How tsunamis work - Alex Gendler

Πώς δημιουργείται το τσουνάμι - Άλεξ Τζέντλερ

8,562,835 views

2014-04-24 ・ TED-Ed


New videos

How tsunamis work - Alex Gendler

Πώς δημιουργείται το τσουνάμι - Άλεξ Τζέντλερ

8,562,835 views ・ 2014-04-24

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Nikolaos Benias Επιμέλεια: Ioannis Leontaridis
00:07
In 479 BC, when Persian soldiers besieged
0
7143
3517
To 479 π.Χ., όταν οι Πέρσες στρατιώτες πολιορκούσαν
00:10
the Greek city of Potidaea,
1
10684
1952
την Ελληνική πόλη Ποτίδαια,
00:12
the tide retreated much farther than usual,
2
12660
2283
η παλίρροια υποχώρησε πολύ περισσότερο απ' ό,τι συνήθως,
00:14
leaving a convenient invasion route.
3
14968
2560
αφήνοντας έτσι έναν βολικό δρόμο για την εισβολή.
00:17
But this wasn't a stroke of luck.
4
17552
2000
Αλλά δεν ήταν καλοτυχία.
00:19
Before they had crossed halfway,
5
19576
1525
Πριν διασχίσουν τον μισό δρόμο,
00:21
the water returned in a wave higher than anyone had ever seen,
6
21125
3826
τα νερά επέστρεψαν με ένα κύμα μεγαλύτερο
απ' ό,τι είχαν δει ποτέ τους,
00:24
drowning the attackers.
7
24975
1791
πνίγοντας τους επιτιθέμενους.
00:26
The Potiidaeans believed they had been saved
8
26790
2220
Οι Ποτιδαίοι πίστεψαν πως σώθηκαν
00:29
by the wrath of Poseidon.
9
29034
1675
από την οργή του Ποσειδώνα.
00:30
But what really saved them
10
30733
1507
Αλλά στην πραγματικότητα αυτό που τους έσωσε
00:32
was likely the same phenomenon that has destroyed countless others:
11
32264
3531
είναι το ίδιο φαινόμενο που κατέστρεψε πολλούς άλλους:
00:35
a tsunami.
12
35819
1096
ένα τσουνάμι.
00:36
Although tsunamis are commonly known as tidal waves,
13
36939
2848
Αν και τα τσουνάμι είναι γνωστά σαν παλιρροιακά κύματα,
00:39
they're actually unrelated to the tidal activity caused
14
39811
2641
είναι κατ' ουσίαν άσχετα με την παλιρροιακή δραστηριότητα
00:42
by the gravitational forces of the Sun and Moon.
15
42476
3121
που σχετίζεται με τις βαρυτικές δυνάμεις του ήλιου και της σελήνης.
00:45
In many ways, tsunamis are just larger versions of regular waves.
16
45621
3618
Τα τσουνάμι είναι απλώς μεγαλύτερες εκδόσεις των κανονικών κυμάτων.
00:49
They have a trough and a crest,
17
49263
1874
Έχουν κοιλίες και κορυφές,
00:51
and consist not of moving water,
18
51161
2114
και αποτελούνται όχι από κινούμενο νερό,
00:53
but the movement of energy through water.
19
53299
2123
αλλά από κινούμενη ενέργεια δια μέσου του νερού.
00:56
The difference is in where this energy comes from.
20
56228
2481
Η διαφορά είναι στην προέλευση της ενέργειας.
00:58
For normal ocean waves, it comes from wind.
21
58733
2791
Για τα κανονικά ωκεάνια κύματα,
προέρχεται από τον άνεμο.
01:01
Because this only affects the surface, the waves are limited in size and speed.
22
61548
4266
Επειδή αυτός επηρεάζει μόνο την επιφάνεια,
τα κύματα έχουν περιορισμένο μέγεθος και ταχύτητα.
01:05
But tsunamis are caused by energy originating underwater,
23
65838
3387
Αλλά τα τσουνάμι προκαλούνται από ενέργεια που πηγάζει υποθαλάσσια,
01:09
from a volcanic eruption,
24
69249
1560
από μια ηφαιστειακή έκρηξη,
01:10
a submarine landslide,
25
70833
1644
μια υποθαλάσσια κατολίσθηση
01:12
or most commonly, an earthquake on the ocean floor
26
72501
2895
ή πιο συχνά,
έναν σεισμό στον ωκεάνιο πυθμένα
01:15
caused when the tectonic plates of the Earth's surface slip,
27
75420
3348
που προκαλείται όταν οι τεκτονικές πλάκες γλιστρούν,
01:18
releasing a massive amount of energy into the water.
28
78792
3171
απελευθερώνοντας μια τεράστια ποσότητα ενέργειας στο νερό.
01:21
This energy travels up to the surface,
29
81987
2141
Αυτή η ενέργεια ταξιδεύει έως την επιφάνεια,
01:24
displacing water and raising it above the normal sea level,
30
84152
3778
μετακινώντας το νερό και σηκώνοντάς το
πάνω από το κανονικό επίπεδο της θάλασσας,
01:27
but gravity pulls it back down,
31
87954
1799
αλλά η βαρύτητα το τραβάει κάτω
01:29
which makes the energy ripple outwards horizontally.
32
89777
2909
και αναγκάζει την ενέργεια να διαδοθεί οριζόντια.
01:32
Thus, the tsunami is born,
33
92710
2051
Έτσι, το τσουνάμι γεννιέται
01:34
moving at over 500 miles per hour.
34
94785
2591
και κινείται με πάνω από 800 χιλιόμετρα την ώρα.
01:37
When it's far from shore, a tsunami can be barely detectable
35
97400
3567
Όταν είναι μακριά από την ακτή
το τσουνάμι εντοπίζεται δύσκολα,
01:40
