What causes an economic recession? - Richard Coffin

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung

For millennia,

နှစ်ပေါင်း ထောင်ချီကြာအောင်

the people of Britain had been using bronze to make tools and jewelry,

ဗြိတိသျှပြည်သူတို့ဟာ ကြေးဝါကို ကိရိယာ များနဲ့ လက်ဝတ်လက်စားပြုလုပ်ရန် သုံးခဲ့တယ်။

and as a currency for trade.

ပြီးတော့ ကုန်သွယ်ရာတွင် ငွေကြေးအဖြစ်လည်း သုံးခဲ့ကြတယ်။

But around 800 BCE, that began to change:

ဒါပေမဲ့ ဘီစီ ၈၀၀ တစ်ဝိုက်မှာ အဲဒါဟာ စပြီး ပြောင်းလဲလာပါတော့တယ်၊

the value of bronze declined, causing social upheaval and an economic crisis—

ကြေးဝါရဲ့ တန်ဖိုးကျလာခဲ့လို့ လူထုအုံကြွမှု စခဲ့ပြီး စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းပေါ်ခဲ့တယ်။

what we would call a recession today.

ဒီနေ့ ကျုပ်တို့က စီးပွားရေ းကျဆင်းမှုလို့ ခေါ်ကြမှာပါ။

စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေက ဘာတွေလဲ။

What causes recessions?

This question has long been the subject of heated debate among economists,

စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေ ဒီမေးခွန်းကို ငြင်းခုန်လာခဲ့ကြတာ ကြာလှပါပြီ၊

ကောင်းတဲ့ အကြောင်းရင်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

and for good reason.

A recession can be a mild decline in economic activity

စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ဆိုတာ နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေး အနည်းငယ်ကျဆင်းမှု ဖြစ်နိုင်ကာ

in a single country that lasts months,

လချီကြာနိုင်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်သလို

a long-lasting downturn with global ramifications that last years,

ရေရှည်သဘော ဆောင်ပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံးကို နှစ်များစွာကြာအောင် ဒုက္ခပေးနိုင်သလို၊

or anything in between.

ပုံစံနဲ့ကာလ အမျိုးမျိုး ရှိနိုင်ပါတယ်။

Complicating matters further,

ဒီကိစ္စမျိုးမှာ ပြဿနာကို ပိုပြီး ခက်ခဲရှုပ်ထွေးလာစေတာက

there are countless variables that contribute to an economy’s health,

စီးပွားရေးရဲ့အခြေအနေနှင့် ဆက်စပ်နေတဲ့ အကြောင်းအရာ များလွန်းပြီး

making it difficult to pinpoint specific causes.

အထူးဖြစ်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းရင်းကို လက်ညှိုးထိုးပြရန် မလွယ်ကူတတ်ပါ။

So it helps to start with the big picture:

ထုံးစံအတိုင်း အကြီးစား ကားချပ်ပုံမှ စပြီး လေ့လာကြရပါတယ်၊

recessions occur when there is a negative disruption

ယေဘုယျအားဖြင့် ပစ္စည်းပေးသွင်းမှုနဲ့ ဝယ်လိုအား အကြားမှာ

to the balance between supply and demand.

ကွာဟချက်က အနှုတ်လက္ခဏာ ဆောင်လာရင် စီးပွားရေး ကျဆင်းတတ်တယ်။

There’s a mismatch between how many goods people want to buy,

လူတွေက ဝယ်ချင်ကြတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့

ထုတ်လုပ်ကြသူတို့က ကမ်းလှမ်းနိုင်ကြတဲ့ ထုတ်ကုန်များနဲ့ ဝန်ဆောင်မှု မမျှတမှုပါ။

how many products and services producers can offer,

and the price of the goods and services sold, which prompts an economic decline.

အဲဒါနဲ့ ကုန်စည်များနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေ အဆ မတန် ဈေးတက်လျက် စီးပွားရေး ကျဆင်းလာရတယ်။

An economy’s relationship between supply and demand

စီးပွားရေးတစ်ခုခုရဲ့ ပေးသွင်းမှုနဲ့ ဝယ်လိုအား အကြားက အချိုးအဆကို

is reflected in its inflation rates and interest rates.

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းနဲ့ အတိုးနှုန်းက ထင်ဟပ်ပေးပါတယ်။

Inflation happens when goods and services get more expensive.

ကုန်စည်များနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေ ဈေးတက်လာရင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ကြုံရတယ်။

Put another way, the value of money decreases.

ဒါကို နောက်တစ်မျိုး ရှင်းပြရရင် ငွေရဲ့ တန်ဖိုး ကျဆင်းလာခြင်းပါပဲ။

Still, inflation isn’t necessarily a bad thing.

ဒါပေမဲ့၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဆိုတာ မကောင်းဘူးလို့ တစ်ထစ်ချ ပြောမရနိုင်ပါ။

In fact, a low inflation rate is thought to encourage economic activity.

