Steve Keil: A manifesto for play, for Bulgaria and beyond

Translator: Hà Vinh Cao Quang Reviewer: Tú Anh

Tôi ở đây hôm nay

để bắt đầu một cuộc cách mạng.

I'm here today

Trước khi các bạn sẵn sàng chiến đấu

to start a revolution.

hay ra lời hiệu triệu

Now before you get up in arms,

hoặc chọn màu cờ sắc áo cho cuộc cách mạng

or you break into song,

Tôi muốn định nghĩa cách mạng là gì

or you pick a favorite color,

Nói về cách mạng,

I want to define what I mean by revolution.

Tôi muốn nói đến một cuộc thay đổi mạnh mẽ và sâu rộng

By revolution,

trong cách chúng ta nghĩ và ứng xử

I mean a drastic and far-reaching change

Cách mà chúng ta nghĩ và cách mà chúng ta cư xử

in the way we think and behave --

Vậy tại sao, Steve, Tại sao chúng ta cần một cuộc cách mạng

the way we think and the way we behave.

Chúng ta cần một cuộc cách mạng

Now why, Steve, why do we need a revolution?

Vì mọi việc không được tiến triển, mọi người đều không làm việc

We need a revolution

Và điều đó thực sự làm tôi buồn

because things aren't working; they're just not working.

Bởi tôi phát ốm và mệt mỏi vì mọi thứ không tiến triển

And that makes me really sad

Bạn biết đấy, tôi phát ốm và mệt bởi ta đang phung phí tiềm năng

because I'm sick and tired of things not working.

Tôi phát ốm và mệt mỏi vì chúng ta đang trở nên lạc hậu

You know, I'm sick and tired of us not living up to our potential.

Và chúng ta lạc hậu trong rất nhiều thứ

I'm sick and tired of us being last.

ví dụ, các yếu tố xã hội.

And we are last place in so many things --

Chúng ta xếp ở vị trí thấp nhất ở Châu Âu về sự đổi mới

for example, social factors.

Chúng ta ở ngay dưới đáy

We're last place in Europe in innovation.

nơi mà văn hoá không coi trọng sự đổi mới

There we are right at the end, right at the bottom,

Chúng ta hạng bét về chăm sóc sức khỏe

last place as a culture that doesn't value innovation.

và đó là điều quan trọng cho hạnh phúc

We're last place in health care,

Và đó chúng ta, không chỉ xếp cuối ở E.U

and that's important for a sense of well-being.

mà chúng ta còn đứng cuối trên toàn Châu Âu

And there we are, not just last in the E.U.,

Và tồi tệ nhất,

we're last in Europe, at the very bottom.

Theo thống kê 3 tuần trước, nhiều bạn đã thấy trên The Economist

And worst of all,

Chúng ta là nơi thê thảm nhất trên thế giới

it just came out three weeks ago, many of you have seen it, The Economist.

liên quan đến GDP bình quân đầu người

We're the saddest place on Earth,

Nơi bất hạnh nhất trên thế giới.

relative to GDP per capita --

Đó mới chỉ là xã hội. Thử nhìn vào giáo dục

the saddest place on Earth.

3 tuần trước chúng ta xếp ở vị trí nào

That's social. Let's look at education.

trong 1 báo cáo của OECD?

Where do we rank three weeks ago

đứng cuối về đọc, toán và khoa học. Toàn đội sổ

in another report by the OECD?

Về Kinh doanh:

Last in reading, math and science. Last.

Nhận thức thấp nhất ở E.U

Business:

về vấn đề doanh nhân đem lại lợi ích cho xã hội.

The lowest perception in the E.U.

Tại sao như vậy, điều gì đang xảy ra?

that entrepreneurs provide benefits to society.

Tỷ lệ thấp nhất về doanh nhân khởi nghiệp

Why as a result, what happens?

Và điều này bất chấp sự thật rằng

The lowest percentage of entrepreneurs starting businesses.

mọi người biết các doanh nghiệp nhỏ

And this is despite the fact

là động cơ của nền kinh tế

that everybody knows that small business

Họ thuê phần lớn nhân công, đóng góp phần lớn cho thuế

is the engine of economies.

Vậy nếu động cơ hỏng, đoán xem điều gì sẽ xảy ra?

We hire the most people; we create the most taxes.

Xếp bét ở Châu Âu về thu nhập bình quân đầu người

So if our engine's broken, guess what?

Bét!

Last in Europe GDP per capita.

Không có gì ngạc nhiên, 62% người Bung-ga-ri

Last.

không lạc quan mấy về tương lai

So it's no surprise, guys, that 62 percent of Bulgarians

Ta bất hạnh, Ta hưởng một nền giáo dục kém

are not optimistic about the future.

và ta sở hữu những doanh nghiệp tồi.

