Why are airplanes slower than they used to be? - Alex Gendler

Translator: Naung Mon Oo Reviewer: Myo Aung

In 1996, a British Airways plane flew from New York to London

၁၉၉၆ ခုနှစ်မှာ British လေကြောင်းလိုင်းမှ လေယဉ်တစ်စီးဟာ

နယူးရော့မှ လန်ဒန်သို့ နှစ်နာရီ ၅၃ မိနစ်အတွင်း

in a record-breaking two hours and 53 minutes.

စံချိန်တင် ပျံသန်းခဲ့ပါတယ်။

Today, however, passengers flying the same route

သို့သော်လည်း ယနေ့တွင် ၎င်းခရီးစဉ်ကိုပဲ ပျံသန်းကြမယ့် ခရီးသည်တွေဟာ

၎င်းခရီးစဉ်ကိုပဲ ပျံသန်းကြမယ့် ခရီးသည်တွေဟာ

can expect to spend no less than six hours in the air— twice as long.

ခြောက်နာရီထက်မနည်းမယ့် နှစ်ဆ ပိုမိုကြာညောင်းတဲ့

ပျံသန်းချိန်ကိုပဲ မျှော်လင့်နိုင်ပါတော့မယ်။

So why, in a world where everything seems to be getting faster,

ဒီတော့ အရာအားလုံးပိုမိုမြန်ဆန်လာတယ်လို့ ထင်ရတဲ့ ဒီကမ္ဘာကြီးမှာ

have commercial flights lagged behind?

ဘာကြောင့် ခရီးသည်တင်လေယဉ်များဟာ နောက်ကျကျန်နေခဲ့တာလဲ။

The British-and-French-made Concorde began shuttling passengers

ပြင်သစ်နဲ့ ဗြိတိသျှတို့ ပူးပေါင်းထုတ်လုပ်ထားတဲ့

Concorde လေယဉ်ဟာ

၁၉၇၀ မှ စတင်ပြီး ခရီးသည်များဖြင့် ကောင်းကင်အနှံ့ လွန်းပျံပြေးဆွဲခဲ့ပါတယ်။

across the sky in the 1970s.

နယူး‌ယော့၊ ပါရီ၊ ဘာရိန်းနဲ့ စင်ကာပူ စတဲ့ နေရာများသို့

Jetting between destinations like New York, Paris, Bahrain, and Singapore,

သာမန်လေယဉ်များထက် နှစ်ဆကျော်မြန်ဆန်တဲ့

it clocked in at over 2,000 kilometers per hour,

တစ်နာရီတွင် ၂၀၀၀ ကီလိုမီတာကျော်ရှိတဲ့ အမြန်နှုန်းထိရောက်ရှိ မောင်းနှင်ခဲ့ပါတယ်။

more than twice the speed of a normal airliner.

However this was also about 800 kilometers per hour faster than the speed of sound.

ဒီအမြန်နှုန်းဟာ အသံရဲ့မြန်နှုန်းထက်

တစ်နာရီ ၈၀၀ ကီလိုမီတာခန့် ပိုမြန်တဲ့ မြန်နှုန်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။

And that created a surprising problem for people on the ground.

ဒီနောက်မှာတော့ ထိုမြန်နှုန်းဟာ မြေပြင်မှာရှိတဲ့ လူများအတွက်

ထင်မှတ်မထားတဲ့ ပြဿနာများ ဖြစ်လာစေပါတော့တယ်။

When an object moves at supersonic speed,

အရာဝတ္ထုတစ်ခုဟာ အသံထက်မြန်တဲ့ အမြန်နှုန်းနဲ့ရွေ့လျားတဲ့အခါ

it generates a continuous moving shockwave known as a sonic boom.

အသံပေါက်ကွဲမှုလို့ ခေါ်တဲ့ အဆက်အပြတ်ရွေ့လျားနေတဲ့

ဂယက်လှိုင်းပြင်းတစ်ခုကို ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။

This produces a loud, startling noise,

၎င်းဟာ ကျယ်လောင်ချောက်ချားဖွယ်ရာ အသံကျယ်ကြီးကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့်အပြင်

as well as rattling windows and dislodging structural elements of buildings.

