Why is there a "b" in doubt? - Gina Cooke

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

People often think the word "doubt" spelling is a little crazy

လူတွေက “doubt” ဆိုတဲ့ စာလုံးပေါင်းဟာ “b” စာပါနေတာကြာင့်

because of the letter "b".

နည်းနည်းကြောင်တယ်လို့ ထင်လေ့ရှိတယ်။

Since it doesn't spell a sound,

အသံအတိုင်း စာလုံးမပေါင်းတာကြောင့်

most folks can't figure out what it's doing there.

လူအများစုက ဒါက အဲဒီမှာ ဘာလုပ်တာလဲဆိုတာ မမှန်းနိုင်ဘူး။

But in spite of what most of us learn in school,

ဒါပေမဲ့ အများစု ကျောင်းမှာ သင်ယူခဲ့ရပေမဲ့

sound is <i>never</i> the most important aspect

အသံဟာ အင်္ဂလိပ် စကားလုံးကို စာလုံးပေါင်းတာရဲ့

of spelling an English word.

အရေးအကြီးဆုံး ကဏ္ဍတစ်ခုတော့ မဟုတ်ဘူး။

A word's meaning and history need to come first.

စကားလုံးတစ်လုံးရဲ့ အဓိပ္ပါယ်နဲ့ သမိုင်းကို ဦးစွာသိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

To doubt means to question,

To doubt ဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်တာ၊

to waver,

ယိမ်းယိုင်တာ၊

to hesitate.

တွန့်ဆုတ်တာကို ဆိုလိုတယ်။

As a noun, it means uncertainty or confusion.

နာမ်အနေဖြင့် မရေရာမှု သို့မဟုတ် စိတ်ရှုပ်ထွေးတာကို ဆိုလိုတယ်။

The present-day English word "doubt"

ဒီနေ့ခေတ် အင်္ဂလိပ် စကားလုံး “doubt” က

started as a Latin word, "dubitare".

လက်တင်စကားလုံး “dubitare” အဖြစ် စတင်ခဲ့တာပါ။

It first moved from Latin into French

လက်တင်ကနေ ပြင်သစ်ကို ပထမဆုံး ပြောင်းသွားပြီး

where it lost both its "buh" sound and its letter "b".

၎င်းရဲ့ “buh” အသံနဲ့ စာလုံး “b” ပျောက်သွားခဲ့တယ်။

And then it came into English in the 13th century.

ဒီနောက် ၁၃ ရာစုမှာ အင်္ဂလိပ်ဆီ ရောက်လာတယ်။

About 100 years later,

နှစ် ၁၀၀ လောက်ကြာတော့

scribes who wrote English but also knew Latin,

အင်္ဂလိပ်လိုသာမက လက်တင်ကိုပါ တတ်ကျွမ်းတဲ့ ကျမ်းပြုဆရာတွေက

started to reinsert the "b" into the word's spelling,

စကားလုံးရဲ့ စာလုံးပေါင်းထဲကို “b” ကို ပြန်ထည့်လာတယ်။

even though no one pronounced it that way.

ဘယ်သူမှာ ဒီလို အသံမထွက်​ဘူးဆိုတာတောင်ပါ။

But why would they do this?

ဒါပေမဲ့ ဘာကြောင့် ဒီလိုလုပ်တာလဲ။

Why would anyone in their right mind

စိတ်မှန်တဲ့ လူတစ်ယောက်က ဘာကြောင့်

reinsert a silent letter into a spelling?

အသံတိတ်စာလုံးကို စာလုံးပေါင်း အဖြစ် ပြန်ထည့်တာလဲ။

Well, because they knew Latin,

လက်တင်ဘာသာစကားကို သိတာကြောင့်

the scribes understood that the root of "doubt" had a "b" in it.

ကျမ်းပြုဆရာတွေက “doubt” ရဲ့ရင်းမြစ်မှာ “b” ပါရှိတာကို နားလည်ကြတယ်။

Over time, even as fewer literate people knew Latin,

ကြာလာတော့ လက်တင်ဘာသာစကားကို တတ်သိသူနည်းပါးလာတော့

the "b" was kept because it marked important,

နောက်ပိုင်းမှာ တူညီတဲ့ လက်တင် ရင်းမြစ် “dubitare” ကနေ

meaningful connections to other related words,

အင်္ဂလိပ်ဆီ ငှားယူတဲ့ “dubious” နဲ့ ”indubitalbly” လို

like "dubious" and "indubitalbly,"

အခြား ဆက်စပ် စကားလုံးတွေနဲ့ အရေးပါတဲ့၊ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့

which were subsequently borrowed into English

ချိတ်ဆက်မှုတွေကို အမှတ်အသားပြုထားတာကြောင့်

from the same Latin root, "dubitare".

