What happens when you remove the hippocampus? - Sam Kean

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn loại bỏ thùy cá ngựa? - Sam Kean

Translator: Dieu Dang NguyenTran Reviewer: Khoa Ngo

On September 1st, 1953,

Vào ngày 1 tháng 9 năm 1953

William Scoville used a hand crank and a cheap drill saw

William Scoville dùng một máy quay bằng tay

và một chiếc khoan cưa rẻ tiền

to bore into a young man's skull, cutting away vital pieces of his brain

để mở hộp sọ của một chàng trai,

cắt đi một phần quan trọng trong bộ não

and sucking them out through a metal tube.

rồi hút chúng ra bằng một ống kim loại.

But this wasn't a scene from a horror film or a gruesome police report.

Nhưng đây không phải là trích đoạn của phim kinh dị,

hay trong báo cáo vụ án của cảnh sát

Dr. Scoville was one of the most renowned neurosurgeons of his time,

Bác sĩ Scoville là một trong những bác sĩ thần kinh hàng đầu ở thời của ông

and the young man was Henry Molaison, the famous patient known as "H.M.",

còn chàng trai trẻ tên là Henry Molaison, một bệnh nhân nổi tiếng,

được biết đến với cái tên "H.M".

Ca bệnh của anh đã mở ra những khám phá tuyệt vời

whose case provided amazing insights into how our brains work.

về cách não bộ chúng ta làm việc.

As a boy, Henry had cracked his skull in an accident

Khi còn là cậu bé, Henry đã bị nứt sọ trong một tai nạn

and soon began having seizures, blacking out and losing control of bodily functions.

và sớm bắt đầu các cơn co giật,

bất tỉnh và mất kiểm soát các chức năng cơ thể

Sau khi trải qua những đợt tập luyện hàng năm,

After enduring years of frequent episodes, and even dropping out of high school,

thậm chí phải nghỉ học ở trường cấp ba

the desperate young man had turned to Dr. Scoville,

chàng trai tuyệt vọng ấy đã gặp Bác sỹ Scoville

một người nổi tiếng liều lĩnh

a daredevil known for risky surgeries.

chuyên thực hiện các ca phẫu thuật đầy rủi ro

Partial lobotomies had been used for decades to treat mental patients

Phẫu thuật thùy não bộ phận từ lâu đã được dùng

để chữa bệnh tâm thần

based on the notion that mental functions were strictly localized

dựa trên quan điểm các chức năng thần kinh được phân định chặt chẽ

to corresponding brain areas.

tương ứng với các vùng não bộ khác nhau

Having successfully used them to reduce seizures in psychotics,

Từng áp dụng thành công phương pháp này

để giảm co giật ở bệnh nhân rối loạn tâm thần,

Scoville decided to remove H.M.'s hippocampus,

Scoville quyết định loại bỏ thùy cá ngựa của H.M,

một phần của hệ thống não rìa chi phối cảm xúc con người,

a part of the limbic system that was associated with emotion

but whose function was unknown.

nhưng chưa ai biết về chức năng thực sự của nó.

At first glance, the operation had succeeded.

Ban đầu, ca phẫu thuật đã thành công,

những cơn co giật của H.M gần như biến mất

H.M.'s seizures virtually disappeared, with no change in personality,

mà không có thay đổi nào về tính cách

and his IQ even improved.

thậm chí IQ của anh còn tăng lên.

But there was one problem: His memory was shot.

Nhưng có một vấn đề: trí nhớ của H.M bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Besides losing most of his memories from the previous decade,

Ngoài việc mất toàn bộ kí ức từ 10 năm trở lại,

H.M. was unable to form new ones, forgetting what day it was,

H.M không thể tạo lập kí ức mới, mất khái niệm ngày tháng,

repeating comments, and even eating multiple meals in a row.

lặp đi lặp lại nhận xét, và thậm chí ăn nhiều bữa liên tục

Scoville đã trao đổi với một chuyên gia, Wilder Penfield, về các kết quả đó,

When Scoville informed another expert, Wilder Penfield, of the results,

ông ta đã gửi một nghiên cứu sinh Tiến sĩ tên là Brenda Milner

he sent a Ph.D student named Brenda Milner to study H.M. at his parents' home,

đến nhà để tìm hiểu về trường hợp của H.M,

where he now spent his days doing odd chores,

nơi mà anh ta dành cả ngày để làm những công việc kì cục

and watching classic movies for the first time, over and over.

hay xem đi xem lại những bộ phim kinh điển.

Thông qua một loạt các cuộc thử nghiệm và phỏng vấn

What she discovered through a series of tests and interviews

Điều cô phát hiện ra vừa đóng góp đáng kể

didn't just contribute greatly to the study of memory.

vào lĩnh vực nghiên cứu trí nhớ,

It redefined what memory even meant.

vừa tái định nghĩa kí ức thực chất là như thế nào.

One of Milner's findings shed light on the obvious fact

Một phát hiện của Milner làm sáng tỏ một thực tế rõ ràng:

that although H.M. couldn't form new memories, he still retained information

dù H.M. không thể tạo được kí ức mới,

anh ta vẫn lưu giữ thông tin

long enough from moment to moment to finish a sentence or find the bathroom.

đủ lâu để hoàn chỉnh một câu nói

hay tìm ra phòng tắm ở đâu

Khi Milner đưa anh ta một số ngẫu nhiên,

When Milner gave him a random number,

he managed to remember it for fifteen minutes

anh ta có thể ghi nhớ nó trong 15 phút

bằng việc lặp lại liên tục con số đó.

by repeating it to himself constantly.

