Chimps have feelings and thoughts. They should also have rights

Translator: Chi Đậu Reviewer: Phuong Nguyen

I'd like to have you look at this pencil.

Tôi muốn bạn nhìn vào chiếc bút chì này

It's a thing. It's a legal thing.

Nó là một vật. Một vật hợp pháp.

And so are books you might have or the cars you own.

Những quyển sách bạn có, hay chiếc xe hơi bạn sở hữu cũng vậy

They're all legal things.

Chúng đều là vật hợp pháp.

The great apes that you'll see behind me,

Những chú khỉ bạn sẽ thấy ngay sau tôi,

they too are legal things.

cũng là một vật hợp pháp.

Now, I can do that to a legal thing.

Bây giờ, tôi có thể làm thế này đối với một vật hợp pháp.

I can do whatever I want to my book or my car.

Tôi có thể làm điều tôi muốn với quyển sách hay chiếc xe.

These great apes, you'll see.

Những chú khỉ này, bạn sẽ thấy.

The photographs are taken by a man named James Mollison

Bức ảnh này được một người đàn ông tên James Mollison chụp lại

who wrote a book called "James & Other Apes."

cũng chính ông đã viết cuốn sách "James và Others Apes".

And he tells in his book how every single one them,

Và ông đã kể trong cuốn sách ấy, rằng mọi chú khỉ trong đó,

almost every one of them, is an orphan

đều mồ côi

who saw his mother and father die before his eyes.

chúng nhìn bố mẹ chúng chết ngay trước mắt.

They're legal things.

Chúng chỉ là vật hợp pháp.

So for centuries, there's been a great legal wall

Vì vậy qua nhiều thế kỉ, vẫn tồn tại 1 bức tường pháp lý

that separates legal things from legal persons.

chia tách vật thể hợp pháp với pháp nhân.

On one hand, legal things are invisible to judges.

Một mặt, những vật hợp pháp là vô hình trước các thẩm phán.

They don't count in law.

Chúng không được tính đến trong pháp luật.

They don't have any legal rights.

Chúng không có bất cứ quyền hợp pháp nào.

They don't have the capacity for legal rights.

Chúng không có tư cách để nhận được quyền hạn hợp pháp

They are the slaves.

Chúng là những kẻ nô lệ.

On the other side of that legal wall are the legal persons.

Phía bên kia bức tường pháp lý là những con người hợp pháp.

Legal persons are very visible to judges.

Pháp nhân thì lại hữu hình trước luật pháp.

They count in law.

Luật pháp tính đến họ.

They may have many rights.

Họ có nhiều quyền lợi.

They have the capacity for an infinite number of rights.

Có tư cách để nhận được vô số quyền hạn.

And they're the masters.

Và họ là những ông chủ.

Right now, all nonhuman animals are legal things.

Bây giờ, tất cả động vật đều là vật hợp pháp.

All human beings are legal persons.

Tất cả con người đều là những pháp nhân.

But being human and being a legal person

Nhưng là một con người và một pháp nhân

has never been, and is not today, synonymous with a legal person.

ngày nay, lại chưa bao giờ đồng nghĩa với pháp nhân

Humans and legal persons are not synonymous.

Con người và cá thể tự nhiên không hề đồng nghĩa với nhau.

On the one side,

Mặt khác,

there have been many human beings over the centuries

Có rất nhiều người qua hàng thế kỉ

who have been legal things.

chỉ là những vật tồn tại hợp pháp.

Slaves were legal things.

Nô lệ là vật hợp pháp.

Women, children, were sometimes legal things.

Phụ nữ, trẻ em đã từng là những vật thể hợp pháp.

Indeed, a great deal of civil rights struggle over the last centuries

Quả thực, qua nhiều thế kỉ qua, việc đấu tranh vì quyền con người

has been to punch a hole through that wall and begin to feed

đã tạo lỗ hổng trên bức tường pháp lý và bắt đầu tiếp thêm hi vọng

these human things through the wall and have them become legal persons.

cho những thứ người ấy và biến họ thành những cá thể hợp pháp.

