You could have a secret twin (but not the way you think) - Kayla Mandel Sheets

2,801,452 views ・ 2021-09-16

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Vivian Pham Reviewer: Hoàng Trung Lê
00:07
While searching for a kidney donor,
0
7079
1959
Trong cuộc tìm kiếm người hiến thận,
00:09
a Boston woman named Karen Keegan stumbled upon a mystery.
1
9038
4333
một phụ nữ Boston có tên là Karen Keegan đã tình cờ phát hiện một bí ẩn.
00:13
When her three adult sons underwent genetic testing
2
13746
3042
Khi ba người con trai của cô đang trải qua xét nghiệm di truyền
00:16
to determine whether they were a match for kidney donation,
3
16788
3083
để xác định liệu rằng họ có thích hợp cho việc hiến thận,
00:19
the test showed that two of them weren’t actually her sons.
4
19871
4333
kết quả phát hiện hai trong số họ không phải là con trai của cô.
00:24
Keegan knew she was her sons’ mother—
5
24704
2209
Keegan biết rằng cô là mẹ của họ -
00:26
she had conceived and given birth to them.
6
26913
2750
cô đã mang thai và sinh ra họ.
00:29
Figuring there must have been an error, her doctors pursued further testing,
7
29746
3750
Nhận thấy chắc phải có sự sai sót, các bác sĩ đã tiếp tục xét nghiệm thêm,
00:33
only to uncover something even more confusing:
8
33496
3583
chỉ để phát hiện điều gì đó thậm chí gây hoang mang hơn:
00:37
she was her children’s biological aunt.
9
37579
3333
cô là dì ruột của những đứa trẻ.
00:41
It turned out that Keegan had a second genome in some tissues and organs.
10
41454
4083
Hóa ra Keegan có hệ yếu tố di truyền thứ hai trong một số mô và cơ quan.
00:45
In other words, some of her cells had a completely different set of genes
11
45704
4750
Nói cách khác, một số tế bào có những bộ gen hoàn toàn khác biệt
00:50
from the others.
12
50454
1250
với số khác.
00:51
This second set of genes belonged to her twin sister—
13
51829
3333
Bộ gen thứ hai này thuộc về người chị em sinh đôi của cô -
00:55
who had never been born.
14
55162
1667
người chưa từng được sinh ra.
00:57
This condition, where an individual has two genomes
15
57121
3083
Với điều kiện này, khi một cá nhân có hai hệ yếu tố di truyền
01:00
present in the tissues of their body,
16
60204
2042
hiện diện trong mô cơ thể,
01:02
is called chimerism.
17
62246
1750
được gọi là hiện tượng Chimera (chimerism)
01:04
The name comes from Greek mythology,
18
64288
2041
Cái tên xuất phát từ thần thoại Hi Lạp,
01:06
where chimera is an amalgam of three different animals.
19
66329
3334
Chimera là sự lai tạp giữa ba loài vật.
01:09
Individuals with chimerism might have two-toned skin or hair,
20
69829
3834
Những cá nhân với hiện tượng Chimera có thể có hai màu da và tóc,
01:13
or two different colored eyes,
21
73663
1541
hoặc hai màu mắt khác biệt.
01:15
but most are believed to have no visible signs of the condition.
22
75204
3542
nhưng hầu hết được tin rằng không có dấu hiệu rõ ràng.
01:19
Chimerism can come from a twin in utero, from a tissue or organ transplant,
23
79079
5167
Chimerism có thể đến từ một cặp song sinh trong tử cung, từ mô và cấy ghép tế bào,
01:24
or happen between a fetus and a pregnant woman.
24
84246
2500
hoặc xảy ra giữa bào thai và phụ nữ mang thai.
01:27
So how exactly does it happen?
25
87163
2291
Thế thì chính xác nó xảy ra như thế nào?
01:29
In one of the most common forms,
26
89996
2125
Trong một số hình thức thông thường,
01:32
a mother and fetus swap cells in the flow of nutrients
27
92121
3458
người mẹ và thai nhi sẽ trao đổi tế bào trong luồng dinh dưỡng
01:35
across the placenta.
28
95579
1500
qua nhau thai.
01:37
The mother can inherit fetal stem cells,
29
97329
2834
Người mẹ có thể thừa hưởng các tế bào gốc của thai nhi,
01:40
undifferentiated cells that are able to develop into any specialized cell.
30
100163
4583
Các tế bào chưa biệt hóa có thể phát triển thành bất kỳ tế bào chuyên biệt.
01:45
The fetal cells initially go undetected
31
105163
2416
Các tế bào thai nhi ban đầu không bị phát hiện
01:47
because the mother’s immune system is suppressed during pregnancy.
32
107579
3292
vì hệ miễn dịch của người mẹ bị suy yếu trong quá trình mang thai.
01:51
But in some cases, cells with the fetus’s DNA persist
33
111038
3458
Nhưng trong một số trường hợp, các tế bào chứa ADN thai nhi vẫn tồn tại
01:54
in the mother’s body for years or even decades
34
114496
3125
trong cơ thể người mẹ nhiều năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ
01:57
without being destroyed by her immune system.
35
117621
2417
mà không bị tiêu hủy bởi hệ miễn dịch của người mẹ.
02:00
In one case, a mother's liver was failing,
36
120371
2625
Trong một trường hợp, người mẹ bị suy gan,
02:02
but suddenly started to regenerate itself.
