One of the most banned books of all time - Mollie Godfrey

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

In 1998, a Maryland school district removed one of American literature’s

၁၉၉၈ မှာ Maryland ကျောင်းခရိုင်တစ်ခုက အမေရိကန် စာပေရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး

most acclaimed works from its curriculum.

လက်ရာ တစ်ခုကို သင်ရိုးညွှန်းတမ်းကနေ ဖယ်ရှားခဲ့တယ်။

Parents pushing for the ban said the book

ပိတ်ပင်မှု အားပေးတဲ့ မိဘတွေက စာအုပ်က

was both “sexually explicit” and “anti-white.”

“လိင်ပိုင်းတစ်တစ်ခွခွ” “လူဖြူ ဆန့်ကျင်တာ”နှစ်ခုလုံးလို့ဆိုတယ်။

Following an outcry from other parents and teachers,

တခြားမိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေရဲ့ ကန့်ကွက်မှုအပြီးမှာ

the decision was eventually reversed.

ဆုံးဖြတ်ချက်က ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားတယ်။

But this was neither the first nor the last attack

ဒါပေမဲ့ Maya Angelou ရဲ့ “I Know Why The Caged Bird Sings” မှာ

on Maya Angelou’s “I Know Why The Caged Bird Sings.”

ဒါက ပထမဆုံးမဟုတ်သလို နောက်ဆုံးတိုက်ခိုက်မှုလည်း မဟုတ်ဘူး။

Few books have been challenged more often than Angelou's memoir.

Angelou ရဲ့ ကိုယ်ရေးမှတ်တမ်းအပြင် စာအုပ် အနည်းငယ်ဟာ မကြာခဏ စိန်ခေါ်ခံရပါတယ်။

And while book banning decisions typically aren’t made

စာအုပ်ပိတ်ပင်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ပြည်နယ် သို့မဟုတ်

at the state or national level,

နိုင်ငံတော်အဆင့်မှာ လုပ်လေ့မရှိပေမဲ့

most of the schools and libraries that have banned Angelou’s book

Angelou ရဲ့စာအုပ်ကို ပိတ်ပင်ထားတဲ့ ကျောင်းတွေနဲ့ စာကြည့်တိုက်အများစုက

have given similar reasons.

အလားတူ အကြောင်းပြချက်တွေပေးကြတယ်။

Most commonly, they argue that the memoir’s account of sexual assault

အများဆုံးက လိင်ပိုင်း စော်ကားမှုနဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု အကြမ်းဖက်မှုကြောင့်

and the violence of US racism are inappropriate for young readers.

ဒါတွေက လူငယ်စာဖတ်သူတွေအတွက် မသင့်လျော်ဘူးလို့ စောဒကတက်ခံရတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီစိုးရိမ်မှုတွေက လူငယ်တွေရဲ့ ဘဝမှာ ဆင်ဆာဖြတ်မှုနဲ့

But these concerns miss the point of Angelou’s story,

which uses these very themes to explore the danger of censorship

နှုတ်ဆိတ်မှု အန္တရာယ်ကို ရှာဖွေဖို့ ဒီအကြောင်းအရာတွေကို သုံးထားသတဲ့

and silence in the lives of young people.

Angelou ရဲ့ ဇာတ်လမ်းကို လွဲချော်သွားစေတာပါ။

Published in 1969, “I Know Why The Caged Bird Sings”

၁၉၆၉ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ဝေတဲ့ “I Know Why The Caged Bird Sings”က ငယ်စဉ်က

traces the author’s childhood growing up poor, Black and female in the southern US.

အမေရိကန်တောင်ပိုင်း ဆင်းရဲသား၊လူမည်းနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကြီးပြင်းလာတာကို ခြေရာခံတာပါ။

Central to the narrative is Angelou’s experience of being sexually assaulted

ဇာတ်ကြောင်းရဲ့ အဓိက အချက်က အသက် ၇ နှစ် ခွဲအရွယ်မှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ

when she was seven and a half years old.

စော်ကားခံရတဲ့ Angelou ရဲ့ အတွေ့အကြုံပါ။

Surrounded by adults who consider the subject too taboo to discuss,

အကြောင်းအရာက မဆွေးနွေးအပ်ဘူးလို့ ယူဆတဲ့ လူကြီးတွေ ဝန်းရံထားတာကြောင့် က်တယ်။

Angelou decides that she is to blame.

Angelou က သူသာ အပြစ်ရှိသူလို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

And when she finally identifies her abuser in court,

နောက်ဆုံး တရားရုံးမှာ မတော်မတရားလုပ်သူကို ဖော်ထုတ်လိုက်တဲ့အခါ

he is killed by vigilantes.

လုံခြုံရေးတွေက သူ့ကို သတ်ပစ်လိုက်တယ်။

Angelou believes her voice is responsible for his death,

Angelou က ဒီလူသေဆုံးမှုအတွက် သူ့အသံမှာ တာဝန်ရှိတယ်လို့ ယုံကြည်ပြီး

and for six years, she stops speaking almost entirely.