But alas, that hole has closed up.

Nhưng chao ôi, lỗ hổng đó đã đóng lại.

Now, on the other side are legal persons,

Bây giờ, bên kia là các pháp nhân,

but they've never only been limited to human beings.

nhưng sẽ không chỉ giới hạn ở con người.

There are, for example, there are many legal persons who are not even alive.

Ví dụ như có nhiều pháp nhân thậm chí không phải là loài vật sống.

In the United States,

Ở Mỹ,

we're aware of the fact that corporations are legal persons.

chúng tôi nhận thấy thực tế rằng các tập đoàn cũng là pháp nhân.

In pre-independence India,

Ở Ấn Độ tiền độc lập,

a court held that a Hindu idol was a legal person,

một tòa án nêu rằng người theo đạo Hindu là pháp nhân,

that a mosque was a legal person.

và nhà thờ hồi giáo là một pháp nhân.

In 2000, the Indian Supreme Court

Năm 2000, tòa án tối cao Ấn Độ

held that the holy books of the Sikh religion was a legal person,

nêu rằng những cuốn sách kinh thánh của người Sikh là pháp nhân,

and in 2012, just recently,

và năm 2012, chỉ mới vừa đây thôi,

there was a treaty between the indigenous peoples of New Zealand

có một hiệp ước giữa người dân bản địa New Zealand

and the crown, in which it was agreed that a river was a legal person

và nhà vua, đồng ý rằng một con sông là một pháp nhân

who owned its own riverbed.

sở hữu chính lòng sông của nó.

Now, I read Peter Singer's book in 1980,

Vào năm 1980, tôi đọc cuốn sách của Peter Singer,

when I had a full head of lush, brown hair,

khi đó tôi còn tóc nâu bờm xờm

and indeed I was moved by it,

và tôi đã bị lay động bởi nó,

because I had become a lawyer because I wanted to speak for the voiceless,

bởi vì tôi là luật sư và tôi muốn lên tiếng cho sinh mạng thấp cổ bé họng,

defend the defenseless,

bảo vệ cho những gì không thể tự bảo vệ mình

and I'd never realized how voiceless and defenseless the trillions,

và tôi đã không nhận ra hàng tỷ tỷ sinh mạng không được bảo vệ như thế nào

billions of nonhuman animals are.

thì hàng triệu động vật như thế ấy.

And I began to work as an animal protection lawyer.

Và tôi trở thành một luật sư đấu tranh cho động vật.

And by 1985, I realized that I was trying to accomplish something

Và vào năm 1985, tôi nhận ra tôi đang cố gắng đạt được thứ

that was literally impossible,

rõ ràng là bất khả,

the reason being that all of my clients,

và lý do là những khách hàng của tôi,

all the animals whose interests I was trying to defend,

tất cả động vật tôi đang cố gắng bảo vệ,

were legal things; they were invisible.

chỉ là những vật hợp pháp vô hình.

It was not going to work, so I decided

Vì vậy tôi quyết định rằng

that the only thing that was going to work was they had, at least some of them,

chỉ có một cách là ít nhất một số chúng,

had to also be moved through a hole that we could open up again in that wall

phải bước qua lỗ hổng mà chúng tôi cố gắng mở ra lại

and begin feeding the appropriate nonhuman animals through that hole

và bắt đầu đem hi vọng cho loài vật thích đáng bước qua lỗ hổng

onto the other side of being legal persons.

sang bên kia ranh giới của để trở thành pháp nhân.

Now, at that time, there was very little known about or spoken about

Ngay thời điểm ấy, có rất ít người biết hay nói về

truly animal rights,

quyền chính đáng của động vật,

about the idea of having legal personhood or legal rights for a nonhuman animal,

về ý tưởng cấp quyền pháp lý hoặc tính người pháp lý cho động vật.

and I knew it was going to take a long time.

Và tôi biết rằng phải mất thời gian dài để hoàn thành nó.

