Why do cats have vertical pupils? - Emma Bryce

3,329,780 views ・ 2022-01-13

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Vaia Katsarou Επιμέλεια: Lucas Kaimaras
00:06
Peering into the eyes of different animals,
0
6961
2086
Εάν παρατηρήσουμε τα μάτια διάφορων ζώων,
00:09
you’ll see some extraordinarily shaped pupils.
1
9047
3336
θα δούμε ότι οι κόρες μερικών έχουν απίστευτα σχήματα.
00:12
But why?
2
12717
1043
Γιατί, όμως;
00:13
It turns out that pupil shape is a powerful indicator
3
13968
3087
Αποδεικνύεται ότι το σχήμα της κόρης είναι ένας ισχυρός δείκτης
00:17
of what role an animal plays in its ecosystem.
4
17055
3086
του ρόλου που παίζει ένα ζώο μέσα στο οικοσύστημά του.
00:20
Pupils mark the hollow opening in the iris,
5
20516
3128
Κόρη είναι το στενό άνοιγμα της ίριδας,
00:23
the eye’s band of pigmented muscle.
6
23644
2503
της ζώνης του ματιού από χρωματισμένο μυ.
00:26
They’re the portholes through which light enters the eye,
7
26856
2753
Είναι το φινιστρίνι μέσω του οποίου το φως μπαίνει στο μάτι,
00:29
where it then strikes the retina and activates light-sensitive cells,
8
29609
4004
προσκρούει στον αμφιβληστροειδή και ενεργοποιεί τα φωτοευαίσθητα κύτταρα,
00:33
setting the process of vision in motion.
9
33696
2586
εκκινώντας τη διαδικασία της όρασης.
00:36
Pupils are black because most of the light that enters them is absorbed.
10
36949
3921
Οι κόρες είναι μαύρες επειδή το φως που εισέρχεται μέσα σ′ αυτές, απορροφάται.
00:41
Their size changes in response to brightness,
11
41204
2377
Το μέγεθός τους αλλάζει ανάλογα με τη φωτεινότητα,
00:43
as well as certain drugs and emotional and mental states—
12
43581
3587
τη λήψη ορισμένων φαρμάκων, ή συναισθηματικές και ψυχικές καταστάσεις.
00:47
but their basic form varies greatly among species.
13
47168
3962
Ωστόσο, το βασικό τους σχήμα ποικίλλει πολύ μεταξύ των ειδών.
00:51
House cats, for one, are twilight hunters with vertically elongated pupils.
14
51380
5423
Οι γάτες, ως θηρευτές του λυκόφωτος, έχουν κατακόρυφα επιμήκεις κόρες.
00:57
In the dark, these structures expand dramatically,
15
57178
3337
Στο σκοτάδι, αυτό το σχήμα διαστέλλεται αισθητά,
01:00
taking in the available light.
16
60515
1876
απορροφώντας όλο το διαθέσιμο φως.
01:02
When it’s bright, they shrink into slits.
17
62642
2919
Όταν έχει πολύ φως, συρρικνώνονται σε σχισμές.
01:06
In fact, cat pupils are so flexible that their maximum area is 135 times greater
18
66354
6506
Στην πραγματικότητα, οι κόρες της γάτας είναι τόσο ευέλικτες,
ώστε μπορούν να διασταλλούν στο μέγιστο κατά 135 φορές,
01:12
than their minimum area—
19
72860
1585
01:14
whereas our pupils only shrink and expand 15-fold.
20
74445
3712
ενώ οι δικές μας μόνο κατά 15 φορές.
01:18
And because of how the slit pupil takes in light,
21
78407
2920
Εξαιτίας του τρόπου εισόδου του φωτός από τη σχισμή
01:21
it creates sharp, vertical contours.
22
81327
3170
δημιουργούνται καθαρά, κάθετα περιγράμματα.
01:24
When the cat’s brain processes the visuals from each eye,
23
84622
3712
Όταν ο εγκέφαλος της γάτας επεξεργάζεται την απεικόνιση από κάθε μάτι,
01:28
the small but sharp differences between them
24
88334
2544
οι μικρές αλλά ευδιάκριτες διαφορές ανάμεσά τους,
01:30
help the cat judge the precise distance of its target.
