How to ask for help -- and get a "yes" | Heidi Grant

Translator: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Translator: Thi Hai Duong Ninh Reviewer: Uyên Lê

So, asking for help is basically the worst, right?

Nhờ giúp đỡ có lẽ là điều tệ hại nhất đúng không?

I've actually never seen it on one of those top ten lists

Tôi chưa từng nhìn thấy nó trong top mười

of things people fear,

thứ mà con người ta sợ nhất,

like public speaking

cùng với diễn thuyết trước đám đông,

and death,

và cả cái chết nữa,

but I'm pretty sure it actually belongs there.

nhưng tôi dám chắc nó thật sự nằm trong danh sách đó.

Even though in many ways it's foolish for us to be afraid to admit we need help,

Dù nỗi sợ khi phải thừa nhận rằng

mình cần được trợ giúp thì thật là ngớ ngẩn,

whether it's from a loved one or a friend or from a coworker

dù đó là trợ giúp từ người thân, bạn bè hay đồng nghiệp

or even from a stranger,

hay thậm chí, từ một người lạ,

somehow it always feel just a little bit uncomfortable and embarrassing

trong ta vẫn luôn tồn tại cảm giác ngại ngùng và xấu hổ

to actually ask for help,

khi nhờ ai đó giúp mình,

which is, of course, why most of us try to avoid asking for help

đó là lý do vì sao đa số chúng ta cố tránh né điều này

whenever humanly possible.

bất cứ khi nào có thể.

My father was one of those legions of fathers

Cha tôi là một trong số đó,

who, I swear, would rather drive through an alligator-infested swamp

tôi xin thề, ông thà chọn cách lái xe băng qua đầm lầy có rất nhiều cá sấu,

còn hơn là nhờ ai đó chỉ đường giúp ông.

than actually ask someone for help getting back to the road.

When I was a kid, we took a family vacation.

Khi tôi còn nhỏ, gia đình tôi đã có một kì nghỉ.

We drove from our home in South Jersey to Colonial Williamsburg.

Chúng tôi lái xe từ nhà ở Nam Jersey đến Colonial Williamsburg.

Và thật không may, chúng tôi đã lạc đường.

And I remember we got really badly lost.

My mother and I pleaded with him

Mẹ và tôi đã năn nỉ cha

to please just pull over and ask someone for directions back to the highway,

tấp xe vào lề và hỏi thăm cách quay lại quốc lộ

and he absolutely refused,

nhưng ông một mực từ chối,

and, in fact, assured us that we were not lost,

thêm vào đó, quả quyết rằng chúng tôi không hề bị lạc,

he had just always wanted to know what was over here.

ông chỉ muốn xem xem có gì ở quanh đây thôi.

(Laughter)

(Cười)

So if we're going to ask for help --

Vậy nếu muốn nhờ giúp đỡ,

and we have to, we all do, practically every day --

thực tế, tất cả chúng ta phải làm nó mỗi ngày--

the only way we're going to even begin to get comfortable with it

thì cách duy nhất khiến ta cảm thấy thoải mái

is to get good at it,

là làm nó thật tốt,

to actually increase the chances that when you ask for help from someone,

để tăng cơ hội rằng khi ta cần nhờ ai đó giúp

they're actually going to say yes.

thì chắc chắn họ sẽ gật đầu.

And not only that, but they're going to find it actually satisfying

Không chỉ vậy, họ còn thấy hài lòng

và thậm chí, cảm thấy mình có ích khi giúp được cho bạn.

and rewarding to help you,

because that way, they'll be motivated to continue to help you into the future.

Chỉ như thế, họ mới sẵn lòng để tiếp tục giúp đỡ bạn trong tương lai.

So research that I and some of my colleagues have done

Bản nghiên cứu mà tôi và các cộng sự đã thực hiện

has shed a lot of light on why it is that sometimes people say yes

đã làm sáng tỏ lý do tại sao đôi khi

to our requests for help

người ta gật đầu, đồng ý giúp

and why sometimes they say no.

và tại sao đôi khi họ lại chối từ.