And so, in 1985, I figured that it would take about 30 years

Và vì vậy năm 1985, tôi cho rằng tôi có thể mất là 30 năm

before we'd be able to even begin a strategic litigation,

trước khi có khả năng bắt đầu cuộc đấu tranh này.

long-term campaign, in order to be able to punch another hole through that wall.

một chiến dịch dài hơi, để có thể mở ra một lổ hỗng khác trên bức tường đó.

It turned out that I was pessimistic, that it only took 28.

Nhưng hóa ra tôi đã bi quan, tôi chỉ mất 28 năm thôi.

So what we had to do in order to begin was not only

Vì vậy điều mà tôi phải làm để bắt đầu kế hoạch không chỉ là

to write law review articles and teach classes, write books,

viết những bài phê bình luật lệ và dạy học, viết sách,

but we had to then begin to get down to the nuts and bolts

mà tôi phải bắt đầu đi sâu vào chi tiết

of how you litigate that kind of case.

về cách để khởi tụng cho vụ kiện này nữa.

So one of the first things we needed to do was figure out what a cause of action was,

Vì vậy việc tôi cần làm đầu tiên là xác định nguyên nhân khởi kiện là gì

a legal cause of action.

một nguyên nhân khởi kiện hợp pháp

And a legal cause of action is a vehicle that lawyers use

Và nguyên nhân khởi kiện chính là phương tiện để luật sư

to put their arguments in front of courts.

đưa ra lý luận của mình trước tòa.

It turns out there's a very interesting case

Hóa ra là đã có một vụ thú vị

that had occurred almost 250 years ago in London called Somerset vs. Stewart,

xảy ra gần 250 năm trước ở Anh là vụ Somerset và Stewart,

whereby a black slave had used the legal system

khi ấy một nô lệ da đen đã sử dụng hệ thống pháp luật

and had moved from a legal thing to a legal person.

và từ một thứ tồn tại hợp pháp trở thành pháp nhân.

I was so interested in it that I eventually wrote an entire book about it.

Tôi đã hứng thú đến mức viết luôn một cuốn sách về điều đó.

James Somerset was an eight-year-old boy when he was kidnapped from West Africa.

James Somerset bị bắt cóc từ Tây Phi năm cậu lên 8 tuổi.

He survived the Middle Passage,

Cậu đã sống sót ở Middle Passage,

and he was sold to a Scottish businessman named Charles Stewart in Virginia.

và được bán cho một thương nhân Xcốt-len tên là Charles Stewart ở Virginia.

Now, 20 years later, Stewart brought James Somerset to London,

20 năm sau đó, Stewart mang James Somerset đến Luân Đôn,

and after he got there, James decided he was going to escape.

và sau khi đến đây, James quyết định anh sẽ bỏ trốn

And so one of the first things he did was to get himself baptized,

Việc đầu tiên là làm lễ rửa tội,

because he wanted to get a set of godparents,

vì anh muốn nhận bố mẹ đỡ đầu,

because to an 18th-century slave,

bởi vì đối với nô lệ ở thế kỉ 18,

they knew that one of the major responsibilities of godfathers

họ biết rằng trách nhiệm lớn lao của cha mẹ đỡ đầu

was to help you escape.

là có thể giúp họ trốn thoát.

And so in the fall of 1771,

Vào mùa thu năm 1771,

James Somerset had a confrontation with Charles Stewart.

James Somerset chạm trán với Charles Sterwart.

We don't know exactly what happened, but then James dropped out of sight.

Chúng tôi không hề biết những gì diễn ra, nhưng sau đó James đã biến mất.