၆ နှစ်လုံးနီးပါး စကားပြောတာ ရပ်လိုက်တယ်။

The book chronicles Angelou’s journey to rediscover her voice,

စာအုပ်က စိတ်မသက်မသာစရာ အဖြစ်မှန်တွေကို ရှောင်ရှားရာက ထွက်ပေါ်လာတဲ့

all while exploring the pain and misplaced shame

နာကျင်မှုနဲ့ နေရာလွဲနေတဲ့ အရှက်ကွဲရမှုကို ရှာဖွေရင်း သူ့အသံကို

that emerges from avoiding uncomfortable realities.

ပြန်လည်ရှာဖွေဖို့ Angelou ရဲ့ ခရီးရှည်ကို မှတ်တမ်းပြုစုထားတာပါ။

The memoir’s narrative voice expertly blends her childhood confusion

ကိုယ်တွေ့မှတ်တမ်းရဲ့ ဇာတ်ကြောင်းပြောသံက သူ့ရဲ့ ကလေးဘဝ ရှုပ်ထွေးမှုကို လူကြီး

with her adult understanding,

နားလည်မှုနဲ့ ကျွမ်းကျင်စွာ ရောနှောပြီး

offering the reader insights Angelou was deprived of as a child.

Angelou ကလေးဘဝက ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ ထိုးထွင်းသိမြင်မှုကို စာဖတ်သူကို ပေးတာပါ။

She connects her early experiences of being silenced and shamed

သူက ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းရဲ့ အစောပိုင်း အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ အရှက်ရတာကို ခွဲခြားတဲ့

to the experience of being poor and Black in the segregated United States.

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက နွမ်းပါးပြီး လူမည်း ဖြစ်ရတဲ့ အတွေ့အကြုံနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတယ်။

“The Black female,” she writes,

“လူမည်း အမျိုးသမီးဟာ ယောက်ျားဆန်တဲ့

“is caught in the tripartite crossfire of masculine prejudice,

မလိုမုန်းထားစိတ်၊ လူဖြူ ယုတ္တိမတန်တဲ့ မုန်းတီးမှုနဲ့ လူမည်း အာဏာမဲ့ခြင်းတို့ရဲ့

white illogical hate, and Black lack of power.”

သုံးပွင့်ဆိုင်မှာ မြေစာပင်ဖြစ်ရတယ်” လို့ သူ ရေးသားခဲ့တယ်။

Her autobiography was one of the first books

သူ့ကိုယ်တိုင်ရေးအတ္ထုပ္ပတ္တိက ကလေး သူငယ် အဓမ္မပြုကျင့်ခံရတဲ့

to speak openly about child sexual abuse,

အကြောင်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောတဲ့ ပထမဆုံး တစ်အုပ်ဖြစ်ပြီး

and especially groundbreaking to do so from the perspective of the abused child.

အထူးသဖြင့် အထူးသဖြင့် အဓမ္မပြုကျင့်ခံရတဲ့ ကလေးရဲ့ရှု့ထောင့်ကနေ ပြောတာက ဆန်းသစ်တယ်။

For centuries, Black women writers had been limited by stereotypes

ရာစုနှစ်များစွာ လူမည်းအမျိုးသမီး စာရေးဆရာတွေဟာ လိင်စိတ်ပြင်းပြသူတွေအဖြစ်

လက္ခဏာဆောင်တဲ့ သမားရိုးကျပုံစံတွေနဲ့ ကန့်သတ်ခံရတယ်။

characterizing them as hypersexual.

Afraid of reinforcing these stereotypes,

ဒီသမားရိုးကျပုံစံတွေကို အားဖြည့်တာကို ကြောက်ပြီး

few were willing to write about their sexuality at all.

အနည်းငယ်က သူတို့ရဲ့ လိင်စိတ် အကြောင်းကို လုံးဝ မရေးချင်ကြဘူး။

But Angelou refused to be constrained.

ဒါပေမဲ့ Angelou က ကန့်သတ်ခံရတာကို ငြင်းဆိုခဲ့တယ်။

She publicly explored her most personal experience,

တောင်းပန်တာ၊ ရှက်တာမရှိဘဲ သူ့ကိုယ်ပိုင် အတွေ့အကြုံကို

without apology or shame.

လူသိရှင်ကြား စူးစမ်းခဲ့တယ်။

This spirit of defiance charges her writing with a sense of hope

အံတုတဲ့ စိတ်ဓာတ်က သူ့ရဲ့ အရေးအသားကို မကြာခဏ စိတ်ဒုက္ခရောက်တဲ့

that combats the memoir’s often traumatic subject matter.