Now let me just start by saying right now:

Bây giờ, tôi muốn bắt đầu với câu nói:

if you need help,

nếu cần trợ giúp,

you are going to have to ask for it.

bạn sẽ phải nhờ ai đó.

Out loud.

Hãy nói ra.

OK?

Được chứ?

We all, to some extent, suffer from something that psychologists call

Ở mức độ nào đó, tất cả chúng ta trải qua cái mà các nhà tâm lí học gọi là

"the illusion of transparency" --

"Ảo tưởng minh bạch",

basically, the mistaken belief

về cơ bản, chúng ta luôn lầm tưởng rằng

that our thoughts and our feelings and our needs

suy nghĩ, cảm xúc và nhu cầu của ta

are really obvious to other people.

rất dễ bị người khác nhìn thấu.

Điều này chẳng đúng tí nào nhưng chúng ta vẫn tin.

This is not true, but we believe it.

And so, we just mostly stand around waiting for someone to notice our needs

Vì vậy, ta phí thời gian mong chờ người khác biết được mình cần gì

and then spontaneously offer to help us with it.

rồi tự đề nghị giúp đỡ chúng ta.

This is a really, really bad assumption.

Đây thực sự là một lầm tưởng rất tai hại.

In fact, not only is it very difficult to tell what your needs are,

Thực tế, thì rất khó để biết được bạn cần gì,

but even the people close to you often struggle to understand

thậm chí, những người thân cũng khó thể biết được

how they can support you.

làm thế nào để có thể giúp đỡ bạn.

My partner has actually had to adopt a habit

Bạn trai của tôi đã phải tập thói quen

of asking me multiple times a day,

hỏi tôi nhiều lần trong ngày:

"Are you OK? Do you need anything?"

"Em ổn chứ? Em cần anh giúp gì không?"

because I am so, so bad at signaling when I need someone's help.

vì tôi rất tệ trong việc biểu lộ nhu cầu cần sự giúp đỡ.

Giờ thì anh ấy kiên nhẫn hơn

Now, he is more patient than I deserve

and much more proactive, much more, about helping

và chủ động giúp đỡ nhiều hơn mức

than any of us have any right to expect other people to be.

mà bất cứ ai trong chúng ta cũng mong đợi.

So if you need help, you're going to have to ask for it.

Vì thế, nếu cần giúp đỡ, bạn sẽ phải nhờ một ai đó.

And by the way, even when someone can tell that you need help,

Nhưng khi ai đó biết bạn cần được giúp đỡ,

how do they know that you want it?

làm thế nào họ biết bạn muốn họ giúp bạn?

Did you ever try to give unsolicited help to someone who, it turns out,

Bạn đã bao giờ tự nguyện giúp ai đó

did not actually want your help in the first place?

mà ngay từ đầu, người đó không thực sự muốn bạn giúp chưa?

They get nasty real quick, don't they?

Họ nhanh chóng thấy khó chịu, đúng không?

The other day -- true story --

Một ngày nọ, chuyện có thật.

my teenage daughter was getting dressed for school,

con gái mới lớn của tôi đang thay đồ đến trường

and I decided to give her some unsolicited help about that.

và tôi đã giúp con bé một cách vô ý.

(Laughter)

(Cười)

I happen to think she looks amazing in brighter colors.

Tôi nghĩ con bé trông thật xinh với đồ sáng màu.

She tends to prefer sort of darker, more neutral tones.

Con bé thì lại thích đồ tối màu, trung tính hơn

And so I said, very helpfully,

Và tôi đã góp ý thẳng rằng

that I thought maybe she could go back upstairs

tôi nghĩ con bé nên lên lầu

and try to find something a little less somber.

và tìm bộ đồ khác sáng hơn một xíu

(Laughter)

(Cười)

So, if looks could kill,

Nếu ánh nhìn có thể giết người,

I would not be standing here right now.

thì tôi có lẽ đã không thể có mặt tại đây lúc này.