An enraged Charles Stewart then hired slave catchers

Charles Stewart giận dữ thuê những người bắt nô lệ

to canvass the city of London,

lùng sục khắp Luân Đôn,

find him, bring him not back to Charles Stewart,

tìm và mang anh ta

but to a ship, the Ann and Mary, that was floating in London Harbour,

quay lại tàu "Ann và Mary" đang neo đậu tại cảng Luân Đôn.

and he was chained to the deck,

anh ta bị xích lại tại bong tàu,

and the ship was to set sail for Jamaica

con tàu nhổ neo đến Jamaica

where James was to be sold in the slave markets

ở đây James bị rao bán trong chợ nô lệ

and be doomed to the three to five years of life that a slave had

và bị xử 3 đến 5 năm

harvesting sugar cane in Jamaica.

thu hoạch mía ở Jamaica.

Well now James' godparents swung into action.

Bấy giờ, bố mẹ đỡ đầu của James bắt đầu hành động.

They approached the most powerful judge,

Họ gặp gỡ một thẩm phán quyền lực nhất,

Lord Mansfield, who was chief judge of the court of King's Bench,

Lord Mansfield, thẩm phán tối cao tòa án King's Bench,

and they demanded that he issue a common law writ of habeus corpus

và họ yêu cầu ông phát hành một trát đình quyền giam giữ theo thông luật

on behalf of James Somerset.

thay mặt cho James Somerset.

Now, the common law is the kind of law that English-speaking judges can make

Lúc bấy giờ, các thẩm phán nói tiếng Anh có ban hành thông luật

when they're not cabined in by statutes or constitutions,

khi họ không ở trong nội các bằng quy chế hoặc hiến pháp,

and a writ of habeus corpus is called the Great Writ,

và trát đình quyền giam giữ gọi là Trát Tối cao

capital G, capital W,

Chữ T in hoa, T in hoa,

and it's meant to protect any of us who are detained against our will.

và nó có nghĩa là bảo vệ bất cứ ai khỏi bị tước đoạt đi nguyện vọng.

A writ of habeus corpus is issued.

Khi trát được ban hành.

The detainer is required to bring the detainee in

Người tống giam phải đưa người bị tống giam ra tòa

and give a legally sufficient reason for depriving him of his bodily liberty.

và cung cấp lý do pháp lý để có thể tước đoạt tự do thân thể của người khác.

Well, Lord Mansfield had to make a decision right off the bat,

Lord Mansfield phải quyết định ngay lập tức,

because if James Somerset was a legal thing,

bởi vì nếu James Somerset chỉ là một vật hợp pháp,

he was not eligible for a writ of habeus corpus,

anh ta sẽ không đủ tư cách để có trát đình quyền giam giữ,

only if he could be a legal person.

muốn đủ tư cách anh phải là pháp nhân.

So Lord Mansfield decided that he would assume,

Vì vậy Lord Mansfield quyết định ông sẽ giả định,

without deciding, that James Somerset was indeed a legal person,

rằng James Somerset quả thực là một pháp nhân,

and he issued the writ of habeus corpus, and James's body was brought in

và ông ban hành trát và James được mang đến

by the captain of the ship.

bởi thuyền trưởng của con tàu.

There were a series of hearings over the next six months.

Đã có hàng loạt những tin đồn trong 6 tháng sau đó.

On June 22, 1772, Lord Mansfield said that slavery was so odious,

Vào ngày 22 tháng 6, 1772, Lord mansfield nói rằng chế độ nô lệ đáng ghê tởm.

and he used the word "odious,"

và ông đã dùng từ "đáng ghê tởm",

that the common law would not support it, and he ordered James free.

rằng thông luật không ủng hộ điều này, và ông yêu cầu trả tự do cho James.

At that moment, James Somerset underwent a legal transubstantiation.

Tại thời điểm ấy, James Somerset trải qua một sự chuyển biến về pháp lý.

The free man who walked out of the courtroom

Con người tự do bước ra khỏi tòa án

looked exactly like the slave who had walked in,

hoàn toàn giống hệt người nô lệ đã bước vào.

but as far as the law was concerned, they had nothing whatsoever in common.

nhưng dưới đôi mắt luật pháp, họ chẳng hề có điểm chung.

