One of the most banned books of all time - Mollie Godfrey

Tłumaczenie: Anna MK Korekta: Natalie Kam

In 1998, a Maryland school district removed one of American literature’s

W 1998 roku okręg szkolny w Maryland usunął jedno z najbardziej uznanych

most acclaimed works from its curriculum.

dzieł literatury amerykańskiej z programu nauczania.

Parents pushing for the ban said the book

Rodzice żądający zakazu twierdzili, że książka

was both “sexually explicit” and “anti-white.”

była jednocześnie „seksualnie odważna” i „przeciwko białym”.

Following an outcry from other parents and teachers,

W następstwie protestu pozostałych rodziców i nauczycieli

the decision was eventually reversed.

decyzja ostatecznie została cofnięta.

But this was neither the first nor the last attack

Nie był to ani pierwszy, ani ostatni atak

on Maya Angelou’s “I Know Why The Caged Bird Sings.”

na książkę Mayi Angelou „Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak”.

Few books have been challenged more often than Angelou's memoir.

Niewiele książek kwestionowano częściej niż pamiętnik Angelou.

And while book banning decisions typically aren’t made

Zakazy dotyczące książek nie są zazwyczaj podejmowane

at the state or national level,

na szczeblu stanowym czy krajowym,

most of the schools and libraries that have banned Angelou’s book

ale większość szkół i bibliotek, które zakazały książki Angelou

have given similar reasons.

podawało podobne powody.

Most commonly, they argue that the memoir’s account of sexual assault

Najczęściej twierdzą, że wspomnienia dotyczące molestowania seksualnego

and the violence of US racism are inappropriate for young readers.

i przemocy amerykańskiego rasizmu są nieodpowiednie dla młodych czytelników.

But these concerns miss the point of Angelou’s story,

Ale te obawy mijają się z sednem historii Angelou,

which uses these very themes to explore the danger of censorship

która wykorzystuje właśnie te tematy, by badać niebezpieczeństwo cenzury

and silence in the lives of young people.

i milczenie w życiu młodych ludzi.

Published in 1969, “I Know Why The Caged Bird Sings”

Opublikowana w 1969 roku jako „Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak”,

traces the author’s childhood growing up poor, Black and female in the southern US.

śledzi dzieciństwo autorki: biednej Afroamerykanki z południowych Stanów.

Central to the narrative is Angelou’s experience of being sexually assaulted

Kluczowe dla narracji jest doświadczenie Angelou, molestowanej seksualnie,

when she was seven and a half years old.

gdy miała siedem i pół roku.

Surrounded by adults who consider the subject too taboo to discuss,

Otoczona przez dorosłych uznających temat za tabu

Angelou decides that she is to blame.

Angelou stwierdza, że to ją trzeba winić.

And when she finally identifies her abuser in court,

Gdy ostatecznie wskazuje w sądzie swojego oprawcę,

he is killed by vigilantes.

zostaje on w odwecie zamordowany.

Angelou believes her voice is responsible for his death,

Angelou uznaje, że to jej głos jest odpowiedzialny za jego śmierć

and for six years, she stops speaking almost entirely.

i na sześć lat prawie całkowicie przestaje się odzywać.

The book chronicles Angelou’s journey to rediscover her voice,

Książka jest kroniką podróży Angelou ku ponownemu odkryciu głosu.

all while exploring the pain and misplaced shame

Jednocześnie bada ból i nieuzasadniony wstyd,

that emerges from avoiding uncomfortable realities.

które wyłaniają się z unikania niewygodnej rzeczywistości.

The memoir’s narrative voice expertly blends her childhood confusion

Głos narratorki umiejętnie łączy dziecięce zagubienie

with her adult understanding,

z pojmowaniem osoby dorosłej,

offering the reader insights Angelou was deprived of as a child.

dostarczając czytelnikowi spostrzeżeń, których jej zabrakło jako dziecku.

She connects her early experiences of being silenced and shamed

Autorka łączy swoje wczesne doświadczenia bycia uciszaną i zawstydzaną

to the experience of being poor and Black in the segregated United States.

z byciem biedną i czarną w podzielonych rasowo Stanach.

“The Black female,” she writes,

Autorka pisze, „Czarna kobieta

“is caught in the tripartite crossfire of masculine prejudice,

jest w trójstronnym ogniu krzyżowym męskich uprzedzeń,

white illogical hate, and Black lack of power.”

nielogicznej nienawiści ze strony białych i braku władzy czarnych”.

