Sean Gourley on the mathematics of war

Sean Gourley về toán học của chiến tranh

Translator: Nhung Cao Reviewer: Tuan Pham

We look around the media, as we see on the news from Iraq,

Chúng ta nhìn xung quanh các phương tiện thông tin, các tin tức từ Irắc,

Afghanistan, Sierra Leone,

Afghanistan, Sierra Leone,

and the conflict seems incomprehensible to us.

và các xung đột này có vẻ không thể hiểu nổi đối với chúng ta.

And that's certainly how it seemed to me when I started this project.

Và đó chính là cảm giác của tôi khi mới bắt đầu dự án này.

But as a physicist,

Nhưng là một nhà vật lý,

I thought, well if you give me some data,

tôi nghĩ rằng, nếu bạn đưa cho tôi một số dữ liệu,

I could maybe understand this. You know, give us a go.

thì có lẽ tôi có thể hiểu được vấn đề này. Bạn biết đấy, chúng tôi thử làm một việc như thế.

So as a naive New Zealander

Vì vậy là một người New Zealand ngây thơ,

I thought, well I'll go to the Pentagon.

tôi nghĩ, chúng tôi sẽ đến Lầu Năm Góc.

Can you get me some information?

Bạn có thể cho tôi biết một chút thông tin được không?

(Laughter)

(Tiếng cười)

No. So I had to think a little harder.

Không. Vì vậy tôi đã phải nghĩ phức tạp hơn một chút.

And I was watching the news one night in Oxford.

Và một tối khi tôi đang xem tin tức ở Oxford.

And I looked down at the chattering heads on my channel of choice.

Và tôi đang xem kênh ưa thích của mình.

And I saw that there was information there.

Tôi nhìn thấy có vài thông tin ở đó.

There was data within the streams of news that we consume.

Có dữ liệu trong mạch tin tức mà chúng ta nghe.

All this noise around us actually has information.

Trong tất cả các tiếng ồn xung quanh chúng ta thật ra có chứa thông tin.

So what I started thinking was,

Vì vậy điều mà tôi bắt đầu suy nghĩ là,

perhaps there is something like open source intelligence here.

có lẽ có cái gì tương tự như tình báo nguồn mở ở đây.

If we can get enough of these streams of information together,

Nếu chúng ta có thể tập hợp đủ các luồng tin tức này lại với nhau

we can perhaps start to understand the war.

có lẽ chúng ta có thể bắt đầu hiểu về chiến tranh.

So this is exactly what I did. We started bringing a team together,

Đó chính là điều mà tôi đã làm. Chúng tôi bắt đầu lập ra một nhóm,

an interdisciplinary team of scientists,

một các nhà khoa học từ nhiều lĩnh vực,

of economists, mathematicians.

một nhóm các nhà kinh tế, các nhà toán học.

We brought these guys together and we started to try and solve this.

Chúng tôi đã tập hợp những người này lại và bắt đầu cố giải quyết vấn đề này.

We did it in three steps.

Chúng tôi đã thực hiện trong ba bước.

The first step we did was to collect. We did 130 different sources of information --

Bước đầu tiên chúng tôi làm là thu thập thông tin. Chúng tôi đã thu thập ở 130 nguồn tin khác nhau --

from NGO reports to newspapers and cable news.

từ các bản báo cáo của NGO cho đến các tờ báo và tin tức truyền hình cáp.

We brought this raw data in and we filtered it.

Chúng tôi thu được dữ liệu thô này và sàng lọc nó ra.

We extracted the key bits on information to build the database.

Chúng tôi rút tỉa ra những mẫu tin quan trọng để xây dựng một cơ sở dữ liệu.

That database contained

Cơ sở dữ liệu đó có chứa

the timing of attacks,

thời gian của các cuộc tấn công

the location, the size and the weapons used.

địa điểm, qui mô và những vũ khí được sử dụng.

It's all in the streams of information we consume daily,

Tất cả đều nằm trong các luồng tin tức mà chúng ta tiếp thu hàng ngày,

we just have to know how to pull it out.

chúng ta đơn giản là phải biết cách để bắt lấy nó ra.

And once we had this we could start doing some cool stuff.