since it moves through the entire depth of the water.
36
100991
2658
αφού κινείται σε όλο το βάθος του νερού.
01:43
But when it reaches shallow water, something called wave shoaling occurs.
37
103673
3837
Αλλά όταν φτάνει σε ρηχά νερά
συμβαίνει μια αναδίπλωση του κύματος.
01:47
Because there is less water to move through,
38
107534
2230
Επειδή υπάρχει λιγότερο νερό να κινηθεί,
01:49
this still massive amount of energy is compressed.
39
109788
3370
αυτή η τεράστια ποσότητα ενέργειας συμπιέζεται.
01:53
The wave's speed slows down,
40
113182
1909
Η ταχύτητα του κύματος μικραίνει
01:55
while its height rises to as much as 100 feet.
41
115115
2975
όσο το ύψος του αυξάνει ως και 30 μέτρα
01:58
The word tsunami, Japanese for "harbor wave,"
42
118114
3493
Η λέξη τσουνάμι,
που στα Ιαπωνικά σημαίνει «κύμα του λιμανιού»,
02:01
comes from the fact that it only seems to appear near the coast.
43
121631
3047
προέρχεται από το γεγονός ότι παρατηρείται
μόνο κοντά στην ακτή.
02:04
If the trough of a tsunami reaches shore first,
44
124702
3156
Εάν το κατώτερο σημείο του τσουνάμι φτάσει πρώτο στην ακτή
02:07
the water will withdraw farther than normal
45
127882
2048
το νερό θα τραβηχτεί περισσότερο από το κανονικό
02:09
before the wave hits,
46
129954
1166
πριν χτυπήσει το κύμα, που μπορεί να είναι παραπλανητικά επικίνδυνο
02:11
which can be misleadingly dangerous.
47
131144
2017
02:13
A tsunami will not only drown people near the coast,
48
133185
3023
Το τσουνάμι όχι μόνο πνίγει ανθρώπους κοντά στην ακτή,
02:16
but level buildings and trees for a mile inland or more,
49
136232
3322
αλλά ισοπεδώνει κτίρια και δέντρα σε μεγάλη απόσταση,
02:19
especially in low-lying areas.
50
139578
2355
ειδικά σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο.
02:21
As if that weren't enough, the water then retreats,
51
141957
2982
Και σαν να μην έφτανε αυτό,
όταν υποχωρήσει το νερό
02:24
dragging with it the newly created debris,
52
144963
2016
παρασύρει μαζί του τα χαλάσματα
02:27
and anything, or anyone, unfortunate enough
53
147003
2710
και οτιδήποτε ή οποιονδήποτε άτυχο
02:29
to be caught in its path.
54
149737
1407
βρεθεί στο πέρασμά του.
02:31
The 2004 Indian Ocean tsunami
55
151168
2721
Το 2004, το τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό
02:33
was one of the deadliest natural disasters in history,
56
153913
2659
ήταν μία από τα πιο θανατηφόρες φυσικές καταστροφές στην ιστορία,
02:36
killing over 200,000 people throughout South Asia.
57
156596
3640
σκοτώνοντας πάνω από 200.000 άτομα σε όλη τη νότια Ασία.
02:40
So how can we protect ourselves against this destructive force of nature?
58
160260
4362
Πώς μπορούμε να προστατευτούμε
απέναντι σε αυτή την καταστροφική δύναμη της φύσης;
02:44
People in some areas have attempted
59
164646
1709
Οι άνθρωποι προσπαθούν
02:46
to stop tsunamis with sea walls, flood gates,
60
166379
3018
να σταματήσουν τα τσουνάμι με τοίχους, αντιπλημμυρικές θύρες
02:49
and channels to divert the water.
61
169421
1748
και κανάλια που θα εκτρέπουν το νερό.
02:51
But these are not always effective.
62
171193
1668
Δεν είναι όμως πάντα αποτελεσματικά.
02:52
In 2011, a tsunami surpassed the flood wall
63
172885
3609
Το 2011, ένα τσουνάμι πέρασε το φράγμα
02:56
protecting Japan's Fukushima Power Plant,
64
176518
2210
που προστάτευε το πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία,
02:58
causing a nuclear disaster
65
178752
2106
προκαλώντας πυρηνικό ατύχημα, επιπρόσθετα
03:00
in addition to claiming over 18,000 lives.
66
180882
2548
από τον χαμό 18.000 ανθρώπινων ζωών.
03:04
Many scientists and policy makers are instead focusing on early detection,
67
184235
4310
Πολλοί επιστήμονες και πολιτικοί
επικεντώνονται στην έγκαιρη ανίχνευση,
03:08
monitoring underwater pressure and seismic activity,
68
188569
3161
παρακολουθώντας την υποθαλάσσια πίεση και τη σεισμική δραστηριότητα,
03:11
and establishing global communication networks
69
191754
2339
εγκαθιστώντας παγκόσμια δίκτυα επικοινωνίας
03:14
for quickly distributing alerts.
70
194117
1596
για μια γρήγορη προειδοποίηση του κινδύνου.
03:16
When nature is too powerful to stop,
71
196291
2154
Όταν η φύση είναι τόσο ισχυρή για να τη σταματήσουμε,
03:18
the safest course is to get out of its way.
72
198469
2636
το ασφαλέστερο είναι να μην βρεθούμε στον δρόμο της.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7