How good are you at calculating risk? - Gerd Gigerenzer

Translator: Sanket Oswal Reviewer: Arvind Patil

A new drug reduces the risk of heart attacks by 40%.

એક નવી દવા હાર્ટ અટેકનો ખતરો 40% સુધી ટાળી દે છે.

Shark attacks are up by a factor of two.

શાર્ક વડે થતાં હુમલા બમણા થઇ ગયા છે.

Drinking a liter of soda per day doubles your chance of developing cancer.

રોજ એક લીટર સોડા પીવાથી કેન્સરનો ખતરો બમણો થાય છે.

These are all examples of relative risk,

આ બધાં ઉદાહરણો સાપેક્ષ જોખમોનાં છે,

a common way risk is presented in news articles.

અને છાપાનાં લેખોમાં આને સામાન્ય રીતે દર્શાવાય છે.

Risk evaluation is a complicated tangle of statistical thinking

જોખમની ગણતરી એ આંકડાકીય વિચાર અને

and personal preference.

વ્યક્તિગત પસંદગીની જટિલ ગણતરી છે.

One common stumbling block is the difference between

આવાં સાપેક્ષ જોખમો અને નિરપેક્ષ જોખમો

relative risks like these and what are called absolute risks.

વચ્ચેનો તફાવત એક અડચણ છે.

Risk is the likelihood that an event will occur.

જોખમ એક ઘટના થવાની સંભાવના છે.

It can be expressed as either a percentage—

એને કાં તો ટકા રૂપે દર્શાવાય--

for example, that heart attacks occur in 11% of men

જેમકે 60 અને 70 વર્ષની ઉંમરના પુરુષોમાં

between the ages of 60 and 79—

11% હાર્ટ અટેક થાય છે.

or as a rate— that one in two million divers along Australia’s western coast

અથવા તો એને દર રૂપે દર્શાવાય- જેમકે ઑસ્ટ્રેલિયાના

will suffer a fatal shark bite each year.

પશ્ચિમી તટ પર વીસ લાખમાંથી એક જણાને શાર્ક કરડશે.

These numbers express the absolute risk of heart attacks

આ આંકડાઓ તમને હાર્ટ અટેકનું ખરેખર જોખમ

and shark attacks in these groups.

અને શાર્કના હુમલાનું જોખમ જણાવશે.

Changes in risk can be expressed in relative or absolute terms.

જોખમમાં થતો ફેરફાર કોઈ સાપેક્ષ કે નિરપેક્ષ પદમાં દર્શાવાય છે.

For example, a review in 2009 found that mammography screenings

દાખલા તરીકે, 2009માં થયેલ એક રીવ્યુ મુજબ મેમોગ્રાફી

reduced the number of breast cancer deaths from five women in one thousand to four.

ની સ્ક્રીનિંગે મહિલાઓમાં સ્તન કેન્સરનું પ્રમાણ 1000એ 5 માં થી 4 કરી દીધું.

The absolute risk reduction was about .1%.

આ નિરપેક્ષ જોખમમાં ઘટાડો લગભગ 0.1% હતો.

But the relative risk reduction from 5 cases of cancer mortality to four

પરંતુ સાપેક્ષ રીતે જોઈએ તો મૃત્યુદર માં

is 20%.

5થી ઘટાડો 4 થયો એટલે કે 20% ઘટાડો થયો.

Based on reports of this higher number,

આ અહેવાલોના ઉંચા આંકડાને આધારે લોકોએ

people overestimated the impact of screening.

સ્ક્રીનિંગની અસરને ઓવરએસ્ટિમેટ કરી દીધી.

To see why the difference between the two ways of expressing risk matters,

આ બંને રીતના જોખમોને દર્શાવવાના તફાવતને

let’s consider the hypothetical example of a drug

સમજવા માટે એક કાલ્પનિક દવાનું ઉદાહરણ લઈએ

that reduces heart attack risk by 40%.

કે જે હાર્ટ એટેકના જોખમને 40% ઘટાડે છે.

Imagine that out of a group of 1,000 people

ધારો કે 1000 લોકોનું એક જૂથ છે,

who didn’t take the new drug, 10 would have heart attacks.

જેમને નવી દવા લીધી નથી અને તેથી 10ને અટેક આવ્યા.

The absolute risk is 10 out of 1,000, or 1%.

નિરપેક્ષ જોખમ 1000માં થી 10 એટલે કે 1% છે.

If a similar group of 1,000 people did take the drug,

જો એવું જ એક 1000 જણાનું જૂથ હોય કે જેણે

the number of heart attacks would be six.

દવા લીધી છે તો અટેકની સંખ્યા 6 થઇ જશે.

In other words, the drug could prevent four out of ten heart attacks—

બીજા શબ્દોમાં, દવા 10માં થી 4 અટેક ઓછા કરી દેશે;

a relative risk reduction of 40%.

એટલે કે સાપેક્ષ રીતે 40%નો ઘટાડો થઇ જશે.