ပြတင်းပေါက်များတုန်ခါခြင်းနဲ့ အဆောက်အဦ အစိတ်အပိုင်းများ

ပြုတ်ထွက်ခြင်းများထိ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။

Since a plane flying at an altitude of 15 kilometers

ပင်လယ်မျက်နှာပြင်အထက် ၁၅ ကီလိုမီတာအမြင့်မှ ပျံသန်းနေတဲ့ Concorde လေယဉ်ဟာ

can affect an area with an 80 kilometer diameter on the ground below,

၎င်းအောက်မြေမျက်နှာပြင်ဧရိယာအချင်း ၈၀ ကီလိုမီတာအထိ

သက်ရောက်မှုများရှိနိုင်တာကြောင့်

complaints and concerns from residents in the Concorde’s flight path

Concorde လေယဉ်လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက် နေထိုင်သူများမှ

စိတ်ပူပန်မှု တိုင်ကြားမှုများ ရှိခဲ့ကြတဲ့အတွက်

restricted it to mostly ocean routes.

သမုဒ္ဒရာလမ်းကြောင်းများအဖြစ်သို့ ကန့်သတ်ပြောင်းလဲခဲ့ရပါတယ်။

Because of these restrictions and other fuel and engineering requirements,

ထိုသို့ကန့်သတ်ပိတ်ပင်မှုများနှင့် အခြားလောင်စာဆီနဲ့

စက်မှုလက်မှုလိုအပ်ချက်တွေကြောင့်

supersonic flights turned out to be very expensive

အသံထက်မြန်သောလေယဉ်များဟာ ခရီးသည်များအတွက်ရော

for both airlines and passengers.

လေကြောင်းလိုင်းအတွက်ပါ ကုန်ကျစရိတ်အလွန်ကြီးမားခဲ့ပါတယ်။

A single transatlantic round-trip could cost the equivalent

အတ္တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာကို ဖြတ်သန်းသွားရမယ့် ခရီးတစ်ပတ်ဟာ

of more than $10,000 today.

ယနေ့တန်ဖိုးငွေ ‌‌ဒေါ်လာ ၁၀,၀၀၀ ကျော်အထိ ကုန်ကျနိုင်ပါတယ်။

With additional strain on the airline industry

၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့နောက်ပိုင်း

လေယဉ်စီးနင်းလိုမှုအားများ ကျဆင်းခဲ့ရခြင်းကြောင့်

due to decreased demand for flights after September 11th, 2001,

ထပ်ပေါင်းဖိအားများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး

this became unsustainable, and the Concorde was retired in 2003.

၎င်းလေယဉ်စားရိတ်အား ဆက်လက်ထိမ်းထားနိုင်ခြင်းမရှိတော့ဘဲ

၂၀၀၃ ခုနှစ်အ‌ရောက်မှာတော့

Concorde လေယဉ်အား အငြိမ်းစားပေးခဲ့ရပါတော့တယ်။

So even when superfast flights existed, they weren't standard commercial flights.

ဒါကြောင့် အရမ်းမြန်တဲ့လေယဉ်များ ရှိခဲ့လျှင်တောင်မှ

ပုံမှန်ခရီးသည်တင်လေယဉ်များ မဟုတ်ခဲ့ပါဘူး။

And while we might think that advances in flight technology

ဒါအပြင် လေယဉ်ပျံနည်းပညာများ အဆင်မြင့်လာတာနဲ့အမျှ

ပိုမိုမြန်ဆန်တဲ့ လေယဉ်များ ဈေးနှုန်းမိုမိုလျှော့နည်းလာမယ်လို့

would make fast flights less expensive, this hasn’t necessarily been the case.

ကျွန်တော်တို့တွေးနေနိုင်သော်လည်း

တကယ်တန်း ဒါဟာ အဓိကအကြောင်းအရာ မဟုတ်နေခဲ့ပါဘူး။

One of the biggest concerns is fuel economy.

