Why does your voice change as you get older? - Shaylin A. Schundler

1,728,299 views ・ 2018-08-02

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung
00:07
In the mid-16th century,
0
7244
1638
၁၆ ရာစု အလယ်ပိုင်းတွင်
00:08
Italians were captivated by a type of male singer
1
8882
2792
အီတလီနိုင်ငံမှာ အမျိုးသားအဆိုတော်ရဲ့ အသံတမျိုးဟာ သိပ်ကို ခေတ်စားခဲ့တယ်။
00:11
whose incredible range contained notes
2
11674
2462
သက်ကြီးတွေ ဘယ်လိုမှ ဆိုမရနိုင်တဲ့ အသံမျိုးကို
00:14
previously thought impossible for adult men.
3
14136
3056
သူတို့ဟာ အံ့ဩလောက်ရအောင်ကို ဆိုနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
ဒါပေမ​ဲ့ အဲဒီဆုလာဘ်အတွက် ပေးဆပ်ရတဲ့ တန်ဖိုးဟာ ကြီးမားခဲ့ပါတယ်။
00:17
However, this gift came at a high price.
4
17192
2769
00:19
To prevent their voices from breaking,
5
19961
2084
သူတို့ရဲ့ အဲဒီလို အသံ ပျောက်ကွယ် မသွားအောင်
00:22
these singers had been castrated before puberty,
6
22045
3052
အဲဒီ အဆိုတော်တွေကို အပျိုဖော်မဝင်မီတွင် သင်းကွပ်ပေးခဲ့ကြရတယ်။
00:25
halting the hormonal processes that would deepen their voices.
7
25097
3733
သူတို့ရဲ့အသံတွေ ပိုနက်ရှိုင်းလာစေမယ့် ဟော်မုန်း ဖြစ်စဉ်ကို ရပ်တန့်ပစ်ဖို့ပါ။
00:28
Known as castrati, their light, angelic voices were renowned throughout Europe,
8
28830
4961
castrati လို့ အခေါ်ခံခဲ့ကြရသူတို့ရဲ့ နံဝင် ချိုဘွယ် အသံဟာ ဥရောပမှာ နာမည်ကြီးခဲ့ပါတယ်။
00:33
until the cruel procedure that created them was outlawed in the 1800s.
9
33791
5492
အဲဒီအသံကို ဖန်တီးပေးခဲ့တဲ့ ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အစဉ်အလာကို တားမြစ်ခဲ့တဲ့ ၁၈၀၀ အထိပါပဲ။
00:39
Though stunting vocal growth can produce an extraordinary musical range,
10
39283
4200
အဲဒီအံ့ဖွယ် အသံရဲ့ စွမ်းအားဟာ မယုံကြည် နိုင်ဖွယ် အသံစဉ်ကို ထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့ပေမဲ့
00:43
naturally developing voices are already capable of incredible variety.
11
43483
4864
သဘာဝအလျောက် ဖွံ့ဖြိုးလာတဲ့ အသံတွေဟာလည်း အံ့ဖွယ်အသံမျိုးစုံကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်တယ်။
00:48
And as we age, our bodies undergo two major changes which explore that range.
12
48347
6387
ကျုပ်တို့ အသက်ကြီးလာတာနဲ့ အသံကို ပြောင်းလဲ စေတဲ့ အပြောင်းအလဲ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ဖြစ်လာတယ်။
00:54
So how exactly does our voice box work, and what causes these shifts in speech?
13
54734
5795
ဒီတော့ ကျုပ်တို့ရဲ့ အသံအိုးအလုပ်လုပ်ပုံနဲ့ အသံပြောင်းလဲလာရတာ ဘာကြောင့်များလဲ။
01:00
The specific sound of a speaking voice is the result of many anatomical variables,
14
60529
5057
စကားပြောသံ တစ်ခုထွက်ပေါ်လာဖို့ ခန္ဓာ ကိုယ်ထဲက အပိုင်းအမျိုးမျိုး ပါဝင်ရပါတယ်။
01:05
but it’s mostly determined by the age and health of our vocal cords
15
65586
4045
ဒါပေမဲ့ အများဆုံး ပြောင်းလဲလာစေတာက အသက်၊ ကျုပ်တို့ရဲ့ အသံကြိုးများရဲ့ အခြေအနေနဲ့
01:09
and the size of our larynxes.