Và khi chúng tôi có được điều này thì chúng tôi đã có thể bắt đầu làm được một vài thứ rất tuyệt.

What if we were to look at the distribution of the sizes of attacks?

Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta xem xét sự phân bố của qui mô của các cuộc tấn công?

What would that tell us?

Điều đó sẽ nói với chúng ta cái gì?

So we started doing this. And you can see here

Vì vậy chúng tôi bắt như sau. Và bạn có thể nhìn thấy ở đây

on the horizontal axis

trên trục nằm ngang

you've got the number of people killed in an attack

bạn có số người bị giết trong một cuộc tấn công

or the size of the attack.

hay qui mô của cuộc tấn công đó.

And on the vertical axis you've got the number of attacks.

Và trên trục đứng, bạn có được số lượng các cuộc tấn công.

So we plot data for sample on this.

Vì vậy, chúng tôi đã vẽ đồ thị mẫu cho điều này.

You see some sort of random distribution --

Bạn nhìn thấy một loại phân bố ngẫu nhiên --

perhaps 67 attacks, one person was killed,

có lẽ là 67 cuộc tấn công, 1 người bị giết,

or 47 attacks where seven people were killed.

hay 47 cuộc tấn công là nơi có 7 người bị giết.

We did this exact same thing for Iraq.

Chúng tôi đã làm điều y hệt này cho I-rắc.

And we didn't know, for Iraq what we were going to find.

Và chúng tôi không biết là sẽ tìm thấy ở I-rắc là gì.

It turns out what we found was pretty surprising.

Hóa ra, điều mà chúng tôi đã tìm thấy rất đáng ngạc nhiên.

You take all of the conflict,

Bạn lấy tất cả các cuộc xung đột,

all of the chaos, all of the noise,

tất cả sự lộn xộn, tất cả các tiếng ồn,

and out of that

và từ trong đó

comes this precise mathematical distribution

là một sự phân bố toán học chính xác

of the way attacks are ordered in this conflict.

về cách tấn công được sắp đặt trong cuộc xung đột này.

This blew our mind.

Điều này đã làm chúng tôi kinh ngạc.

Why should a conflict like Iraq have this

Tại sao một cuộc xung đột như I-rắc lại có điều này

as its fundamental signature?

là dấu hiệu cơ bản của nó?

Why should there be order in war?

Tại sao lại có trật tự trong chiến tranh?

We didn't really understand that.

Chúng tôi thật sự không hiểu được điều đó.

We thought maybe there is something special about Iraq.

Chúng tôi đã nghĩ có lẽ I-rắc có gì đó đặc biệt.

So we looked at a few more conflicts.

Vì vậy chúng tôi đã xem xét thêm vài cuộc xung đột nữa.

We looked at Colombia, we looked at Afghanistan,

Chúng tôi xem xét Colombia, Afghanistan,

and we looked at Senegal.

và chúng tôi xem xét cả Senegal.

And the same pattern emerged in each conflict.

Và một mô hình tương tự xuất hiện trong mỗi xung đột.

This wasn't supposed to happen.

Điều này tưởng như không xảy ra.

These are different wars, with different religious factions,

Đây là những cuộc chiến tranh khác nhau, với những mâu thuẫn tôn giáo khác nhau,

different political factions, and different socioeconomic problems.

những mâu thuẫn chính trị khác nhau, và những vấn đề kinh tế xã hội khác nhau.

And yet the fundamental patterns underlying them

Vậy mà những mô hình cơ bản ẩn dưới những vấn đề này

are the same.

lại giống nhau.

So we went a little wider.

Vì vậy chúng tôi đã đi rộng hơn một chút

We looked around the world at all the data we could get our hands on.

Chúng tôi xem xét tất cả các thông tin trên toàn thế giới mà chúng tôi có thể tìm được.

From Peru to Indonesia,

Từ Peru cho đến Indonesia,

we studied this same pattern again.

chúng tôi lại nghiên cứu cái mô hình tương tự này một lần nữa.

And we found that not only

Và chúng tôi nhận thấy rằng không chỉ

were the distributions these straight lines,

các sự phân bố đó là những đường thẳng này,

but the slope of these lines, they clustered around

mà độ dốc của những đường này, chúng dồn lại quanh

this value of alpha equals 2.5.

giá trị của Alpha bằng 2.5

And we could generate an equation

Và chúng tôi có thể đưa ra một phương trình

that could predict the likelihood of an attack.

