Why are airplanes slower than they used to be? - Alex Gendler

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Nihal Aksakal

In 1996, a British Airways plane flew from New York to London

1996′da bir British Airways uçağı New York’tan Londra’ya

in a record-breaking two hours and 53 minutes.

iki saat elli üç dakikada, rekor kıran bir sürede uçtu.

Today, however, passengers flying the same route

Ancak günümüzde aynı rotadan uçan yolcular

can expect to spend no less than six hours in the air— twice as long.

havada altı saatten aşağı bir süre geçirmeyi bekleyemezler—

yani iki katı bir süre kadar.

So why, in a world where everything seems to be getting faster,

O halde her şeyin hızlandığı bir dünyada

have commercial flights lagged behind?

ticari uçuşlar neden geride kaldı?

The British-and-French-made Concorde began shuttling passengers

İngiliz ve Fransız yapımı Concorde,

1970′lerde yolcuları gökyüzünde götürüp getirmeye başladı.

across the sky in the 1970s.

Jetting between destinations like New York, Paris, Bahrain, and Singapore,

New York, Paris, Bahreyn ve Singapur gibi yerler arasında gidip gelerek

it clocked in at over 2,000 kilometers per hour,

saatte 2000 kilometreden fazla bir hıza ulaşıyordu,

more than twice the speed of a normal airliner.

normal bir yolcu uçağının hızının iki katından fazla bir hıza.

However this was also about 800 kilometers per hour faster than the speed of sound.

Bu, aynı zamanda ses hızından saatte yaklaşık 800 kilometre daha hızlıydı

And that created a surprising problem for people on the ground.

ve yerdeki insanlar için şaşırtıcı bir problem yaratmıştı.

When an object moves at supersonic speed,

Bir nesne süpersonik bir hızda hareket ettiğinde

it generates a continuous moving shockwave known as a sonic boom.

sonik patlama olarak bilinen devamlı hareket halindeki bir şok dalgası yaratır.

This produces a loud, startling noise,

Bu; yüksek, korkutucu bir ses üretmenin yanı sıra

as well as rattling windows and dislodging structural elements of buildings.

pencereleri takırdatır ve binaların yapısal öğelerini yerinden çıkarır.

Since a plane flying at an altitude of 15 kilometers

15 kilometrelik bir yükseklikte uçan bir uçak,

can affect an area with an 80 kilometer diameter on the ground below,

yeryüzündeki 80 kilometre çaplık bir alanı etkileyebileceğinden

complaints and concerns from residents in the Concorde’s flight path

Concorde’un uçuş güzergahındaki insanlardan gelen şikâyet ve kaygılar

restricted it to mostly ocean routes.

uçağı çoğunlukla okyanus güzergahlarıyla sınırladı.

Because of these restrictions and other fuel and engineering requirements,

Bu sınırlamalar ile diğer yakıt ve mühendislik koşullarından dolayı

supersonic flights turned out to be very expensive

süpersonik uçuşların hem hava yolları hem de yolcular için

for both airlines and passengers.

çok pahalıya patladığı ortaya çıktı.

A single transatlantic round-trip could cost the equivalent

Tek bir transatlantik gidiş dönüş,

günümüzde 10.000 dolardan fazlasına mal olabilir.

of more than $10,000 today.

With additional strain on the airline industry

11 Eylül 2001′den sonra uçuşlara azalan taleplerden dolayı

due to decreased demand for flights after September 11th, 2001,

hava yolu endüstrisindeki ek sıkıntılarla birlikte

this became unsustainable, and the Concorde was retired in 2003.

bu, sürdürülemez hale geldi ve Concerde 2003′de emekli oldu.

So even when superfast flights existed, they weren't standard commercial flights.

Süper hızlı uçuşlar var olduğunda bile standart ticari uçuşlar değillerdi.

And while we might think that advances in flight technology

Uçuş teknolojisindeki ilerlemelerin

would make fast flights less expensive, this hasn’t necessarily been the case.

hızlı uçuşları daha az pahalı yapacağını düşünsek de

durum hiç de böyle olmadı.

One of the biggest concerns is fuel economy.

En büyük endişelerden biri yakıt ekonomisi.