We're unhappy, we have bad education,

Những điều đó là sự thật các bạn à.

and we have the worst businesses.

Đấy không phải là chuyện phiếm, cũng chẳng phải giả dối

And these are facts, guys.

Không phải các bạn à

This isn't story tale; it's not make-believe.

Chẳng phải âm mưu gì chống đối Bulgaria cả Đây là sự thật.

It's not.

Tôi nghĩ nên nói rõ, thật rõ rằng

It's not a conspiracy I have got against Bulgaria. These are facts.

rằng hệ thống của chúng ta bị trục trặc

So I think it should be really, really clear

Cách chúng ta nghĩ, cách ứng xử

that our system is broken.

và hệ thống ứng xử này cũng trục trặc

The way we think, the way we behave,

Chúng ta cần mạnh mẽ thay đổi cách nghĩ, cách ứng xử

our operating system of behaving is broken.

để biến Bulgaira tốt đẹo hơn

We need a drastic change in the way we think and behave

cho bản thân, cho bạn bè

to transform Bulgaria for the better,

cho gia đình và cả cho tương lai chúng ta

for ourselves, for our friends,

Làm thế nào để đạt được điều đó?

for our family and for our future.

Tích cực lên. Chúng ta phải tích cực. Làm sao để làm được?

How did this happen?

Tôi nghĩ chúng ta kém bởi vì

Let's be positive now. We're going to get positive. How did this happen?

và lý do này sẽ tác động mạnh tới các bạn,

I think we're last because --

là bởi vì chúng ta tự cản trở mình

and this is going to be drastic to some of you --

Ta đang tự tụt lùi

because we are handicapping ourselves.

vì ta không trân trọng sự vui chơi

We're holding ourselves back

Tôi nói là "vui chơi", đúng vậy

because we don't value play.

Nếu các bạn quên rằng vui chơi là gì, Nó là:

I said "play," all right.

Trẻ em được vui chơi

In case some of you forgot what play is, this is what play looks like.

Người lớn được vui chơi

Babies play, kids play,

Chúng ta không trân trọng sự vui chơi

adults play.

Thật ra thì, chúng ta xem nhẹ nó

We don't value play.

Chúng ta xem nhẹ nó ở 3 mảng

In fact, we devalue play.

Xem 3 mảng đó là gì nhé

And we devalue it in three areas.

Xã hội: 45 năm của điều gì?

Let's go back to the same three areas.

của Cộng Sản --

Social: 45 years of what?

của xem trọng nhà nước hơn cá nhân

Of communism --

và đè nén, cẩu thả

of valuing the society and the state over the individual

sự sáng tạo, thể hiện cá nhân và sự cải tiến.

and squashing, inadvertently,

creativity, individual self-expression and innovation.

Thay vào đó, chúng ta trân trọng điều gì?

Chỉ vì nó thể hiện ra

And instead, what do we value?

cách chúng ta áp dụng, tạo ra và sử dụng kiến thức

Because it's shown

the way we apply, generate and use knowledge

bị ảnh hưởng bởi xã hội và thể chế

Điều gì đã dạy chúng ta ở Chế độ Cộng Sản?

is affected by our social and institutional context,

Nghiêm túc mà nói

which told us what in communism?

Một cách nghiêm túc

To be serious.

Có đấy.

To be really, really serious.

(Vỗ tay)

It did.

(Applause)

một cách nghiêm túc

tôi không thể kể cho các bạn bao lần tôi bị chửi ở công viên

Be serious.

VÌ để lũ trẻ chạy nhảy xung quanh

I can't tell you how many times I've been scolded in the park

for letting my kids play on the ground.

chúa trời cấm chúng chơi trên thứ dơ bẩn the kal,

hay thậm chí tệ hơn, lokvi, nước - thứ sẽ giết chết chúng

Heaven forbid they play in the dirt, the kal,

tôi đã được dạy bảo bởi bố và mẹ

or even worse, lokvi, water -- that will kill them.

rằng chúng ta không nên để lũ trẻ chơi quá nhiều

I have been told by babas and dyados

vì cuộc sống rất nghiêm khắc

that we shouldn't let our kids play so much

và ta cần dạy họ điều quan trọng của đời

because life is serious

chúng ta có một ý niệm đang lan truyền

and we need to train them for the seriousness of life.

nó là gene xã hội lan truyền đến chúng ta

We have a serious meme running through.

nó là một gene nguy hiểm

It's a social gene running through us.

mất 45 năm cho loại gene đó

It's a serious gene.

để tạo ra cái mà tôi gọi là nhân tố baba

It's 45 years of it

(tiếng cười)

that's created what I call the "baba factor."

(vỗ tay)

(Laughter)

.Và đây là cách nó hoạt động

(Applause)

Bước 1: Phụ nữ nói," Tôi muốn có con. một đứa trẻ hồi giáo"

And here's how it works.

