The tragic myth of Orpheus and Eurydice - Brendan Pelsue

Translator: Anush Movsisyan Reviewer: Emma Dovlatyan

It was the perfect wedding, the guests thought.

Բոլոր հյուրերը համամիտ էին, որ դա իդեալական հարսանիք էր:

The groom was Orpheus, the greatest of all poets and musicians.

Փեսացուն Օրֆեուսն էր՝

պոետներից և երգիչներից ամենահռչակավորը:

The bride Eurydice, a wood nymph.

Հարսնացուն Էվրիդիկն էր՝ անտառի հավերժահարսը:

Anyone could tell the couple was truly and deeply in love.

Ցանկացածը կարող էր փաստել,

որ երկուսն էլ իսկապես սիրում էին իրար:

Suddenly, Eurydice stumbled, then fell to the ground.

Հանկարծ Էվրիդիկը սայթաքեց և ընկավ գետնին:

Երբ Օրֆեուսը վազեց նրա մոտ,

By the time Orpheus reached her side, she was dead,

հավերժահարսն արդեն մահացել էր,

and the snake that had bitten her was slithering away through the grass.

իսկ օձը, որը կծել էր նրան, խոտերի միջով սողալով հեռացավ:

Following Eurydice’s funeral,

Էվրիդիկի թաղումից հետո Օրֆեուսի վիշտն այնքան մեծ էր,

Orpheus was overcome with a grief the human world could not contain,

որ որոշեց հեռանալ կենդանի մարդկանց աշխարհից:

and so he decided he would journey to the land of the dead,

Նա որոշեց սիրելիին փրկելու համար գնալ մահացածների երկիր՝

a place from which no living creature had ever returned, to rescue his beloved.

մի վայր, որտեղից ոչ մի կենդանի էակ դեռ չի վերադարձել:

When Orpheus reached the gates of the underworld, he began to strum his lyre.

Երբ Օրֆեուսը հասավ անդրաշխարհի դարպասներին,

սկսեց նվագել քնարի վրա:

The music was so beautiful that Cerberus, the three-headed dog who guards the dead,

Մեղեդին այնքան գեղեցիկ էր, որ

Կերբերոսը՝ երեքգլխանի կատաղած շունը, որ հսկում էր մեռյալներին,

lay down as Orpheus passed.

հանգիստ պառկեց՝ թողնելով, որ Օրֆեուսն անցնի:

Charon, the ferry captain who charged dead souls to cross the River Styx,

Քարոնին՝ մահացածների հոգիները Ստիքս գետով Հադեսի թագավորություն տեղափոխողին,

was so moved by the music that he brought Orpheus across free of charge.

այնքան էր դուր եկել մեղեդին, որ նա Օրֆեուսին անվճար տեղափոխեց մյուս ափ:

When Orpheus entered the palace of Hades and Persephone,

Երբ Օրֆեուսը մտավ Հադեսի և Պերսեփոնեի՝ մահացածների թագավորի և թագուհու ամրոց,

the king and queen of the dead,

he began to sing.

սկսեց երգել:

He sang of his love for Eurydice, and said she had been taken away too soon.

Նա երգում էր Էվրիդիկի հանդեպ իր սիրո մասին

և ասում, որ իր սիրելիին շատ վաղ տարան իրենից հեռու:

The day would come when she, like all living creatures,

Կգա այն օրը, երբ Էվրիդիկը, բոլորի պես,

հավերժ կմնա մահացածների թագավորությունում:

dwelled in the land of the dead for all eternity,

so couldn’t Hades grant her just a few more years on Earth?

Մի՞թե Հադեսը չէր կարող նրան ևս մի քանի տարի շնորհել Երկրի վրա:

In the moment after Orpheus finished, all hell stood still.

Երբ Օրֆեուսն ավարտեց իր երգը,

դժոխքում ամեն բան կանգ առավ:

Sisyphus no longer rolled his rock up the hill.

Սիզիֆն այլևս չէր գլորոմ իր քարը դեպի բլրի գագաթը։

Tantalus did not reach for the water he would never be allowed to drink.

Տանտալոսը գլուխը չձգեց դեպի այն ջուրը,

որից նա իրավունք չուներ խմել:

Even the Furies, the demonic goddesses of vengeance, wept.

Անգամ Ֆուրիաները՝ վրեժխնդրության դիվային աստվածուհիներն էին լալիս։

Hades and Persephone granted Orpheus’s plea, but on one condition.

Հադեսն ու Պերսեփոնեն խոստացան կատարել Օրֆեուսի խնդրանքը մի պայմանով.

As he climbed back out of the underworld,

նա մահացածների թագավորությունից պետք է դուրս գա առանց հետ նայելու՝

he must not turn around to see if Eurydice was following behind him.

և ստուգելու՝ արդյոք Էվրիդիկը նույնպես գալիս է, թե ոչ:

If he did, she would return to the land of the dead forever.

Եթե հետ նայի, Էվրիդիկը հավերժ կմնա մահացածների թագավորությունում:

Orpheus began to climb.

