxado en persona”—

Hình phạt tồi tệ nhất là “relaxado en persona” -

a euphemism for burning at the stake.

một lối nói trại cho việc thiêu cháy trên cọc.

This punishment was relatively uncommon—

Hình phạt này tương đối hiếm hoi -

reserved for unrepentant and relapsed heretics.

dành riêng cho những kẻ dị giáo không ăn năn và tái phạm.

Over 350 years after Queen Isabella started the Inquisition,

Hơn 350 năm sau khi Nữ hoàng Isabella thành lập Tòa án dị giáo,

her namesake, Queen Isabella II, formally ended it on July 15th, 1834.

thì người cùng tên với bà, Nữ hoàng Isabella II,

đã chính thức chấm dứt nó vào ngày 15 tháng 7 năm 1834.

The Spanish kingdoms’ dependence on the Catholic Church had isolated them

Sự phụ thuộc của Tây Ban Nha vào Giáo hội Công giáo đã làm họ bị cô lập

while the rest of Europe experienced the Enlightenment

trong khi phần còn lại của châu Âu trải qua thời kỳ Khai sáng

and embraced the separation of church and state.

và chấp nhận sự chia tách giữa nhà thờ và nhà nước.

Historians still debate the number of people killed during the Inquisition.

Các nhà sử học vẫn tranh luận về số người thiệt mạng trong phiên tòa xét hỏi.

Some suggest over 30,000 but most estimate between 1,000 and 2,000.

Một số người đưa ra giả thuyết hơn 30.000 nhưng hầu hết ước tính từ 1.000 đến 2.000.

The consequences of the Inquisition, however, reach far beyond fatalities.

Tuy nhiên, hậu quả của Tòa án dị giáo gây ra vượt xa số người tử vong.

In some places, an estimated 1/3 of prisoners were tortured.

Ở một số nơi, ước tính 1/3 tù nhân đã bị tra tấn.

Hundreds of thousands of members of religious minorities

Hàng trăm ngàn thành viên của các nhóm tôn giáo thiểu số

were forced to leave their homes,

đã buộc phải rời bỏ nhà cửa của họ,

and those who remained faced discrimination and economic hardship.

và những người vẫn phải đối mặt với sự phân biệt đối xử và khó khăn kinh tế.

Smaller inquisitions in Spanish colonial territories

Các cuộc điều tra nhỏ ở các lãnh thổ thuộc địa Tây Ban Nha

in the Americas, especially Mexico, carried their own tolls.

ở châu Mỹ, đặc biệt là Mexico, đã tiêu tốn tiền bạc của họ.

Friends turned in friends, neighbors accused neighbors,

Bạn bè đã giao nộp bạn bè, hàng xóm cáo buộc hàng xóm,

and even family members reported each other of heresy.

và thậm chí các thành viên gia đình báo cáo lẫn nhau về tội dị giáo.

Under the Inquisition,

Vì Tòa án dị giáo,

people were condemned to live in fear and paranoia for centuries.

mà mọi người bị kết án đã sống trong sợ hãi và hoang tưởng trong nhiều thế kỷ.