How good are you at calculating risk? - Gerd Gigerenzer

Μετάφραση: Athina Zoe Lymperi Επιμέλεια: Despoina ZAGKLAVARA

A new drug reduces the risk of heart attacks by 40%.

Ένα νέο φάρμακο μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής κατά 40%.

Shark attacks are up by a factor of two.

Οι επιθέσεις από καρχαρίες αυξάνονται με συντελεστή το δύο.

Drinking a liter of soda per day doubles your chance of developing cancer.

Η κατανάλωση ενός λίτρου αναψυκτικού τη μέρα

διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.

These are all examples of relative risk,

Όλα αυτά είναι παραδείγματα σχετικού κινδύνου,

a common way risk is presented in news articles.

ενός κοινού τρόπου παρουσίασης του κινδύνου σε ειδησεογραφικά άρθρα.

Risk evaluation is a complicated tangle of statistical thinking

Η αξιολόγηση του κινδύνου αποτελεί πολύπλοκο εμπόδιο για τη στατιστική σκέψη

and personal preference.

και για την προσωπική προτίμηση.

One common stumbling block is the difference between

Ένα σύνηθες εμπόδιο αποτελεί η διαφορά μεταξύ

relative risks like these and what are called absolute risks.

των σχετικών κινδύνων, όπως αυτά,

και αυτών που ονομάζονται «απόλυτοι κίνδυνοι».

Risk is the likelihood that an event will occur.

Κίνδυνος είναι η πιθανότητα να συμβεί ένα γεγονός.

It can be expressed as either a percentage—

Μπορεί να εκφραστεί είτε ως ποσοστό --

for example, that heart attacks occur in 11% of men

για παράδειγμα, καρδιακή προσβολή παθαίνει το 11% των ανδρών

between the ages of 60 and 79—

μεταξύ των ηλικιών 60 έως 79 --

or as a rate— that one in two million divers along Australia’s western coast

είτε ως δείκτης--

ένας στα δύο εκατομμύρια δύτες της δυτικής ακτής της Αυστραλίας

will suffer a fatal shark bite each year.

θα υποστούν κάθε χρόνο ένα θανάσιμο δάγκωμα καρχαρία.

These numbers express the absolute risk of heart attacks

Αυτά τα νούμερα εκφράζουν τον απόλυτο κίνδυνο καρδιακών προσβολών

and shark attacks in these groups.

και επιθέσεων από καρχαρία σε αυτές τις κατηγορίες.

Changes in risk can be expressed in relative or absolute terms.

Οι αλλαγές του κινδύνου μπορούν να εκφρασθούν

με σχετικούς και απόλυτους όρους.

For example, a review in 2009 found that mammography screenings

Για παράδειγμα, μια έρευνα το 2009 διαπίστωσε ότι οι μαστογραφίες

reduced the number of breast cancer deaths from five women in one thousand to four.

ελάττωσαν τον βαθμό θνησιμότητας του καρκίνου του μαστού

από πέντε γυναίκες ανά χίλιες σε τέσσερις.

The absolute risk reduction was about .1%.

Η μείωση του απόλυτου κινδύνου ήταν περίπου στο 0,1%.

But the relative risk reduction from 5 cases of cancer mortality to four

Αλλά η μείωση του σχετικού κινδύνου

από πέντε περιπτώσεις θανάτου από καρκίνο σε τέσσερις είναι 20%.

is 20%.

Based on reports of this higher number,

Με βάση τις αναφορές αυτού του υψηλού αριθμού,

people overestimated the impact of screening.

οι άνθρωποι υπερεκτίμησαν τα αποτελέσματα της μαστογραφίας.

To see why the difference between the two ways of expressing risk matters,

Για να δούμε γιατί η διαφορά μεταξύ των δύο τρόπων έκφρασης του κινδύνου

έχει σημασία,

let’s consider the hypothetical example of a drug

ας αναλογιστούμε το υποθετικό παράδειγμα ενός φαρμάκου

that reduces heart attack risk by 40%.

που μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής κατά 40%.

Imagine that out of a group of 1,000 people

Φανταστείτε ότι, από μια ομάδα χιλίων ατόμων,

who didn’t take the new drug, 10 would have heart attacks.

οι οποίοι δεν πήραν το νέο φάρμακο,

οι 10 θα πάθαιναν καρδιακή προσβολή.

The absolute risk is 10 out of 1,000, or 1%.

Ο απόλυτος κίνδυνος είναι οι 10 στους 1.000, ή το 1%.

If a similar group of 1,000 people did take the drug,

Εάν μια παρόμοια ομάδα χιλίων ατόμων έπαιρνε το φάρμακο,

the number of heart attacks would be six.

ο αριθμός καρδιακών προσβολών θα ήταν έξι.

In other words, the drug could prevent four out of ten heart attacks—

Με άλλα λόγια, το φάρμακο θα μπορούσε να αποτρέψει

τέσσερις από τις δέκα καρδιακές προσβολές,

a relative risk reduction of 40%.

μια μείωση του σχετικού κινδύνου κατά 40%.