25
90878
3379
τη βοηθούν να υπολογίσει την ακριβή απόσταση από τον στόχο της.
01:34
In fact, many other ambush hunters also have vertically elongated pupils—
26
94715
5089
Πράγματι, πολλά αρπακτικά έχουν κατακόρυφα επιμήκεις κόρες,
01:39
but mainly those whose eyes are located closer to the ground.
27
99971
3628
κυρίως αυτά των οποίων τα μάτια είναι πιο κοντά στο έδαφος.
01:43
This may be because these pupils are especially useful in perceiving objects
28
103975
4629
Αυτό ίσως συμβαίνει επειδή αυτές οι κόρες έχουν την ικανότητα
να διακρίνουν αντικείμενα σε σχετικά κοντινές αποστάσεις,
01:48
at the relative short distances these animals tend to hunt.
29
108604
3712
όπως συνηθίζουν αυτά τα ζώα κυνηγούν.
01:52
The world looks very different from behind the horizontally elongated pupils
30
112984
4921
Ο κόσμος φαίνεται πολύ διαφορετικός μέσα από οριζοντίως επιμήκεις κόρες,
01:57
of many grazing and browsing animals, like goats.
31
117905
3796
όπως αυτές που έχουν τα ζώα που βόσκουν και περιπλανώνται, όπως οι κατσίκες.
02:02
These pupils, situated on either side of the head,
32
122368
3212
Αυτές οι κόρες βρίσκονται στα πλαϊνά του κεφαλιού τους,
02:05
let horizontal bands of light in that give the goat a near-360-degree view
33
125580
6631
δέχονται οριζόντιες δέσμες φωτός παρέχοντας όραση σχεδόν 360 μοιρών
02:12
and provide it with sharp, horizontal images.
34
132336
3379
και τους παρέχουν οξείες οριζόντιες εικόνες.
02:16
This helps goats detect any disruption to the horizon—
35
136340
3671
Αυτό τους επιτρέπει να εντοπίσουν την παραμικρή κίνηση στον ορίζοντα
02:20
alerting them to potential predators— while still enabling them to see ahead
36
140011
4796
-ειδοποιώντας τους για πιθανούς θηρευτές-
ενώ συγχρόνως μπορούν να δουν μπροστά
02:24
and detect obstacles as they make their escape.
37
144807
2711
και να διακρίνουν τα εμπόδια, καθώς τρέπονται σε φυγή.
02:28
In fact, goats always keep their pupils aligned with the horizon,
38
148436
4045
Οι κατσίκες έχουν πάντα τις κόρες τους ευθυγραμμισμένες με τον ορίζοντα,
02:32
rotating their eyeballs in their sockets as they move their heads up and down.
39
152481
5005
περιστρέφοντας τον βολβό του ματιού τους καθώς μετακινούν το κεφάλι τους πάνω κάτω.
02:38
Meanwhile, nocturnal geckos have pupils that shrink into slits
40
158404
3837
Στο μεταξύ τα νυκτόβια σαμιαμίδια έχουν κόρες που συρρικνώνονται σε σχισμές
02:42
studded with pinholes in higher light conditions.
41
162241
3212
και σχηματίζουν στίγματα σαν τρυπούλες όταν έχει δυνατό φως.
02:45
Each pinhole projects a separate, sharp image onto the geckos retina.
42
165661
4255
Κάθε τρυπούλα προβάλλει μια ξεχωριστή, οξεία εικόνα στον αμφιβληστροειδή.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σύγκριση των διαφορετικών εικόνων,
02:50
Scientists think that comparing these different inputs
43
170124
2669
02:52
might help the gecko judge distance without having to move.
44
172793
4004
του επιτρέπουν να υπολογίσει την απόσταση χωρίς να κινήσει το κεφάλι του.
Ίσως να σας έχουν ξεγελάσει, αλλά τα Αλογάκια της Παναγιάς
02:57
And while they might have fooled you,
45
177006
1793
02:58
mantises and other insects and crustaceans have “pseudopupils.”
46
178799
4672
και άλλα καρκινοειδή έχουν «ψευδοκόρες».
03:03
These aren’t optical structures;
47
183763
2043
Αυτά δεν είναι οπτικές δομές.
