What happens when you remove the hippocampus? - Sam Kean

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

On September 1st, 1953,

၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှာ

William Scoville used a hand crank and a cheap drill saw

ဝီလျံ စကိုဗီးလ်ဟာ လူငယ်တစ်ယောက်ရဲ့ ဦးခေါင်းခွံကို ဖောက်ဖို့ လက်လှည့် စက်နဲ့

to bore into a young man's skull, cutting away vital pieces of his brain

စျေးပေါတဲ့ လွန်ပူ လွှတစ်ခုကို သုံးခဲ့ပြီး ဦးနှောက်ရဲ့ အရေးပါတဲ့အပိုင်းတွေကို ဖြတ်ကာ

and sucking them out through a metal tube.

သတ္တုပြွန်တစ်ချောင်းကနေ ဒါတွေကို စုပ်ယူခဲ့တယ်။

But this wasn't a scene from a horror film or a gruesome police report.

ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ ကြောက်မက်ဖွယ် ရုပ်ရှင် ဒါမှမဟုတ် ထိတ်လန့်စရာ ရဲအစီရင်ခံစာမဟုတ်ပါ။

Dr. Scoville was one of the most renowned neurosurgeons of his time,

ဒေါက်တာစကိုဗီးလ်က သူ့ခေတ်မှာ အကျော်ကြား ဆုံး အာရုံကြောခွဲစိတ်ဆရာဝန်တစ်ယောက်ပါ၊

and the young man was Henry Molaison, the famous patient known as "H.M.",

လူငယ်က ” H.M” လူသိများတဲ့ နာမည်ကျော် လူနာ ဟင်နရီ မိုလေဆန်ပါ၊

whose case provided amazing insights into how our brains work.

သူ့အဖြစ်က က ဦးနှောက် အလုပ်လုပ်ပုံအကြောင်း အံ့ဖွယ် ထိုးထွင်းအမြင်တွေ ပေးခဲ့တယ်။

As a boy, Henry had cracked his skull in an accident

လူငယ်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဟင်နရီဟာ မတော်တဆမှုတစ်ခုမှာ ဦးခေါင်းခွံ ကွဲခဲ့ပြီး

and soon began having seizures, blacking out and losing control of bodily functions.

မကြာခင် တက်လာတယ်၊ အမှောင်ကျကာ ကိုယ်ခန္ဓာ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို မထိန်းနိုင်တော့ဘူး။

After enduring years of frequent episodes, and even dropping out of high school,

ဒီမကြာခဏ အဖြစ်တွေကို တောင့်ခံပြီး အထက်တန်းကျောင်းကနေတောင် ထွက်ပြီးတဲ့နောက်၊

the desperate young man had turned to Dr. Scoville,

ကြံရာမရဖြစ်နေတဲ့ လူငယ်ဟာ အန္တရာယ်များတဲ့ ခွဲစိတ်မှုတွေကြောင့်

နာမည်ကြီးနေတဲ့ မိုက်ရူးရဲ ဒေါက်တာ စကိုဗီးလ်ကို အားကိုးခဲ့တယ်။

a daredevil known for risky surgeries.

Partial lobotomies had been used for decades to treat mental patients

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုတွေကို အလားတူ ဦးနှောက် နယ်ပယ်တွေမှာ တင်းကျပ်စွာ

based on the notion that mental functions were strictly localized

ကန့်သတ်ထားတယ်ဆိုတဲ့ ယူဆချက်အပေါ်အခြေခံကာ စိတ်ရောဂါသည်တွေကို ကုဖို့ ဦးနှောက်

to corresponding brain areas.

ရှေ့ပိုင်းခွဲစိတ်မှူတွေကို ဆယ်စုနှစ်ချီ သုံးခဲ့ကြတယ်။

Having successfully used them to reduce seizures in psychotics,

စိတ်ရောဂါသည်တွေမှာ တက်တာ လျှော့ဖို့ ဒါတွေကို အောင်မြင်စွာ သုံးခဲ့တာကြောင့်

Scoville decided to remove H.M.'s hippocampus,

စိတ်ခံစားမှုနဲ့ဆက်နွှယ်နေပေမဲ့ ဒါတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကို မသိရတဲ့၊

a part of the limbic system that was associated with emotion

အပြုအမူနဲ့ စိတ်ပိုင်း တုံ့ပြန်မှုအပိုင်း ဖြစ်တဲ့၊ H.M ရဲ့ ဟစ်ပိုကမ်ပက်စ်ကို

but whose function was unknown.

