How stress affects your body - Sharon Horesh Bergquist

Translator: Arvind Patil Reviewer: Smita Kantak

Cramming for a test?

परीक्षेने धास्तावला आहात ?

Trying to get more done than you have time to do?

कमी वेळात तयारी करावयाची आहे ती ही भरपूर ?

Stress is a feeling we all experience when we are challenged or overwhelmed.

आपण तणावग्रस्त होतो आव्हान आपल्यापुढे उभे राहते तेव्हा

But more than just an emotion,

पण ती एक भावना असते .

stress is a hardwired physical response that travels throughout your entire body.

ताण शरीरभर पसरतो ती एक शारीरिक प्रतिसाद देणारी यंत्रणा आहे .

In the short term, stress can be advantageous,

पण ती फायदेशीरही आहे.

but when activated too often or too long,

पण या अवस्थेत आपण दीर्घकाळ राहिल्यास मात्र

your primitive fight or flight stress response

तुमचा हा संकटाशी तोंड देण्याचा प्रतिसाद

not only changes your brain

तुमच्या मेंदुवरच नव्हे तर

but also damages many of the other organs and cells throughout your body.

शरीराचे अन्य इंद्रिये व पेशी बाधित करतो .

Your adrenal gland releases the stress hormones

अॅड्रिनल ग्रंथी ताणाने निर्माण होणारी संप्ररके बाहेर टाकतात.

cortisol, epinephrine, also known as adrenaline,

ती आहेत कॉर्टिसॉल, एपिनेफ्रिन ज्यांना म्हटले जाते अॅड्रिनालिन

and norepinephrine.

व नॉरएपिनेफ्रिन

As these hormones travel through your blood stream,

ही सर्व संप्रेरके रक्तप्रवाहबरोबर शरीरभर फिरतात.

they easily reach your blood vessels and heart.

ते सहजपणे रक्तवाहिन्या व हृदयापर्यंत जातात .

Adrenaline causes your heart to beat faster

अॅड्रिनालिन हृदयाची धडधड वाढविते .

and raises your blood pressure, over time causing hypertension.

तुमचा रक्तदाब वाढविते. सतत या स्थितीत राहिल्यास रक्त दाब विकार जडतो .

Cortisol can also cause the endothelium, or inner lining of blood vessels,

कॉर्टिसॉलमुळे इंडोथेलीयम, जे रक्तवाहिन्यांचे आतील आवरण असते

to not function normally.

त्याचे कार्य बिघडते .

Scientists now know that this is an early step

आता शास्त्रज्ञांना माहित झाले आहे की ही पहिली पायरी आहे

in triggering the process of atherosclerosis

हृदय धमन्यांचा विकार जडण्याची.

or cholesterol plaque build up in your arteries.

किवा कोलेस्ट्रोल धमन्यात जमा होण्यास.

Together, these changes increase your chances of a heart attack or stroke.

या दोन्ही गोष्टीनी हृदय झटका होऊ शकतो .

When your brain senses stress,

तुमच्या मेंदूला ताण जाणवतो.

it activates your autonomic nervous system.

याने तुमची चेतासंस्था आपोआप कार्यान्वित होते.

Through this network of nerve connections,

चेतासंस्थेच्या जाळ्यामार्फत.

your big brain communicates stress to your enteric,

तुमचा मोठा मेंदू हा ताण

or intestinal nervous system.

आतड्यातील चेतासस्थेस देतो .

Besides causing butterflies in your stomach,

तसेच तुमच्या पोटात कळा ही येतात.

this brain-gut connection can disturb the natural rhythmic contractions

मेंदू व आतडे समन्वय बिघडते व आतड्याच्या स्नायूंचे नैसर्गिक आकुंचन बाधित होते .

that move food through your gut,

ज्यामुळे अन्न पुढे सरकत नाही.

leading to irritable bowel syndrome,

ज्याने आतड्याचा दाह होतो.

and can increase your gut sensitivity to acid,

आणि त्याने तुमच्या आतड्याची आम्लाबाबत संवेदना वाढते .

making you more likely to feel heartburn.

ज्यामुळे तुम्हाला हृदयानाजिक जळजळ वाटेल.

Via the gut's nervous system,

ही आतड्याच्या चेतासंस्थेमुळे.

stress can also change the composition and function of your gut bacteria,

ताणाने तुमच्या आतड्यातील जीवाणूंच्या कार्यावरही विपरीत परिणाम होतो .

which may affect your digestive and overall health.

परिणामतः तुमची पचनसंस्था व आरोग्य बिघडते.

Speaking of digestion, does chronic stress affect your waistline?

सततच्या ताणाने तुमच्या कमरेवरही परिणाम होतो.

