Why are airplanes slower than they used to be? - Alex Gendler

2,472,994 views ・ 2021-04-15

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Justyna Paluch Korekta: Marta Grochowalska
00:06
In 1996, a British Airways plane flew from New York to London
0
6704
5042
W 1996 roku samolot British Airways przeleciał z Nowego Jorku do Londynu
00:11
in a record-breaking two hours and 53 minutes.
1
11746
3792
w rekordowym czasie, dwóch godzin i 53 minut.
00:15
Today, however, passengers flying the same route
2
15871
3292
Dziś jednak pasażerowie lecący tą samą trasą
00:19
can expect to spend no less than six hours in the air— twice as long.
3
19163
5250
mogą spodziewać się, że spędzą w powietrzu przynajmniej dwa razy dłużej.
00:24
So why, in a world where everything seems to be getting faster,
4
24704
4042
Dlaczego więc w świecie, w którym wszystko zdaje się przyspieszać,
00:28
have commercial flights lagged behind?
5
28746
2833
loty komercyjne pozostają w tyle?
00:32
The British-and-French-made Concorde began shuttling passengers
6
32079
4083
Brytyjsko-francuski concorde zaczął przewozić pasażerów
00:36
across the sky in the 1970s.
7
36162
2875
po niebie w latach 70. XX wieku.
00:39
Jetting between destinations like New York, Paris, Bahrain, and Singapore,
8
39037
5500
Przelatując między miejscami takimi jak Nowy Jork, Paryż, Bahrajn i Singapur,
00:44
it clocked in at over 2,000 kilometers per hour,
9
44537
3292
osiągał prędkość powyżej 2000 kilometrów na godzinę,
00:47
more than twice the speed of a normal airliner.
10
47829
3375
czyli ponad dwukrotnie wyższą niż zwykły samolot pasażerski.
00:51
However this was also about 800 kilometers per hour faster than the speed of sound.
11
51204
6542
Było to również o 800 kilometrów na godzinę szybciej niż prędkość dźwięku.
00:57
And that created a surprising problem for people on the ground.
12
57746
3833
A to stworzyło zaskakujący problem dla ludzi na ziemi.
01:02
When an object moves at supersonic speed,
13
62162
2792
Gdy jakiś obiekt porusza się z prędkością ponaddźwiękową
01:04
it generates a continuous moving shockwave known as a sonic boom.
14
64954
5125
powstaje fala uderzeniowa której towarzyszy
01:10
This produces a loud, startling noise,
15
70079
2792
tak zwany grom dźwiękowy,
01:12
as well as rattling windows and dislodging structural elements of buildings.
16
72871
4542
drżenie okien i przemieszczanie się elementów konstrukcyjnych budynków.
01:17
Since a plane flying at an altitude of 15 kilometers
17
77746
3583
Ponieważ samolot lecący na wysokości piętnastu kilometrów
01:21
can affect an area with an 80 kilometer diameter on the ground below,
18
81329
4417
może wpłynąć na obszar o średnicy 80 kilometrów na ziemi,
01:25
complaints and concerns from residents in the Concorde’s flight path
19
85746
4250
skargi i obawy mieszkańców na torze lotu concorde’a
01:29
restricted it to mostly ocean routes.
20
89996
2750
ograniczyły go głównie do tras oceanicznych.
01:33
Because of these restrictions and other fuel and engineering requirements,
21
93329
4375
Ze względu na te ograniczenia i wymagania paliwowe i technologiczne
01:37
supersonic flights turned out to be very expensive
22
97704
3000
loty naddźwiękowe okazały się bardzo drogie
01:40
for both airlines and passengers.
23
100704
2459
zarówno dla linii lotniczych, jak i pasażerów.
01:43
A single transatlantic round-trip could cost the equivalent
24
103163
3541
Podróż przez Atlantyk i z powrotem mogła kosztować równowartość
01:46
of more than $10,000 today.
25
106704
2542
ponad 10000 dzisiejszych dolarów.
01:49
With additional strain on the airline industry
26
109746
2708
Dodatkowo z powodu
01:52
due to decreased demand for flights after September 11th, 2001,
27
112454
4084
zmniejszonego popytu na loty po 11 września 2001 roku
01:56
this became unsustainable, and the Concorde was retired in 2003.
28
116538
5083
stało się to niemożliwe do utrzymania i concorde został wycofany w 2003 roku.
02:02
So even when superfast flights existed, they weren't standard commercial flights.
29
122371
5250
Czyli superszybkie loty nie były typowymi lotami komercyjnymi.
02:07
And while we might think that advances in flight technology
30
127621
2792
I chociaż wydawać by się mogło, że postępy w technologii lotniczej
02:10
would make fast flights less expensive, this hasn’t necessarily been the case.
31
130413
4875
mogą obniżyć ceny lotów, to niekoniecznie tak musi być.
02:15
One of the biggest concerns is fuel economy.
32
135288
2791
Jednym z największych problemów jest zużycie paliwa.
