The ancient origins of the Olympics - Armand D'Angour

Translator: Rebar Atta Reviewer: Ayan Organization

Thousands of years in the making,

ھەزاران ساڵی خایاند،

what began as part of a religious festival honoring the Greek god Zeus

تا ئەوەی وەک بەشێک لە ڤیستیڤاڵێکی ئاینی دەستیپێکرد بۆ ڕێز نان لە خوای یۆنانی زیۆس

in the rural Greek town of Olympia

لە ناوچەی گوندیی ئۆڵۆمپیای یۆنان

has today become the greatest show of sporting excellence on Earth.

ئەمڕۆ بوو بە گەورەترین نمایشی وەرزشی لەسەر زەوی.

The inception date in 776 BC

ڕۆژی دەستپێکی ٧٧٦ ی پێش زاینە

became the basis for the Greek's earliest calendar,

بووە بناغەی یەکەم ڕۆژژمێری یۆنانی،

where time was marked in four-year increments called olympiads.

کاتێک کات دیاری کرا لە چوار ساڵ زیاتر و پێی وترا ئۆڵۆمپیات.

What could it be?

دەکرێت ئەوە چی بێت؟

Why, it's the Olympic games, of course.

ھەڵبەت ئەوە، یاریەکانی ئۆڵۆمپیاتە.

Competition fosters excellence, or so thought the Ancient Greeks.

پێشبڕکێیەک کە ناوازەکانی گرتبووە خۆ، یان بیرۆکەی یۆنانیە کۆنەکان.

In addition to sporting events,

بێجگە لە بۆنە وەرزشیەکان،

contests were held for music, singing, and poetry.

پێشبڕکێ ئەنجام دەدرا بۆ مۆسیقا، و گۆرانی و ھۆنراوە.

You can read about them all yourself in classical literary works,

دەتوانیت دەربارەی ئەمانە بخوێنیتەوە لە کارە وێژەییە دێرینەکان،

like Homer's "Iliad" and Virgil's "Aeneid."

وەک "ئیلیادە" ی ھۆمیرۆس و "ئینیادە" ی ڤێرجڵ.

Even mythical heroes appreciate a good contest every now and then,

پاڵەوانە ئەفسانەییەکانیش هەندێکجار ئەم کێبڕکێیانەیان بە گرنگ زانیوە،

wouldn't you say?

پێت وانییە؟

For the first thirteen games,

بۆ سیانزە یاری سەرەتا،

the Ancient Greek Olympics featured just one event, the two hundred yard dash.

ئۆڵۆمپی یۆنان یەک بۆنەیان سازداوە ئەویش پێشبڕکێی دوو سەد مەتری بوو.

But over time, new exciting contests,

بەڵام بەپێی کات، پێشبڕکێی نوێی خۆشتر،

like boxing,

وەک شەڕە بۆکس،

chariot and mule racing,

پێشبڕکێی گالیسکە و ئەسپ سواری،

and even a footrace where the competitors wore a full suit of armor

تەنانەت پێشبڕکێی ڕاکردن کە تێیدا کێبڕکێکاران پڕچەک و یەکپۆشیان لەبەردەکرد

enticed many hopeful champions into the Olympic stadium.

چەندین پاڵەوانی پڕ ھیوا ئامادە بوون لە نێو گۆڕەپانی ئۆڵۆمپی.

The combined running,

ڕاکردنی بە کۆمەڵ،

jumping,

بازدان،

wrestling,

زۆرانبازی،

javelin throwing,

ڕمبازی،

and hurling the discus events

و یاری ھەڵدانی پەپکە،

known as the pentathlon inspired world-class competition,

ناسران بە یاری پێنجی، کە کاریگەری پێشبڕکێ جیھانیەکانی لەسەربوو،

and the pankration,

و زۆرانبازی پانکراتیۆن،

a no holds barred fight where only biting and eye-gouging were prohibited,

شەڕێکی بێ سنوور کە تەنھا گاز گرتن و چاو دەرھێنان تیایدا قەدەغە بوو،

ensured the toughest men were victorious.

دڵنیایی دەدا کە تەنھا بەھێزترینەکان سەردەکەون.

And victorious they were.

و سەرکەوتووەکانیش بەھێزترینن.

Nobody tops the local baker Coroebus,

ھیچ کەسێک نەیتوانی لە نانەوایەکی ناوخۆیی بباتەوە،

who 776 BC became the very first Olympic champion.

کە لە ٧٧٦ ی پێش زاین بووە یەکەم پاڵەوانی ئۆڵۆمپی.

And we'll never forget Orsippus of Megara,

و ئێمە ھەرگیز ئۆریسپۆسی میگارا لە بیر ناکەین،

the 720 BC Olympic victor tore away his loincloth so he could race unimpeded,

لە ٧٢٠ پ.ز کە پشتەماڵەکەی لێکردەوە تا بتوانێ بێ بەربەست پێشبڕکێ بکات،

inaugurating the Ancient Greek tradition of competing in the nude.

بووە سەرەتای دەستیپێکی نەریتی یۆنانی بۆ پێشبڕکێ کردن بە ڕووتی.

Now there's a winning streak, if ever we've seen one.

ئێستا زنجیرەیەکی بردنەوە ھەیە، ئەگەر ڕۆژێک یەکێکیمان بینی.

But all good things must end.

بەڵام ھەموو شتە باشەکان کۆتاییان ھەیە.

In 391 AD, the Christian Roman Emperor Theodosius banned pagan practices,

لە ٣٩١ ی زاینی، ئیمپراتۆری ڕۆمانی مەسیحی تیۆدۆسیەس یاریە بتپەرستیەکانی وەستاند،

so the world soon bid a fond farewell to the Olympic games.

و جیھان ھەر بە زوویی ماڵ ئاوایی كرد لە یاریە ئۆڵۆمپیەکان.

But just like those early pankration athletes,

بەڵام ھەر وەک ئەو وەرزشانەی زۆرانبازی پانکراتیۆن،

you can't keep a good one down,

ناتوانیت ھەموو کات لە بەھێزێک ببەیتەوە،

and 1500 years later in 1896,

١٥٠٠ ساڵ دواتر لە ١٨٩٦،

the modern Olympic games kicked off in Athens, Greece.

یاریە نوێیەکانی ئۆڵۆمپیات دەستی پێکردەوە لە ئەسینا، لە یۆنان.

Today, the Summer and Winter Olympics

ئەمڕۆ، ئۆڵۆمپی ھاوینە و زستانە

bring international world-class athletes together by the thousands,

بە ھەزاران باشترین وەرزشکارەکانی جیھانی بە یەکەوە کۆ کردۆتەوە،

uniting fans by the billions for the world's foremost sporting competition.

لەگەڵ ملیارەھا ھاندەر بۆ گرنگترین ڕوداوی وەرزشی جیھان.

Citius, Altius, Fortius.

خێراترین، بەرزترین، بەھێزترین.

Three cheers for the Olympics.

سێ جار ھەر بژی بۆ ئۆڵیمپیاد.