Over the decades, jet engines have become a lot more efficient,

On yıllardır jet motorları çok daha verimli hale geldi,

taking in more air and achieving more thrust—

daha fazla hava alabiliyor ve daha fazla itiş gücüne erişebiliyor—

traveling further for every liter of fuel.

her litre yakıtla daha uzaklara gidebiliyorlar.

But this efficiency is only achieved at speeds

Ama bu verimliliğe sadece saatte en fazla 900 kilometre hızda erişilebiliyor—

of up to around 900 kilometers per hour— less than half the speed of the Concorde.

Concorde’un hızının yarısından daha az bir hızda.

Going any faster would increase air intake and burn more fuel per kilometer flown.

Daha hızlı gitmek, hava alışını arttırır

ve uçulan her kilometre için daha fazla yakıt yaktırır.

A standard transatlantic flight still uses as much as 150,000 liters of fuel,

Standart bir transatlantik uçuş halen 150.000 litre kadar yakıt kullanıyor;

amounting to over 20% of an airline’s total expenses.

bu, hava yolunun toplam masraflarının %20′sinden fazlasını oluşturuyor.

So any reduction in fuel economy and increase in speed

O halde yakıt ekonomisindeki her azalma ve hızdaki her artış

would significantly increase both flight costs and environmental impact.

önemli ölçüde hem uçuş masraflarını hem de çevresel etkiyi arttırır.

What about ways to make a plane faster without burning lots of fuel?

Peki çok fazla yakıt yakmadan bir uçağı hızlandırmanın bir yolu var mı?

Adjusting the wing sweep, or the angle at which wings protrude from the fuselage,

Kanatları yaklaştırmak için kanat kıvrımını

to bring the wings closer in can make an aircraft faster

ya da kanatların uçak gövdesinden çıkma açısını ayarlamak,

by reducing aerodynamic drag.

aerodinamik sürtünmeyi azaltarak bir uçağı daha hızlı yapabilir.

But this means the wings must be longer to achieve the same wingspan,

Ama bu, aynı kanat genişliğine ulaşmak için kanatların daha uzun olması demek

and that means more materials and more weight,

ve daha fazla malzeme ve ağırlık gerektiği anlamına gelir,

which in turn means burning more fuel.

dolayısıyla da daha fazla yakıt yakmak demek.

So while airplanes could be designed to be more aerodynamic,

Uçaklar, daha aerodinamik olmaları için tasarlanabilirler

this would make them more expensive.

ancak bu, onları daha pahalı yapar.

And generally, airlines have found that customer demand for faster flights

Hava yolları genelde daha hızlı uçuşlara olan müşteri taleplerini

is not sufficient to cover these costs.

bu masrafları karşılamak için yeterli bulmazlar.

So while military aircraft conduct high speed flights

Askeri uçaklar, su üstünde ve yüksek rakımlarda

over water and at high altitudes,

yüksek hızlı uçuşlar gerçekleştirirken

supersonic commercial flights seemed like a brief and failed experiment.

supersonik ticari uçuşlar, kısa ve başarısız bir deney gibi gözüküyor.

But recent advances may make them feasible again.

Ancak son zamanlardaki gelişmeler onları yeniden mümkün kılabilir.

Research by NASA and DARPA has shown that modifying an aircraft’s shape

NASA ve DARPA’nın yaptığı araştırmalar, uçağın şeklini değiştirmenin

can reduce the impact of its sonic boom by 1/3.

sonik patlamanın etkisini üçte bir azaltabileceğini gösteriyor.

Extending the nose with a long spike can break the shockwave into smaller ones,

Burnunu uzun sivri bir uçla uzatmak,

şok dalgasını daha küçük dalgalara bölebilirken

while another proposed design features two sets of wings

önerilen diğer bir tasarım özelliği olan iki set kanatlar

producing waves that cancel each other out.

birbirini dengeleyen dalgalar üretebilir.

And new technologies may solve the energy efficiency problem

Yeni teknolojiler ise enerji verimliliği sorununu

with alternative and synthetic fuels, or even hybrid-electric planes.

alternatif, sentetik yakıtlarla veya hatta hibrit-elektrikli uçaklarla çözebilir.

It may yet turn out that the last few decades of steady flying

Ancak son birkaç on yıldır devam eden sabit uçuşların

were just a brief rest stop.

yalnızca kısa bir mola zamanı olduğu da ortaya çıkabilir.