But only five minutes later, he forgot the test had even taken place.

Nhưng chỉ 5 phút sau,

anh hoàn toàn quên rằng bài kiểm tra đã diễn ra.

Các nhà thần kinh học từng cho rằng

Neuroscientists had though of memory as monolithic,

ký ức như khối đá chưa đẽo gọt

all of it essentially the same and stored throughout the brain.

các thành phần cấu tạo giống nhau về bản chất và lưu trữ ở não.

Milner's results were not only the first clue for the now familiar distinction

Kết quả của Milber vừa là đầu mối cho sự khác biệt hiện tại

between short-term and long-term memory,

giữa trí nhớ ngắn hạn và dài hạn

but show that each uses different brain regions.

vừa chỉ ra mỗi loại trí nhớ dùng vùng não khác nhau

Ngày nay ta biết

We now know that memory formation involves several steps.

việc tạo ký ức gồm một số bước nhất định

After immediate sensory data is temporarily transcribed by neurons in the cortex,

Sau khi dữ liệu cảm giác tức thời

được tạm mã hóa bởi tế bào thần kinh vỏ não,

it travels to the hippocampus,

nó được đưa tới thùy cá ngựa, nơi protein đặc biệt làm việc

where special proteins work to strengthen the cortical synaptic connections.

để tăng cường kết nối khớp thần kinh vỏ não

Nếu trải nghiệm đủ mạnh,

If the experience was strong enough,

or we recall it periodically in the first few days,

hay được nhắc đến nhiều lần trong vài ngày đầu tiên,

the hippocampus then transfers the memory back to the cortex for permanent storage.

thùy cá ngựa sẽ chuyển kí ức này về vỏ não để lưu trữ vĩnh viễn.

H.M.'s mind could form the initial impressions,

Não của H.M có thể tạo ấn tượng ban đầu,

but without a hippocampus to perform this memory consolidation,

nhưng thiếu thùy cá ngựa để củng cố trí nhớ,

chúng sẽ mất, như khi viết nguệch ngoạc trên cát vậy.

they eroded, like messages scrawled in sand.

Đó không phải là điểm khác biệt duy nhất Milner tìm được.

But this was not the only memory distinction Milner found.

Trong một thí nghiệm nổi tiếng,

In a now famous experiment, she asked H.M. to trace a third star

cô yêu cầu H.M vẽ đường viền của ngôi sao thứ ba.

in the narrow space between the outlines of two concentric ones

trong khoảng trống hẹp giữa đường viền của hai ngôi sao đồng tâm

while he could only see his paper and pencil through a mirror.

khi anh ta chỉ được nhìn tờ giấy và bút chì thông qua mặt gương.

Like anyone else performing such an awkward task for the first time,

Như mọi người khi lần đầu tiên nhận được một yêu cầu kì lạ,

he did horribly.

anh ta làm rất tệ.

Nhưng anh ta đã làm tốt hơn khi thực hiện nhiều lần

But surprisingly, he improved over repeated trials,

even though he had no memory of previous attempts.

dù anh không nhớ chút nào về những lần thử trước.

Tiềm thức của anh ta nhớ những gì ý thức đã quên.

His unconscious motor centers remembered what the conscious mind had forgotten.

What Milner had discovered was that the declarative memory of names, dates and facts

Điều Milner tìm ra là trí nhớ quy nạp tên, ngày tháng và các sự kiện

is different from the procedural memory of riding a bicycle or signing your name.

khác biệt với trí nhớ kĩ năng làm việc như đạp xe hay kí tên.

Và chúng ta biết rằng trí nhớ kĩ năng làm việc

And we now know that procedural memory

relies more on the basal ganglia and cerebellum,

dựa phần lớn vào hạch nền và tiểu não,

structures that were intact in H.M.'s brain.

các cấu trúc còn nguyên vẹn trong não H.M

Sự khác biệt giữa "biết rằng là" và "biết làm thế nào mà"

This distinction between "knowing that" and "knowing how"

đặt nền móng cho tất cả nghiên cứu về trí nhớ sau này.

has underpinned all memory research since.

H.M. died at the age of 82 after a mostly peaceful life in a nursing home.

H.M thọ 82 tuổi sau khi sống cuộc đời thanh bình ở nhà dưỡng lão.

Những năm đó, ông được kiểm tra bởi hơn 100 nhà thần kinh học.

Over the years, he had been examined by more than 100 neuroscientists,

khiến ông trở thành bộ óc được nghiên cứu nhiều nhất trong lịch sử.

making his the most studied mind in history.

Upon his death, his brain was preserved and scanned

Sau khi ông mất, bộ não của ông được bảo quản và được scan

before being cut into over 2000 individual slices

trước khi bị cắt thành hơn 200 mảnh riêng biệt

and photographed to form a digital map down to the level of individual neurons,

rồi chụp lại để làm ra bản đồ kĩ thuật số ở mức tế bào thần kinh đơn,

all in a live broadcast watched by 400,000 people.

Toàn bộ quá trình được truyền hình trực tiếp

cho 400,000 khán giả.

Mặc dù gần cả cuộc đời, H.M chẳng nhớ gì,

Though H.M. spent most of his life forgetting things,

he and his contributions to our understanding of memory

ông và những đóng góp đối với hiểu biết về bộ nhớ

will be remembered for generations to come.

sẽ được ghi nhận cho thế hệ mai sau.