để dự đoán xác xuất của một cuộc tấn công.

What we're saying here

Điều mà chúng tôi đang nói đến ở đây là

is the probability of an attack killing X number of people

xác xuất của một cuộc tấn công giết chết một số X người nào đó

in a country like Iraq

ở một đất nước như I-rắc,

is equal to a constant, times the size of that attack,

bằng một hằng số nhân với kích thước của cuộc tấn công đó

raised to the power of negative alpha.

lũy thừa âm Alpha.

And negative alpha is the slope of that line I showed you before.

Và Alpha âm chính là độ dốc của cái đường mà tôi đã cho bạn thấy trước đó.

So what?

Vậy thì sao?

This is data, statistics. What does it tell us about these conflicts?

Đây là dữ liệu, số liệu thống kê. Nó nói với chúng ta cái gì về các cuộc xung đột này?

That was a challenge we had to face as physicists.

Đó là một thách thức mà chúng tôi những nhà vật lý phải đối mặt

How do we explain this?

Chúng tôi giải thích điều này như thế nào?

And what we really found was that alpha,

Và điều mà chúng tôi thực sự tìm thấy là con số Alpha đó

if we think about it, is the organizational

nếu chúng tôi thực sự nghĩ về nó, chính là cấu trúc tổ chức

structure of the insurgency.

của cuộc nổi loạn.

Alpha is the distribution of the sizes of attacks,

Alpha là sự phân bố của kích thước của các cuộc tấn công,

which is really the distribution

cũng chính là sự phân bố

of the group strength carrying out the attacks.

sức mạnh của nhóm đang thực hiện các cuộc tấn công đó.

So we look at a process of group dynamics:

Vì vậy chúng tôi xem xét đến quy trình của động lực nhóm --

coalescence and fragmentation,

sự hòa hợp và chia rẻ.

groups coming together, groups breaking apart.

Các nhóm tập hợp. Rồi các nhóm tan rã.

And we start running the numbers on this. Can we simulate it?

Và chúng tôi bắt đầu nghiên cứu các số liệu liên quan đến điều này. Liệu chúng ta có thể mô phỏng nó không?

Can we create the kind of patterns that we're seeing

Liệu chúng ta có thể tạo ra kiểu các mô hình giống như chúng ta đang thấy

in places like Iraq?

ở những nơi như ở I-rắc hay không?

Turns out we kind of do a reasonable job.

Hóa ra chúng tôi phần nào đã làm được như vậy.

We can run these simulations.

Chúng tôi chạy những mô phỏng này.

We can recreate this using a process of group dynamics

Chúng tôi có thể tái tạo việc sử dụng phương pháp động lực nhóm

to explain the patterns that we see

để giải thích các mô hình mà chúng ta thấy

all around the conflicts around the world.

xung quanh các cuộc xung đột trên toàn thế giới.

So what's going on?

Vậy điều gì đang diễn ra?

Why should these different -- seemingly different conflicts

Tại sao những cuộc xung đột có vẻ bề ngoài khác nhau này

have the same patterns?

lại có những mẫu hình giống nhau?

Now what I believe is going on is that

Bây giờ tôi nghĩ điều đang diễn ra chính là

the insurgent forces, they evolve over time. They adapt.

các lực lượng nổi dậy, họ phát triển theo thời gian. Họ thích nghi.

And it turns out there is only one solution

Và hóa ra chỉ có một cách duy nhất

to fight a much stronger enemy.

để chiến đấu với một kẻ thù mạnh hơn nhiều.

And if you don't find that solution as an insurgent force,

Và là một lực lượng nổi dậy, nếu bạn không tìm thấy phương pháp đó

you don't exist.

thì bạn không tồn tại được.

So every insurgent force that is ongoing,

Vì vậy các lực lượng nổi dậy đang hoạt động,

every conflict that is ongoing,

các cuộc xung đột đang diễn ra,

it's going to look something like this.

nó sẽ trông giống thế này.

And that is what we think is happening.

Đây chính là điều mà chúng tôi nghĩ là đang diễn ra.