Her autobiography was one of the first books

Jej autobiografia to jedna z pierwszych książek,

to speak openly about child sexual abuse,

która wprost porusza molestowanie seksualne dzieci,

and especially groundbreaking to do so from the perspective of the abused child.

zwłaszcza przełomowo z perspektywy samego dziecka.

For centuries, Black women writers had been limited by stereotypes

Przez wieki czarnoskóre pisarki były powściągane przez stereotypowe

characterizing them as hypersexual.

postrzeganie ich jako nimfomanki.

Afraid of reinforcing these stereotypes,

W obawie przed umacnianiem tych stereotypów,

few were willing to write about their sexuality at all.

tylko kilka gotowych było pisać o swojej seksualności.

But Angelou refused to be constrained.

Angelou nie chciała być stopowana.

She publicly explored her most personal experience,

Publicznie badała swoje najbardziej osobiste doświadczenie,

without apology or shame.

bez przepraszania czy wstydu.

This spirit of defiance charges her writing with a sense of hope

Ten duch niepokorności przepełnia jej utwór poczuciem nadziei,

that combats the memoir’s often traumatic subject matter.

która przezwycięża często traumatyczną fabułę pamiętnika.

When recalling how a fellow student defied instructions not to sing

Gdy wspomina, jak inna uczennica sprzeciwiła się poleceniu nieśpiewania

the Black National Anthem in the presence of white guests,

czarnego hymnu narodowego w obecności białych gości,

she writes, “The tears that slipped down many faces were not wiped away in shame.

autorka pisze: „W łzach, które spłynęły po wielu twarzach nie było wstydu.

We were on top again... We survived.”

Znów byliśmy górą… Przetrwaliśmy”.

Angelou’s memoir was published amidst the Civil Rights and Black Power movements,

Wspomnienia Angelou opublikowano w czasach ruchów o prawa obywatelskie i Black Power,

when activists were calling for school curricula

gdy aktywiści apelowali o program nauczania

that reflected the diversity of experiences in the US.

odzwierciedlający amerykańską różnorodność doświadczeń.

But almost as soon as the book appeared in schools, it was challenged.

Ale jak tylko książka pojawiła się w szkołach, została zakwestionowana.

Campaigns to control lesson plans surged across America in the 1970s and 80s.

Lata 70. i 80. XX w. to szeroka kampania w Stanach dotycząca kontroli planu lekcji.

On the American Library Association’s list

Na liście najczęściej zakazywanych lub kwestionowanych książek

of most frequently banned or challenged books,

Stowarzyszenia Amerykańskich Bibliotek

“I Know Why The Caged Bird Sings” remained near the top for two decades.

„Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak” pozostawała w czołówce przez dwie dekady.

But parents, students, and educators have consistently fought back

Ale rodzice, uczniowie i pedagodzy stale walczyli

in support of the memoir.

w obronie pamiętnika.

And by 2013, it had become the second most taught non-fiction text

Do 2013 stał się drugą najczęściej omawianą lekturą literatury faktu

in US high school English classes.

na lekcjach angielskiego w amerykańskich liceach.

When asked how she felt about writing one of the most banned books, Angelou said,

Zapytana o to, jak się czuje jako autorka

jednej z najbardziej zakazanych książek, Angelou stwierdziła:

“I find that people who want my book banned have never read

„Uważam, że ludzie, którzy chcą zakazać mojej książki nigdy nie przeczytali

a paragraph of my writing,

żadnego mojego tekstu,

but have heard that I write about a rape.

ale słyszeli, że piszę o gwałcie.

They act as if their children are not faced with the same threats.

Zachowują się jakby ich dzieci nie dotyczyło podobne zagrożenie.

And that’s terrible.”

I to jest straszne”.

She believed that children who are old enough to be the victims

Wierzyła, że dzieci w wieku narażonym na bycie ofiarami

of sexual abuse and racism are old enough to read about these subjects.

molestowania seksualnego i rasizmu są gotowe, by o tym przeczytać.

Because listening and learning are essential to overcoming,

Ponieważ słuchanie i uczenie się są podstawą przezwyciężania,

and the unspeakable is far more dangerous when left unspoken.

a rzeczy niewypowiedziane są groźniejsze, gdy się wciąż o nich milczy.