Is radiation dangerous? - Matt Anticole

Μετάφραση: Ioannis Papacheimonas Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

When we hear the word radiation,

Όταν ακούμε τη λέξη ακτινοβολία,

it's tempting to picture huge explosions and frightening mutations,

συνήθως φανταζόμαστε τεράστιες εκρήξεις και τρομακτικές μεταλλάξεις,

but that's not the full story.

αλλά δεν είναι η πλήρης εικόνα.

Radiation also applies to rainbows

Η ακτινοβολία έχει να κάνει και με τα ουράνια τόξα

and a doctor examining an x-ray.

και τους γιατρούς που εξετάζουν ακτινογραφίες.

So what is radiation really,

Τι είναι λοιπόν η ακτινοβολία,

and how much should we worry about its effects?

και πόσο πρέπει να ανησυχούμε για τις επιδράσεις της;

The answer begins with understanding that the word radiation

Η απάντηση ξεκινά από την κατανόηση ότι η λέξη ακτινοβολία

describes two very different scientific phenomena:

περιγράφει δύο πολύ διαφορετικά επιστημονικά φαινόμενα:

electromagnetic radiation

την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

and nuclear radiation.

και την πυρηνική ακτινοβολία.

Electromagnetic radiation is pure energy

Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι καθαρή ενέργεια

consisting of interacting electrical and magnetic waves

αποτελούμενη από αλληλεπιδρώμενα ηλεκτρικά και μαγνητικά κύματα

oscillating through space.

που απλώνονται στον χώρο.

As these waves oscillate faster,

Καθώς τα κύματα απλώνονται,

they scale up in energy.

ανεβαίνουν στην ενεργειακή σκάλα.

At the lower end of the spectrum, there's radio,

Στο χαμηλότερο άκρο του φάσματος, υπάρχουν τα ραδιοκύματα,

infrared,

and visible light.

οι υπέρυθρες,

και το ορατό φάσμα.

At the higher end are ultraviolet,

Στο υψηλό άκρο είναι οι υπεριώδεις,

X-ray,

οι ακτίνες Χ,

and gamma rays.

και οι ακτίνες Γ.

Modern society is shaped by sending and detecting electromagnetic radiation.

Η κοινωνία διαμορφώθηκε στέλνοντας και εντοπίζοντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

We might download an email to our phone via radio waves

Κατεβάζουμε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στο τηλέφωνό μας με ραδιοκύματα

to open an image of an X-ray print,

για να ανοίξουμε μια εικόνα ακτινογραφίας,

which we can see because our screen emits visible light.

που βλέπουμε στην οθόνη γιατί αυτή εκπέμπει στο ορατό φάσμα.

Nuclear radiation, on the other hand,

Η πυρηνική ακτινοβολία από την άλλη,

originates in the atomic nucleus,

προέρχεται από τον ατομικό πυρήνα,

where protons repel each other due to their mutually positive charges.

όπου τα πρωτόνια απωθούνται λόγω των κοινών θετικών τους φορτίων.

A phenomenon known as the strong nuclear force

Το φαινόμενο γνωστό ως ισχυρή πυρηνική δύναμη

struggles to overcome this repulsion

προσπαθεί να ξεπεράσει αυτή την απώθηση

and keep the nucleus intact.

και να κρατήσει τον πυρήνα ενωμένο.

However, some combinations of protons and neutrons,

Όμως, κάποιοι συνδυασμοί πρωτονίων και νετρονίων,

known as isotopes,

γνωστοί ως ισότοπα,

remain unstable,

είναι ασταθείς,

or radioactive.

ή ραδιενεργοί.

They will randomly eject matter and/or energy,

Κατά διαστήματα αποβάλουν ύλη ή και ενέργεια,

known as nuclear radiation,

γνωστή ως πυρηνική ακτινοβολία,

to achieve greater stability.

προκειμένου να σταθεροποιηθούν.

Nuclear radiation comes from natural sources, like radon,

Η πυρηνική ακτινοβολία προέρχεται από φυσικές πηγές όπως το ραδόνιο,

a gas which seeps up from the ground.

ένα αέριο που αναδύεται από το έδαφος.

We also refine naturally occurring radioactive ores

Επίσης επεξεργαζόμαστε φυσικά ραδιενεργά ορυκτά

to fuel nuclear power plants.

για να τροφοδοτήσουμε πυρηνικούς σταθμούς.

Even bananas contain trace amounts of a radioactive potassium isotope.

Ακόμα και οι μπανάνες περιέχουν ίχνη από ραδιενεργό ισότοπο του καλίου.

So if we live in a world of radiation,

Αν ζούμε λοιπόν σε έναν κόσμο ακτινοβολίας,

how can we escape its dangerous effects?

πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα επικίνδυνα αποτελέσματά της;

To start, not all radiation is hazardous.

Αρχικά, δεν είναι όλη η ακτινοβολία επικίνδυνη.

Radiation becomes risky when it rips atoms' electrons away upon impact,

Γίνεται επικίνδυνη όταν διώχνει τα άτομα του ηλεκτρόνιου κατά την πρόσκρουση,

a process that can damage DNA.

μια διαδικασία που μπορεί να κάνει ζημιά στο DNA.

This is known as ionizing radiation

Αυτό είναι γνωστό ως ιονική ακτινοβολία,

because an atom that has lost or gained electrons is called an ion.

επειδή το άτομο που χάνει ή κερδίσει ηλεκτρόνια ονομάζεται ιόνιο.