“b” ကို ဆက်ထိန်းထားတာပါ။

Understanding these historical connections

ဒီသမိုင်းကြောင်း ဆက်နွှယ်မှုတွေကို နားလည်တာက

not only helped us to spell "doubt,"

”doubt” လို့ စာလုံးပေါင်းဖို့ ကူညီရုံသာမက

but also to understand the meaning

ပိုဆန်းပြားတဲ့ စကားလုံးတွေရဲ့

of these more sophisticated words.

အဓိပ္ပါယ်ကိုပါ နားလည်ဖို့ ကူညီပေးခဲ့တယ်။

But the story doesn't end there.

ဒါပေမဲ့ ဇာတ်လမ်းက ဒီမှာ မဆုံးဘူး။

If we look even deeper,

ပိုနက်နက်နဲနဲကြည့်ရင်

we can see beyond the shadow of a doubt,

“b” က ဖော်ပြနိုင်ပုံကို

just how revealing that "b" can be.

သံသယအရိပ်အယောင်ကို ကျော်ပြီး မြင်နိုင်တယ်။

There are only two base words in all of English

အင်္ဂလိပ်စာလုံးမှာ “d-o-u-b” စာလုံးတွေပါတဲ့

that have the letters "d-o-u-b":

စာလုံးနှစ်လုံးပဲ ရှိတယ်။

one is doubt,

တစ်ခုက doubt ဖြစ်ပြီး

and the other is double.

နောက်တစ်ခုက double ပါ။

We can build lots of other words

အခြေတစ်ခုစီမှာ အခြားစကားလုံးများစွာကို

on each of these bases,

တည်ဆောက်နိုင်တယ်။ ဥပမာ

doubtful

like doubtful

and doubtless,

doubtless

or doublet,

သို့မဟုတ် doublet

and redouble,

နဲ့ redouble နဲ့

and doubloon.

doubloon တို့လိုတွေပါ။

It turns out that if we look into their history,

၎င်းတို့ရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို လေ့လာကြည့်ရင်

we can see that they both derive

နှစ်ခုစလုံးဟာ တူညီတဲ့ လက်တင်ပုံစံတွေကနေ

from the same Latin forms.

ဆင်းသက်လာတာကို တွေ့ရှိရတယ်။

The meaning of double,

နှစ်ထပ်၊ နှစ် ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်က

two,

is reflected in a deep understanding of doubt.

သံသယကို နက်နဲစွာ နားလည်စေတယ်။

See, when we doubt,

ကြည့်ပါ သံသယရှိတဲ့အခါ

when we hesitate,

တွန့်ဆုတ်နေတဲ့အခါ

we second guess ourselves.

ပြန်ပြီး တွေးဆကြတယ်။

When we have doubts about something,

တစ်စုံတစ်ခုကို သံသယရှိတဲ့အခါ

when we have questions or confusion,

မေးခွန်းတွေ ဒါမှမဟုတ် ရှုပ်ယှက်ခတ်နေတဲ့အခါ

we are of two minds.

စိတ်နှစ်ခုဖြစ်နေတယ်။

Historically, before English began

သမိုင်းကြောင်းအရ အင်္ဂလိပ်က

to borrow words from French,

ပြင်သစ်စကားလုံးတွေကို မငှားယူခင်က

it already had a word for doubt.

၎င်းမှာ သံသယဖြစ်စရာ စကားလုံးတစ်လုံးရှိနေပါပြီ။

That Old English word was "tweogan,"

ခေတ််ဟောင်း အင်္ဂလိပ်စာမှာ “tweogan” ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ

a word whose relationship to "two"

စာလုံးပေါင်းအရလည်း ” two” နဲ့

is clear in its spelling as well.

ဆက်စပ်နေတာ ရှင်းပါတယ်။

So the next time you are in doubt

ဒါကြောင့် နောက်တစ်ခါ အင်္ဂလိပ်

about why English spelling works the way it does,

စာလုံးပေါင်းက ဘာကြောင့် ဒီလို အလုပ်လုပ်တာကို သံသယရှိရင်

take a second look.

နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်ကြည့်ပါ။

What you find just might make you do a double-take.

သင်တွေ့တဲ့အရာက သင့်ကို တအံ့တသြဖြစ်စေလောက်မှာပါ။