Bước 2: Chúng ta sẽ có em bé. Woohoo!

Step one: woman says, "I want to have a baby. Iskam baby."

Nhưng điều gì sẽ xảy ra ở bước 3?

Step two: we get the baby. Woohoo!

Tôi muốn trờ lại làm việc

But then what happens in step three?

vì tôi cần vươn xa trong công việc hay chỉ muốn uống cafe.

I want to go back to work

Tôi sẽ đưa bebko cho baba( em bé)

because I need to further my career or I just want to go have coffees.

Nhưng ta cần nhớ rằng

I'm going to give bebko to baba.

các em bé bị nhiễm bởi các ý niệm nghiêm khắc này suốt 45 năm

But we need to remember

Vậy điều gì sẽ xảy ra?

that baba's been infected by the serious meme for 45 years.

Cô ấy truyền các vi-rút đó vào các em bé

So what happens?

và nó mất một khoảng thời gian rất dài - giống như cây gỗ đỏ

She passes that virus on to baby,

and it takes a really, really, really long time -- as the redwood trees --

ý niệm nghiêm khắc ấy

để thoát khỏi hệ thống điều hành của chúng ta

for that serious meme

vậy điều gì sẽ xảy ra?

to get out of our operating system.

Nó tiến vào hệ thống giáo dục nơi là một hệ thống lỗi thời

What happens then?

nó đang thay đổi nhỏ trong 100 năm

It goes into education where we have an antiquated education system

nó đề cao việc học vẹt

that has little changed for 100 years,

việc phải ghi nhớ và tiêu chuẩn hoá.

that values rote learning,

và không xem trọng việc tự thể hiện, tự khám phá bản thân,

memorization and standardization,

việc đặt câu hỏi, sáng tạo và chơi đùa

and devalues self-expression, self-exploration,

Nó là một hệ thống nhảm nhí

questioning, creativity and play.

Có một chuyện thật là: Khi tôi đi tìm kiếm trường cho con tôi

It's a crap system.

True story: I went looking for a school for my kid.

Chúng tôi đến các trường danh giá

và họ nói họ sẽ cho học Toán 10 lần 1 tuần

We went to this prestigious little school

và khoa học thì 8 lần

and they say they're going to study math 10 times a week

và đọc 5 lần một ngày và những thứ này

and science eight times a week

và tôi nói," Còn vui chơi và nghỉ ngơi?"

and reading five times a day and all this stuff.

và họ nói," Hả? Không có chuyện đó trong lịch học đâu"

And we said, "Well what about play and recess?"

(tiếng cười)

And they said, "Ha. There won't be a single moment in the schedule."

chúng tôi nói," thằng bé chỉ mới 5 tuổi".

(Laughter)

Quả là một tội ác.

And we said, "He's five."

Đó hẳn là một tội ác

What a crime. What a crime.

hệ thống giáo dục quá nghiêm khắc vì giáo dục thì phải như vậy

And it's a crime

đã tạo ra những nhân công máy móc, ngu ngốc

that our education system is so serious because education is serious

đặt bu lông ở lỗ trước khoan.

that we're creating mindless, robotic workers

Nhưng tôi xin lỗi, vấn đề của hôm nay

to put bolts in pre-drilled holes.

không là vấn đề về cách mạng công nghiệp

But I'm sorry, the problems of today

Chúng ta cần khả năng thích nghi,

are not the problems of the Industrial Revolution.

khả năng học cách trở nên sáng tạo và cải tiến.

We need adaptability,

Chúng ta không cần những công nhân máy móc

the ability to learn how to be creative and innovative.

Nhưng không, ý niệm đó đã đi sâu vào công việc, nơ

We don't need mechanized workers.

Ta tạo ra các công nhân máy móc và xem họ như đồ vật của ta

But no, now our meme goes into work where we don't value play.

để chiêu dụ và rồi vứt đi.

We create robotic workers that we treat like assets,

Chất lượng việc làm của Bung-ga-ri ra sao?

to lever and just throw away.

Chuyên chế

What are qualities of a Bulgarian work?

làm mọi thứ tôi nói vì tôi là chủ.

Autocratic --

Tôi là chủ thì tôi biết nhiều hơn anh.

do what I say because I'm the chef.

Tôi không tin, bạn là một tên tội phạm, nên tôi sẽ lắp camera

I'm the boss and I know better than you.

(tiếng cười)

Untrusting -- you're obviously a criminal, so I'm going to install cameras.

Kiểm soát

(Laughter)

Bạn hẳn là tên ngốc, nên tôi sẽ

Controlling --

đặt ra các quy trình để bạn làm theo và đừng làm khác điều đó.

you're obviously an idiot, so I'm going to make

Họ đang hạn chế bạn, không dùng điện thoại

a zillion little processes for you to follow so you don't step out of the box.

dùng máy tính, để tìm thông tin trên mạng

So they're restrictive -- don't use your mobile phone,

đừng lên các phương tiện truyền thông nào

don't use your laptop, don't search the Internet,

Điều đó thật tồi tệ và không chuyên nghiệp

don't be on I.M.