We really can't blame other people for not just spontaneously offering to help us

Chúng ta không thể trách người khác vì đã không giúp đỡ

when we don't actually know that that's what is wanted.

trong khi ta không thực sự biết mình muốn gì.

In fact, actually, research shows

Thực tế, nghiên cứu chỉ ra rằng

that 90 percent of the help that coworkers give one another in the workplace

90% sự trợ giúp từ đồng nghiệp ở chỗ làm

is in response to explicit requests for help.

là vì đáp lại lời nhờ vả của ai đó.

So you're going to have to say the words "I need your help." Right?

Vậy nên bạn cần phải nói: "Tôi cần bạn giúp".

There's no getting around it.

Không thể vòng vo.

Now, to be good at it,

Giờ để làm tốt việc đó,

to make sure that people actually do help you when you ask for it,

để chắc rằng mọi người sẽ giúp khi bạn nhờ,

there are a few other things that are very helpful to keep in mind.

có một vài điều hữu ích khác mà bạn cần ghi nhớ.

First thing: when you ask for help,

Điều đầu tiên: khi bạn nhờ giúp đỡ,

be very, very specific about the help you want and why.

hãy nói thật rõ và cụ thể bạn cần giúp cái gì và tại sao.

Vague, sort of indirect requests for help

Những lời nhờ mập mờ, gián tiếp

actually aren't very helpful to the helper, right?

không thật sự giúp ích với người được nhờ, đúng không?

We don't actually know what it is you want from us,

Chúng tôi không biết bạn muốn gì từ chúng tôi,

and, just as important,

và quan trọng,

we don't know whether or not we can be successful

chúng tôi không biết

in giving you the help.

liệu có giúp được bạn hay không.

Nobody wants to give bad help.

Không ai muốn giúp đỡ một cách vô nghĩa.

Like me, you probably get some of these requests

Cũng như tôi, bạn có thể đã nhận được vài lời đề nghị như vậy

from perfectly pleasant strangers on LinkedIn

từ những người lạ hết sức thân thiện trên Linkedln,

who want to do things like "get together over coffee and connect"

những người muốn làm những việc như: "cùng đi uống cà phê và trò chuyện"

or "pick your brain."

hay "mượn não của bạn tí."

I ignore these requests literally every time.

Và gần như tôi bỏ qua mọi lời đề nghị như này .

And it's not that I'm not a nice person.

Như thế không có nghĩa tôi không phải là người tốt.

It's just that when I don't know what it is you want from me,

Chỉ là khi tôi không biết bạn cần gì từ tôi,

like the kind of help you're hoping that can I provide,

điều gì bạn mong tôi có thể làm cho bạn,

I'm not interested.

thì tôi không có hứng thú.

Nobody is.

Không ai có hứng thú cả.

I'd have been much more interested if they had just come out and said

Tôi đã có hứng thú hơn nếu họ gặp tôi và nói

whatever it is was they were hoping to get from me,

bất cứ điều gì họ đang hy vọng nhận được từ tôi,

because I'm pretty sure they had something specific in mind.

bởi tôi khá chắc rằng họ đã có yêu cầu cụ thể trong đầu.

So go ahead and say,

Vậy nên hãy mạnh dạn và nói:

"I'm hoping to discuss opportunities to work in your company,"

"Tôi hy vọng được trao đổi về cơ hội làm việc ở công ty của bạn."

or, "I'd like to propose a joint research project

hay "Tôi muốn đề xuất một dự án nghiên cứu chung

in an area I know you're interested in,"

trong lĩnh vực mà tôi biết bạn đang quan tâm."

or, "I'd like your advice on getting into medical school."

hay "tôi muốn nghe lời khuyên của bạn về việc vào học trường y."