03:06
they’re optical illusions experienced by the observer.
48
186015
3754
Είναι οφθαλμαπάτη αυτού που τα παρατηρεί.
03:10
Mantises have compound eyes composed of thousands of light-sensing units.
49
190311
5005
Τα Αλογάκια της Παναγιάς έχουν μάτια από χιλιάδες φωτοευαίσθητα κύτταρα.
03:15
When some are aimed at you, they appear black
50
195608
3128
Όταν κάποια στοχεύουν προς εσάς φαίνονται μαύρα,
03:18
because they’re absorbing most wavelengths of incoming light—
51
198736
3337
επειδή απορροφούν όλα τα μήκη κύματος του εισερχόμενου φωτός,
03:22
but there’s no actual opening.
52
202073
2460
αλλά δεν είναι πραγματικά ανοίγματα.
03:25
So, why do we have round pupils?
53
205201
2836
Γιατί όμως εμείς έχουμε στρογγυλές κόρες;
03:28
Elongated pupils help sharpen certain dimensions of an animal's vision.
54
208663
4963
Οι επιμήκεις κόρες βοηθούν στην ευκρίνεια ορισμένων διαστάσεων της όρασης των ζώων.
03:33
But scientists think that, for animals like us with circular pupils,
55
213960
3962
Οι επιστήμονες, όμως, πιστεύουν ότι για τα ζώα με στρογγυλές κόρες, σαν εμάς,
03:37
this is a lower priority.
56
217922
1918
αυτό είναι δεύτερης προτεραιότητας.
03:40
Instead of seeing some elements of a scene in extreme focus,
57
220424
3671
Αντί να βλέπουμε ορισμένα στοιχεία μιας εικόνας με εξαιρετική ευκρίνεια,
03:44
we see a larger picture in relative detail,
58
224095
3044
βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα με σχετική λεπτομέρεια,
03:47
which enables more general skills of observation.
59
227306
2962
πράγμα που μας δίνει τη δυνατότητα να παρατηρούμε γενικά.
03:50
This may be especially helpful for foragers looking for food,
60
230518
3712
Αυτό μπορεί να είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο για τροφοσυλλέκτες που ψάχνουν για τροφή,
03:54
hunters eyeballing and chasing their prey,
61
234230
2961
για θηρευτές που παρατηρούν και κυνηγούν τη λεία τους,
03:57
and social animals recognizing other faces.
62
237191
3712
και κοινωνικά ζώα για να αναγνωρίζουν τα πρόσωπα των άλλων.
04:01
As we peer at different pupils, patterns emerge.
63
241070
3086
Καθώς παρατηρούμε τις διάφορες κόρες, αναδύονται μοτίβα.
04:04
And yet there are exceptions.
64
244323
2378
Ωστόσο, υπάρχουν και εξαιρέσεις.
04:07
For example, Pallas’s cats and mongooses are both small ambush predators,
65
247034
5089
Παράδειγμα, τα μανούλ και οι ερπηστίδες είναι μικρά αρπακτικά ενέδρας.
04:12
but the Pallas’s cat has round pupils and mongooses have goat-like pupils.
66
252206
5756
Τα μανούλ, όμως, έχουν στρογγυλές κόρες, οι δε ερπηστίδες κόρες σαν της κατσίκας.
04:18
And we’ve only explored a few pupil shapes.
67
258713
2586
Και έχουμε εξερευνήσει μερικά μόνο σχήματα.
04:21
Other animals have crescent- or heart-shaped pupils.
68
261507
3253
Άλλα ζώα έχουν κόρες σαν μισοφέγγαρα ή σε σχήμα καρδιάς.
04:24
And the cuttlefish has perhaps some of the most bizarre:
69
264760
3379
Η σουπιά έχει, ίσως, τα πιο παράξενα.
04:28
their pupils are circular in the dark, but W-shaped in the light.
70
268306
5130
Οι κόρες της είναι κυκλικές στο σκοτάδι αλλά σε σχήμα W στο φως.
04:33
So, what’s going on here?
71
273894
2211
Τι συμβαίνει, λοιπόν, εδώ;
04:36
Well, wouldn’t we all like to know?
72
276105
2502
Δεν θα θέλαμε όλοι να μάθουμε;
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7