Và vào cuối ngày, nó chưa được hoàn thành

That's somehow unprofessional and bad.

vì bạn bị kiểm soát, hạn chế, và bị xem thường

And at the end of the day, it's unfulfilling

và bạn không được vui chơi gì cả

because you're controlled, you're restricted, you're not valued

Trong xã hội, giáo dục hay kinh doanh

and you're not having any fun.

không đánh giá cao vui chơi

In social, in education and in our business,

Đó là lí do tại sao chúng ta tụt hậu

don't value play.

bởi vì ta không trân trọng việc vui chơi

And that's why we're last,

Và bạn có thể nói,"Thật vô lý, Steve. Một ý tưởng ngu xuẩn"

because we don't value play.

Không thể nào vì vui chơi

And you can say, "That's ridiculous, Steve. What a dumb idea.

Chỉ chơi đùa thôi. Điều đó thật ngu ngốc

It can't be because of play.

Có một ý niệm nghiêm túc trong chúng ta

Just play, that's a stupid thing."

Tôi sẽ nói không

We have the serious meme in us.

Và tôi sẽ chứng minh điều này ở phần kế tiếp

Well I'm going to say no.

Vui chơi là chất xúc tác, là một cuộc cách mạng

And I will prove it to you in the next part of the speech --

mà ta có thể dùng để biến Bung-ga-ri trở nên tốt đẹp hơn

that play is the catalyst, it is the revolution,

Vui chơi:

that we can use to transform Bulgaria for the better.

não bộ của ta

Play:

được kiểm soát để vui chơi

our brains

Sự tiến hoá đã lựa chọn

are hardwired for play.

trên hàng triệu, hàng tỉ năm

Evolution has selected,

để con người và động vật được vui chơi

over millions and billions of years,

Và bạn biết không?

for play in animals and in humans.

Sự tiến hoá đã làm rất tốt một việc

And you know what?

là không chọn những đặc điểm bất lợi cho chúng ta

Evolution does a really, really good job

và chọn những đặc điểm có lợi cho cạnh tranh

of deselecting traits that aren't advantageous to us

Thiên nhiên luôn khôn ngoan, và nó được chọn vui chơi

and selecting traits for competitive advantage.

thông qua thế giới động vật, ví dụ

Nature isn't stupid, and it selected for play.

Kiến cũng vui chơi

Throughout the animal kingdom, for example:

Có lẽ bạn không biết điều đó

ants. Ants play.

Nhưng khi chúng vui chơi Chúng học được

Maybe you didn't know that.

quy tắc trật tự loài, động lực của mọi vật

But when they're playing,

Khi chuột vui đùa, bạn có lẽ không biết

they're learning the social order and dynamics of things.

rằng khi chuột chơi càng nhiều

Rats play, but what you might not have known

não chúng càng to

is that rats that play more

và nó học hỏi tốt hơn

have bigger brains

kể cả các kĩ năng

and they learn tasks better,

Mèo chơi đùa. Ta đều biết mèo thích nghịch

skills.

Nhưng có lẽ ta không biết rằng

Kittens play. We all know kittens play.

Những con mèo không được chơi

But what you may not know

thì không thể hoà nhập cộng đồng

is that kittens deprived of play

Nó có thể đi săn, nhưng không hoà nhập được

are unable to interact socially.

Khi gấu chơi đùa

They can still hunt, but they can't be social.

có lẽ điều bạn không biết

Bears play.

gấu chơi càng nhiều thì càng sống sót lâu hơn

But what you may not know

không phải con gấu nào học bắt cá giỏi hơn

is that bears that play more survive longer.

mà là con vui chơi nhiều hơn

It's not the bears that learn how to fish better.

và một nghiên cứu cuối cùng cực kì thú vị

It's the ones that play more.

chỉ ra rằng, một sự tương quan

And a final really interesting study --

giữa chơi đùa và kích thước não bộ

it's been shown, a correlation

Bạn vui đùa càng nhiều, thì não của bạn càng lớn

between play and brain size.

Cá heo với não khá lớn, chơi đùa rất nhiều

The more you play, the bigger the brains there are.

Nhưng bạn có nghĩ rằng ai

Dolphins, pretty big brains, play a lot.

có não lớn nhất thì chơi giỏi nhất không?

But who do you think

chính xác đó là Con người

with the biggest brains are the biggest players?

