Who IS Sherlock Holmes - Neil McCaw

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

More than a century after first emerging

ဗစ်စ်တိုးရီယားခေတ် လန်ဒန်ရဲ့ မြူတွေပိတ်ဆီးနေတဲ့

into the fog-bound, gas-lit streets of Victorian London,

ဓာတ်မီးရောင် လမ်းတွေထဲမှာ ပထမဆုံး ပေါ်ထွက်လာပြီး ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်အကြာမှာ

Sherlock Holmes is universally recognizable.

Sherlock Holmes ကို ကမ္ဘာအနှံ့မှာ သိမှတ်နိုင်ကြပါပြီ။

Even his wardrobe and accessories are iconic:

သူ့အဝတ်အစားနဲ့ အသုံးအဆောင်တွေတောင် အထင်ကရဖြစ်နေတယ်။

the Inverness cape,

အပေါ်ဝတ်ရုံရှည်၊

deerstalker hat,

အမဲလိုက် အဝတ်ဦးထုပ်ပျော့၊

and calabash pipe,

ကာလာဘတ်ရှ် ဆေးတံနဲ့

and figures such as his best friend and housemate Doctor Watson,

သူ့ရဲ့ အခင်ဆုံးမိတ်ဆွေနဲ့ အတူနေသူ Doctor Watson နဲ့

arch-nemesis Moriarty,

အဓိက ရန်ဘက် Moriarty ၊

and housekeeper Mrs. Hudson

အိမ်ဖော် Mrs. Hudson လို ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ

have become part of the popular consciousness,

အများကြိုက် အသိစိတ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

as have his extraordinary, infallible powers of deduction

ဥပဒေအကျိုးအတွက် အသုံးချခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့ ထူးခြားပြီး မမှားနိုင်တဲ့

utilized in the name of the law,

ကောက်ချက် အစွမ်းတွေ၊

his notorious drug use,

နာမည်ဆိုးနဲ့ကျော်တဲ့ ဆေးသုံးစွဲမှု၊

and his popular catchphrase, "Elementary, my dear Watson."

သူ့ရဲ့ အများကြိုက် သုံးနေကျစကားလုံးတွေ "အလွယ်လေးပါ၊ Watson ရာ" လိုပါ။

And yet many of these most recognizable features of Holmes

ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့အမှတ်မိနိုင်ဆုံး အင်္ဂါရပ်တွေက

don't appear in Arthur Conan Doyle's original stories.

Arthur Conan Doyle ရဲ့မူရင်း ဇာတ်လမ်းတွေမှာ မပါပါဘူး။

Doyle's great detective solves crimes in all sorts of ways,

Doyle ရဲ့ ပြောင်မြောက်တဲ့ စုံထောက်ကြီးဟာ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ဆင်ခြင်မှုသုံးတာတင်မက

not just using deduction.

နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ဖြေရှင်းတယ်။

He speculates, and at times even guesses, and regularly makes false assumptions.

သုံးသပ်ပြီး တစ်ခါတစ်ရံ မှန်းဆမှုတွေတောင် လုပ်တော့ မကြာခဏ ယူဆချက်အမှားတွေ လုပ်တယ်။

Furthermore, Mrs. Hudson is barely mentioned,

ဒါ့အပြင် Mrs. Hudson ဆိုတာက ဖော်ပြထားရုံသက်သက်ပါ။

no one says, "Elementary, my dear Watson,"

"အလွယ်လေးပါ၊ Watson ရေ" လို့ တစ်ယောက်မှ မပြောပါ။

and the detective and his sidekick live apart for much of the time.

စုံထောက်နဲ့ သူ့ရဲ့ လက်ထောက်ဟာ အချိန်အတော်များများ သီးခြားနေကြတယ်။

Moriarty, the grand villain, only appears in two stories,

လူဆိုးကြီး Moriarty ဟာ ဇာတ်လမ်း နှစ်ပုဒ်ထဲမှာသာ ပါတာပါ။

the detective's drug use is infrequent after the first two novels,

စုံထောက်ရဲ့ မူယစ်ဆေး သုံးစွဲမှုက ပထမ ဝတ္ထုနှစ်အုပ်နောက်ပိုင်း တွေ့ရခဲတယ်။

and Holmes is rarely enthralled to the English legal system;

Holmes ဟာ အင်္ဂလိပ် တရားရေး စနစ်ကို မနှစ်သက်သလောက်ပါ။

He much prefers enacting his own form of natural justice

ဥပဒေကို တစ်သဝေမသိမ်း လိုက်နာဖို့ထက် သူ့ကိုယ်ပိုင် သဘာဝ တရားစီရင်မှုကို

to sticking to the letter of the law.

လုပ်ဆောင်ခြင်းကို အများကြီး ပိုလိုလားတယ်။

Finally, many of the most iconic elements of the Holmesian legend

နောက်ဆုံး Holmesian ထုံးဟောင်းပုံပြင်ရဲ့ အထင်ကရအရိပ်အယောင်များစွာဟာ

aren't Doyle's either.