အကြောင်းအရာကို တွန်းလှန်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုနဲ့ ပြည့်လျှမ်းစေတယ်။

When recalling how a fellow student defied instructions not to sing

လူဖြူ ဧည့်သည်တွေရှေ့မှာ လူမည်း နိုင်ငံတော် သီချင်းကို မဆိုဖို့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို

the Black National Anthem in the presence of white guests,

ကျောင်းသားအဖော်က ဖီဆန်တာကို ပြန်အမှတ်ရတဲ့အခါ

she writes, “The tears that slipped down many faces were not wiped away in shame.

“မျက်နှာများစွာပေါ်မှာ ကျလာတဲ့ မျက်ရည်တွေကို အရှက်နဲ့ သုတ်လို့ မရဘူး။

We were on top again... We survived.”

ငါတို့ ထိပ်ကို ပြန်ရောက်ခဲ့တယ်၊ ငါတို့ လွတ်မြောက်ခဲ့တယ်” လို့ရေးခဲ့တယ်။

Angelou’s memoir was published amidst the Civil Rights and Black Power movements,

တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက အမေရိကမှာ မတူ ကွဲပြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို ထင်ဟပ်စေတဲ့

when activists were calling for school curricula

ကျောင်းသင်ရိုးညွှန်းတမ်းကို တောင်းဆို ချိန်မှာ Angelou က

that reflected the diversity of experiences in the US.

ကိုယ်ရေးမှတ်တမ်းကို Civil Rights & Black Power လှုပ်ရှားမှုတွေကြားမှာ ထုတ်ဝေတယ်။

But almost as soon as the book appeared in schools, it was challenged.

ဒါပေမဲ့ ကျောင်းတွေမှာ စာအုပ်ပေါ်လာတာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက် စိန်ခေါ်ခံခဲ့ရတယ်။

Campaigns to control lesson plans surged across America in the 1970s and 80s.

သင်ခန်းစာအစီအစဉ်ထိန်းဖို့ လှုံ့ဆော်ပွဲ တွေ ၇၀၊၈၀ နှစ်တွေမှာ အမေရိကမှာအုံကြွလာတယ်။

On the American Library Association’s list

American Library Association ရဲ့

of most frequently banned or challenged books,

တားမြစ်ခံရတဲ့ သို့မဟုတ် စိန်ခေါ်ခံရတဲ့ စာအုပ်စာရင်းမှာ

“I Know Why The Caged Bird Sings” remained near the top for two decades.

“I Know Why The Caged Bird Sings” က ဆယ်စု နှစ် နှစ်ခုတိုင် ထိပ်ဆုံးနေရာမှာရှိခဲ့တယ်။

But parents, students, and educators have consistently fought back

ဒါပေမဲ့ မိဘတွေ၊ ကျောင်းသားတွေနဲ့ ပညာပေးဆရာတွေက ကိုယ်ရေးမှတ်တမ်းကို

in support of the memoir.

ထောက်ခံဖို့ အမြဲ ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြတယ်။

And by 2013, it had become the second most taught non-fiction text

၂၀၁၃ မှာ အမေရိကန် အထက်တန်း အင်္ဂလိပ်စာ အတန်းတွေမှာ စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထု မဟုတ်တဲ့စာ

in US high school English classes.

သင်ကြားရေးမှာ ဒါက ဒုတိယ အများဆုံးဖြစ်လာခဲ့တယ်။

When asked how she felt about writing one of the most banned books, Angelou said,

အတားမြစ်ခံရဆုံး စာအုပ် တစ်အုပ် ရေးသားတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူ ခံစားရပုံကို မေးတဲ့အခါ၊

“I find that people who want my book banned have never read

Angelou က “ကျွန်မရဲ့ စာအုပ်ကို ပိတ်ပင်ချင်တဲ့သူတွေက ကျွန်မရေးတဲ့

a paragraph of my writing,

စာပိုဒ်ကို တစ်ခါမှ မဖတ်ဖူးပေမဲ့

but have heard that I write about a rape.

မုဒိမ်းမှုတစ်ခု အကြောင်း ရေးတယ်လို့ ကြားဖူးကြမှာပါ။

They act as if their children are not faced with the same threats.

သူတို့ရဲ့ ကလေးတွေဟာ အလားတူ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့ မကြုံရဘူး။

And that’s terrible.”

ဒါက ။ ဆိုးဝါးပါတယ်”တဲ့။

အဓမ္မပြုမှုနဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုရဲ့ သားကောင်တွေဖြစ်နိုင်တဲ့ အသက်အရွယ်

She believed that children who are old enough to be the victims

of sexual abuse and racism are old enough to read about these subjects.

ကလေးတွေဟာ ဒီအကြောင်းအရာတွေကို ဖတ်ဖို့ အရွယ်ရောက်ပြီလို့ သူ ယုံကြည်တယ်။

Because listening and learning are essential to overcoming,

အကြောင်းက နားထောင်တာနဲ့ သင်ယူတာက ကျော်လွှားဖို့ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တာကြောင့်၊

and the unspeakable is far more dangerous when left unspoken.

မပြောဘဲထားတဲ့အခါ၊ ပိုအန္တရာယ်များပါတယ်။