The next thing we did is that the Nonhuman Rights Project,

Việc tiếp theo chúng tôi làm là Dự án Nonhuman Rights,

which I founded, then began to look at what kind of values and principles

do tôi sáng lập, sau đó xem xét những giá trị và nguyên lý

do we want to put before the judges?

mà chúng tôi muốn trình cho thẩm phán?

What values and principles did they imbibe with their mother's milk,

Những giá trị và nguyên lý nào mà chúng hấp thụ từ dòng sữa mẹ,

were they taught in law school, do they use every day,

chúng được dạy ở trường luật, hay được chúng sử dụng mỗi ngày,

do they believe with all their hearts -- and we chose liberty and equality.

chúng tin tưởng bằng tất cả tâm hồn và chúng tôi chọn tự do và bình đẳng.

Now, liberty right is the kind of right to which you're entitled

Bạn có quyền tự do

because of how you're put together,

bởi vì các bạn sống cùng với nhau,

and a fundamental liberty right protects a fundamental interest.

và một quyền tự do căn bản bảo hộ cho một quyền lợi căn bản

And the supreme interest in the common law

Quyền lợi tối cao trong thông luật

are the rights to autonomy and self-determination.

là quyền tự chủ và tự quyết định.

So they are so powerful that in a common law country,

Cho nên chúng mạnh mẽ đến nỗi ở một nước áp dụng thông luật,

if you go to a hospital and you refuse life-saving medical treatment,

nếu bạn vào bệnh viện và bạn từ chối các liệu pháp cứu chữa y tế,

a judge will not order it forced upon you,

thẩm phán sẽ không thể bắt ép bạn,

because they will respect your self-determination and your autonomy.

bởi vì họ tôn trọng sự tự chủ và tự quyết định của bạn.

Now, an equality right is the kind of right to which you're entitled

Bạn có quyền bình đẳng

because you resemble someone else in a relevant way,

bởi vì bạn giống như những người khác,

and there's the rub, relevant way.

có lề thói tương tự nhau.

So if you are that, then because they have the right, you're like them,

Như thế, họ có quyền, và bạn giống học

you're entitled to the right.

thì bạn cũng có quyền tương tực.

Now, courts and legislatures draw lines all the time.

Tòa án và các cơ quan lập pháp luôn vạch những ranh giới

Some are included, some are excluded.

Người được hưởng quyền, người không.

But you have to, at the bare minimum you must --

Nhưng phải đảm bảo được quyền lợi tối thiểu

that line has to be a reasonable means to a legitimate end.

ranh giới này là phương tiện hợp lý để tiến đến mục đích hợp pháp hóa.

The Nonhuman Rights Project argues that drawing a line

Dự án Nonhuman Rights tranh luận rằng việc tạo ra ranh giới

in order to enslave an autonomous and self-determining being

để biến những sự sống tự do và có quyền quyết định thành nô lệ

like you're seeing behind me,

như sinh vật bạn thấy đằng sau tôi đây

that that's a violation of equality.

là xâm phạm quyền bình đẳng.

We then searched through 80 jurisdictions,

Chúng tôi đã nghiên cứu qua 80 khu vực pháp lý

it took us seven years, to find the jurisdiction

phải mất 7 năm để có thể tìm ra một nơi

where we wanted to begin filing our first suit.

mà chúng tôi muốn đệ đơn kiện đầu tiên.

We chose the state of New York.

Chúng tôi chọn bang New York.

Then we decided upon who our plaintiffs are going to be.

Sau đó chúng tôi quyết định ai sẽ là nguyên đơn.

We decided upon chimpanzees,

Và đó là loài tinh tinh,

not just because Jane Goodall was on our board of directors,

không chỉ vì Jane Goodall ở trong ban giám đốc dự án

but because they, Jane and others,

mà bởi vì Jane và nhiều người khác,

have studied chimpanzees intensively for decades.

đã nghiên cứu sâu sắc về tinh tinh qua hàng thập kỉ qua.

We know the extraordinary cognitive capabilities that they have,

Chúng tôi biết về khả năng nhận thức đặc biệt của chúng,

and they also resemble the kind that human beings have.

những năng lực đó cũng tương tự như ở loài người.