Về chuyên môn, tôi không thể giúp bạn điều cuối cùng

Technically, I can't help you with that last one

because I'm not that kind of doctor,

vì tôi không phải là bác sĩ,

but I could point you in the direction of someone who could.

nhưng tôi có thể giới thiệu những người có thể giúp.

OK, second tip.

Điều thứ hai,

This is really important:

rất quan trọng:

please avoid disclaimers, apologies and bribes.

Làm ơn hãy tránh ba thứ: từ chối, xin lỗi và hối lộ.

Cực kì quan trọng.

Really, really important.

Do any of these sound familiar?

Có thứ nào nghe quen thuộc không?

(Clears throat)

(Hắng giọng)

'I'm so, so sorry that I have to ask you for this."

"Tôi rất xin lỗi khi phải nhờ bạn điều này."

"I really hate bothering you with this."

"Tôi rất ghét phiền bạn giúp việc này."

"If I had any way of doing this without your help, I would."

"Nếu biết cách làm việc này mà không cần bạn giúp, tôi đã làm rồi."

(Laughter)

(Tiếng cười)

Sometimes it feels like people are so eager to prove

Đôi khi cảm giác như người ta rất háo hức chứng minh

that they're not weak and greedy when they ask your for help,

rằng họ không yếu đuối và tham lam khi nhờ bạn giúp đỡ,

they're completely missing out on how uncomfortable

nhưng họ đã hoàn toàn bỏ qua việc

they're making you feel.

khiến bạn cảm thấy không thoải mái.

And by the way -- how am I supposed to find it satisfying to help you

Bên cạnh đó, làm sao tôi thấy vui khi giúp bạn được

if you really hated having to ask me for help?

nếu bạn rất ghét việc nhờ tôi giúp?

And while it is perfectly, perfectly acceptable

Và trong khi bạn hoàn toàn có thể

to pay strangers to do things for you,

trả công cho người lạ để giúp mình,

you need to be very, very careful when it comes to incentivizing

thì bạn lại rất cẩn trọng khi nhờ

your friends and coworkers.

bạn bè và đồng nghiệp giúp.

When you have a relationship with someone,

Khi bạn có mối quan hệ với ai đó,

helping one another is actually a natural part of that relationship.

thì giúp đỡ nhau hoàn toàn là điều hiển nhiên.

It's how we show one another that we care.

Đó là cách ta thể hiện sự quan tâm tới người khác.

If you introduce incentives or payments into that,

Nếu đưa ra những đãi ngộ hoặc trả công cho việc đó,

what can happen is, it starts to feel like it isn't a relationship,

bạn sẽ khiến người khác cảm thấy đây không thực sự là một mối quan hệ,

it's a transaction.

mà là một cuộc giao dịch.

And that actually is experienced as distancing,

và chính nó sẽ gây nên sự xa cách.

which, ironically, makes people less likely to help you.

Kết quả là, mọi người không còn thực sự muốn giúp bạn nữa.

So a spontaneous gift

Vậy nên một món quà bất ngờ

after someone gives you some help to show your appreciation and gratitude --

dành cho người đã giúp bạn để bày tỏ sự cảm kích và lòng biết ơn

perfectly fine.

hoàn toàn là chuyện bình thường

An offer to pay your best friend to help you move into your new apartment

Nhưng lời đề nghị trả công người bạn thân giúp bạn chuyển đồ đến căn hộ mới

is not.

thì không ổn chút nào cả.

OK, third rule,

OK, quy tắc thứ ba,

and I really mean this one:

và tôi rất muốn nói đến quy tắc này:

please do not ask for help

Vui lòng không nhờ giúp đỡ

over email or text.

qua email hay văn bản.

Really, seriously, please don't.

Nghiêm túc đấy, đừng làm thế.

Email and text are impersonal.

Email hay văn bản thường không mang tính cá nhân.

