Why does your voice change as you get older? - Shaylin A. Schundler

1,726,323 views ・ 2018-08-02

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Hung Tran Phi Reviewer: Trang Pham
Vào giữa thế kỷ 16,
00:07
In the mid-16th century,
0
7244
1638
00:08
Italians were captivated by a type of male singer
1
8882
2792
người Ý đã bị thu hút bởi những nam ca sĩ
00:11
whose incredible range contained notes
2
11674
2462
có quãng giọng đáng kinh ngạc
00:14
previously thought impossible for adult men.
3
14136
3056
thường được cho là không thể với đàn ông trưởng thành.
00:17
However, this gift came at a high price.
4
17192
2769
Tuy nhiên, món quà này phải trả bằng một cái giá đắt.
00:19
To prevent their voices from breaking,
5
19961
2084
Để ngăn quá trình bể giọng,
00:22
these singers had been castrated before puberty,
6
22045
3052
những ca sĩ này phải cắt bỏ tinh hoàn trước khi dậy thì,
00:25
halting the hormonal processes that would deepen their voices.
7
25097
3733
làm ngắt quãng quá trình sản sinh hóoc-môn khiến giọng của họ trầm hơn.
00:28
Known as castrati, their light, angelic voices were renowned throughout Europe,
8
28830
4961
Biết đến như những Castrato, giọng hát thanh thoát của họ nổi tiếng khắp châu Âu,
00:33
until the cruel procedure that created them was outlawed in the 1800s.
9
33791
5492
cho đến khi hủ tục tàn nhẫn này bị cấm vào những năm 1800s.
00:39
Though stunting vocal growth can produce an extraordinary musical range,
10
39283
4200
Dù việc dừng quá trình đổi giọng có thể tạo nên một thế hệ âm nhạc phi thường,
00:43
naturally developing voices are already capable of incredible variety.
11
43483
4864
giọng nói phát triển tự nhiên vốn đã đa dạng một cách đáng kinh ngạc.
00:48
And as we age, our bodies undergo two major changes which explore that range.
12
48347
6387
Khi ta lớn lên, cơ thể trải qua hai sự thay đổi lớn làm tăng quãng giọng.
00:54
So how exactly does our voice box work, and what causes these shifts in speech?
13
54734
5795
Vậy chính xác thanh quản hoạt động ra sao, và điều gì làm thay đổi giọng nói?
01:00
The specific sound of a speaking voice is the result of many anatomical variables,
14
60529
5057
Đặc trưng của giọng nói là kết quả của nhiều biến số của cơ thể
01:05
but it’s mostly determined by the age and health of our vocal cords
15
65586
4045
nhưng hầu hết được xác định bởi tuổi tác, sức khỏe của dây thanh âm
01:09
and the size of our larynxes.
16
69631
2596
và độ lớn của thanh quản.
01:12
The larynx is a complex system of muscle and cartilage
17
72227
4010
Thanh quản là một hệ thống phức tạp bao gồm cơ và sụn
01:16
that supports and moves the vocal cords,
18
76237
2628
hỗ trợ và điều khiển dây thanh âm
01:18
or, as they’re more accurately known, the vocal folds.
19
78865
3949
hay được biết chính xác, là những nếp gấp tạo ra âm thanh.
01:22
Strung between the thyroid and arytenoid cartilages,
20
82814
3043
Căng giữa tuyến giáp và các sụn hình phễu,
01:25
these two muscles form an elastic curtain that opens and shuts across the trachea,
21
85857
5779
hai khối cơ này co giãn như cánh cửa đóng mở lối vào khí quản,
01:31
the tube that carries air through the throat.
22
91636
2939
một ống dẫn không khí đến miệng,
01:34
The folds are apart when we’re breathing,
23
94575
2229
Những chỗ gấp này tham gia quá trình hô hấp,
01:36
but when we speak, they slam shut.
24
96804
2332
nhưng khi ta nói, chúng đột ngột đóng lại.
01:39
Our lungs push air against the closed folds,
25
99136
3361
Phổi của chúng ta đẩy khí qua những chỗ gấp hẹp,
01:42
blowing them open and vibrating the tissue to produce sound.
26
102497
3984
làm chúng mở rộng và làm rung các mô để tạo ra âm thanh.
01:46
Unlike the deliberate focus required for playing an external instrument,
27
106481
3798
Không cần nhiều sự tập trung như khi chơi các khí cụ,
01:50
we effortlessly change notes as we speak.
28
110279
3282
chúng ta dễ dàng thay đổi các nốt phát ra.
01:53
By pushing air faster or slower,
29
113561
1879
Bằng cách đẩy khí nhanh hay chậm hơn
01:55
we change the frequency and amplitude of these vibrations,
30
115440
3479
ta làm thay đổi tần số và biên độ của những dao động âm này,
01:58
which respectively translate to the pitch and volume of our voices.
31
118919
4151
tạo ra đặc trưng trong chất giọng và âm lượng của từng người.
02:03
Rapid and small vibrations create high-pitched, quiet tones,
32
123070
4535
Dao động nhanh, biên độ nhỏ tạo ra giọng cao và trầm,
02:07
while slow, large vibrations produce deep, bellowing rumbles.
33
127605
5138
trong khi dao động chậm, biên độ lớn tạo ra giọng sâu và ầm ầm.
02:12
Finally, by moving the laryngeal muscles between the cartilages,
34
132743
3596
Cuối cùng, bằng cách di chuyển các cơ thanh quản giữa các sụn,
02:16
we can stretch and contract those folds
35
136339
2765
ta có thể kéo căng hay điều khiển các nếp gấp ấy
02:19
to intuitively play our internal instruments.
36
139104
3540
để dùng giọng nói như nhạc cụ bên trong của chính mình.