16
69631
2596
ကျုပ်တို့ အသံအိုးများရဲ့ အရွယ်အစားပါ။
01:12
The larynx is a complex system of muscle and cartilage
17
72227
4010
အသံအိုးဟာ ကြွက်သားမျာနဲ့ အရိုးနုတွေ ပါဝင်ပြီး
01:16
that supports and moves the vocal cords,
18
76237
2628
အသံကြိုးများကို အားပေးလှုပ်ခါစေတဲ့ စနစ်ပါ၊
01:18
or, as they’re more accurately known, the vocal folds.
19
78865
3949
တကယ်တော့ ပိုတိကျတဲ့ အမည်က အသံအခေါက်များပါ။
01:22
Strung between the thyroid and arytenoid cartilages,
20
82814
3043
thyroid နဲ့ arytenoid အရိုးနုတွေအကြား ဆန့်ဆွဲထားတဲ့
01:25
these two muscles form an elastic curtain that opens and shuts across the trachea,
21
85857
5779
အဲဒီကြွက်သား နှစ်ခုဟာ လေပြွန်ကို ဖွင့်ပိတ် နိုင်တဲ့ ပျော့ပြောင်းတဲ့ ကန့်လန်ကာမျိုးပါ။
01:31
the tube that carries air through the throat.
22
91636
2939
လေကို လည်ချောင်းမှတဆင့် သယ်ပေးတဲ့ ပြွန်ပါ။
01:34
The folds are apart when we’re breathing,
23
94575
2229
ကျုပ်တို့ အသက်ရှူနေစဉ် အခေါက်တွေဟာ ဘေးမှာ ရှိနေကြလျက်၊
01:36
but when we speak, they slam shut.
24
96804
2332
ကျုပ်တို့ စပြောတော့တာနဲ့ ပိတ်ချလာပါတယ်။
ကျုပ်တို့ရဲ့ အဆုတ်ဟာ ပိတ်ထားတဲ့ အခေါက် တွေကို ကျော်ပြီး လေကို ထိုးတင်ပေးတယ်၊
01:39
Our lungs push air against the closed folds,
25
99136
3361
01:42
blowing them open and vibrating the tissue to produce sound.
26
102497
3984
၎င်းတို့ဟာ ပွင့်လာကြပြီး အမျှင်များကို လှုပ်ရှားစေရင်း အသံကို ထုတ်လုပ်ပေးတယ်။
01:46
Unlike the deliberate focus required for playing an external instrument,
27
106481
3798
တူရိယာ တစ်ခုခု တီးမှုတ်ရာမှာ လိုအပ်သလို အထူးအာရုံစိုက်ရန် မလိုအပ်ဘဲ
01:50
we effortlessly change notes as we speak.
28
110279
3282
ကျုပ်တို့ဟာ အသံစဉ်တွေကို ပြောနေရင်း လိုအပ်သလို ပြောင်းလဲနိုင်ကြတယ်။
01:53
By pushing air faster or slower,
29
113561
1879
လေကို မြန်ဆန်စွာ ဒါမှမဟုတ် နှေးကွေးစွာ ထုတ်ပေးလျက်
01:55
we change the frequency and amplitude of these vibrations,
30
115440
3479
အဲဒီတုန်ခါမှုတွေရဲ့ ကြိမ်နှုန်နဲ့ အားကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်ကြပါတယ်။
01:58
which respectively translate to the pitch and volume of our voices.
31
118919
4151
အဲဒါက ကျုပ်တို့အသံရဲ့ ကျယ်အားနဲ့ အနိမ့်အမြင့်ကို ညှိပေးတာပါ။
02:03
Rapid and small vibrations create high-pitched, quiet tones,
32
123070
4535
လျင်မြန်စွာ မသိမသာ လှုပ်ခါမှုတွေက မကျယ်တဲ့ အသံမြင့်တွေကို ဖန်တီးပေးတယ်။
02:07
while slow, large vibrations produce deep, bellowing rumbles.
33
127605
5138
နှေးပြီး ကြီးမားတဲ့ တုန်ခါမှုတွေကျတော့ နက်ရှိုင်းပြီး နိမ့်တဲ့ အသံကို ဖြစ်စေတယ်။
02:12
Finally, by moving the laryngeal muscles between the cartilages,
34
132743
3596
နောက်ဆုံးအနေနဲ့၊ အရိုးနုတွေအကြားရှိ အသံအိုး ကြွက်သားတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို
02:16
we can stretch and contract those folds
35
136339
2765
ပြောင်းလဲပေးလျက် ခုနက အခေါက်တွေကို ကျုံ့ခြင်းဆန့်ခြင်းဖြင့်
02:19
to intuitively play our internal instruments.