I realize sometimes there's no alternative,

Tôi biết đôi khi không còn cách nào khác,

but mostly what happens is,

nhưng hầu hết các trường hợp là

we like to ask for help over email and text

chúng ta nhờ giúp đỡ qua email hay văn bản

because it feels less awkward for us to do so.

vì cách này khiến ta cảm thấy bớt ngượng hơn.

You know what else feels less awkward over email and text?

Bạn có biết cách nào khác ít ngượng hơn việc sử dụng email hay văn bản không?

Telling you no.

Câu trả lời là không.

And it turns out, there's research to support this.

Hóa ra, đã có nghiên cứu chứng tỏ điều này.

In-person requests for help are 30 times more likely to get a yes

nhờ vả bằng đối thoại trực tiếp có tỉ lệ thành công cao hơn 30 lần

than a request made by email.

so với được gửi qua email.

So when something is really important and you really need someone's help,

Vậy nên khi có việc gì đó rất quan trọng và thực sự cần ai đó giúp,

make face time to make the request,

thì hãy gặp trực tiếp để nhờ

or use your phone as a phone --

hoặc gọi điện cho họ

(Laughter)

(Tiếng cười)

to ask for the help that you need.

nói cho họ biết bạn đang cần được giúp đỡ.

OK.

Được rồi.

Last one, and this is actually a really, really important one

Cuối cùng, đây cũng là điều thực sự rất, rất quan trọng

and probably the one that is most overlooked

và có lẽ là thường bị bỏ qua nhất

when it comes to asking for help:

khi nhờ giúp đỡ:

when you ask someone for their help and they say yes,

khi bạn nhờ ai đó giúp và họ đồng ý,

follow up with them afterward.

thì hãy tiếp tục theo sát họ!

There's a common misconception that what's rewarding about helping

Có một quan niệm sai lầm phổ biến là phần thưởng của việc giúp đỡ

is the act of helping itself.

nằm ở hành động giúp đỡ.

This is not true.

Không phải vậy.

What is rewarding about helping is knowing that your help landed,

Phần thưởng của việc giúp đỡ là biết được bạn đã giúp đúng chỗ,

that it had impact,

và nó có ảnh hưởng

that you were effective.

và bạn đã giúp ích được.

If I have no idea how my help affected you,

Nếu không biết được ảnh hưởng từ sự trợ giúp của mình,

tôi sẽ phải cảm nhận như thế nào đây?

how am I supposed to feel about it?

This happened; I was a university professor for many years,

Điều này đã xảy ra, là giáo sư ở trường đại học nhiều năm,

I wrote lots and lots of letters of recommendation

tôi đã viết rất nhiều thư giới thiệu

for people to get jobs or to go into graduate school.

cho người khác đi xin việc hoặc học cao học.

And probably about 95 percent of them,

Và có lẽ với khoảng 95% trong số họ

I have no idea what happened.

tôi không biết chuyện gì xảy ra sau đó.

Now, how do I feel about the time and effort I took to do that,

Làm sao tôi cảm nhận được thời gian và công sức bỏ ra là xứng đáng

when I really have no idea if I helped you,

khi không biết liệu tôi đã giúp được gì,

if it actually helped you get the thing that you wanted?

liệu việc tôi làm đã thực sự giúp bạn đạt được thứ bạn muốn?

In fact, this idea of feeling effective

Thực tế, cảm giác hiệu quả này

is part of why certain kinds of donor appeals are so, so persuasive --

là một phần lý do tại sao một số lời kêu gọi tài trợ lại rất thuyết phục --

because they allow you to really vividly imagine

bởi chúng cho phép bạn tưởng tượng một cách sống động

the effect that your help is going to have.

hiệu quả mà mà giúp đỡ của bạn sẽ mang lại.

Take something like DonorsChoose.

Lấy ví dụ như tổ chức từ thiện DonorsChoose.