02:22
This process is the same from your first words to your last,
37
142644
3839
Quá trình này giống nhau với mọi từ bạn nói trong cuộc đời,
02:26
but as you age, your larynx ages too.
38
146483
2983
nhưng ta càng lớn, thanh quản cũng già theo.
02:29
During puberty, the first major shift starts,
39
149466
3310
Ở tuổi dậy thì, biến đổi lớn đầu tiên bắt đầu,
02:32
as your voice begins to deepen.
40
152776
2701
giọng của bạn bắt đầu trầm lại
02:35
This happens when your larynx grows in size,
41
155477
3179
khi thanh quản dần to ra,
02:38
elongating the vocal folds and opening up more room for them to vibrate.
42
158656
4900
kéo giãn dây thanh âm và mở rộng nhiều không gian hơn cho rung động.
02:43
These longer folds have slower, larger vibrations,
43
163556
3881
Dây thanh âm dài hơn có dao động chậm và lớn hơn,
02:47
which result in a lower baseline pitch.
44
167437
3212
kết quả là giọng phát ra trầm hơn.
02:50
This growth is especially dramatic in many males,
45
170649
2658
Sự phát triển này đặc biệt nhanh chóng ở nam giới,
02:53
whose high testosterone levels lead first to voice cracks,
46
173307
3746
khi mức testosterone cao dẫn đến sự vỡ giọng đầu tiên,
02:57
and then to deeper, more booming voices,
47
177053
3114
để rồi giọng nói có âm trầm và vang hơn,
03:00
and laryngeal protrusions called Adam’s apples.
48
180167
4091
và sự lồi ra của thanh quản, được gọi là Quả táo Adam.
03:04
Another vocal development during puberty
49
184258
2535
Sự phát triển khác của giọng ở tuổi dậy thì
03:06
occurs when the homogenous tissue covering the folds
50
186793
2921
xảy ra khi các mô xơ bao phủ khắp dây thanh âm
03:09
specializes into three distinct functional layers:
51
189714
3911
gồm ba lớp chuyên biệt khác nhau:
03:13
a central muscle,
52
193625
1496
lớp cơ trung tâm
03:15
a layer of stiff collagen wrapped in stretchy elastin fibers,
53
195121
4592
lớp collagen cứng bao ngoài với những mô xơ co giãn,
03:19
and an outer layer of mucus membrane.
54
199713
3430
và lớp ngoài cùng phủ một màng chất nhầy.
03:23
These layers add nuance and depth to the voice,
55
203143
2781
Những lớp này tạo thêm sắc thái và độ sâu cho giọng nói,
03:25
giving it a distinct timbre that sets it apart from its pre-pubescent tones.
56
205924
4839
cho nó những âm sắc riêng biệt khác hẳn với trước khi dậy thì.
03:30
After puberty, most people’s voices remain more or less the same
57
210763
4824
Sau khi dậy thì, hầu hết giọng mọi người vẫn duy trì và ít thay đổi
03:35
for about 50 years.
58
215587
2126
trong khoảng 50 năm.
03:37
But we all use our voices differently,
59
217713
1920
Nhưng ta sử dụng giọng nói rất khác nhau,
03:39
and eventually we experience the symptoms associated with aging larynxes,
60
219633
4807
và cuối cùng, đều sẽ trải qua những triệu chứng của thanh quản lão hóa,
03:44
known as presbyphonia.
61
224440
1488
được biết đến như là sự rối loạn âm.
03:45
First, the collagen in our folds stiffens
62
225928
3069
Đầu tiên, collagen ở các nếp gấp ngày càng xơ cứng,
03:48
and the surrounding elastin fibers atrophy and decay.
63
228997
3720
những mô xơ co giãn xung quanh co lại và dần hao mòn.
03:52
This decreased flexibility increases the pitch of older voices.
64
232717
5092
Sự giảm linh hoạt này làm tăng cao độ của giọng người lớn tuổi.
03:57
But for people who have experienced the hormonal effects of menopause,
65
237809
3411
Với những ai gặp thay đổi hoóc-môn thời tiền mãn kinh,
04:01
the higher pitch is countered and outweighed by swollen vocal folds.
66
241220
5414
sẽ có sự tăng âm độ cao hơn và dây thanh âm phình ra to hơn.
04:06
The folds' increased mass slows their vibrations, resulting in deeper voices.
67
246634
6690
Sự tăng khối lượng dây thanh âm làm chậm rung động, khiến giọng trầm hơn.
Tất cả những triệu chứng này cực kỳ phức tạp
04:13
All these symptoms are further complicated
68
253324
2073
04:15
by having fewer healthy laryngeal nerve endings,
69
255397
3338
bởi có rất ít các đầu cuối dây thần kinh thanh quản khỏe mạnh sót lại,
04:18
which reduces precise muscle control and causes breathy or rough voices.
70
258735
5261
làm giảm sự chính xác của cơ điều khiển và khiến giọng bị nhiều hơi hoặc khàn.
04:23
Ultimately, these anatomical changes are just a few of the factors
71
263996
4190
Sau cùng, những thay đổi kết cấu chỉ là vài khía cạnh
04:28
that can affect your voice.
72
268186
1886
có thể ảnh hưởng đến giọng nói của bạn.
04:30
But when kept in good condition,
73
270072
1719
Nếu được giữ gìn kỹ lưỡng,
04:31
your voice box is a finely tuned instrument,
74
271791
2805
thanh quản của bạn là một khí cụ tinh vi,
04:34
capable of operatic arias,
75
274596
2073
có khả năng hát aria trong các vở Opera,
04:36
moody monologues,
76
276669
1422
các vở độc thoại mượt mà, và các bài diễn thuyết cảm động.
04:38
and stirring speeches.
77
278091
1535
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7