Trẻ em chơi đùa, chúng ta cũng vậy

Yours truly: humans.

dù dân tộc nào, chủng tộc nào,

Kids play, we play --

màu da, tôn giáo

of every nationality, of every race,

nó là một điều phổ biến- Vui đùa

of every color, of every religion.

không chỉ ở trẻ em mà kể cả người lớn

It's a universal thing -- we play.

Thuật ngữ: Neoteny--

And it's not just kids, it's adults too.

là duy trì vui đùa và phẩm chất thiếu niên ở người trưởng thành

Really cool term: neoteny --

ai có nhiều điều đó nhất?

the retention of play and juvenile traits in adults.

Chính là con người. Chúng ta chơi thể thao

And who are the biggest neotenists?

chơi giải trí, thi đấu, hoặc chuyên nghiệp

Humans. We play sports.

Ta chơi các loại nhạc cụ

We do it for fun, or as Olympians, or as professionals.

Ta nhảy nhót, hát hò, hôn

We play musical instruments.

ta chỉ làm những thứ ngớ ngẩn loanh quanh

We dance, we kiss, we sing,

Ta được sinh ra với bản năng để vui đùa

we just goof around.

từ khi sinh ra đến khi già

We're designed by nature to play

Ta được sắp đặt để làm điều đó thường xuyên

from birth to old age.

để vui đùa thật nhiều

We're designed to do that continuously --

và không ngừng nghỉ

to play and play a lot

Nó là một lợi ích cực kì lớn

and not stop playing.

giống như có lợi đối với động vật

It is a huge benefit.

cũng có lợi với con người

Just like there's benefits to animals,

Ví dụ, vui chơi được chứng minh

there's benefits to humans.

kích thích phát triển hạch hạnh nhân

For example, it's been shown

nơi mà nó điều khiển những cảm xúc

to stimulate neural growth in the amygdala,

Nó được chứng minh để thúc đẩy phát triển vỏ não trước

in the area where it controls emotions.

nơi mà rất nhiều nhận thức diễn ra

It's been shown to promote pre-frontal cortex development

Vậy thì, điều gì sẽ xảy ra?

where a lot of cognition is happening.

Ta trưởng thành về tình cảm nhiều hơn nếu ta chơi nhiều hơn

As a result, what happens?

Ta phát triển khả năng quyết đoán tốt hơn

We develop more emotional maturity if we play more.

nếu ta được vui đùa nhiều.

We develop better decision-making ability

Những người sau đây là ví dụ

if we play more.

Nó không phải viễn tưởng, hay chuyện phiếm

These guys are facts.

nó là một ngành khoa học

It's not fiction, it's not story tales, it's not make-believe;

Đây là lợi ích của vui đùa

it's cold, hard science.

Đó là khả năng di truyền mà ta có

These are the benefits to play.

như đi lại, nói chuyện hay ngắm cảnh.

It is a genetic birthright that we have,

nếu ta tự cản trở mình chơi đùa

like walking or speaking or seeing.

thì ta tự làm khó mình

And if we handicap ourselves with play,

như thể ta làm với khả năng bẩm sinh khác

we handicap ourselves

Ta tự kiềm hãm chính mình

as if we would with any other birthright that we have.

We hold ourselves back.

Một bài tập nhỏ cho các bạn:

nhắm mắt lại

Little exercise just for a second:

và thử tưởng tượng thế giới không vui đùa

close your eyes

tưởng tượng một thế giới không có rạp hát, hay nghệ thuật

and try to imagine a world without play.

không có âm nhạc, không nhảy múa

Imagine a world without theater, without the arts,

không bóng đá, không thể thao

without song, without dancing,

không tiếng cười

without soccer, without football,

thì thế giới sẽ trông thế nào?

without laughter.

Nó khá ảm đạm

What does this world look like?

Nó khá khó chịu

It's pretty bleak.

Giờ thử tưởng tượng nơi làm việc của bạn

It's pretty glum.

Vui không? Tươi không?

Now imagine your workplace.

Hoặc nơi làm việc của bạn của bạn--

Is it fun? Is it playful?

nó có vui không? Nó có tươi không nào?

Or maybe the workplace of your friends -- here we're forward thinking.

Hay chúng nhảm nhí? đầy độc đoán, gò bó,

Is it fun? Is it playful?

bị hạn chế, không tin tưởng, hoặc tán thành phải không?

Or is it crap? Is it autocratic, controlling,

restrictive and untrusting and unfulfilling?

Ta có khái niệm này

rằng sự đối lập của vui chơi là làm việc

We have this concept

Ta thậm chí thấy tội lỗi nếu ta chơi đùa khi làm việc

that the opposite of play is work.

"Ôi, đồng nghiệp thấy tôi cười cợt. Chắc tôi rành rang lắm"

We even feel guilty if we're seen playing at work.

hay," Ôi, tôi phải núp đi vì có thể bị sếp phát hiện".