You go online, you can choose the individual teacher by name

Vào trang DonorsChoose, bạn có thể chọn giáo viên theo tên

whose classroom you're going to be able to help

giáo viên của lớp học mà bạn có thể giúp đỡ

by literally buying the specific items they've requested,

bằng cách mua những món đồ cụ thể họ mong muốn

like microscopes or laptops or flexible seating.

như kính hiển vi hoặc máy tính xách tay hoặc bộ ghế ngồi linh hoạt.

An appeal like that makes it so easy for me to imagine

Một lời kêu gọi như thế giúp tôi dễ dàng hình dung

những điều tốt đẹp từ đóng góp của mình,

the good that my money will do,

that I actually get an immediate sense of effectiveness

cho tôi cảm giác hiệu quả ngay lập tức

the minute I commit to giving.

khi đồng ý giúp đỡ họ.

But you know what else they do?

Nhưng bạn có biết họ còn làm gì nữa không?

They follow up.

Họ theo sát bạn.

Donors actually get letters from the kids in the classroom.

Các nhà tài trợ nhận được thư từ những đứa trẻ trong lớp học.

They get pictures.

Họ nhận được các hình ảnh.

They get to know that they made a difference.

Họ biết được rằng họ đã tạo ra sự khác biệt.

And this is something we need to all be doing in our everyday lives,

Và đây là tất cả những gì ta cần làm hàng ngày,

especially if we want people to continue to give us help

đặc biệt nếu muốn mọi người tiếp tục giúp đỡ chúng ta

over the long term.

về lâu về dài.

Take time to tell your colleague that the help that they gave you

Hãy dành thời gian để nói với đồng nghiệp rằng sự giúp đỡ của họ

really helped you land that big sale,

thực sự đã giúp bạn đạt được doanh số lớn,

or helped you get that interview that you were really hoping to get.

hoặc giúp bạn có được cuộc phỏng vấn mà bạn thực sự mong đợi.

Take time to tell your partner that the support they gave you

Hãy dành thời gian để nói với người yêu rằng sự động viên khích lệ của họ

really made it possible for you to get through a tough time.

thực sự khiến bạn có thể vượt qua khoảng thời gian khó khăn.

Hãy dành thời gian để nói với người trông mèo giúp bạn

Take time to tell your catsitter

that you're super happy that for some reason,

rằng bạn cực kỳ hạnh phúc

this time the cats didn't break anything while you were away,

khi lần này chúng đã không làm vỡ bất cứ thứ gì khi bạn đi vắng,

and so they must have done a really good job.

và vì vậy, họ đã hoàn thành rất tốt công việc.

The bottom line is:

Điểm mấu chốt là:

I know -- believe me, I know --

Tôi biết - hãy tin tôi, tôi biết rằng

that it is not easy to ask for help.

nhờ giúp đỡ là không hề dễ.

We are all a little bit afraid to do it.

Tất cả chúng ta đều có chút lo sợ để làm điều đó.

It makes us feel vulnerable.

Nó khiến ta cảm thấy dễ bị tổn thương.

But the reality of modern work and modern life

Nhưng thực tế trong công việc và cuộc sống hiện đại,

is that nobody does it alone.

không ai làm việc đơn độc cả.

Nobody succeeds in a vacuum.

Không ai đơn độc mà thành công cả.

More than ever, we actually do have to rely on other people,

Hơn bao giờ hết, ta thực sự phải dựa vào người khác,

on their support and collaboration, in order to be successful.

vào sự hỗ trợ và hợp tác của họ, để đạt được thành công.

So when you need help, ask for it out loud.

Vì vậy, khi bạn cần giúp đỡ, hãy nói nó ra.

And when you do, do it in a way that increases your chances

Và khi làm, hãy làm nó theo cách giúp tăng cơ hội

that you'll get a yes

nhận được cái gật đầu

and makes the other person feel awesome for having helped you,

và khiến người được nhờ cảm thấy tuyệt vời vì đã giúp đỡ bạn,

because you both deserve it.

bởi vì cả hai bạn đều xứng đáng.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)