Why is there a "b" in doubt? - Gina Cooke

Czemu w "doubt" jest "b"? - Gina Cooke

694,271 views ・ 2012-12-17

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar
0
0
7000
Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Piotr Szczepankiewicz
00:15
People often think the word "doubt" spelling is a little crazy
1
15555
3133
Często uważa się, że wyraz "doubt" jest dziwny
00:18
because of the letter "b".
2
18688
1919
z powodu "b".
00:20
Since it doesn't spell a sound,
3
20607
1627
Nie słychać tego dźwięku,
00:22
most folks can't figure out what it's doing there.
4
22234
3206
więc ludzie się zastanawiają, o co chodzi.
00:25
But in spite of what most of us learn in school,
5
25440
2340
Pomimo tego, czego uczą nas w szkole,
00:27
sound is <i>never</i> the most important aspect
6
27780
2488
dźwięk nigdy nie jest najważniejeszy
00:30
of spelling an English word.
7
30268
2146
w pisowni angielskich wyrazów.
00:32
A word's meaning and history need to come first.
8
32414
3281
Ważniejsze jest ich znaczenie i pochodzenie.
00:35
To doubt means to question,
9
35695
2034
Wątpić znaczy kwestionować,
00:37
to waver,
10
37729
1010
nie móc się zdecydować,
00:38
to hesitate.
11
38739
1463
wahać się.
00:40
As a noun, it means uncertainty or confusion.
12
40202
3578
Jako rzeczownik oznacza niepewność lub zamęt.
00:43
The present-day English word "doubt"
13
43780
2366
Dzisiejszy wyraz "doubt"
00:46
started as a Latin word, "dubitare".
14
46146
3640
pochodzi od łacińskiego "dubitare".
00:49
It first moved from Latin into French
15
49786
2425
Najpierw zapożyczył go francuski,
00:52
where it lost both its "buh" sound and its letter "b".
16
52211
4260
gdzie i dźwięk, i litera "be" znikły.
00:56
And then it came into English in the 13th century.
17
56471
2950
Do angielskiego wszedł w XIII wieku.
00:59
About 100 years later,
18
59421
1926
100 lat później
01:01
scribes who wrote English but also knew Latin,
19
61347
4112
skrybowie znający angielski i łacinę,
01:05
started to reinsert the "b" into the word's spelling,
20
65459
4007
zdecydowali dodać "b" w pisowni,
01:09
even though no one pronounced it that way.
21
69466
3035
choć nikt tej litery nie wymawiał.
01:12
But why would they do this?
22
72501
1685
Tylko po co?
01:14
Why would anyone in their right mind
23
74186
1894
Kto normalny dodałby niemą literę do wyrazu?
01:16
reinsert a silent letter into a spelling?
24
76080
3071
Kto normalny dodałby niemą literę do wyrazu?
01:19
Well, because they knew Latin,
25
79151
2027
Znali łacinę,
01:21
the scribes understood that the root of "doubt" had a "b" in it.
26
81178
5354
więc wiedzieli, że "b" jest w rdzeniu słowa "doubt".
01:26
Over time, even as fewer literate people knew Latin,
27
86532
3657
Choć z czasem znajomość łaciny malała
01:30
the "b" was kept because it marked important,
28
90189
2567
"b" zachowano w pisowni,
01:32
meaningful connections to other related words,
29
92756
2583
aby oddać związek z wyrazami pochodnymi
01:35
like "dubious" and "indubitalbly,"
30
95339
2819
np. "dubious" i "undubitalbly",
01:38
which were subsequently borrowed into English
31
98158
2214
które później zapożyczono
01:40
from the same Latin root, "dubitare".
32
100372
3430
z tego samego łacińskiego rdzenia, "dubitare".
01:43
Understanding these historical connections
33
103802
2296
Znajomość pochodzenia historycznego
01:46
not only helped us to spell "doubt,"
34
106098
2301
nie tylko ułatwia pisanie "doubt",
01:48
but also to understand the meaning
35
108399
2004
ale pozwala również zrozumieć znaczenie
01:50
of these more sophisticated words.
36
110403
2665
bardziej skomplikowanych wyrazów.
01:53
But the story doesn't end there.
37
113068
2129
Ale to nie wszystko.
01:55
If we look even deeper,
38
115197
1234
Dalsza analiza,
01:56
we can see beyond the shadow of a doubt,
39
116431
3031
bez cienia wątpliwości,
01:59
just how revealing that "b" can be.
40
119462
3320
pokazuje jak wiele może znaczyć "b".
02:02
There are only two base words in all of English
41
122782
2726
W angielskim są jedynie dwa wyrazy
02:05
that have the letters "d-o-u-b":
42
125508
3288
złożone z liter "d-o-u-b":
02:08
one is doubt,
43
128796
1778
jednym jest "doubt",
02:10
and the other is double.
44
130574
1954
drugim "double".
02:12
We can build lots of other words
45
132528
1844
Wiele wyrazów da się stworzyć
02:14
on each of these bases,
46
134372
1648
na podstawie tych dwóch:
02:16
like doubtful
47
136020
970
02:16
and doubtless,
48
136990
1354
"Doubtful", [niepewny]
"Doubtless", [bez wątpienia]
02:18
or doublet,
49
138344
1169
czy też "doublet", [kaftan]
02:19
and redouble,
50
139513
1051
"redouble" [podwoić]
02:20
and doubloon.
51
140564
1502
i "doubloon". [dublon]
02:22
It turns out that if we look into their history,
52
142066
2442
Z historycznego punktu widzenia
02:24
we can see that they both derive
53
144508
2299
te wyrazy wzięły się
02:26
from the same Latin forms.
54
146807
2480
z tej samego łacińskiego wyrazu.
02:29
The meaning of double,
55
149287
1973
Znaczenie "double", to podwójny, dwa.
02:31
two,
56
151260
873
Znaczenie "double", to podwójny, dwa.
02:32
is reflected in a deep understanding of doubt.
57
152133
3645
Odzwierciedla to symbolikę wątpienia.
02:35
See, when we doubt,
58
155778
1541
Kiedy wątpimy,
02:37
when we hesitate,
59
157319
1512
kiedy się wahamy,
02:38
we second guess ourselves.
60
158831
2666
myślimy w dwojaki sposób.
02:41
When we have doubts about something,
61
161497
2178
Gdy mamy jakieś wątpliwości,
02:43
when we have questions or confusion,
62
163675
2454
zanim zdecydujemy
02:46
we are of two minds.
63
166129
2747
myślimy o tym dwa razy.
02:48
Historically, before English began
64
168876
2668
Zanim angielski zaczął pożyczać
02:51
to borrow words from French,
65
171544
1690
wyrazy z francuskiego
02:53
it already had a word for doubt.
66
173234
2272
miał własny wyraz na "wątpienie".
02:55
That Old English word was "tweogan,"
67
175506
3646
To staroangielskie "tweogan".
02:59
a word whose relationship to "two"
68
179152
2433
W jego pisowni widać
03:01
is clear in its spelling as well.
69
181585
3703
nawiązanie do "two".
03:05
So the next time you are in doubt
70
185288
1470
Gdy zaczniesz wątpić
03:06
about why English spelling works the way it does,
71
186758
2699
w sens pisowni angielskiej,
03:09
take a second look.
72
189457
1955
spójrz *jeszcze raz.*
03:11
What you find just might make you do a double-take.
73
191412
4758
Mądrej głowie dość dwie słowie.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7