ဖယ်ရှားဖို့ စကိုဗီးလ်က ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

At first glance, the operation had succeeded.

အပေါ်ယံအနေနဲ့ ခွဲစိတ်ကုသမှုက အောင်မြင်ခဲ့တယ်။

H.M.'s seizures virtually disappeared, with no change in personality,

ပင်ကိုစရိုက်မှာ အပြောင်းအလဲမရှိဘဲ၊H.M ရဲ့ တက်တာတွေက လုံးဝနီးပါး ပျောက်ကွယ်ခဲ့ပြီး

and his IQ even improved.

သူ့ရဲ့အိုင်ကျူတောင် တိုးတက်လာခဲ့တယ် ။

But there was one problem: His memory was shot.

ဒါပေမဲ့ ပြဿနာတစ်ခုရှိတာက သူ့မှတ်ဉာဏ်က ပျောက်ကွယ်သွားတယ်။

Besides losing most of his memories from the previous decade,

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်က သူ့မှတ်ဉာဏ်အများစု ဆုံးရှုံးတာအပြင်၊

H.M. was unable to form new ones, forgetting what day it was,

H.M ဟာ မှတ်ဉာက်အသစ်တွေ မဖြစ်နိုင်တော့ဘဲ၊ ဘယ်နေ့ဆိုတာကို မေ့တာ၊

repeating comments, and even eating multiple meals in a row.

မှတ်ချက်တွေကို ထပ်ပြောတာ၊ နေ့စာ၊ညစာစာ တွေကို တစ်ဆက်တည်းစားတာတွေပါ။

When Scoville informed another expert, Wilder Penfield, of the results,

စကိုဗီးလ်က အခြားကျွမ်းကျင်ပညာရှင်၊ ဝိုင်ဒါ ပန်ဖီးလ်ကို အကြောင်းကြားတဲ့အခါ၊

he sent a Ph.D student named Brenda Milner to study H.M. at his parents' home,

သူက မိဘတွေအိမ်မှာ H.M ကိုလေ့လာဖို့ ဘရန်ဒါ မေလ်နာဆိုတဲ့ ပါရဂူကျောင်းသူကို ပို့ခဲ့တယ်၊

where he now spent his days doing odd chores,

အဲဒီမှာ သူဟာ ထူးခြားတဲ့ အိမ်မှုကိစ္စတွေလုပ်ရင်း၊

and watching classic movies for the first time, over and over.

ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တွေကို ပထမအကြိမ် အထပ်ထပ် ကြည့်ရှုရင်း နေ့ရက်တွေကို ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။

What she discovered through a series of tests and interviews

စမ်းသပ်မှုတွေ၊ မေးမြန်းမှုတွေ ဆက်တိုက်ကနေ မေလ်နာ

didn't just contribute greatly to the study of memory.

တွေ့ရှိတာက မှတ်ဉာဏ် လေ့လာမှုကို အကြီးအကျယ် အထောက်အကူပြုရုံတင်မကဘဲ၊

It redefined what memory even meant.

ဒါက မှတ်ဉာဏ်က ဘာကို ဆိုလိုတာကိုတောင် ပြန်အနက်ဖွင့်တာပါ။

One of Milner's findings shed light on the obvious fact

မေလ်နာရဲ့ တွေ့ရှိတာတစ်ခုက၊ H.M ဟာ မှတ်ဉာဏ်အသစ် မဖြစ်နိုင်ပေမဲ့၊

that although H.M. couldn't form new memories, he still retained information

သူဟာ ဝါကျတစ်ခု ကို အဆုံးသတ်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် ရေချိုးခန်းကို ရှာဖို့ တစ်ခဏတာ လုံလောက်တဲ့

long enough from moment to moment to finish a sentence or find the bathroom.

သတင်း အချက်အလက်ကို ထိန်းသိမ်းထားဆဲဆိုတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ အချက်အလက်ကို နားလည်စေခဲ့တယ်။

When Milner gave him a random number,

မေလ်နာက သူ့ကို ကျပန်း နံပါတ်ပေးတဲ့အခါ၊

he managed to remember it for fifteen minutes

သူဟာ သူ့ကိုယ်သူ အဆက်မပြတ် ထပ်ပြောရင်း

by repeating it to himself constantly.

၁၅ မိနစ်လောက် မှတ်မိနိုင်ခဲ့တယ်။

But only five minutes later, he forgot the test had even taken place.

