Evolution’s great mystery - Michael Corballis

Μετάφραση: Apostolis Tsiougkos Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

In the 1980s, a bonobo named Kanzi

Τη δεκαετία του 1980, ένας πίθηκος μπονόμπο, ο Κάνζι,

learned to communicate with humans to an unprecedented extent—

έμαθε να επικοινωνεί με ανθρώπους σε πρωτοφανή βαθμό-

not through speech or gestures,

όχι με λόγο ή χειρονομίες,

but using a keyboard of abstract symbols representing objects and actions.

αλλά με ένα πληκτρολόγιο αφηρημένων συμβόλων

που απέδιδαν αντικείμενα και πράξεις.

By pointing to several of these in order, he created sequences to make requests,

Δείχνοντάς τα στη σειρά,

δημιουργούσε ακολουθίες για να ζητήσει πράγματα,

answer verbal questions from human researchers,

να απαντήσει σε προφορικές ερωτήσεις των ερευνητών,

and refer to objects that weren’t physically present.

και να αναφερθεί σε αντικείμενα που δεν ήταν τα ίδια μπροστά του.

Kanzi’s exploits ignited immediate controversy over one question:

Τα κατορθώματά του πυροδότησαν διαμάχες πάνω σε μία ερώτηση:

had Kanzi learned language?

πέτυχε ο Κάνζι την εκμάθηση γλώσσας;

What we call language is something more specific than communication.

Αυτό που αποκαλούμε γλώσσα είναι πιο εξειδικευμένο από την επικοινωνία.

Language is about sharing what’s in our minds:

Με τη γλώσσα μοιραζόμαστε όσα έχουμε στο μυαλό μας:

stories, opinions, questions, the past or future,

ιστορίες, απόψεις, απορίες, το παρόν ή το μέλλον,

imagined times or places, ideas.

φανταστικές στιγμές ή μέρη, ιδέες.

It is fundamentally open-ended,

Είναι από τη φύση της ανοικτού τύπου,

and can be used to say an unlimited number of things.

και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εκφράσει άπειρα πράγματα.

Πολλοί ερευνητές είναι πεπεισμένοι ότι μόνο οι άνθρωποι κατέχουν τη γλώσσα,

Many researchers are convinced that only humans have language,

that the calls and gestures other species use to communicate are not language.

ότι τα καλέσματα και οι χειρονομίες άλλων ειδών δεν αποτελούν γλώσσα.

Each of these calls and gestures generally corresponds to a specific message,

Κάθε κάλεσμα και χειρονομία τους αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο μήνυμα,

for a limited total number of messages

για ένα περιορισμένο συνολικό αριθμό μηνυμάτων

that aren’t combined into more complex ideas.

που δεν συνδυάζονται σε πιο συνθέτες ιδέες.

For example, a monkey species might have a specific warning call

Για παράδειγμα, κάποια είδη πιθήκου έχουν ένα ορισμένο κάλεσμα κινδύνου

that corresponds to a particular predator, like a snake—

που αντιστοιχεί σε έναν συγκεκριμένο θηρευτή, όπως το φίδι.

but with language, there are countless ways to say “watch out for the snake.”

Όμως, με τη γλώσσα υπάρχουν άπειροι τρόποι να πεις «Πρόσεχε το φίδι!».

So far no animal communication seems to have the open-endedness

Μέχρι τώρα, καμία ζωική επικοινωνία δε φαίνεται να είναι ανοικτού τύπου

of human language.

σαν την ανθρώπινη γλώσσα.

We don’t know for sure what’s going on in animals’ heads,

Δεν ξέρουμε με βεβαιότητα τι συμβαίνει στα μυαλά των ζώων,

and it's possible this definition of language,

και είναι πιθανό αυτός ο ορισμός της γλώσσας,

or our ways of measuring it, don’t apply to them.

ή ο τρόπος που τον αξιολογούμε, να μην ισχύει γι′ αυτά.

But as far as we know, only humans have language.

Ωστόσο, με βάση όσα γνωρίζουμε, μόνο οι άνθρωποι κατέχουν τη γλώσσα.

And while humans speak around 7,000 distinct languages,

Και ενώ οι άνθρωποι μιλάνε περίπου 7.000 διαφορετικές γλώσσες,

any child can learn any language,

κάθε παιδί μπορεί να μάθει οποιαδήποτε γλώσσα,

indicating that the biological machinery underlying language

γεγονός που υποδεικνύει ότι ο υποκείμενος βιολογικός μηχανισμός της γλώσσας

is common to all of us.

είναι κοινός σε όλους μας.

Επομένως, τι σημαίνει γλώσσα για την ανθρωπότητα;

So what does language mean for humanity?

What does it allow us to do, and how did we come to have it?

Τι μας επιτρέπει να κάνουμε και πώς καταλήξαμε να την έχουμε;

Exactly when we acquired this capacity is still an open question.

Το πότε ακριβώς αποκτήσαμε αυτή την ικανότητα παραμένει άγνωστο.