36
139104
3540
ကျုပ်တို့ရဲ့ အတွင်းပိုင်း အသံဆိုင်ရာ တူရီယာကို စိတ်တိုင်းကျ ကစားနိုင်ပါတယ်။
02:22
This process is the same from your first words to your last,
37
142644
3839
ကျုပ်တို့ ပြောလိုက်ကြတဲ့ ပထမဦးဆုံး စကား လုံးနဲ့ နောက်ဆုံး ကစားလုံး ဒီအတိုင်းပါပဲ။
02:26
but as you age, your larynx ages too.
38
146483
2983
ဒါပေမဲ့ အသက်ကြီးလာရင် ကျုပ်တို့ရဲ့ အသံအိုးလည်း ကြီးရင့်လာတယ်။
02:29
During puberty, the first major shift starts,
39
149466
3310
အပျိုဖော်ဝင်ချိန်မှာ ပထမဦးဆုံး အဓိက အကျဆုံး ပြောင်းလဲမှုစတင်တယ်၊
02:32
as your voice begins to deepen.
40
152776
2701
သင့်ရဲ့ စကားပြောသံဟာ နက်ရှိုင်းလာတယ်။
02:35
This happens when your larynx grows in size,
41
155477
3179
သင့်အသံအိုးက ပိုကြီးထွားလာလျက်
02:38
elongating the vocal folds and opening up more room for them to vibrate.
42
158656
4900
အသံ အခေါက်တွေကို ဆန့်ပေးရင်း ၎င်းတို့ လှုပ်ခါရန် ခန်းမကို တိုးဖွင့်ပေးတယ်။
02:43
These longer folds have slower, larger vibrations,
43
163556
3881
အဲဒီ ပိုရှည်လာကြတဲ့ အခေါက်များရဲ့ တုန်ခါမှုဟာ နှေးလာကာ ပိုကျယ်လာတယ်။
02:47
which result in a lower baseline pitch.
44
167437
3212
အဲဒါကြောင့် အခြေခံသံစဉ်ဟာ နိမ့်လာရတယ်။
02:50
This growth is especially dramatic in many males,
45
170649
2658
ယောက်ျားလေး အများအပြားအတွက် အဲဒီကြီးထွားမှုဟာ အံ့ဖွယ်ဖြစ်နိုင်ပြီး၊
02:53
whose high testosterone levels lead first to voice cracks,
46
173307
3746
testosterone အဆင့်မြင့်လွန်းလို့ အသံဟာ အစပိုင်းတွင် အက်သံ ပါလာတတ်တယ်၊
02:57
and then to deeper, more booming voices,
47
177053
3114
အဲဒီနောက်မှာ နက်ဝင်လာကာ အသံအမျိုးမျိုး ပြောင်းလဲရင်း
03:00
and laryngeal protrusions called Adam’s apples.
48
180167
4091
အာဒံရဲ့ပန်းသီးများ လို့ခေါ်တဲ့ အသံအိုးရဲ့ တုန်ခါသံများ ကြားရနိုင်တယ်။
03:04
Another vocal development during puberty
49
184258
2535
အပျိုဖော်ဝင်စဉ် အသံဆိုင်ရာ နောက် အပြောင်းအလဲ တစ်ခုက
03:06
occurs when the homogenous tissue covering the folds
50
186793
2921
တသားတည်းရှိတဲ့ တစ်ရှူးက အခေါက်တွေ လာပြီး ဖုံးအုပ်ချိန်မှာပါ၊
03:09
specializes into three distinct functional layers:
51
189714
3911
ကွဲပြားစွာ အလုပ်လုပ်ကြတဲ့ အလွှာသုံးလွှာ အထူး ပေါ်လာစေပါတယ်၊
03:13
a central muscle,
52
193625
1496
ဗဟိုကြွက်သား၊
03:15
a layer of stiff collagen wrapped in stretchy elastin fibers,
53
195121
4592
ဆွဲဆန့်ထားကာ ပျော့တဲ့အမျှင်များဖြင့် ရစ်ပတ်နေတဲ့ မာနေတဲ့ collagen အလွှာ၊
03:19
and an outer layer of mucus membrane.
54
199713
3430
ပြီးတော့ အပြင်တွင် ချွဲအမြှေးပါးလွှာတွေပါ။
အဲဒီ အလွှာတွေက အသံထဲကို နက်ရှိုင်းမှုနဲ့ ပင်ကိုထူးခြားချက်ကို ထည့်ပေးကြတယ်။
03:23
These layers add nuance and depth to the voice,
55
203143
2781
03:25
giving it a distinct timbre that sets it apart from its pre-pubescent tones.