Doyle ရဲ့ အရိပ်အေယာင်တွေလည်း မဟုတ်ဘူး။

The deerstalker cap and cape were first imagined by Sidney Paget,

အမဲလိုက် ဦးထုပ်ပျော့နဲ့ ဝတ်ရုံရှည်ဟာ ဇာတ်လမ်းရဲ့ ကနဦး သရုပ်ဖော် ပန်းချီဆရာ

the story's initial illustrator.

Sidney Paget က ပထမဆုံး စိတ်ကူးပုံဖော်ခဲ့တာပါ။

the curved pipe was chosen by American actor William Gillette

ကွေးနေတဲ့ ဆေးတံက အမေရိကန် သရုပ်ဆောင် William Gillette က စင်ပေါ်မှာ

so that audiences could more clearly see his face on stage,

သူ့မျက်နှာကို ပရိသတ်တွေ ပိုရှင်းရှင်း မြင်နိုင်အောင် ရွေးချယ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး

and the phrase, "Elementary, my dear Watson,"

"အလွယ်လေးပါ၊ Watson ရေ" ဆိုတဲ့ စကားစုက

was coined by author and humorist P.G. Wodehouse.

စာရေးဆရာနဲ့ ဟာသသမား P.G. Wodehouse က ထွင်သုံးခဲ့တာပါ။

So who exactly is Sherlock Holmes?

ဒီတော့ Sherlock Holmes အတိအကျက ဘယ်သူလဲ။

Who's the real great detective, and where do we find him?

တကယ့် စုံထောက်ကြီးက ဘယ်သူလဲ။ ဘယ်နေရာမှာ သူ့ကို ရှာတွေ့နိုင်မလဲ။

Purists might answer that the original Sherlock

စာပေ ထုံးမီစံကျ ထိန်းသိမ်းလိုတွေက မူလ Sherlock ကို

inspired by Arthur Conan Doyle's university mentor Dr. Joseph Bell

စေ့ဆော်ပေးခဲ့တဲ့ Arthur Conan Doyle ရဲ့ တက္ကသိုလ် ဂုရု Dr. Joseph Bell ဟာ

is the real one.

အစစ်အမှန်လို့ ဖြေလောက်တယ်။

But the fact remains that that version of Sherlock has been largely eclipsed

ဒါပေမဲ့ Sherlock ဟာ အဆမတန်များတဲ့ အဓိပ္ပာယ် ကောက်ယူမှုကြောင့်

by the sheer volume of interpretation,

အဓိကအားဖြင့် ညှိုးမှိန်သွားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အချက်က

leaving Doyle's detective largely unrecognizable.

Doyle ရဲ့ စုံထောက်ကို အဓိကအားဖြင့် မမှတ်မိနိုင်အောင် ဖြစ်ကျန်စေတယ်။

So there's another, more complex,

ဒီတော့ နောက်ထပ် ပိုရှုပ်ထွေးပေမဲ့

but perhaps more satisfying answer to the question,

ဒီမေးခွန်းကို ဖြေဖို့ ပိုစိတ်ကျေနပ်စရာ ဖြစ်လောက်တယ်။

but to get there, we must first consider the vast body of interpretations

ဒါပေမဲ့ ဒီကိုရောက်ဖို့ စုံထောက်ကြီး အကြောင်းအဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူမှု ဧရာမအစုအဝေးကို

of the great detective.

ပထမဆုံး ထည့်သွင်းစဉ်းစာရမှာပါ။

Since Conan Doyle's first story in 1887,

၁၈၈၇ ခုနှစ် Conan Doyle ရဲ့ ပထမဆုံး ဇာတ်လမ်းကတည်းက

there have been thousands of adaptations of Holmes,

Holmes ရဲ့ ထောင်ချီတဲ့ ဆီလျော်အောင် ပြင်ဆင်မှုတွေ ရှိခဲ့တာက

making him perhaps the most adapted fictional character in the world.

ကမ္ဘာမှာ အများဆုံး ဆီလျော်အောင်ပြင်တဲ့ စိတ်ကူးယဉ် ဇာတ်ကောင်လို့ ဆိုနိုင်တယ်။

That process began with Victorian stage adaptations,

လုပ်ငန်းစဉ်က Victorian စင်မြင့် ဆီလျော်အောင် ပြုပြင်ခြင်းတွေနဲ့ စခဲ့ပြီး

and accelerated with the emergence of film.

ရုပ်ရှင်ပေါ်လာမှုနဲ့ အရှိန်မြင့်သွားတယ်။

There were more than 100 film adaptations of Holmes

Holmes ရဲ့ ရုပ်ရှင်အဖြစ် ပြောင်းလဲမှုတွေက ၂၀ ရာစု တစ်စုတည်းရဲ့

in the first two decades of the 20th century alone.

ပထမ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်းမှာ ၁၀၀ ကျော်ရှိခဲ့တယ်။

And since then, there have many thousands more in print,

အဲဒီကတည်းက နောက်ထပ် ထောင်များစွာချီတဲ့ ပုံနှိပ်မှု၊

and on film,

ရုပ်ရှင်၊

television,

ရုပ်မြင်သံကြား၊

stage,

and radio.