အကြီးမားဆုံး အမှုထားစရာကိစ္စကတော့ လောင်စာဆီချွေတာရေးပဲဖြစ်ပါတယ်။

Over the decades, jet engines have become a lot more efficient,

ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း ဂျက်အင်ဂျင်များဟာ များစွာအကျိုးရှိလာခဲ့ပါတယ်။

taking in more air and achieving more thrust—

လေကို ပိုမိုစုပ်ယူနိုင်ပြီး တွန်းအားပေးနိုင်မှုများ

ပိုမိုစွမ်းဆောင်လာနိုင်ခဲ့ပြီး

traveling further for every liter of fuel.

လောင်စာဆီသုံးစွဲနိုင်သလောက် ပိုမိုဝေးလံစွာ မောင်းနှင်လာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

But this efficiency is only achieved at speeds

သို့ပေမယ့် ၎င်းစွမ်းဆောင်နိုင်ရည်ဟာ

အများဆုံးတစ်နာရီ ၉၀၀ ကီလိုမီတာထိသာ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး

of up to around 900 kilometers per hour— less than half the speed of the Concorde.

Concorde ရဲ့ မြန်နှုန်း တစ်ဝက်အောက်သာ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ပိုမိုလျင်မြန်စွာသွားနိုင်ဖို့ဆိုလျှင် လေစုပ်ယူမှုကို မြှင့်တင်ရမှာဖြစ်ပြီး

Going any faster would increase air intake and burn more fuel per kilometer flown.

တစ်ကီလိုမီတာပျံသန်းမှုတိုင်းအတွက်

လောင်စာဆီပမာဏ ပိုများများလောင်ကျွမ်းရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

A standard transatlantic flight still uses as much as 150,000 liters of fuel,

အတ္တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာကို ဖြတ်သန်းသွားလာတဲ့ သာမန်ခရီးသည်တင်လေယဉ်တစ်စီးဟာ

လောင်စာဆီ လီတာပေါင်း ၁၅၀,၀၀၀ လောက်အထိ အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

amounting to over 20% of an airline’s total expenses.

လေကြောင်းလိုင်းကုန်ကျစားရိတ်စုစုပေါင်းရဲ့ ၂၀% အထိ ရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

So any reduction in fuel economy and increase in speed

ဒါကြောင့် လောင်စာဆီချွေတာမှု လျှော့ချကာ မြန်နှုန်းများတိုးမြှင့်ခြင်းဟာ

would significantly increase both flight costs and environmental impact.

လေယဉ်စားရိတ်ရောသဘာဝအား ထိခိုက်မှုကိုပါ ဆိုးရွားစွာမြင့်တက်လာစေနိုင်တယ်။

What about ways to make a plane faster without burning lots of fuel?

ဒါဆို လောင်စာဆီများစွာ လောင်ကျွမ်းစရာမလိုပဲ

လေယဉ်ကိုပိုမိုမြန်ဆန်စေတဲ့ နည်းလမ်းတွေကရော ဘာတွေဖြစ်မလဲ။

Adjusting the wing sweep, or the angle at which wings protrude from the fuselage,

လေရိုက်ခက်ရာ လေယဉ်တောင်ပံ သို့မဟုတ် လေယဉ်ကိုယ်ထည်မှ

လေယဉ်တောင်ပံထွက်ရာ ထောင့်ချိုးကို ချိန်ညှိခြင်းဖြင့်

to bring the wings closer in can make an aircraft faster

တောင်ပံများကို အတွင်းပိုဝင်စေခြင်းဟာ အယ်ရိုဒိုင်နမစ်အားဖြင့်

လေ၏ တုံ့ပြန်တွန်းကန်မှုကို‌‌‌ လျှော့ချနိုင်တာကြောင့်

by reducing aerodynamic drag.

လေယဉ်ကို ပိုမိုမြန်ဆန်စေပါတယ်

But this means the wings must be longer to achieve the same wingspan,

သို့သော် ဒီလိုပြုလုပ်ခြင်းဟာ တူညီတဲ့တောင်ပံတစ်လျားရရှိစေရန်

လေယဉ်တောင်ပံများပိုရှည်ဖို့ လိုအပ်မယ်လို့ ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပြီး

and that means more materials and more weight,

၎င်းအတွက် ကုန်ကြမ်းပိုမိုလိုအပ်မည်ဖြစ်ပြီး အလေးချိန်ပိုများသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

which in turn means burning more fuel.