Chimps and bonobos are our closest living relatives,

Οι χιμπαντζήδες και οι μπονόμπο είναι οι κοντινότεροι εν ζωή συγγενείς μας,

but the lineage leading to humans split from the other great apes

αλλά η γενιά που οδηγεί στον άνθρωπο

αποσχίστηκε από τους άλλους ανθρωποειδείς πιθήκους

more than four million years ago.

πάνω από 4 εκατομμύρια χρόνια πριν.

In between, there were many species— all of them now extinct,

Στο ενδιάμεσο, υπήρχαν πολλά είδη που τώρα έχουν εξαφανιστεί,

which makes it very difficult to know if they had language or anything like it.

πράγμα που καθιστά δύσκολο να ξέρουμε εάν είχαν γλώσσα ή κάτι ανάλογο.

Great apes give one potential clue to the origins of language, though:

Αλλά οι ανθρωποειδείς πίθηκοι δίνουν ένα πιθανό στοιχείο για τις ρίζες της γλώσσας:

it may have started as gesture rather than speech.

είναι πιθανό να ξεκίνησε ως χειρονομία αντί ως λόγος.

Great apes gesture to each other in the wild much more freely

Στη ζωή τους μέσα στη ζούγκλα, αυτοί οι πίθηκοι

πολύ πιο εύκολα κάνουν χειρονομίες από το να αρθρώνουν ήχους.

than they vocalize.

Language may have begun to take shape during the Pleistocene,

Η γλώσσα ίσως άρχισε να διαπλάθεται κατά το Πλειστόκαινο,

2 to 3 million years ago, with the emergence of the genus Homo

2 με 3 εκατομμύρια χρόνια πριν, με την εμφάνιση του γένους Χόμο,

that eventually gave rise to our own species, homo sapiens.

απ′ όπου τελικά προέκυψε το δικό μας είδος, ο Χόμο σάπιενς.

Brain size tripled, and bipedalism freed the hands for communication.

Ο εγκέφαλος τριπλασιάστηκε σε μέγεθος και η δίποδη βάδιση απελευθέρωσε τα χέρια.

There may have been a transition from gestural communication

Ίσως υπήρξε μετάβαση από επικοινωνία με απλά νοήματα

to gestural language—

σε νοηματική γλώσσα -

from pointing to objects and pantomiming actions—

από το να δείχνουν αντικείμενα και να κάνουν παντομίμα,

to more efficient, abstract signing.

σε μια πιο αποδοτική, αφηρημένη σήμανση.

The abstraction of gestural communication would have removed the need for visuals,

Η αφαιρετική φύση της νοηματικής επικοινωνίας

θα είχε παραμερίσει την ανάγκη για οπτικά μέσα,

setting the stage for a transition to spoken language.

ανοίγοντας τον δρόμο για μετάβαση στην ομιλούμενη γλώσσα.

That transition would have likely come later, though.

Ωστόσο, αυτή η μετάβαση πιθανότατα να ήρθε αργότερα.

Articulate speech depends on a vocal tract of a particular shape.

Ο έναρθρος λόγος προϋποθέτει φωνητική οδό μέσα από κοιλότητα συγκεκριμένης μορφής.

Even our closest ancestors, the Neanderthals and Denisovans,

Ακόμα κι οι πιο πρόσφατοι πρόγονοί μας, οι Νεάντερταλ και οι Ντενίσοβαν,

had vocal tracts that were not optimal,

δεν είχαν ιδανικά διαμορφωμένη φωνητική οδό,

though they likely had some vocal capacity,

αν και πιθανότατα είχαν κάποια φωνητική ικανότητα,

and possibly even language.

και ίσως ακόμη και γλώσσα.

Only in humans is the vocal tract optimal.

Η φωνητική οδός είναι ιδανική μόνο στους ανθρώπους.

Spoken words free the hands for activities such as tool use and transport.

Η ομιλία αφήνει τα χέρια ελεύθερα για χρήση εργαλείων, μετακίνηση κ.λ.π.

So it may have been the emergence of speech,

Επομένως, η εμφάνιση του λόγου -και όχι της ίδιας της γλώσσας-

not of language itself, that led to the dominance of our species.

ήταν που πιθανότατα οδήγησε στην κυριαρχία του είδους μας.

Language is so intimately tied to complex thought, perception, and motor functions

Η γλώσσα είναι τόσο στενά συνδεδεμένη

με τη σύνθετη σκέψη, την αντίληψη και τις κινητικές λειτουργίες,

that it’s difficult to untangle its biological origins.

που καθίσταται δύσκολο να εντοπιστεί η βιολογική της προέλευση.

Some of the biggest mysteries remain:

Μερικά από τα μεγαλύτερα μυστήρια παραμένουν:

to what extent did language as a capacity shape humanity,

σε ποιο βαθμό η γλώσσα ως ικανότητα διαμόρφωσε την ανθρωπότητα,

and to what extent did humanity shape language?

και σε ποιο βαθμό η ανθρωπότητα διαμόρφωσε τη γλώσσα;

What came first, the vast number of possible scenarios we can envisage,

Ποιο ήρθε πρώτο:

ο άπειρος αριθμός πιθανών σεναρίων που μπορούμε να οραματιστούμε

or our ability to share them?

ή η ικανότητά μας να τα μοιραζόμαστε;