"Oh, my colleagues see me laughing. I must not have enough work,"

Ông ta sẽ nghĩ tôi không làm việc chăm chỉ

or, "Oh, I've got to hide because my boss might see me.

bạn nên biết, ý nghĩ của ta đang tụt lùi.

He's going to think I'm not working hard."

Đối lập của vui đùa

But I have news for you: our thinking is backwards.

là không làm việc

The opposite of play

Đối lập của vui chơi

is not work.

là trầm cảm. Chính là trầm cảm đấy.

The opposite of play

Thực tế,

is depression. It's depression.

vui đùa cải thiện công việc của ta

In fact,

Giống như lợi ích cho người và động vật,

play improves our work.

thì vui đùa cũng có lợi cho công việc

Just like there's benefits for humans and animals,

Ví dụ như, nó kích thích sáng tạo

there's benefits for play at work.

For example, it stimulates creativity.

nó tăng khả năng đổi mới

Nó nâng cao khả năng học hỏi

It increases our openness to change.

Nó cho ta thấy có mục đích và tự chủ

It improves our ability to learn.

hai thứ tạo động lực chủ chốt

It provides a sense of purpose and mastery --

để nâng cao năng suất công việc,

two key motivational things

thông qua vui đùa.

that increase productivity,

Vậy trước khi nghĩ vui đùa là không nghiêm túc,

through play.

thì chơi đùa không có nghĩa là phù phiếm.

So before you start thinking of play as just not serious,

động viên chuyên nghiệp thích trượt tuyết

play doesn't mean frivolous.

họ nghiêm túc với nó, nhưng họ yêu nó

You know, the professional athlete that loves skiing,

họ đang vui. họ đang tạo thói quen, họ đang cuốn theo dòng chảy.

he's serious about it, but he loves it.

Bác sĩ có thể nghiêm túc

He's having fun, he's in the groove, he's in the flow.

nhưng một nụ cười hơn mười thang thuốc bổ

A doctor might be serious,

but laughter's still a great medicine.

Suy nghĩ của ta tụt hậu

Ta không nên thấy có lỗi

Our thinking is backwards.

Ta nên vui đùa

We shouldn't be feeling guilty.

Một ví dụ từ các công ty tập đoàn

We should be celebrating play.

FedEx có khẩu hiệu: con người, dịch vụ, lợi nhuận.

Quick example from the corporate world.

nếu bạn đối xử người của bạn như những người khác, đối xử tốt,

FedEx, easy motto: people, service, profit.

Họ sẽ vui, hài lòng hơn, họ có cảm giác làm chủ và có mục đích

If you treat your people like people, if you treat them great,

Điều gì sẽ xảy ra? Họ phục vụ bạn tốt hơn

they're happier, they're fulfilled, they have a sense of mastery and purpose.

không tệ hơn, mà là tốt hơn

What happens? They give better service --

Và khi khách hàng gọi điện yêu cầu dịch vụ

not worse, but better.

và họ đc gặp nhân viên vui vẻ và tự chủ

And when customers call for service

khách hàng thấy thế nào? Họ thấy tuyệt.

and they're dealing with happy people that can make decisions and are fulfilled,

Và nhứng khách hàng tuyệt vời làm gì?

how do the customers feel? They feel great.

Họ mua dịch vụ và quảng cáo cho bạn bè

And what do great customers do, great-feeling customers?

điều này làm tăng lợi nhuận

They buy more of your service and they tell more of their friends,

Con người, dịch vụ, lợi nhuận

which leads to more profit.

Vui chơi làm tăng năng suất, không làm giảm

People, service, profit.

và bạn sẽ nói

Play increases productivity, not decreases.

"Gee, FedEx ở Mỹ đang áp dụng hiệu quả điều này,

And you're going to say,

nhưng nó không hiệu quả cho Bung-ga-ri

"Gee, that can work for FedEx out there in the United States,

Không đời nào. Chúng ta quá khác biệt".

but it can't work in Bulgaria.

Nó không hiệu quả ở Bung-ga-ri vì 2 lý do.

No way. We're different."

Một là, vui chơi là phố biến

It does work in Bulgaria, you guys. Two reasons.

Không có gì lạ khi người Bung-ga-ri nghĩ rằng ta không thể chơi

One, play is universal.

bên cạnh ý nghĩ nghiêmtúc mà ta phải gạt bỏ

There's nothing weird about Bulgarians that we can't play,

Hai là, tôi đã thử điều đó ở Sciant.

besides the serious meme that we have to kick out.

Khi tôi đến,tôikhôngthấy khách hàng vui vẻ.

Two, I've tried it. I've tried at Sciant.

Không khách hàng nào thích chúng ta

When I got there, we had zero happy customers.

Tôi hỏi họ tất cả

Not one customer would refer us.

Ta có lợi nhuận bên lề tôi đã làm điều đó

I asked them all.