ဒီအတွက်တဖန် လောင်စာများ ပိုမိုလောင်ကျွမ်းရန် လိုအပ်လာပြန်ပါတယ်။

So while airplanes could be designed to be more aerodynamic,

ဒီတော့ လေယဉ်တွေကို လေ၏တုံ့ပြန်တွန်းကန်မှု ပိုကောင်းအောင် စီမံထုတ်လုပ်နိုင်သော်လည်း

this would make them more expensive.

ကုန်ကျစားရိတ် ပိုများနေဦးမှာပါ။

And generally, airlines have found that customer demand for faster flights

ဒီအပြင် ယေဘုယျအားဖြင့် လေယဉ်များကို ပိုမိုမြန်ဆန်စေလိုတဲ့ ခရီးသည်ပမာဏဟာလည်း

၎င်းကုန်ကျစားရိတ်များ ကာမိလောက်တဲ့ထိ မများတာကိုလည်းတွေ့ရပါတယ်။

is not sufficient to cover these costs.

So while military aircraft conduct high speed flights

ထို့ကြောင့် စစ်သုံးလေယဉ်များအနေနဲ့

ရေပြင်အထက်မှာရော ကောင်းကင်အမြင့်မှာပါ မြန်နှုန်းမြင့်ပျံသန်းနေချိန်မှာ

over water and at high altitudes,

အသံထက်မြန်တဲ့ ခရီးသည်တင်လေယဉ်များကတော့

supersonic commercial flights seemed like a brief and failed experiment.

တိုတောင်းပြီး ကျရှုံးခဲ့တဲ့

စမ်းသပ်ချက်တစ်ခုလို့သာပဲ ထင်ရပါတော့တယ်။

But recent advances may make them feasible again.

သို့ပေမယ့် များမကြာမီက တိုးတက်မှုများကြောင့်

သူတို့ဟာ ပြန်လည်ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိလာခဲ့ပြန်ပါတယ်။

Research by NASA and DARPA has shown that modifying an aircraft’s shape

လေယဉ်ပျံရဲ့ ပုံသဏ္ဌာန်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပြီး

သူ့ရဲ့ အသံပေါက်ကွဲမှုကို ၁/၃ အထိလျှော့ချနိုင်တယ်လို့

can reduce the impact of its sonic boom by 1/3.

NASA နဲ့ DARPA တို့ရဲ့ သုတေသနတစ်ခုမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Extending the nose with a long spike can break the shockwave into smaller ones,

ပုံစံတစ်မျိုးမှာ လေယဉ်ထိပ်ဖူးကို

ပိုမိုရှေလျားတဲ့ ထိပ်ဖူးချွန်အဖြစ်ပြောင်းပေးခြင်းက

while another proposed design features two sets of wings

ဂယက်လိုင်းပြင်းများကို သေးငယ်အောင် ခွဲချပေးခြင်းဖြစ်ပြီး

producing waves that cancel each other out.

နောက်တစ်မျိုးကတော့ လေယဉ်တောင်ပံကို နှစ်စုံထားပြီး

တစ်ခုရဲ့ လှိုင်းကို တစ်ခု ခြေဖျက်ပေးမယ့် ပုံစံပဲဖြစ်ပါတယ်။

And new technologies may solve the energy efficiency problem

ထို့အပြင် နည်းပညာအသစ်များကလည်း အစားထိုး၊ လူလုပ်လောင်စာဆီများ သို့မဟုတ်

with alternative and synthetic fuels, or even hybrid-electric planes.

နှစ်မျိုးစပ် လျှပ်စစ်စွမ်းအင်သုံး လေယဉ်များအသုံးပြုပြီး

စွမ်းအင်သာရည်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းကောင်းဖြေရှင်းနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

It may yet turn out that the last few decades of steady flying

ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ငြိမ်ငြိမ်မှန်မှန်ပျံသန်းနေခဲ့ခြင်းဟာ

were just a brief rest stop.

ခဏတာ အနားယူရပ်နားသလောက်သာ ဖြစ်ရင် ဖြစ်နေခဲ့မှာ။