37
122996
2458
nhưng đột ngột bắt đầu tự phục hồi.
02:05
Her doctors biopsied her liver, and found DNA in the regenerated tissue
38
125579
4542
Khi bác sĩ làm sinh thiết gan, và phát hiện ADN trong mô tái sinh
02:10
from a pregnancy almost 20 years earlier.
39
130121
3292
từ lần mang thai gần 20 năm trước.
02:13
The fetal stem cells had lodged in her liver and specialized as liver cells.
40
133704
4584
Tế bài gốc thai nhi đã nhập vào gan và chuyển thành tế bào gan của cô ấy.
02:19
Karen Keegan, meanwhile, acquired her second genome before she was born.
41
139371
4833
Karen Keegan, lúc này, có được bộ gen thứ hai từ trước khi cô ra đời.
02:24
Very early in her own mother’s pregnancy with her,
42
144204
2875
Trong quá trình mang thai của mẹ cô,
02:27
Keegan had a fraternal twin.
43
147079
2000
Keegan có một người em sinh đôi.
02:29
Keegan’s embryo absorbed some fetal stem cells from her twin’s embryo,
44
149079
3917
Phôi của Keegan đã hấp thụ tế bào thai nhi gốc của phôi song sinh,
02:32
which did not develop to term.
45
152996
1750
khi chưa phát triển hết thời kỳ.
02:35
By the time Keegan’s fetus developed an immune system,
46
155288
2958
Ngay khi bào thai của Keegan phát triển hệ miễn dịch,
02:38
it had many cells with each genome,
47
158246
2333
nó chứa nhiều tế bào với mỗi bộ gen,
02:40
and the immune system recognized both genomes as her body’s own—
48
160579
3750
và hệ miễn dịch nhận biết cả hai bộ gen thuộc về cơ thể cô ấy -
02:44
so it didn’t attack or destroy the cells with the second genome.
49
164413
3541
nên nó đã không tấn công và tiêu diệt các tế bào chứa bộ gen thứ hai.
02:48
We don’t know how much of her body was composed of cells with this second genome—
50
168329
4292
Ta không biết cơ thể cô ấy được cấu tạo bởi bao nhiêu tế bào từ bộ gen thứ hai -
02:52
that can vary from one organ to another, and even between tissues within an organ:
51
172621
4500
nó có thể biến đổi giữa các cơ quan, thậm chí là giữa các mô trong một cơ quan:
02:57
some might have no cells at all with the second genome,
52
177413
2875
Một số có thể không có tế bào nào với bộ gen thứ hai,
03:00
while others might have many.
53
180288
1541
trong khi số khác thì nhiều.
03:02
At least some of the egg-producing tissue in her ovaries
54
182121
3042
Ít nhất một số mô sản sinh trứng trong buồng trứng
03:05
must have carried the second genome.
55
185163
2083
phải mang bộ gen thứ hai.
03:07
Each time she conceived there would be no way to predict
56
187496
2958
Mỗi lần cô ấy thụ thai sẽ không có cách nào để dự đoán
03:10
which genome would be involved—
57
190454
1709
bộ gen nào sẽ được bao gồm -
03:12
which is how two of her children ended up with the genes
58
192413
3125
đó là cách hai trong số những người con có các gen
03:15
of a woman who had never been born.
59
195538
2458
của người phụ nữ không bao giờ được sinh ra.
03:18
This can also happen to fathers.
60
198288
1916
Điều này cũng có thể xảy ra với các ông bố.
03:20
In 2014, when ancestry testing determined that a father
61
200204
3584
Năm 2014, cuộc xét nghiệm phả hệ đã xác định rằng
03:23
was actually his baby’s biological uncle,
62
203788
2625
người bố thực chất là chú của đứa bé,
03:26
researchers discovered that 10% of the father’s sperm
63
206413
3375
các nhà nghiên cứu phát hiện rằng 10% tinh trùng của người bố
03:29
carried a second genome from an embryonic twin.
64
209788
2833
mang bộ gen thứ hai từ cặp song sinh phôi thai.
03:33
Cases like this challenge our perception of genetics.
65
213038
3458
Các trường hợp thế này thách thức nhận thức của chúng ta về di truyền.
03:36
Though there are very few documented cases of chimerism from an embryonic twin,
66
216871
4792
Dù có ít tài liệu về hiện tượng Chimera từ các phôi thai song sinh,
03:41
we’re all amalgams to some extent,
67
221663
2333
chúng ta đều là hỗn hợp ở một mức độ nhất định,
03:44
carrying around the different genetic codes of our gut bacteria
68
224246
3458
chứa mã di truyền khác nhau của vi khuẩn trong đường ruột chúng ta
03:47
and even our mitochondria.
69
227704
1584
hoặc thậm chí là ti thể.
03:49
And given that 1 in 8 individual births started out as twin pregnancies,
70
229579
4959
Với thực tế là một trong tám trường hợp sinh một bắt đầu từ việc mang thai đôi,
03:54
there could be many more people with two genomes—
71
234538
2916
có thể có nhiều người với hai bộ gen -
03:57
and many more lessons to learn about the genes that make us who we are.
72
237454
4917
và nhiều bài học kinh nghiệm về gen đã hình thành nên chúng ta.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7