All nuclear radiation is ionizing,

Όλη η πυρηνική ακτινοβολία είναι ιονική,

while only the highest energy electromagnetic radiation is.

ενώ μόνο η ηλεκτρομαγνητική υψηλότερης ενέργειας είναι ιονική.

That includes gamma rays,

Συμπεριλαμβάνει τις ακτίνες Γ,

X-rays,

τις ακτίνες Χ,

and the high-energy end of ultraviolet.

και υψηλά ενεργειακά υπεριώδεις ακτίνες.

That's why as an extra precaution during X-rays,

Γι' αυτό σαν προφύλαξη όταν κάνουμε ακτινογραφίες

doctors shield body parts they don't need to examine,

οι γιατροί καλύπτουν μέρη του σώματος που δεν χρειάζεται να εξετάσουν,

and why beach-goers use sunscreen.

και γι' αυτό βάζουμε αντηλιακό στην παραλία.

In comparison, cell phones and microwaves operate at the lower end of the spectrum,

Εν συγκρίσει, τα κινητά και μικροκύματα λειτουργούν στο χαμηλό άκρο του φάσματος,

so there is no risk of ionizing radiation from their use.

και δεν υπάρχει κίνδυνος ιονικής ακτινοβολίας από τη χρήση τους.

The biggest health risk occurs when lots of ionizing radiation

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι όταν δεχόμαστε πολύ ιονική ακτινοβολία

hits us in a short time period,

σε σύντομο χρονικό διάστημα,

also known as an acute exposure.

κάτι γνωστό ως οξεία έκθεση.

Acute exposures overwhelm the body's natural ability to repair the damage.

Η οξεία έκθεση κατακλύζει την ικανότητα του σώματος να επισκευάζει τη ζημιά.

This can trigger cancers,

Αυτό προκαλεί καρκίνο,

cellular dysfunction,

κυτταρική δυσλειτουργία,

and potentially even death.

και ίσως και θάνατο.

Fortunately, acute exposures are rare,

Ευτυχώς, η οξεία έκθεση είναι σπάνια,

but we are exposed daily to lower levels of ionizing radiation

αλλά καθημερινά εκτιθέμεθα σε χαμηλά επίπεδα ιονικής ακτινοβολίας

from both natural and man-made sources.

από φυσικές και ανθρώπινες πηγές.

Scientists have a harder time quantifying these risks.

Οι επιστήμονες δυσκολεύονται να ποσοτικοποιήσουν τα ρίσκα.

Your body often repairs damage from small amounts ionizing radiation,

Το σώμα επισκευάζει τη ζημιά χαμηλών επιπέδων ιονικής ακτινοβολίας,

and if it can't,

και αν δεν μπορεί,

the results of damage may not manifest for a decade or more.

η ζημιά μπορεί να μην εμφανιστεί για μια δεκαετία ή και περισσότερο.

One way scientists compare ionizing radiation exposure

Μια μονάδα σύγκρισης της έκθεσης σε ιονική ακτινοβολία

is a unit called the sievert.

είναι το sievert.

An acute exposure to one sievert will probably cause nausea within hours,

Η οξεία έκθεση σε ένα sievert μάλλον θα προκαλέσει ναυτία σε μερικές ώρες,

and four sieverts could be fatal.

και τα 4 sievert θα είναι θανατηφόρα.

However, our normal daily exposures are far lower.

Όμως, η καθημερινή μας έκθεση είναι πολύ χαμηλότερη.

The average person receives 6.2 millisieverts of radiation

Ο μέσος άνθρωπος δέχεται 6,2 millisievert ακτινοβολίας

from all sources annually,

από όλες τις δυνατές πηγές κάθε χρόνο,

around a third due to radon.

το ένα τρίτο λόγω του ραδονίου.

At only five microsieverts each,

Κάθε ακτινογραφία είναι 5 microsievert,

you'd need to get more than 1200 dental X-rays

οπότε χρειάζεστε 1200 ακτινογραφίες στα δόντια

to rack up your annual dosage.

για να φτάσετε την ετήσια δόση.

And remember that banana?

Θυμάστε την μπανάνα;

If you could absorb all the banana's radiation,

Αν απορροφούσατε όλη την ακτινοβολία της μπανάνας,

you'd need around 170 a day to hit your annual dosage.

θα θέλατε 170 την ημέρα για να φτάσετε την ετήσια δόση.

We live in a world of radiation.

Ζούμε σε έναν κόσμο ακτινοβολίας.

However, much of that radiation is non-ionizing.

Όμως μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας δεν είναι ιονικό.

For the remainder that is ionizing,

Για το υπόλοιπο που είναι,

our exposures are usually low,

η έκθεσή μας είναι συνήθως χαμηλή,

and choices like getting your home tested for radon

και επιλογές όπως το να ελέγξουμε το σπίτι μας για ραδόνιο,

and wearing sunscreen

και να βάζουμε αντηλιακό,

can help reduce the associated health risks.

μειώνουν τους κινδύνους στην υγεία μας.

Marie Curie, one of the early radiation pioneers,

Η Μαρία Κιουρί, από πρωτοπόρους της ακτινοβολίας,

summed up the challenge as follows:

τη συνόψισε ως εξής:

"Nothing in life is to be feared, it is only to be understood.

«Τίποτα στη ζωή δεν είναι να σε φοβίζει, είναι μόνο να το καταλαβαίνεις.

Now is the time to understand more, so that we may fear less."

Τώρα είναι η ώρα να καταλαβαίνουμε περισσότερο και να φοβόμαστε λιγότερο».