Well, yes.

असो

Cortisol can increase your appetite.

कॉर्टिसॉलने तुमची पचन संस्था वाढते.

It tells your body to replenish your energy stores

तुमच्या शरीरास ते साठवलेली उर्जा वापरण्यास सांगते.

with energy dense foods and carbs, causing you to crave comfort foods.

अधिक उर्जा देणारे अन्न तुम्हाला सतत भुकेची जाणीव करून देत असते.

High levels of cortisol can also cause you to put on those extra calories

कॉर्टिसॉलची पातळी वाढल्यास लठ्ठपणा वाढतो.

as visceral or deep belly fat.

पृष्ठभागावरील चरबी अथवा पोटातील खोलवर चरबी वाढते .

This type of fat doesn't just make it harder to button your pants.

ज्यामुळे तुम्हाला तुमच्या कपड्यांना गुंडी लावण्यास अडचण येते .

It is an organ that actively releases hormones

हे संप्रेरके मुक्त करणारे इंद्रिय आहे .

and immune system chemicals called cytokines

सायटोकाइन्स हे रोग प्रतिकारक रासायनिक आहे.

that can increase your risk of developing chronic diseases,

त्यामुळे दीर्घ मुदतीचे आजार बळावतात .

such as heart disease and insulin resistance.

उदा हृदयविकार व मधुमेह.

Meanwhile, stress hormones affect immune cells in a variety of ways.

ताणापासून निर्माण झालेली संप्रेरके विविध रीतीने प्रतिकार शक्ती बाधित करतात .

Initially, they help prepare to fight invaders and heal after injury,

प्रामुख्याने ते आगन्तुकांवर हल्ला करून आपल्याला बरे करतात.

but chronic stress can dampen function of some immune cells,

सततचा तणाव हा रोगप्रतिकार करणाऱ्या पेशींचे कार्य संपुष्ट करतो .

make you more susceptible to infections, and slow the rate you heal.

परिणामतः तुम्ही आजारास बळी पडता व बरे होण्यास वेळ लागतो.

Want to live a long life?

खूप वर्षे जगायचे आहे ?

You may have to curb your chronic stress.

मग तुम्हाला ताणाची अवस्था नियंत्रित करावी लागेल.

That's because it has even been associated with shortened telomeres,

गुणसूत्राच्या शेवटी असलेल्या एका टोपी सदृश्य सुरक्षा यंत्रणेशी हे निगडीत आहे.

the shoelace tip ends of chromosomes that measure a cell's age.

गुणसुत्राचे टोक त्या पेशीचे वय दाखवीत असते .

Telomeres cap chromosomes

ही टोपी जिला Telomeres cap म्हणतात

to allow DNA to get copied every time a cell divides

ती दर पेशीविभाजनाच्या वेळी DNAच्या प्रती काढण्यास परवानगी देत असते.

without damaging the cell's genetic code,

आणि तेही कोणत्याही प्रकारे जेनेटिक कोड नादुरुस्त न करता.

and they shorten with each cell division.

प्रत्येक पेशीविभाजनाच्या वेळी त्यांचा आकार लहान होतो.

When telomeres become too short, a cell can no longer divide and it dies.

जर telomeres खूप लहान असेल तर पेशी विभाजन न होता पेशी मृत होते .

As if all that weren't enough,

हे एवढेसे पुरेसे नाही ,

chronic stress has even more ways it can sabotage your health,

सततचा तणाव तुमचे आरोग्य धोक्यात आणतो.

including acne,

उदा पुटकुळ्या .

hair loss,

केस गळणे,

sexual dysfunction,

लैंगिक भावना न होणे,.

headaches,

डोकेदुखी ,

muscle tension,

स्नायूंवर ताण ,

difficulty concentrating,

लक्ष विचलित होणे ,

fatigue,

थकवा ,

and irritability.

आणि चिडचिड .

So, what does all this mean for you?

या सर्वांचा अर्थ काय होतो ?

Your life will always be filled with stressful situations.

तुमचे आयुष्य अनेकदा तणाव पूर्ण होईल

But what matters to your brain and entire body

पण या वेळी तुमच्या शरीराचे व मेंदूचे कार्य काय असेल

is how you respond to that stress.

त्यावेळी तुमचा प्रतिसाद कसा असेल

If you can view those situations as challenges you can control and master,

ही अवस्था जर तुम्ही एका आव्हाना प्रमाणे मानली

rather than as threats that are insurmountable,

न टाळता येणाऱ्या संकटाऐवजी

you will perform better in the short run and stay healthy in the long run.

तर निश्चितच काही काळात तुम्ही तयार व्हाल आरोग्यपूर्ण जगण्यास