ဒါပေမဲ့ ငါးမိနစ်အကြာမှာပဲ လုပ်ခဲ့တဲ့ စမ်းသပ်မှုကိုတောင် မေ့သွားတယ်။

Neuroscientists had though of memory as monolithic,

အာရုံကြောသိပ္ပံပညာရှင်တွေက ကြီးမားတဲ့ မှတ်ဉာဏ်ရှိပေမဲ့ အားလုံးဟာ အခြေခံအနေနဲ့

all of it essentially the same and stored throughout the brain.

တူညီပြီး ဦးနှောက်တစ်လျှောက်လုံးမှာ သိမ်းထားတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။

Milner's results were not only the first clue for the now familiar distinction

မေလ်နာရဲ့ ရလဒ်တွေက ရေတိုနဲ့ရေရှည် မှတ်ဉာဏ်ကြားက အခု အကျွမ်းတဝင်ရှိတဲ့

between short-term and long-term memory,

ကွဲပြားမှုအတွက် ပထမဆုံး သဲလွန်စ သာမက၊

but show that each uses different brain regions.

တစ်ခုစီက ဦးနှောက် နယ်ပယ်အသီးသီးကို အသုံးပြုတာကို ပြသတယ်။

We now know that memory formation involves several steps.

မှတ်ဉာဏ် ဖွဲ့စည်းမှုမှာ အဆင့်များစွာ ပါဝင်တာကို အခု သိထားပါပြီ။

After immediate sensory data is temporarily transcribed by neurons in the cortex,

တိုက်ရိုက် အာရုံခံ ဒေတာတွေကို အပြင်လွှာ ထဲက နျူရွန်းတွေက ယာယီ ကူးယူပြီးနောက်မှာ၊

it travels to the hippocampus,

ဒါက ဟစ်ပိုကမ်ပက်စ်ဆီ သွားတယ်။

where special proteins work to strengthen the cortical synaptic connections.

ဒီမှာ အထူးပရိုတင်းတွေက အပြင်လွှာ နာဗ်ကြော ဆက်တွေကို ခိုင်ခံ့ဖို့ လုပ်ဆောင်တယ်။

If the experience was strong enough,

အတွေ့အကြုံက အလုံအလောက်ခိုင်ခံ့ရင်

or we recall it periodically in the first few days,

ဒါမဟုတ် ပထမ ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ပုံမှန် ပြန်အမှတ်ရနေရင်၊

the hippocampus then transfers the memory back to the cortex for permanent storage.

ဟစ်ပိုကမ်ပပ်စ်က အတည်တကျ သိုလှောင်ဖို့ မှတ်ဉာဏ်ကို အပြင်လွှာဆီ ပြန်လွှဲပေးတယ်။

H.M.'s mind could form the initial impressions,

H.M ရဲ့ စိတ်ဟာ ကနဦး ထင်မြင်မှုတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပေမဲ့၊

but without a hippocampus to perform this memory consolidation,

ဟစ်ပိုကမ်ပက်စ်မပါဘဲ၊ ဒီမှတ်ဉာဏ် ပေါင်းစည်းမှုကို လုပ်ဆောင်တာက၊

they eroded, like messages scrawled in sand.

သတင်းအချက်အလက်တွေကို သဲထဲမှာ ရေးခြစ်သလို ဒါတွေက တိုက်စားသွားတယ်။

But this was not the only memory distinction Milner found.

ဒါပေမဲ့ ဒါက မေလ်နာ တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ မှတ်ဉာဏ်ကွဲပြားမှုပဲမဟုတ်ဘူး။

In a now famous experiment, she asked H.M. to trace a third star

အခု ကျော်ကြားတဲ့ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုမှာ သူက H.M ကို စာရွက်နဲ့ ခဲတံကို

in the narrow space between the outlines of two concentric ones

မှန်ကနေသာ မြင်ရစဉ်မှာ၊ ဗဟိုတူ နေရာ နှစ်ခုရဲ့ ကောက်ကြောင်းတွေကြားက

while he could only see his paper and pencil through a mirror.

နေရာကျဉ်းထဲက တတိယကြယ်ကို ထပ်ဆွဲခိုင်းတယ်။

Like anyone else performing such an awkward task for the first time,

ဒီလိုခက်ခဲတဲ့အလုပ်ကို ပထမဆုံး လုပ်တဲ့ တခြားသူတွေလိုပဲ

he did horribly.