စင်မြင့်နဲ့

ရေဒီယိုတွေမှာ ရှိခဲ့တယ်။

Holmes has been reinterpreted by people everywhere,

နေရာတိုင်းမှာ လူတွေက Holmes ကို မှတ်လောက်ဖွယ် ခြားနားပြီး

in remarkably different, and often contradictory ways.

မကြာခဏတော့ ဆန့်ကျင်ဘက် နည်းလမ်း တွေနဲ့ ပြန်အဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူကြတယ်။

These adaptations demonstrate both Holmes's popularity

ဒီဆီလျော်အောင် ပြင်ဆင်မှုတွေက Holmes ရဲ့ လူကြိုက်များမှုနဲ့

and his malleability.

သူ့ရဲ့ ပုံသွင်းလွယ်မှုကို ထင်ရှားစေတယ်။

For instance, he featured in a number of allied anti-Nazi propaganda films

ဥပမာအနေနဲ့ သူဟာ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းက မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားတဲ့ နာဇီဆန့်ကျင်ရေး

during World War II.

ရုပ်ရှင် အတော်များများမှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်။

And both Winston Churchill and Franklin Delano Roosevelt

Winston Churchill နဲ့ Franklin Delano Roosevelt နှစ်ဦးစလုံး

were avid enthusiasts,

စိတ်ထက်သန်တဲ့ ဝါသနာအိုးတွေဖြစ်ခဲ့ပြီး

the latter even joining the Baker Street Irregulars,

ဒုတိယ ပုဂ္ဂိုလ်ဆို Holmes ကို နှစ်ခြိုက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု

a Holmesian appreciation society,

Baker Street Irregulars မှာတောင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး

and nicknaming one secret service hideout Baker Street.

ထောက်လှမ်းရေး ဌာနတစ်ခုကို ပုန်းခိုရာ Baker Street လို့ နာမည်ပြောင်ပေးခဲ့တယ်။

And yet, at the very same time,

နောက်ရှိသေးတာက တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ

Holmes also appeared in various German-language film adaptations,

Holmes ဟာ အမျိုးမျိုးသော ဂျာမန်ဘာသာနဲ့ ရိုက်တဲ့ ရုပ်ရှင်တွေမှာလည်း ပါလာတယ်။

some of which were said to have been much-loved favorites of Adolf Hitler.

တချို့ဟာ Adolf Hitler အတော့ကို နှစ်သက်တဲ့ အကြိုက်ဆုံးတွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုကြတယ်။

So let's return to our question.

ဒီတော့ ကျုပ်တို့ မေးခွန်းဆီ ပြန်သွားရအောင်။

Would the real Sherlock Holmes please stand up?

Sherlock Holmes အစစ်ဟာ ကျုပ်တို့ ရှေ့မှာ မတ်တတ်ရပ် ပေါ်လာမလား။

The truth is that this world of adaptation has made him into a palimpsest.

အမှန်က ဒီဆီလျော်အောင် ပြပြင်မှု လောကက သူ့ကို ပြင်ထားတဲ့ နှောင်းမူဖြစ်စေတာပါ။

Sherlock is a cultural text,

Sherlock ဟာ ယဉ်ကျေးမှု စာသားတစ်ခုပါ၊

repeatedly altered over time as each new interpretation becomes superimposed

ဒါကို ဆက်လုပ်ထားတာတွေအပေါ် အဓိပ္ပာယ် ကောက်ယူမှု အသစ်တိုင်းက ထပ်ဆင့်လာတော့

over those that proceed it.

ကြာတော့ အထပ်ထပ် ပြောင်းသွားတယ်။

This means that Sherlock continually evolves,

ဆိုလိုတာက Sherlock ဟာ ထပ်တလဲလဲ ပြောင်းလဲတယ်၊

embodying ideas and values often far removed

ပုံဖော်ထားတဲ့စိတ်ကူးတွေနဲ့ တန်ဖိုးတွေက Conan Doyle.မှာ တွေ့ရတာတွေကနေ

from those found in Conan Doyle.

မကြာခဏ အလွန်အကျွံ ဖယ်ရှားခံရတာပါ။

And after each particular story ends, Sherlock rises again,

ထူးခြားတဲ့ ဇာတ်လမ်း တစ်ခုဖြင့် ဆုံးသွား တဲ့နောက်မှာ Sherlock ပြန်ပေါ်လာတယ်၊

a little changed, perhaps,

မျက်နှာသစ် တစ်ခု၊ ဟန်အမူအရာအသစ်တွေ

with a new face and fresh mannerisms or turns of phrase,

(သို့) စကားစု အလှည့်အပြောင်းတွေနဲ့ နည်းနည်း ပြောင်းကောင်းပြောင်းပေမဲ့

but still essentially Sherlock, our Sherlock.

အခြေခံအရ Sherlock ကတော့ ကျုပ်တို့ရဲ့ Sherlock ဖြစ်နေဆဲပါ။