02:18
Over the decades, jet engines have become a lot more efficient,
33
138454
3834
Przez dekady silniki odrzutowe stały się dużo wydajniejsze,
02:22
taking in more air and achieving more thrust—
34
142288
2750
a pochłaniając więcej powietrza i osiągając większą siłę ciągu,
02:25
traveling further for every liter of fuel.
35
145038
2833
mogły podróżować dalej na każdym litrze paliwa.
02:28
But this efficiency is only achieved at speeds
36
148496
3083
Ale ta wydajność może być osiągnięta jedynie przy prędkości
02:31
of up to around 900 kilometers per hour— less than half the speed of the Concorde.
37
151579
6125
do około 900 kilometrów na godzinę, czyli poniżej połowy prędkości concorde’a.
02:38
Going any faster would increase air intake and burn more fuel per kilometer flown.
38
158121
6167
Przyspieszenie lotu zwiększyłoby wlot powietrza
i zużycie paliwa na kilometr.
02:44
A standard transatlantic flight still uses as much as 150,000 liters of fuel,
39
164288
5625
Podczas typowego lotu transatlantyckiego nadal zużywa się aż 150 000 litrów paliwa,
02:49
amounting to over 20% of an airline’s total expenses.
40
169913
4041
co stanowi ponad 20% całkowitych wydatków linii lotniczej.
02:54
So any reduction in fuel economy and increase in speed
41
174204
4209
Tak więc każde zmniejszenie zużycia paliwa i zwiększenie prędkości
02:58
would significantly increase both flight costs and environmental impact.
42
178413
4666
znacznie zwiększyłoby zarówno koszty lotu, jak i wpływ na środowisko.
03:03
What about ways to make a plane faster without burning lots of fuel?
43
183246
4167
A co ze sposobami na przyspieszenie samolotu bez spalania dużej ilości paliwa?
03:07
Adjusting the wing sweep, or the angle at which wings protrude from the fuselage,
44
187413
5083
Dostosowanie odchylenia skrzydeł lub kąta, pod jakim skrzydła wystają z kadłuba
03:12
to bring the wings closer in can make an aircraft faster
45
192496
4125
w celu ich zbliżenia, może przyspieszyć samolot
03:16
by reducing aerodynamic drag.
46
196621
2167
przez zmniejszenie oporu aerodynamicznego.
03:19
But this means the wings must be longer to achieve the same wingspan,
47
199371
4208
Oznacza to, że skrzydła muszą być dłuższe, aby osiągnąć tę samą rozpiętość
03:23
and that means more materials and more weight,
48
203579
3125
a to oznacza większe zużycie materiału i większą wagę,
03:26
which in turn means burning more fuel.
49
206704
2625
co z kolei wpływa na spalanie większej ilości paliwa.
03:30
So while airplanes could be designed to be more aerodynamic,
50
210704
3917
Chociaż można zaprojektować samoloty bardziej aerodynamiczne,
03:34
this would make them more expensive.
51
214621
1917
byłyby one równocześnie droższe.
03:36
And generally, airlines have found that customer demand for faster flights
52
216663
4583
Generalnie linie lotnicze stwierdziły, że zapotrzebowanie na szybsze loty
03:41
is not sufficient to cover these costs.
53
221246
2708
nie wystarcza, aby te koszty pokryć.
03:44
So while military aircraft conduct high speed flights
54
224454
3500
Podczas gdy wojskowe samoloty latają z dużą prędkością
03:47
over water and at high altitudes,
55
227954
2542
nad wodą i na dużych wysokościach,
03:50
supersonic commercial flights seemed like a brief and failed experiment.
56
230496
4750
naddźwiękowe loty komercyjne okazały się być krótkim i nieudanym eksperymentem.
03:55
But recent advances may make them feasible again.
57
235663
4000
Jednak niedawne postępy mogą sprawić, że staną się ponownie realne.
03:59
Research by NASA and DARPA has shown that modifying an aircraft’s shape
58
239663
5208
Badania przeprowadzone przez NASA i DARPA wykazały, że zmiana kształtu samolotu
04:04
can reduce the impact of its sonic boom by 1/3.
59
244871
3792
może zmniejszyć wpływ jego uderzenia dźwiękowego o 1/3.
04:09
Extending the nose with a long spike can break the shockwave into smaller ones,
60
249121
5583
Wydłużenie nosa samolotu długim szpicem może rozbić falę uderzeniową na mniejsze,
04:14
while another proposed design features two sets of wings
61
254704
3709
a wyposażenie samolotu w dwa zestawy skrzydeł
04:18
producing waves that cancel each other out.
62
258413
2875
może wytwarzać fale, które niwelują się nawzajem.
04:21
And new technologies may solve the energy efficiency problem
63
261954
4084
Nowe technologie mogą rozwiązać problem efektywności energetycznej za pomocą
04:26
with alternative and synthetic fuels, or even hybrid-electric planes.
64
266038
5291
paliw alternatywnych i syntetycznych, a nawet samolotów hybrydowo-elektrycznych.
04:32
It may yet turn out that the last few decades of steady flying
65
272579
3875
Może się jeszcze okazać, że ostatnie kilkadziesiąt lat spokojnych lotów
04:36
were just a brief rest stop.
66
276454
2000
było jedynie krótkim przystankiem na odpoczynek.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7