Ta có lợi nhuận bên lề

We had marginal profit -- I did.

và ta có những cổ đông khó chịu

We had marginal profits,

Thông qua một số thay đổi cơ bản,

and we had unhappy stakeholders.

thay đổi như nâng cao tính minh bạch,

Through some basic change,

thay đổi như tăng cường sự tự định hướng

change like improving transparency,

và hợp tác, sự hợp tác mang tính thúc đẩy

change like promoting self-direction

không chuyên quyền,

and collaboration, encouraging collaboration,

nhữngđiềugiốngnhư có một kết quảtập trung.

not autocracy,

Tôi không quan tâm lúc nào bạn thức dậy, khi nào bạn đi.

the things like having a results-focus.

Tôi quan tâm khách hàng và nhân viên của bạn vui vẻ

I don't care when you get in in the morning. I don't care when you leave.

và bạn được huấn luyện điều đó.

I care that your customer and your team is happy

Sao tôi phải bận tâm bạn đến lúc 9 giờ?

and you're organized with that.

Về cơ bản thúc đấy niềm vui

Why do I care if you get in at nine o'clock?

Thông qua việc thúc đẩy niềm vui và có một môi trường làm việc vui vẻ

Basically promoting fun.

Ta có thể biến Sciant

Through promoting fun and a great environment,

và, chỉ trong vòng 3 năm ngắn ngủi

we were able to transform Sciant

nghe như rất lâu, nhưng thay đổi rất chậm

and, in just three short years --

mọi khách hàng từ không một ai đến tất cả đều ưa thích

sounds like a long time, but change is slow --

trên lợi nhuận trung bình ngành công nghiệp

every customer, from zero to every customer referring us,

và các bên liên quan vui vẻ

above average profits for the industry

Và bạn có thể nói,"Sao bạn biết họ vui hay không?"

and happy stakeholders.

Ta đã thắng, mỗi năm tham gia

And you can say, "Well how do you know they're happy?"

một trong những bảng xếp hạng về nhân viên giỏi nhất trong kinh doanh nhỏ

Well we did win, every year that we entered,

phân tích độc lập từ những nhân viên được giấu tên

one of the rankings for best employer for small business.

theo khảo sát

Independent analysis from anonymous employees

Nó đang làm, có thể, và hiệu quả ở Bung-ga-ri

on their surveys.

Không có gì kìm hãm chúng ta lại được

It does, and it can, work in Bulgaria.

ngoại trừ tâm lý của ta về sự vui chơi

There's nothing holding us back,

Vài bước ta có thể thực hiện để hoàn thành

except our own mentality about play.

cách để tạo ra cuộc cách mạng này thông qua việc chơi đùa

So some steps that we can take -- to finish up --

Đầu tiên, bạn phải tin tôi

how to make this revolution through play.

Nếu bạn không tin tôi

First of all, you have to believe me.

Thì cứ việc về nhà và nghĩ về nó

If you don't believe me,

Thứ hai, nếu bạn không thích vui đùa

well just go home and think about it some more or something.

bạn phải xem xét lại việc đó

Second of all, if you don't have the feeling of play in you,

Bất kể cái gì khi nhỏ bạn thích thú

you need to rediscover play.

hay cái bạn thích vào 6 tháng trước

Whatever it was that as a kid you used to enjoy,

giờ bạn được thăng chức nhưng lại ko thoải mái

that you enjoyed only six months ago,

vì bạn cảm thấy như mình phải "nghiêm túc"

but now that you've got that promotion you can't enjoy,

khám phá lại nó đi.

because you feel like you have to be serious,

Dù là leo núi, đọc sách hay chơi game

rediscover it.

Hãy khám phá lại nó

I don't care if it's mountain biking or reading a book or playing a game.

vì bạn là chủ

Rediscover that

làm chủ tiến bộ, làm chủ suy nghĩ của mình

because you're the leaders,

Bạn là người quay về văn phòng làm việc

the innovation leaders, the thought leaders.

hoặc trò chuyện với bạn bè

You're the ones that have to go back to the office

và truyền ngọn lửa của cuộc cách mạng vui chơi

or talk to your friends

Bạn làm điều đó,nếu bạn không cảm nhận được

and ignite the fire of change in the play revolution.

thì đồng nghiệp, bạn bè bạn cũng không.

You guys have to, and if you're not feeling it,

.Bạn phải quay về và nói " Tôi sẽ tin anh".

your colleagues, your employees, aren't going to feel it.

Khái niệm kỳ lạ: Tôi thuê anh, Tôi nên tin anh

You've got to go back and say, "Hey, I'm going to trust you."

Tôi sẽ để anh quyết định. Tôi trao quyền cho anh

Weird concept: I hired you; I should trust you.

và tôi sẽ thay mặt đứng cuối hơn là đứng đầu

I'm going to let you make decisions. I'm going to empower you,

Tôi sẽ khuyến khích lời phê bình mang tính xây dựng

and I'm going to delegate to the lowest level, rather than the top.