Օրֆեուսը սկսեց քայլել դեպի դուրս:

With each step,

Ամեն քայլի հետ նա ավելի ու ավելի էր ցանկանում իմանալ՝

he worried more and more about whether Eurydice was behind him.

արդյոք Էվրիդիկը գալիս է իր հետևից:

He heard nothing— where were her footsteps?

Նա ոչինչ չէր լսում,

բայց չէ՞ որ ոտնաձայներ պետք է լինեին:

Finally, just before he stepped out of the underworld

Երբ նա գրեթե դուրս էր եկել անդրաշխարհից ու անցել դեպի շողացող լույսը

and into the bright light of day,

he gave into temptation.

չդիմացավ:

Orpheus tried to return to the underworld, but was refused entry.

Օրֆեուսը փորձեց հետ վերադառնալ անդրաշխարհ,

բայց նրա համար դռները փակ էին:

Separated from Eurydice,

Էվրիդիկային կորցնելու պատճառով

Orpheus swore never to love another woman again.

Օրֆեուսը երդվեց այլևս չսիրել ոչ մի կնոջ:

Instead, he sat in a grove of trees and sang songs of lovers.

Փոխարենը նա նստում էր ծառերի պուրակի մոտ

և երգում երգեր սիրահարների մասին:

Հանիմեդ անունով գեղեցիկ մի տղա կար,

There was Ganymede, the beautiful boy who Zeus made drink-bearer to the gods.

ում Զևսը դարձրել էր Աստվածներին գինի մատակարարող:

There was Myrrah, who loved her father and was punished for it,

Կար նաև Միրան,

ով սիրում էր հորը և դրա համար պատժված էր,

and Pygmalion, who sculpted his ideal woman out of ivory,

և կար Պիգմալիոնը,

ով փղոսկրից քանդակել էր կնոջ իր իդեալը,

then prayed to Venus until she came to life.

իսկ հետո աղոթել Վեներային այնքան, մինչև նա քանդակը կենդանացնի:

Եվ հենց ինքը՝ Վեներան,

And there was Venus herself,

whose beautiful Adonis was killed by a wild boar.

ում գեղեցիկ սիրեցյալին՝ Ադոնիսին սպանել էր վայրի վարազը:

It was as if Orpheus’s own love and loss

Ասես Օրֆեուսի սերն ու կորուստը տվել էին նրան կարողություն՝

had allowed him to see into the hearts of gods and people everywhere.

տեսնելու Աստվածների և մարդկանց սրտերը:

For some, however, poetry was not enough.

Բայց որոշների համար պոեզիան բավարար չէր:

A group of wild women called the Maenads

Մենադաներ կոչվող վայրի կանանց մի խմբի դուր չէր գալիս այն փաստը, որ բանաստեղծը,

could not bear the thought that a poet who sang so beautifully of love

ով այդքան գեղեցիկ էր երգում սիրո մասին,

would not love them.

երբեք չի սիրի նրանց:

Այդ խանդը հասցրեց նրանց կատաղության

Their jealousy drove them to a frenzy and they destroyed poor Orpheus.

և նրանք կտոր-կտոր արեցին խեղճ Օրֆեուսին:

The birds, nature’s singers, mourned Orpheus,

Թռչունները՝ բնության երգիչները,

սգում էին Օրֆեուսի մահը,

as did the rivers, who made music as they babbled.

ինչպես և գետերը, որոնց ձայները մեղեդի էին դառնում:

Աշխարհը կորցրեց երկու գեղեցիկ հոգիների:

The world had lost two great souls.

Orpheus and Eurydice had loved each other so deeply that when they were separated,

Օրֆեուսն ու Էվրիդիկն այնքան ուժգին էին սիրում իրար, որ երբ իրարից հեռու էին,

Orpheus had understood the pain and joys of lovers everywhere,

Օրֆեուսը հասկացավ, որ սիրահարների ցավն ու երջանկությունն ամենուր է:

and a new art form, the love poem, was born.

Եվ այդպես ստեղծվեց արվեստի նոր ձև՝ սիրային պոեզիա:

While the world wept, Orpheus found peace, and his other half, in the underworld.

Չնայած ողջ աշխարհը սգում էր,

Օրֆեուսը գտավ իր խաղաղությունն ու երկրորդ կեսին մահացածների թագավորությունում:

There, to this day, he walks with Eurydice along the banks of the River Styx.

Մինչ այսօր էլ նա այնտեղ քայլում է Էվրիդիկի հետ Ստիքս գետի ափով:

Sometimes, they stroll side by side;

Երբեմն նրանք քայլում են կողք կողքի,

երբեմն Էվրիդիկը քայլում է նրանից առաջ,

sometimes, she is in front;

իսկ երբեմն էլ Օրֆեուսն է գնում նրանից առաջ

and sometimes, he takes the lead, turning to look back at her as often as he likes.

և շրջվում՝ նայելու նրան այնքան, որքան ցանկանա: