You could have a secret twin (but not the way you think) - Kayla Mandel Sheets

2,806,133 views ・ 2021-09-16

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: lavin Azwar omar Reviewer: Daban Q. Jaff
00:07
While searching for a kidney donor,
0
7079
1959
لە کاتێکدا بە شوێن خۆبەخشێکی گولچیلکەدا دەگەڕان،
00:09
a Boston woman named Karen Keegan stumbled upon a mystery.
1
9038
4333
ژنێکی بۆستنی بە ناوی کارین کیگن نهێنیەکی سەرسوڕهێنەری دۆزیەوە.
00:13
When her three adult sons underwent genetic testing
2
13746
3042
لەو کاتەی هەر سێ کوڕە پێگەیشتووەکەی تاقیکردنەوەکی بۆماوەیان ئەنجامدا
00:16
to determine whether they were a match for kidney donation,
3
16788
3083
بۆئەوەی بزانن کامیان توانایی بەخشینی گولچیلکەیان هەیە،
00:19
the test showed that two of them weren’t actually her sons.
4
19871
4333
ئەنجامی تاقیکردنەوەکەش ئەوەی دەرخست کە دووانیان کوڕی ئەو نین.
00:24
Keegan knew she was her sons’ mother—
5
24704
2209
کیگن وایزانی بوو کە ئەو دایکی ئەو کوڕانەیە
00:26
she had conceived and given birth to them.
6
26913
2750
و پێان دووگیان بووە و لە ئەو دایک بۆتن.
00:29
Figuring there must have been an error, her doctors pursued further testing,
7
29746
3750
پێی وابوو ئەوە هەڵەیە، بۆیە دکتۆرەکان تاقیکردنەوەی زیاتریان ئەنجامدا،
00:33
only to uncover something even more confusing:
8
33496
3583
شتێکی زۆڕ سەیر و سەمەتریان دۆزیەوە:
00:37
she was her children’s biological aunt.
9
37579
3333
ئەوەیش ئەوە بوو کە ئەو پوری ڕاستەقینەی مناڵەکانە،
00:41
It turned out that Keegan had a second genome in some tissues and organs.
10
41454
4083
ئەوەشیان دۆزیەوە کە کیگن جۆڕی بۆماوەی جیا- وازی هەیە لە هەندێک لە شانە و ئەندامەکانی.
00:45
In other words, some of her cells had a completely different set of genes
11
45704
4750
یان، هەندێک لە خانەکانی لە جۆڕی بۆماوەی جیاوازتر پێکهاتوون
00:50
from the others.
12
50454
1250
وەک لە خانەکانی تری.
00:51
This second set of genes belonged to her twin sister—
13
51829
3333
ئەو جۆڕە جیاوازەی بۆماوەش ئی خوشکە دوانەکەیەتی
00:55
who had never been born.
14
55162
1667
کە ئەویش هەرگیز لە دایک نەبووە.
00:57
This condition, where an individual has two genomes
15
57121
3083
ئەو حاڵەتەی، کە تاک دوو جۆڕی جیاوازی بۆماوەی هەیە
01:00
present in the tissues of their body,
16
60204
2042
و لە شانەکانی جەستەیدا بوونیان هەیە،
01:02
is called chimerism.
17
62246
1750
پێ دەوترێ (کایمەریزم).
01:04
The name comes from Greek mythology,
18
64288
2041
ئەو دەستەزاژەیە لە ئافسانەیی یۆنانیە کۆنەکانەوە وەرگیراوە،
01:06
where chimera is an amalgam of three different animals.
19
66329
3334
کە (کامیرا) تێکەڵەی سێ گیانەوەری جیاواز بووە.
01:09
Individuals with chimerism might have two-toned skin or hair,
20
69829
3834
ئەو کەسانەی حاڵەتی کامیرەزیم هەیە لەوانەیە خاوەنی دوو ڕەنگی جیاواز بن لە پێست و قژیان
01:13
or two different colored eyes,
21
73663
1541
یان خاوەنی دوو ڕەنگی جیاوازبن لە چاوەکانیان،
01:15
but most are believed to have no visible signs of the condition.
22
75204
3542
بەڵام زۆڕێک باوڕیان وایە هیچ نیشانەیەکی دیایکراو نییە بۆ ئەم حاڵەتە.
01:19
Chimerism can come from a twin in utero, from a tissue or organ transplant,
23
79079
5167
کامیرەیزم لە مناڵدان لە نێوان دوانەکان یان لەکاتی چاندنی شانە و ئەندامەکان ڕوودەدات،
01:24
or happen between a fetus and a pregnant woman.
24
84246
2500
یان لە نێوان گۆڕپەلە و ئافرەتە دووگیانەکە لەوانە ڕووبدات.
01:27
So how exactly does it happen?
25
87163
2291
بەتەواوی ئەوە چۆن ڕوودەدات؟
01:29
In one of the most common forms,
26
89996
2125
یەکێک لە باوترین جۆڕەکەی،
01:32
a mother and fetus swap cells in the flow of nutrients
27
92121
3458
ئەوەکە کە دایک و گۆڕپەلە خانەکانیان ئاڵوگ- ۆڕ دەکەن لەگەڵ ماددە خۆڕاکیەکاندا
01:35
across the placenta.
28
95579
1500
لە ڕێگەی وڵاشەوە.
01:37
The mother can inherit fetal stem cells,
29
97329
2834
دایکەکە دەتوانێت خڕؤکە خانەیەکانی گۆڕپەڵە هەڵبگڕێت،
01:40
undifferentiated cells that are able to develop into any specialized cell.
30
100163
4583
ئەو خانە ڵێکچووەکانەی کە وەکو خانەیەکی خۆیی کاردەکەن.
01:45
The fetal cells initially go undetected
31
105163
2416
خانەکانی گۆڕپەڵەکە ناناسڕێنەوە
01:47
because the mother’s immune system is suppressed during pregnancy.
32
107579
3292
چونکە کۆئەندامی بەرگڕی دایکە لە کاتی دووگیانیدا لاواز دەبێت.
01:51
But in some cases, cells with the fetus’s DNA persist
33
111038
3458
بەڵام لە هەندێک حاڵەتدا، ئەو خانانەی بۆماوەی گۆڕپەلەکەیان تێدایە
01:54
in the mother’s body for years or even decades
34
114496
3125
لە جەستەی دایکە بۆ چەندەها ساڵ تەنانەت بۆ چەند دەیەکیش دەمێنەوە
01:57
without being destroyed by her immune system.
35
117621
2417
بێ ئەوەی لەلایەن کۆئەندامی بەرگڕی دایکەوە تێک بشکێندرێن.
02:00
In one case, a mother's liver was failing,
36
120371
2625
لە حاڵەتێکدا، جگەری دایکێک لە کاردەکەوێت،
02:02
but suddenly started to regenerate itself.
37
122996
2458
بەڵام دواتر بۆ خۆیی دەستی بە کارکردن کردووە.
02:05
Her doctors biopsied her liver, and found DNA in the regenerated tissue
38
125579
4542
دکتۆرەکان پشکنیان بۆ جگەڕی کرد، بۆماوەی هەڵگیراویان لە شانەکانی دۆزیەوە
02:10
from a pregnancy almost 20 years earlier.
39
130121
3292
کە لە کاتی دووگیانیەوە بۆ نزیکەی ٢٠ ساڵ لەمەوبەر بوو مابۆوە.
02:13
The fetal stem cells had lodged in her liver and specialized as liver cells.
40
133704
4584
کە خانە خڕۆکیەکانی گۆڕپەلەکە چوو بوونە ناو جگەڕیەوە وەکو خانەکانی جگەڕ کاریان کردبوو.
02:19
Karen Keegan, meanwhile, acquired her second genome before she was born.
41
139371
4833
کارین کیگن، پێش ئەوەی لە دایک بێت جؤڕی دووەمی بۆماوەکەی وەرگڕتووە.
02:24
Very early in her own mother’s pregnancy with her,
42
144204
2875
لە قۆناغێکی زوودا کە دایکی دووگیان بوو بە ئەوەوە،
02:27
Keegan had a fraternal twin.
43
147079
2000
کیگن برایەکی دووانەی هەبووە.
02:29
Keegan’s embryo absorbed some fetal stem cells from her twin’s embryo,
44
149079
3917
کیگنی گۆڕپەلە هەندێک لە خانە خڕۆکیەکانی گۆڕپەڵە دووانەکەی هەڵمژیووە،
02:32
which did not develop to term.
45
152996
1750
کە ئەوانیش بە تەواوی پێنەگەیشتبوون.
02:35
By the time Keegan’s fetus developed an immune system,
46
155288
2958
لەو کاتە کیگنی گۆڕپەڵە لە قۆناغی پەرەسەندنی کۆئەندامی بەرگڕیدا بووە،
02:38
it had many cells with each genome,
47
158246
2333
کە چەندەها خانەشی هەبووە هەریەکیەکیان بە بۆماوەکەوە،
02:40
and the immune system recognized both genomes as her body’s own—
48
160579
3750
کۆئەندامی بەرگڕیشی هەردوو بۆماوەکەی ناسیوەتەوە
02:44
so it didn’t attack or destroy the cells with the second genome.
49
164413
3541
لەبەرئەوە هێڕشی نەکردووە یان ئەو خانەی جۆ- ڕی دووەمی بۆماوەیان تێدابووە تێکینەشکاندون
02:48
We don’t know how much of her body was composed of cells with this second genome—
50
168329
4292
ئێمە نازانین کە چەند خانە لە جەستیدا لە بۆماوەی جۆڕی دووەم پێکهاتوون
02:52
that can vary from one organ to another, and even between tissues within an organ:
51
172621
4500
کە دەکڕێت بڕەکەی لە ئەندامێکەوە بۆ یەکی تر یان لە شانەکانی هەمان ئەندامدا جیاواز بێت:
02:57
some might have no cells at all with the second genome,
52
177413
2875
هەندێکیان لەوانەیە هیچ خانەکیان نەبێت کە لە جۆڕی دووەمی بۆماوەکە پێکهات بێت،
03:00
while others might have many.
53
180288
1541
لە کاتێکدا ئەوانی تر لەوانە لە زؤڕێک لەو حانانە پێکهات بێتن.
03:02
At least some of the egg-producing tissue in her ovaries
54
182121
3042
بە لایەنی کەمەوە هەندێک لە شانە بەرهەم هێنەڕەکانی هێڵکە لە هێڵکەدانی
03:05
must have carried the second genome.
55
185163
2083
03:07
Each time she conceived there would be no way to predict
56
187496
2958
دەکڕێت هەڵگڕی جۆڕی دووەمی بۆماوەکە بوو بێتن.
لە کاتی دووگیان بوونیدا نەتواندڕاوە پێشبینی ئەوە بکرێت
03:10
which genome would be involved—
57
190454
1709
کە کام جۆڕی بۆماوە بەشداری لە کردارەکە کردووە
03:12
which is how two of her children ended up with the genes
58
192413
3125
بەم شێوەیە دوو مناڵی هەلگڕی بۆماوەی
03:15
of a woman who had never been born.
59
195538
2458
ئەو ژنەن کە هەرگیز لە دایک نەبووە.
03:18
This can also happen to fathers.
60
198288
1916
هەروەها دەکرێت ئەوە بەسەر باوکەکانیشدا بێت.
03:20
In 2014, when ancestry testing determined that a father
61
200204
3584
لە ساڵی ٢٠١٤ دا، تاقیکردنەوەی باوکایەتی ئەوەی بەدەرخست کە باوکەکە
03:23
was actually his baby’s biological uncle,
62
203788
2625
لە ڕاستیدا مامی مناڵەکەیە،
03:26
researchers discovered that 10% of the father’s sperm
63
206413
3375
ڵێکۆڕەوەکان ئەوەیان دۆزیەوە کە سەدا ١٠ تۆوە خانەکانی باوکەکە
03:29
carried a second genome from an embryonic twin.
64
209788
2833
هەڵگڕی جۆڕی دووەمی بۆماوەی دووانەکەی بووە.
03:33
Cases like this challenge our perception of genetics.
65
213038
3458
ئەو حاڵەتانەش شێوازی بیرکردنەوەمان دەربارەی بۆماوە دەگۆڕێت.
03:36
Though there are very few documented cases of chimerism from an embryonic twin,
66
216871
4792
هەرچەندە حاڵەتی کەم دەربارەی ئەم جۆڕەی کامیرەیزمی دووانەی تۆماڕکراوە،
03:41
we’re all amalgams to some extent,
67
221663
2333
ئێمە هەموومان تێکەڵ بە چەند بوونەوەرێک بۆتین،
03:44
carrying around the different genetic codes of our gut bacteria
68
224246
3458
بەکتریا سوودبەخشەکانی گەدەمان هەڵگڕی بۆماوەی جیاوازن
03:47
and even our mitochondria.
69
227704
1584
تەنانەت مایتۆکۆندریاشمان.
03:49
And given that 1 in 8 individual births started out as twin pregnancies,
70
229579
4959
دۆزراوەتەوە کە لە هەشت کەس کەسێک دووگیان دەبێت بە دووانەوە،
03:54
there could be many more people with two genomes—
71
234538
2916
بۆیە دەکڕێت خەڵکانێکی زۆڕتر هەبن کە هەڵگڕی دوو جۆڕی جیاوازی بۆماوە بن
03:57
and many more lessons to learn about the genes that make us who we are.
72
237454
4917
هەتا زیاتر فێڕبین دەربارەی بۆماوەمان ئینجا دەزانین ئێمە کێێن.
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7