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း နိမ့်ရင် စီးပွား ရေးကို အားပေးမြှင့်တင်ပေးတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။

But high inflation that isn’t accompanied with high demand

ဒါပေမဲ့ ဝယ်လိုအား မမြင့်မားချိန်မှာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မြင့်နေခြင်းက

can both cause problems for an economy and eventually lead to a recession.

စီးပွားရေး ပြဿနာတွေကို ဖန်တီးပေးနိုင်သလို စီးပွားရေးကျဆင်းရေးဆီ ရှေ့ရှုနိုင်တယ်။

Interest rates, meanwhile,

အတိုးနှုန်းတွေ ကျတော့

reflect the cost of taking on debt for individuals and companies.

လူတွေနဲ့ ကုမ္ပဏီတွေက ငွေကိုချေးယူကြရင် ပေးရမယ့် နှုန်းကို ပြပါတယ်။

The rate is typically an annual percentage of a loan

အကြွေးကို မပေးဆပ်သရွေ့ ချေးယူသကနေပြီး ငွေကို ချေးပေးသူအား

that borrowers pay to their creditors until the loan is repaid.

နှစ်စဉ် ပေးရတဲ့ နှစ်စဉ် အတိုးနှုန်းအဖြစ် ပြသလေ့ ရှိကြပါတယ်။

Low interest rates mean that companies can afford to borrow more money,

အတိုးနှုန်း နိမ့်နေမှုက ကုမ္ပဏီများအနေနဲ့ ငွေကို ပိုပြီး ချေးယူနိုင်ကြလို့

which they can use to invest in more projects.

စီမံကိန်းတွေထဲကို ပိုပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်မှာကို ဆိုလိုပါတယ်။

High interest rates, meanwhile, increase costs for producers and consumers,

မြင့်မားတဲ့ အတိုးနှုန်းတွေကျတော့၊ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်နဲ့ စားသုံးမှုစရိတ်

slowing economic activity.

တိုးလာစေလို့ စီးပွားရေးကို နှေးလာစေတယ်။

Fluctuations in inflation and interest rates

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှင့်အတိုးနှုန်း အတက်အကျတွေဟာ

can give us insight into the health of the economy,

စီးပွားရေးရဲ့ကျန်းမာရေးကို ထိုးထွင်းသိမြင်စေနိုင်တယ်၊

but what causes these fluctuations in the first place?

ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို တက်ကျမှုရဲ့ မူလ အကြောင်းရင်းတွေက ဘာတွေလဲ။

The most obvious causes are shocks like natural disaster, war,

အထင်ရှားဆုံး အကြောင်းရင်းတွေက သဘာဝ ကပ်ဘေး၊ စစ်ပွဲ၊

and geopolitical factors.

ပထဝီနိုင်ငံရေးအချက်များတို့လို့ ထင်ရှားတဲ့ အရာတွေပါ။

An earthquake, for example,

ဥပမာ၊ ငလျင်ကြုံရရင်၊

can destroy the infrastructure needed to produce important commodities such as oil.

ရေနံလို အရေးကြီးတဲ့ ကုန်စည် ထုတ်လုပ်ရေး အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကို ဖျက်ဆီးပစ်နိုင်တယ်။

That forces the supply side of the economy to charge more for products that use oil,

အဲဒါက စီးပွားရေးထဲကို ရေနံပေးသွင်းကြသူ တို့အား ဈေးမြှင့်လာစေလို့

discouraging demand and potentially prompting a recession.

ဝယ်လိုအားကို ထိုးနှက်လျက် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

But some recessions occur in times of economic prosperity—

ဒါပေမဲ့ တချို့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတွေဟာ စီးပွားရေး တိုးတက်နေချိန်မှာ ဖြစ်တတ်တယ်-

possibly even because of economic prosperity.

စီးပွားရေး တိုးတက်မှု ကိုယ်၌ကိုက အကြောင်းရင်း ဖြစ်နိုင်တယ်။

Some economists believe that business activity from a market’s expansion

ဈေးကွက်ကို တိုးချဲ့ရန် အားထုတ်မှုတွေ အဆင့် တဆင့်တွင် မတည်ငြိမ်တဲ့ အခြေအနေမျိုးကို

can occasionally reach an unsustainable level.

ဖန်တီးပေးနိုင်တယ်လို့ တချို့ စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ယုံကြည်ကြတယ်။

For example, corporations and consumers may borrow more money

ဥပမာ၊ ကော်ပိုရေးရှင်းများနဲ့ စားသုံးသူ တို့ဟာ ငွေကို တိုးတိုးချေးယူကြလျက်

with the assumption that economic growth will help them handle the added burden.

စီးပွားရေး တိုးတက်နေတော့ ပြဿနာတွေကို သူတို့ ကိုင်တွယ်နိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြတယ်။

But if the economy doesn’t grow as quickly as expected,

ဒါပေမဲ့ စီးပွားရေးဟာ သူတို့ထင်သလို တိုးတက်မလာခဲ့ဘူး။

they may end up with more debt than they can manage.