56
205924
4839
ပျိုဖေါ်မဝင်မီတုန်းက အသံစဉ်တွေနဲ့ ကွဲပြားတဲ့ အသံစဉ်တွေကို ဖြစ်ပေါ်လာစေပါတယ်။
03:30
After puberty, most people’s voices remain more or less the same
57
210763
4824
ပျိုဖော်ဝင်ပြီးနောက်မှာ လူအများစုရဲ့အသံဟာ နှစ် ၅၀ ကြာတဲ့အထိ
03:35
for about 50 years.
58
215587
2126
မပြောင်းသလောက်ပါပဲ။
03:37
But we all use our voices differently,
59
217713
1920
ကျုပ်တို့ဟာ မတူတဲ့ အသံတွေ ကိုယ်စီ သုံးနေကြပေမဲ့၊
03:39
and eventually we experience the symptoms associated with aging larynxes,
60
219633
4807
နောက်ဆုံးမှာတော့ အသံအိုး ကြီးရင့်လာမှုနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ လက္ခဏာတွေကို ခံစားလာကြရတယ်၊
03:44
known as presbyphonia.
61
224440
1488
အဲဒါကို presbyphonia လို့ ခေါ်ပါတယ်။
03:45
First, the collagen in our folds stiffens
62
225928
3069
ပထမဦးဆုံးအချက်က ကျုပ်တို့ရဲ့ အခေါက်ထဲက ကော်လာဂျင်ဟာ မာလာပါတယ်၊
03:48
and the surrounding elastin fibers atrophy and decay.
63
228997
3720
ပြီးတော့ ဝန်းရံနေကြတဲ့ အမျှင်တွေ မာကျော ယိုယွင်းလာကြတယ်။
03:52
This decreased flexibility increases the pitch of older voices.
64
232717
5092
ပျော့ပြောင်းမှု နည်းလာခြင်းက သက်ကြီး အသံသို့ ပြောင်းလာစေပါတယ်။
03:57
But for people who have experienced the hormonal effects of menopause,
65
237809
3411
သွေးဆုံးမှုရဲ့ ဟော်မုန်း သက်ရောက်မှုကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့ကြရတဲ့ အမျိုးသမီးများဆိုရင်
04:01
the higher pitch is countered and outweighed by swollen vocal folds.
66
241220
5414
မြင့်တဲ့ အသံကို အသံအခေါက်များ မျိုချခံရခြင်းကြောင့် ပြောင်းပြန်တွေ့ရတယ်။
04:06
The folds' increased mass slows their vibrations, resulting in deeper voices.
67
246634
6690
အခေါက်များရဲ့ ထုထယ် တိုးလာမှုက တုန်ခါမှု ကို နှေးစေလျက် အသံကို နက်ရှိုင်းလာစေတယ်။
04:13
All these symptoms are further complicated
68
253324
2073
အဲဒီလို အသက်ကြီးမှု လက္ခဏာတွေ ပိုရှုပ်ထွေးလာကြပြီး
04:15
by having fewer healthy laryngeal nerve endings,
69
255397
3338
ကျန်းမားတဲ့ အသံအိုး အာရုံစွန်းတွေ နည်းလာကြတာမို့လို့
04:18
which reduces precise muscle control and causes breathy or rough voices.
70
258735
5261
ကြွက်သားကို တိကျစွာ ထိန်းချုပ်မှု နည်းလာကာ အသက်ရှူသံ (သို) မာတဲ့အသံကို ပေါ်လာစေပါတယ်။
04:23
Ultimately, these anatomical changes are just a few of the factors
71
263996
4190
နောက်ဆုံးမှာတော့ သင်ရဲ့ အသံကို ပြောင်းလဲ စေနိုင်ကြတဲ့ ခန္ဓာဗေဒဆိုင်ရာ
04:28
that can affect your voice.
72
268186
1886
အချက်တွေ သိပ်မများကြပါဘူး။
ဒါပေမဲ့ ကိုယ်က ကောင်းမွန်စွာ ဂရုစိုက်နေထိုင်ပါက၊
04:30
But when kept in good condition,
73
270072
1719
04:31
your voice box is a finely tuned instrument,
74
271791
2805
သင်ရဲ့ အသံကို ထုတ်လုပ်ပေးတဲ့ အသံအိုးဟာ အသေအချာ စီမံထားတဲ့ တူရိယာပါ၊
04:34
capable of operatic arias,
75
274596
2073
သီချင်းကြီးတွေကို၊
04:36
moody monologues,
76
276669
1422
စိတ်ဝင်စားစရာ ဟောကြားချက်ကို သာမက
04:38
and stirring speeches.
77
278091
1535
အစွမ်းထက်တဲ့ မိန့်ခွန်းတွေကို ချွေနိုင်မှာပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7