သူဟာ ဆိုးဆိုးရွားရွား လုပ်ခဲ့တယ်။

But surprisingly, he improved over repeated trials,

ဒါပေမဲ့ အံ့ဩစရာက အရင် ကြိုးစားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မှတ်ဉာဏ်မရှိတာတောင်

even though he had no memory of previous attempts.

ထပ်တလဲလဲ စမ်းသပ်မှုတွေမှာ သူ တိုးတက်လာခဲ့တာပါ။

His unconscious motor centers remembered what the conscious mind had forgotten.

သူ့ရဲ့မသိစိတ် အာရုံကြောဗဟိုဌာနတွေက သိစိတ်က မေ့နေတာတွေကို သတိရနေတယ်။

What Milner had discovered was that the declarative memory of names, dates and facts

မေလ်နာ တွေ့ရှိခဲ့တာက နာမည်တွေ၊ ရက်စွဲတွေ အချက်တွေနဲ့ဆိုင်တဲ့ တိကျတဲ့ မှတ်ဉာဏ်က

is different from the procedural memory of riding a bicycle or signing your name.

စက်ဘီးစီးတာ ဒါမှမဟုတ် နာမည်ကို လက်မှတ်ထိုး တာနဲ့ဆိုင်တဲ့ သွယ်ဝိုက်မှတ်ဉာဏ်နဲ့ကွာတာပါ။

And we now know that procedural memory

သွယ်ဝိုက် မှတ်ဉာဏ်က H.M ရဲ့ ဦးနှောက်မှာ

relies more on the basal ganglia and cerebellum,

ပကတိရှိနေတဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုတွေဖြစ်တဲ့ အောက်ခြေ အာရုံကြောစုနဲ့ ဦးနှောက်

structures that were intact in H.M.'s brain.

နောက်ပိုင်းကို ပိုမှီခိုတာကို အခု သိကြပါတယ်။

This distinction between "knowing that" and "knowing how"

“သိတာ” နဲ့ “သိပုံ” ကြားက ဒီကွဲပြားမှုက အဲဒီအချိန်ကနေ မှတ်ဉာဏ်

has underpinned all memory research since.

သုတေသနအားလုံးကို အထောက်အပံ့ပြုခဲ့တယ်။

H.M. died at the age of 82 after a mostly peaceful life in a nursing home.

H.M က အေးချမ်းတဲ့ ဘဝတာ အများစုကို ဘိုးဘွား ရိပ်သာမှာ နေပြီး ၈၂ နှစ်မှာ ကွယ်လွန်တယ်။

Over the years, he had been examined by more than 100 neuroscientists,

နှစ်တွေတစ်လျှောက် အာရုံကြောသိပ္ပံပညာရှင် ၁၀၀ ကျော်က သူ့ကို စစ်ဆေးခဲ့ပြီး

making his the most studied mind in history.

သူ့စိတ်ကို လေ့လာတာက သမိုင်းမှာ အများဆုံးဖြစ်စေတာပါ။

Upon his death, his brain was preserved and scanned

သူ သေဆုံးသွားတဲ့အခါ၊ သူ့ဦးနှောက်ကို သီးခြား အချပ် ၂၀၀၀ အဖြစ်

before being cut into over 2000 individual slices

မပိုင်းစိတ်ခင်၊ ထိန်းသိမ်း၊ စကင်ဖတ်ကာ

and photographed to form a digital map down to the level of individual neurons,

လူပေါင်း ၄၀၀,၀၀၀ က ကြည့်တဲ့ တိုက်ရိုက် ထုတ်လွှင့်မှုတစ်ခုမှာ နျူရွန်းတစ်ခုစီရဲ့

all in a live broadcast watched by 400,000 people.

အဆင့်အထိ ဒစ်ဂျစ်တယ် မြေပုံတစ်ခု အဖြစ် ဖွဲ့စည်းဖို့ ဓာတ်ပုံရိုက်ခဲ့တယ်။

H.M ဟာ အရာတွေကို မေ့ရင်း ဘဝတာအများစုကို ကုန်ဆုံးခဲ့ပေမဲ့၊

Though H.M. spent most of his life forgetting things,

he and his contributions to our understanding of memory

သူနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့မှတ်ဉာဏ်ကို နားလည်မှုမှာ သူ့ရဲ့ ထောက်ကူမှုတွေကို

will be remembered for generations to come.

နောင်လာမယ့် မျိုး ဆက်တွေက အမှတ်ရနေမှာပါ။