And so we chose chimpanzees, and we began to then canvass the world

Vì vậy chúng tôi chọn tinh tinh, và sau đó bắt đầu tuyển chọn

to find the experts in chimpanzee cognition.

những chuyên gia hiểu biết khả năng nhận thức của tinh tinh.

We found them in Japan, Sweden, Germany, Scotland, England and the United States,

Chúng tôi đã tìm thấy người cần tìm ở Nhật, Thụy điển, Đức, Xcot len, và Mỹ,

and amongst them, they wrote 100 pages of affidavits

và, họ đã viết bản tuyên thệ dài 100 trang

in which they set out more than 40 ways

đưa ra 40 đặc trưng về

in which their complex cognitive capability,

khả năng nhận thức phức tạp của tinh tinh

either individually or together,

hoặc cá nhân hoặc tập thể,

all added up to autonomy and self-determination.

tất cả phù hợp với quyền tự chủ và tự quyết định.

Now, these included, for example, that they were conscious.

Một trong số những nhận thức ấy là chúng có ý thức.

But they're also conscious that they're conscious.

Và chúng ý thức được rằng chúng có ý thức.

They know they have a mind. They know that others have minds.

Chúng biết mình có tư duy. Và loài khác cũng vậy.

They know they're individuals, and that they can live.

Chúng biết mình là những cá thể, và có thể sống.

They understand that they lived yesterday and they will live tomorrow.

Chúng hiểu rằng chúng đã sống ngày hôm qua và sẽ tồn tại đến ngày mai.

They engage in mental time travel. They remember what happened yesterday.

Chúng có thể trải qua thời gian tâm lý. Chúng nhớ những gì xảy đã xảy ra.

They can anticipate tomorrow,

Chúng dự đoán được tương lai,

which is why it's so terrible to imprison a chimpanzee, especially alone.

vì vậy thật là khủng khiếp khi cầm tù chú tinh tinh một mình.

It's the thing that we do to our worst criminals,

Một việc mà ta chỉ làm với những tội phạm nghiêm trọng nhất,

and we do that to chimpanzees without even thinking about it.

và chúng ta làm điều tương tự với tinh tinh mà không hề mảy may suy nghĩ

They have some kind of moral capacity.

Chúng có những giá trị đạo đức.

When they play economic games with human beings,

Khi chúng chơi trò chơi kinh tế với con người,

they'll spontaneously make fair offers, even when they're not required to do so.

Chúng tự động đưa ra đề nghị công bằng, thậm chí dù không cần phải làm như vậy.

They are numerate. They understand numbers.

Chúng giỏi toán. Chúng hiểu những con số.

They can do some simple math.

Chúng có thể làm toán cơ bản.

They can engage in language -- or to stay out of the language wars,

Chúng hiểu ngôn ngữ, hay để đứng ngoài bất đồng ngôn ngữ,

they're involved in intentional and referential communication

chúng chủ động tham gia giao tiếp

in which they pay attention to the attitudes of those

chú ý đến thái độ của những người

with whom they are speaking.

đang nói.

They have culture.

Chúng có văn hóa.

They have a material culture, a social culture.

Văn hóa vật thể, văn hóa xã hội.

They have a symbolic culture.

Văn hóa tượng trưng.

Scientists in the Taï Forests in the Ivory Coast

Các nhà khoa học ở rừng Taï ở bờ biển Ivory

found chimpanzees who were using these rocks to smash open

đã thấy rằng tinh tinh dùng đá để đập vỡ

the incredibly hard hulls of nuts.

lớp vỏ vô cùng cứng của hạt.

It takes a long time to learn how to do that,

Họ đã nghiên cứu rất lâu,

and they excavated the area and they found

đã khai quật và tìm thấy

that this material culture, this way of doing it,

nền văn hóa vật thể, cách mà chúng làm điều đó

these rocks, had passed down for at least 4,300 years

những viên đá này, đã qua ít nhất 4300 năm,

through 225 chimpanzee generations.

qua 225 thế hệ tinh tinh.