Meanwhile, the absolute risk only dropped from 1% to 0.6%—

જ્યારે, નિરપેક્ષ ઘટાડો 1% થી માત્ર 0.6% થઇ ગયો.

but the 40% relative risk decrease sounds a lot more significant.

પણ સાપેક્ષ ઘટાડો કે જે 40% થયો તે અગત્યનો છે.

Surely preventing even a handful of heart attacks,

ચોક્કસપણે અમુક હાર્ટ એટેકને નિવારવા

or any other negative outcome, is worthwhile— isn’t it?

અથવા તેની નકારાત્મક અસરો ગણકારવા જેવી છે?

Not necessarily.

જરૂરી નથી.

The problem is that choices that reduce some risks

સમસ્યા એ છે કે આ પસંદગીઓ કે જે અમુક જોખમો

can put you in the path of others.

ઓછા કરે છે તે તમને બીજી સમસ્યામાં મૂકી શકે છે.

Suppose the heart-attack drug caused cancer in one half of 1% of patients.

ધારોકે હાર્ટ અટેકની દવાઓએ 1%ના અડધાં દર્દીમાં

In our group of 1,000 people,

કેન્સર કરી નાખ્યું. તો આપણા 1000 જણાનાં સમૂહમાં

four heart attacks would be prevented by taking the drug,

4 એટેકને તો આપણે દવાથી રોકી દઈશું

but there would be five new cases of cancer.

પણ કેન્સરના 5 નવા કેસ થઇ જશે.

The relative reduction in heart attack risk sounds substantial

હાર્ટ એટેકમાં થતો આ સાપેક્ષ ઘટાડો ભલે મહત્વનો

and the absolute risk of cancer sounds small,

લાગતો અને કેન્સરમાં થતો વધારો ભલે નાનો લાગતો.

but they work out to about the same number of cases.

પણ તે લગભગ સમાન કિસ્સામાં કામ કરે છે.

In real life,

ખરેખર જિંદગીમાં આ જોખમની

everyone’s individual evaluation of risk will vary

ગણતરી વ્યક્તિગત કિસ્સામાં બદલાય છે

depending on their personal circumstances.

અને તે વ્યકિગત પરિબળો પર પણ નિર્ભર છે.

If you know you have a family history of heart disease

જો તમે હ્ર્દય રોગના દર્દીના પરિવારની મેડિકલ

you might be more strongly motivated to take a medication

હિસ્ટ્રી જાણતા હોવ તો તમે પ્રોત્સાહિત થઈને

that would lower your heart-attack risk,

દવા આપશો કે જે હાર્ટ એટેકનું જોખમ ઓછું કરશે,

even knowing it provided only a small reduction in absolute risk.

તમને ખબર છે કે તે જોખમમાં બહુ જ ઓછો ઘટાડો કરે છે.

Sometimes, we have to decide between exposing ourselves to risks

કેટલીક વાર, આપણે એવા જોખમો કે જે તુલનીય

that aren’t directly comparable.

નથી તેની સામે ખુલતાં પહેલાં નક્કી કરવું પડે છે.

If, for example, the heart attack drug carried a higher risk

ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે, હૃદય રોગની દવા કમજોર

of a debilitating, but not life-threatening,

બનાવવાનું જોખમ ધરાવે છે પણ તે જીંદગીને નુકસાનકારક નથી.

side effect like migraines rather than cancer,

તેઓ માથાનાં દુખાવા જેવી આડઅસરો ધરાવે છે

our evaluation of whether that risk is worth taking might change.

ના કે કેન્સર જેવી. તો આપણું વિશ્લેષણ થોડુંક બદલાશે.

And sometimes there isn’t necessarily a correct choice:

અને કેટલીકવાર તે સાચી પસંદગી નથી હોતી:

some might say even a minuscule risk of shark attack is worth avoiding,

અમુક એવું પણ કહેશે કે શાર્કના હુમલાનું જોખમ

because all you’d miss out on is an ocean swim,

નિવારવા માટે તમે સમુદ્રમાં તરવાનું

while others wouldn’t even consider skipping a swim

અવગણ્યું છે જયારે બીજા તરવાનું અવગણવા તૈયાર જ

to avoid an objectively tiny risk of shark attack.

નહિ થાય કારણ કે શાર્કના હુમલાનું જોખમ ઓછું છે.

For all these reasons, risk evaluation is tricky at baseline,

આ બધાં કારણોને લીધે, જોખમની ગણતરી એક

and reporting on risk can be misleading,

અટપટી આધારરેખા ધરાવે છે અને તેનું રિપોર્ટિંગ

especially when it shares some numbers in absolute terms

ગેરમાર્ગે દોરી શકે જયારે તે આંકડાને નિરપેક્ષ રીતે

and others in relative terms.

અને બીજા સાપેક્ષ પદોમાં દર્શાવે.

Understanding how these measures work

આ પરિમાણો કઈ રીતે કામ કરે છે તેની

will help you cut through some of the confusion

સમજ તમને ગૂંચવણોમાંથી

and better evaluate risk.

બહાર કાઢશે અને સારી રીતે જોખમ ગણાવશે.