သူတို့ဟာ သူတို့ စီမံခဲ့တာထက် ပိုပြီး အကြွေးတင် ကျန်ရစ်ခဲ့နိုင်ကြတယ်။

To pay it off, they’ll have to redirect funds from other activities,

အဲဒါကိုပြန်ဆပ်ဖို့အတွက် သူတို့ဟာ ဒီ့ပြင် လုပ်ငန်းများထဲမှ ငွေကြေးကို နှုတ်ယူကြလို့

reducing business activity.

စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ ကျဆင်းလာကြမယ်။

Psychology can also contribute to a recession.

စိတ်ထဲကခံစားမှုတွေကပါ စီးပွားရေးကို ကျဆင်းစေနိုင်ပါတယ်။

Fear of a recession can become a self-fulfilling prophecy

စီးပွားရေး ကျဆင်းလာမယ်လို့ ယုံကြည်စိတ်ကိုက လူတွေကို ရင်းနှီးမှုတွေ ငွေသုံးမှုတွေကို

if it causes people to pull back investing and spending.

ဟန့်တားစေခြင်းဖြင့် စီးပွားရေး ကျဆင်းသွားနိုင်တယ်။

In response, producers might cut operating costs

ထုတ်လုပ်သူတွေက အဲဒါကိုတုန့်ပြန်လျက် လုပ်ငန်းစရိတ်တွေကို ဖြတ်တောက်ရင်း

to help weather the expected decline in demand.

ဝယ်လိုအားကျမှာကို ကာကွယ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနိုင်ကြတယ်။

That can lead to a vicious cycle as cost cuts eventually lower wages,

အဲဒါက ကုန်ကျစရိတ် ဖြတ်တောက်မှုက လစာကို ဖြတ်တောက်ပစ်မှာမို့

leading to even lower demand.

ဝယ်လိုအားကို ပိုလို့ကို နိမ့်ကျလာစေပါမယ်။

Even policy designed to help prevent recessions can contribute.

စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကို ကာကွယ်ရန် ချမှတ် ထားတဲ့ မူဝါဒက ကျဆင်းဖို့ ပံ့ပိုးနိုင်တယ်။

When times are tough, governments and central banks may print money,

ခက်ခဲတဲ့ အချိန်ကာလမျိုးမှာ အစိုးရနဲ့ ဗဟို ဘဏ်တွေက ငွေတွေကို ပိုပြီး ပုံနှိပ်ကြတယ်၊

increase spending, and lower central bank interest rates.

အသုံးစရိတ်တိုးမြှင့်ရင်း ဗဟိုဘဏ် အတိုးနှုန်းကို လျှော့ပေးကြတယ်။

Smaller lenders can in turn lower their interest rates,

အသေးစား ငွေချေးသူတို့က သူတို့ရဲ့ အတိုးနှုန်းကို လျှော့ချနိုင်ကြတယ်။

effectively making debt “cheaper” to boost spending.

ငွေချေးရတာကို သက်သာစေခြင်းဖြင့် လူတွေ ပိုပြီး သုံးစေရန် ဖြစ်ပါတယ်။

But these policies are not sustainable and eventually need to be reversed

ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို မူဝါဒတွေ အကျိုးဖြစ်မလာလို့ နောက်ဆုံးတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု

အလွန်အကျွံ မြင့်မလာစေရန် ပြောင်းပြန် ပြန်ပြီး လုပ်ကြရတတ်ပါတယ်။

to prevent excessive inflation.

That can cause a recession if people have become too reliant on cheap debt

ပြည်သူတို့က ဈေးပေါလွန်းတဲ့ ချေးငွေကို အားကျလာတာကို အစိုးရက အားပေးရင်

and government stimulus.

စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။

The Bronze recession in Britain eventually ended when the adoption of iron

ဗြိတိန်နိုင်ငံထဲက ကြေးဝါ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုဟာ

သံကိုသုံးပြီး လယ်ယာနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ် လုပ်မှုကို တော်လှန်လျက် အဆုံးသတ်ခဲ့တယ်။

helped revolutionize farming and food production.

Modern markets are more complex,

ဒီနေ့ ဈေးကွက်တွေဟာ ပိုပြီးရှုပ်ထွေးကြပါတယ်၊

making today’s recessions far more difficult to navigate.

ဒီနေ့တွင် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတွေကို နားလည်ဖို့ ပိုလို့ကို ခဲယဉ်းလာစေပါတယ်။

But each recession provides new data to help anticipate and respond

ဒါပေမဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတိုင်းဟာ ဒေတာ အသစ်တွေကို ပေးနိုင်လို့ အနာဂတ်တွင်

to future recessions more effectively.

စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုကို ပိုမိုထိရောက်စွာ တုံ့ပြန်လာနိုင်ကြမှာပါ။