So now we needed to find our chimpanzee.

Vì vậy chúng ta cần tìm hiểu về tinh tinh.

Our chimpanzee,

Tinh tinh,

first we found two of them in the state of New York.

2 con đầu tiên được tìm thấy ở New York.

Both of them would die before we could even get our suits filed.

Cả hai có thể sẽ chết trước khi chúng ta khởi kiện.

Then we found Tommy.

Sau đó chúng tôi tìm thấy Tommy.

Tommy is a chimpanzee. You see him behind me.

Đó là chú tinh tinh bạn nhìn thấy sau lưng tôi.

Tommy was a chimpanzee. We found him in that cage.

Chúng tôi đã tìm thấy chú trong cũi,

We found him in a small room that was filled with cages

trong một căn phòng với đầy cũi

in a larger warehouse structure on a used trailer lot in central New York.

trong nhà kho lớn trên lô đất đã được sử dụng ở trung tâm New York.

We found Kiko, who is partially deaf.

Chúng tôi thấy Kiki, bị điếc một tai.

Kiko was in the back of a cement storefront in western Massachusetts.

Ở sau cửa hàng bằng xi măng ở phí tây Massachusetts.

And we found Hercules and Leo.

Và chúng tôi tìm thấy Hercules and Leo.

They're two young male chimpanzees

2 chú tinh tinh nhỏ

who are being used for biomedical, anatomical research at Stony Brook.

đang được sử dụng để nghiên cứu giải phẫu và y khoa ở Stony Brook.

We found them.

Chúng tôi tìm thấy chúng.

And so on the last week of December 2013,

Và vì vậy tuần cuối cùng của tháng 12 năm 2013,

the Nonhuman Rights Project filed three suits all across the state of New York

dự án quyền động vật đệ 3 đơn kiện trong toàn bang New York

using the same common law writ of habeus corpus argument

sử dụng bộ luật phổ thông tranh luận về tự do thân thể

that had been used with James Somerset,

đã được sử dụng với James Somerset,

and we demanded that the judges issue these common law writs of habeus corpus.

và chúng tôi đã yêu cầu các thẩm phán này ban hành luật phổ thông về tự do thân thể

We wanted the chimpanzees out,

Chúng tôi muốn tinh tinh tự do,

and we wanted them brought to Save the Chimps,

muốn mang chúng đến Khu bảo tồn tinh tinh,

a tremendous chimpanzee sanctuary in South Florida

ở Nam Florida

which involves an artificial lake with 12 or 13 islands --

một hồ nhân tạo với 12 hoặc 13 hòn đảo--

there are two or three acres where two dozen chimpanzees live

khoảng 0,8 đến 1,2 hecta đủ cho 2 tá tinh tinh sinh sống

on each of them.

tự do.

And these chimpanzees would then live the life of a chimpanzee,

Và những chú tinh tinh này sẽ sống cuộc đời của chúng,

with other chimpanzees in an environment that was as close to Africa as possible.

với bạn bè của chúng trong môi trường gần Africa nhất có thể.

Now, all these cases are still going on.

Bây giờ, tất cả những vụ này vẫn còn tiếp diễn.

We have not yet run into our Lord Mansfield.

Chúng tôi vẫn chưa nhờ Lord Mansfield của mình.

We shall. We shall.

Nhưng chúng tôi sẽ. Và sẽ.

This is a long-term strategic litigation campaign. We shall.

Đây là một cuộc kiện tụng quy mô và kéo dài. Chúng tôi sẽ.

And to quote Winston Churchill,

Trích lời của Winston Churchill,

the way we view our cases is that they're not the end,

cách mà chúng ta nhìn những sự vụ là chúng chưa kết thúc,

they're not even the beginning of the end,

thậm chí chưa bắt đầu kết thúc,

but they are perhaps the end of the beginning.

nhưng có thể là kết thúc của một sự bắt đầu.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)