Meanwhile, the absolute risk only dropped from 1% to 0.6%—

Ταυτόχρονα, ο απόλυτος κίνδυνος έπεσε μόνο από το 1% στο 0,6%--

but the 40% relative risk decrease sounds a lot more significant.

αλλά η κατά 40% μείωση του σχετικού κινδύνου

ακούγεται πολύ πιο σημαντική.

Surely preventing even a handful of heart attacks,

Σαφώς, η αποτροπή ακόμη και μερικών καρδιακών προσβολών

or any other negative outcome, is worthwhile— isn’t it?

ή οποιοδήποτε άλλου αρνητικού αποτελέσματος,

είναι κάτι αξιόλογο -- έτσι δεν είναι;

Not necessarily.

Όχι απαραίτητα.

The problem is that choices that reduce some risks

Το πρόβλημα είναι ότι οι επιλογές οι οποίες μειώνουν κάποιους κινδύνους

can put you in the path of others.

μπορούν να προκαλέσουν άλλους.

Έστω ότι το φάρμακο κατά της καρδιακής προσβολής

Suppose the heart-attack drug caused cancer in one half of 1% of patients.

επέφερε καρκίνο στο μισό του 1% των ασθενών.

In our group of 1,000 people,

Στην ομάδα μας των χιλίων ατόμων,

four heart attacks would be prevented by taking the drug,

τέσσερις καρδιακές προσβολές θα αποτρέπονταν παίρνοντας το φάρμακο,

but there would be five new cases of cancer.

αλλά θα υπήρχαν τέσσερις νέες περιπτώσεις καρκίνου.

The relative reduction in heart attack risk sounds substantial

Η σχετική μείωση του κινδύνου καρδιακής προσβολής ακούγεται ουσιώδης

and the absolute risk of cancer sounds small,

και ο απόλυτος κίνδυνος καρκίνου ακούγεται μικρός,

but they work out to about the same number of cases.

αλλά αφορούν περίπου στον ίδιο αριθμό περιπτώσεων.

In real life,

Στην πραγματική ζωή,

everyone’s individual evaluation of risk will vary

η ατομική εκτίμηση του κινδύνου ποικίλει

depending on their personal circumstances.

ανάλογα με τις προσωπικές περιστάσεις.

Εάν κανείς γνωρίζει

If you know you have a family history of heart disease

ότι έχει οικογενειακό ιστορικό καρδιακών νοσημάτων,

you might be more strongly motivated to take a medication

ίσως να έχει ισχυρότερο κίνητρο να πάρει ένα φάρμακο

that would lower your heart-attack risk,

που θα μείωνε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής,

even knowing it provided only a small reduction in absolute risk.

ακόμη και αν γνώριζε

ότι θα επέφερε μόνο μια μικρή μείωση του απόλυτου κινδύνου.

Sometimes, we have to decide between exposing ourselves to risks

Κάποιες φορές πρέπει να αποφασίσουμε αν θα εκθέσουμε τον εαυτό μας σε κινδύνους

that aren’t directly comparable.

που δεν είναι άμεσα συγκρίσιμοι.

Αν, για παράδειγμα, το φάρμακο κατά της καρδιακής προσβολής

If, for example, the heart attack drug carried a higher risk

συνεπαγόταν υψηλό κίνδυνο

of a debilitating, but not life-threatening,

για εξουθενωτικές αλλά όχι απειλητικές για τη ζωή παρενέργειες, όπως ημικρανίες,

side effect like migraines rather than cancer,

αντί για καρκίνο,

our evaluation of whether that risk is worth taking might change.

η εκτίμηση μας για το αν αξίζει να πάρουμε αυτό το ρίσκο ίσως άλλαζε.

And sometimes there isn’t necessarily a correct choice:

Και κάποιες φορές δεν υπάρχει απαραίτητα μια σωστή επιλογή:

some might say even a minuscule risk of shark attack is worth avoiding,

κάποιοι ίσως πουν ότι

και ο παραμικρός κίνδυνος επίθεσης από καρχαρία αξίζει να αποφευχθεί,

because all you’d miss out on is an ocean swim,

επειδή αυτό που θα χάσεις είναι μόνο ένα κολύμπι στον ωκεανό,

while others wouldn’t even consider skipping a swim

ενώ άλλοι δεν θα σκέφτονταν καν να παραλείψουν το κολύμπι

to avoid an objectively tiny risk of shark attack.

για να αποφύγουν έναν αντικειμενικά μικρό κίνδυνο επίθεσης από καρχαρία.

For all these reasons, risk evaluation is tricky at baseline,

Λόγω όλων αυτών, η εκτίμηση του κινδύνου είναι δύσκολη στη βάση της,

και η παρουσίαση του κινδύνου μπορεί να είναι παραπλανητική,

and reporting on risk can be misleading,

especially when it shares some numbers in absolute terms

ιδίως όταν αναφέρει κάποια νούμερα με απόλυτους όρους

and others in relative terms.

και άλλα με σχετικούς όρους.

Understanding how these measures work

Κατανοώντας πώς λειτουργούν αυτές οι μετρήσεις

will help you cut through some of the confusion

θα μπορέσετε να περιορίσετε λίγη από τη σύγχυση

and better evaluate risk.

και να εκτιμάτε καλύτερα τον κίνδυνο.