Tôi sẽ để bạn thách thức chính quyền

I'm going to encourage constructive criticism.

Vì bằng cách thách thức thì công việc luôn được hoàn thành

I'm going to let you challenge authority.

rằng chúng ta có thể thoát khỏi lối mòn

Because it's by challenging the way things are always done

và tạo ra giải pháp tiến bộ

is that we are able to break out of the rut that we're in

cho những đề hôm nay.

and create innovative solutions

Ta không phải luôn là một thủ lĩnh

to problems of today.

Ta sẽ xoá bỏ nỗi sợ hải

We're not always right as leaders.

Sợ hãi là kẻ thù của sự vui chơi

We're going to eradicate fear.

.Và ta sẽ làm mọi thứ

Fear is the enemy of play.

như xoá bỏ giới hạn

And we're going to do things

Bạn biến đấy, để họ sử dụng điện thoại

like eliminate restrictions.

cho cuộc gọi cá nhân--lạy trời

You know what, let them use their mobile phone

Để họ lên mạng

for personal calls -- heaven forbid.

Để họ nhắn tin

Let them be on the Internet.

Để họ có thời gian ăn trưa

Let them be on instant messengers.

Let them take long lunches.

Ăn trưa giống như nghỉ ngơi cho công việc

Là khi bạn bước ra ngoài thế giới

Lunch is like the recess for work.

tái tạo năng lượng cho não, gặp gỡ bạn bè

It's when you go out in the world

uống bia, ăn uống, nói chuyện

and you recharge your brain, you meet your friends,

bạn sẽ có được những ý tưởng tuyệt vời

you have a beer, you have some food, you talk,

có lẽ bạn đã không có điều đó trước đây

you get some synergy of ideas

Để họ làm vậy đi. Hãy cho họ sự tự do

that maybe you wouldn't have had before.

và nhìn chung, hãy để họ vui chơi. Để họ vui vẻ ở nơi làm việc.

Let them do it. Give them some freedom,

Ta dành hầu hết thời gian cuộc đời ở nơi làm việc

and in general, let them play. Let them have fun at the workplace.

và nó phải như vậy, thật là một công việc cực nhọc

We spend so much of our lives at the workplace,

để mà sau 20 năm nữa, ta thức dậy và nói " Vậy thôi sao?

and it's supposed to be, what, a miserable grind,

"đó là tất cả sao?"

so that 20 years from now, we wake up and say, "Is this it?

Không thế chấp nhận được. Nepriemliv

Is that all there was?"

( Cười)

Unacceptable. Nepriemliv.

Nói tóm lại

(Laughter)

ta cần một sự thay đổi quyết liệt

So in summary,

trong cách ta suy nghĩ và ứng xử,

we need a drastic change

nhưng ta không cần

in the way we think and behave,

một cuộc cách mạng công nhân

but we don't need

ta không cần cuộc cách mạng của công nhân

a workers' revolution.

Cái ta cần là

We don't need a workers' revolution.

là cuộc nổi dậy của những tay chơi

What we need

cái chúng ta cần là sự bùng lên

is a players' uprising.

cái ta cần là sự bùng lên

What we need is a players' uprising.

Nghiêm túc thì, ta cần liên kết với nhau.

What we need is a players' uprising.

Hôm này là sự bắt đầu của cuộc nổi dậy.

Seriously, we need to band together.

nhưng cái bạn cần làm

Today is the start of the uprising.

là dập tắt ngọn lửa của cuộc cách mạng.

But what you need to do

Bạn cần đi và chia sẻ ý tưởng và câu chuyện thành công của bạn

is fan the flames of the revolution.

những điều bạn đã làm

You need to go and share your ideas and your success stories

về chuyện khởi động lại cuộc sống, học hành

of what worked

công việc với sự vui chơi.

about reinvigorating our lives, our schools,

về cách mà sự vui chơi phát triển

and our work with play;

ý thức về lời hứa và việc tự thực hiện

about how play promotes

về cách chơi phát triển sự cải tiến, hiệu suất công việc

a sense of promise and self-fulfillment;

of how play promotes innovation and productivity,

và hơn thế nữa, cách nó tạo ra ý nghĩa.

and, ultimately, how play creates meaning.

Vì bạn không thể tự mình thực hiện. Chúng ta phải làm cùng nhau,

nếu ta làm điều này cùng nhau, và chia sẻ ý tưởng về vui chơi,

Because we can't do it alone. We have to do it together,

ta có thể biến Bung-ga-ri tốt đẹp hơn.

and together, if we do this and share these ideas on play,

we can transform Bulgaria for the better.

Cám ơn

(Vỗ tay)

Thank you.

(Applause)