Taking it forward, how do we change it?

Nhìn về phía trước, chúng ta sẽ thay đổi nó như thế nào?

How do we end a war like Iraq?

Chúng ta sẽ kết thúc một cuộc chiến như ở I-rắc như thế nào?

What does it look like?

Nó trông giống cái gì?

Alpha is the structure. It's got a stable state at 2.5.

Alpha là cấu trúc. Nó đạt được trạng thái ổn định ở 2.5.

This is what wars look like when they continue.

Khi các cuộc chiến tiếp tục thì chúng trông giống như thế này.

We've got to change that.

Chúng ta phải thay đổi điều đó.

We can push it up:

Chúng ta có thể đẩy nó lên.

the forces become more fragmented;

Các lực lưỡng trở nên rời rạc hơn.

there is more of them, but they are weaker.

Có nhiều nhóm hơn, nhưng chúng cũng yếu hơn.

Or we push it down:

Hay chúng ta có thể đẩy nó xuống.

they're more robust; there is less groups;

Các lực lượng đó mạnh mẽ hơn. Có ít nhóm hơn.

but perhaps you can sit and talk to them.

Nhưng có lẽ bạn có thể ngồi xuống và nói chuyện với họ.

So this graph here, I'm going to show you now.

Vì vậy đồ thị ở đây, tôi sẽ cho các bạn thấy bây giờ.

No one has seen this before. This is literally

Chưa một ai nhìn thấy điều này bao giờ.

stuff that we've come through last week.

Đây là thứ gì đó mà chúng tôi đã tiếp nhận được vào tuần trước.

And we see the evolution of Alpha through time.

Và chúng tôi nhìn thấy quá trình tiến hóa của Alpha qua thời gian.

We see it start. And we see it grow up to the stable state

Chúng tôi nhìn thấy nó bắt đầu. Và chúng tôi nhìn nó lớn lên đến trạng thái ổn định

the wars around the world look like.

của các cuộc chiến trên thế giới.

And it stays there through the invasion of Fallujah

Và nó giữ tại mức đó qua sự xâm lược của Falusia

until the Samarra bombings in the

cho đến những vụ ném bom Samarra trong

Iraqi elections of '06.

các cuộc bầu cử ở I-rắc năm 2006.

And the system gets perturbed. It moves upwards

Và hệ thống này trở nên rối tung. Nó di chuyển lên trên

to a fragmented state.

đến trạng thái rời rạc.

This is when the surge happens.

Đây chính là lúc sự gia tăng quân số xảy ra.

And depending on who you ask,

Và tùy theo người mà bạn hỏi,

the surge was supposed to push it up even further.

sự gia tăng quân số đúng ra phải đẩy nó lên cao hơn.

The opposite happened.

Nó xảy ra hoàn toàn ngược lại.

The groups became stronger.

Các nhóm trở nên mạnh hơn.

They became more robust.

Họ trở nên cường tráng hơn.

And so I'm thinking, right, great, it's going to keep going down.

Và vì vậy tôi nghĩ, đúng rồi, tuyệt vời, nó sẽ tiếp tục đi xuống.

We can talk to them. We can get a solution. The opposite happened.

Chúng ta có thể nói chuyện với họ. Chúng ta có thể có cách giải quyết. Nó lại xảy ra ngược lại.

It's moved up again. The groups are more fragmented.

Nó lại tiến lên. Các nhóm trở nên rời rạc hơn.

And this tells me one of two things.

Và điều này nói với tôi một trong 2 điều.

Either we're back where we started

Hoặc chúng tôi quay lại nơi chúng tôi xuất phát,

and the surge has had no effect;

và gia tăng quân số không có tác dụng gì.

or finally the groups have been fragmented to the extent

Hoặc cuối cùng các nhóm này bị tan rã đến mức độ

that we can start to think about maybe moving out.

má chúng ta có thể lui quân ra.

I don't know what the answer is to that.

Tôi không biết câu trả lời đối với việc này là gì.

But I know that we should be looking at the structure of the insurgency

Nhưng tôi biết rằng chúng ta bây giờ nên nghiên cứu cấu trúc của sự nổi loạn này

to answer that question.

để trả lời cho câu hỏi đó.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)