Maajid Nawaz: A global culture to fight extremism

Maajid Nawaz: Một nền văn hóa toàn cầu chống chủ nghĩa cực đoan

Translator: Ngan Nguyen H Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

Have you ever wondered

Bạn đã bao giờ tự hỏi

why extremism seems to have been on the rise in Muslim-majority countries

tại sao sự cực đoan có vẻ như đang tăng cao trên những nước mà người Hồi Giáo chiếm đa số

over the course of the last decade?

trong suốt thập kỷ qua?

Have you ever wondered

Bạn đã bao giờ tự hỏi

how such a situation can be turned around?

làm thế nào để xoay ngược tình thế ấy?

Have you ever looked at the Arab uprisings

Bạn đã bao giờ nhìn vào những cuộc nổi dậy của người Ả Rập

and thought, "How could we have predicted that?"

và nghĩ, "Làm sao để đoán trước được điều này?

or "How could we have better prepared for that?"

hoặc là "Làm sao để chuẩn bị kỹ càng hơn cho tình huống này?"

Well my personal story, my personal journey,

Câu chuyện của cá nhân tôi, hành trình của cá nhân tôi,

what brings me to the TED stage here today,

điều đưa tôi đến với sân khấu của TED ngày hôm nay,

is a demonstration of exactly what's been happening

là một sự diễn giải chính xác điều đã đang xảy ra

in Muslim-majority countries

trên các đất nước mà Hồi giáo chiếm đa số

over the course of the last decades, at least, and beyond.

trong suốt những thập niên qua, ít nhất là như vậy và hơn thế nữa.

I want to share some of that story with you,

Tôi muốn chia sẻ vài câu chuyện với các bạn,

but also some of my ideas around change

và cả một vài quan niệm của tôi về sự thay đổi

and the role of social movements in creating change

và vai trò của các phong trào xã hội tạo ra sự thay đổi

in Muslim-majority societies.

ở các xã hội đa số là Hồi giáo.

So let me begin

Hãy để tôi bắt đầu

by first of all giving a very, very brief history of time,

với việc đưa ra một tóm lược rất, rất ngắn gọn về lịch sử thời gian,

if I may indulge.

nếu tôi có thể tự cho phép.

In medieval societies there were defined allegiances.

Ở xã hội trung đại có các bổn phận được định nghĩa rõ ràng.

An identity was defined

Và nhân dạng được định nghĩa

primarily by religion.

đơn thuần bởi tôn giáo.

And then we moved on into an era in the 19th century

Và rồi chúng ta chuyển tới một thời kỳ vào thế kỷ 19

with the rise of a European nation-state

với sự đi lên của một nhà nước châu Âu

where identities and allegiances were defined

nơi mà nhân dạng và lòng bổn phận được đánh giá

by ethnicity.

bởi chủng tộc.

So identity was primarily defined by ethnicity,

Vậy nhân dạng được định nghĩa đơn thuần bởi chủng tộc,

and the nation-state reflected that.

và liên bang thể hiện điều này.

In the age of globalization, we moved on.

Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, chúng ta tiến lên.

I call it the era of citizenship --

Tôi gọi đó là kỷ nguyên của tính công dân --

where people could be from multi-racial, multi-ethnic backgrounds,

nơi mà người ta có thế đa chủng tộc

but all be equal as citizens

nhưng đều là công dân bình đẳng

in a state.

của một nhà nước.

You could be American-Italian; you could be American-Irish;

bạn có thể là một người Ý gốc Mỹ, một người Ireland gốc Mỹ,

you could be British-Pakistani.

Một người Pakistan gốc Anh.

But I believe now

Nhưng tôi tin rằng bây giờ

that we're moving into a new age,

chúng ta đang tiến tới một kỷ nguyên mới,

and that age The New York Times dubbed recently

và kỷ nguyên mà tờ New York Times đề cập gần đây

as "the age of behavior."

như là "Kỷ nguyên của phép cư xử"

How I define the age of behavior

Cách tôi định nghĩa kỷ nguyên của sự cư xử

is a period of transnational allegiances,

là một thời gian của các bổn phận liên quốc gia,

where identity is defined more so

nơi mà nhân dạng được định nghĩa nhiều hơn

by ideas and narratives.

bởi quan niệm và các chuyện kể.

And these ideas and narratives that bump people across borders

Và những quan niệm và câu chuyện đó đẩy con người ta qua các biên giới

are increasingly beginning to affect

đang nhanh chóng bắt đầu ảnh hưởng tới

the way in which people behave.

cách cư xử của con người.

Now this is not all necessarily good news,

Bây giờ đó không nhất thiết phải là tin tốt,

because it's also my belief

bởi tôi cũng tin rằng

that hatred has gone global

sự thù ghét cũng đạt tính toàn cầu

just as much as love.

ngang với sự yêu thương.

But actually it's my belief

Nhưng thật ra tôi tin là

that the people who've been truly capitalizing on this age of behavior,

những người đã và đang thực sự có lợi ích trong kỷ nguyên của phép cư xử

up until now, up until recent times,

cho tới nay, cho tới gân đây,

up until the last six months,

cho tới sáu tháng trở lại đây,

the people who have been capitalizing most

những người đã và đang giành được nhiều lợi ích nhất

on the age of behavior

trong kỷ nguyên của phép cư xử

and the transnational allegiances,

và các mối liên minh xuyên quốc gia,

using digital activism

sử dụng các hoạt động điện tử

and other sorts of borderless technologies,

và các loại kỹ thuật không biên giới khác,

those who've been benefiting from this

những người hưởng lợi nhờ điều này

have been extremists.

là những kẻ cực đoan.

And that's something which I'd like to elaborate on.

Và đó là điều tôi muốn phân tích ở đây.

If we look at Islamists,

Nếu chúng ta nhìn vào các tín đồ Hồi giáo,

if we look at the phenomenon

nếu chúng ta nhìn vào hiện tượng

of far-right fascists,

của phát xít cánh hữu,

one thing they've been very good at,

một điều mà họ rất giỏi,

one thing that they've actually been exceeding in,

một điều mà thực ra họ đã vượt xa,

is communicating across borders,

là liên lạc xuyên biên giới,

using technologies to organize themselves,

sử dụng kỹ thuật để tổ chức lại,

to propagate their message

để truyền bá thông điệp của họ

and to create truly global phenomena.

và để tạo nên những hiện tượng toàn cầu.

Now I should know,

Bây giờ tôi biết,

because for 13 years of my life,

bởi trong suốt 13 năm của cuộc đời mình,

I was involved in an extreme Islamist organization.

tôi tham gia vào một tổ chức Hồi giáo cực đoan.

And I was actually a potent force

Và tôi thực ra đã là một nguồn lực mạnh mẽ

in spreading ideas across borders,

trong việc truyền bá các ý tưởng xuyên biên giới.

and I witnessed the rise of Islamist extremism

Và tôi đã chứng kiến sự đi lên của Hồi giáo cực đoan

as distinct from Islam the faith,

khác hẳn so với đức tin Hồi giáo,

and the way in which it influenced my co-religionists

và cách thức nó gây ảnh hưởng tới những tín đồ đồng giáo phái

across the world.

khắp thế giới.

And my story, my personal story,

Và câu chuyện của tôi, câu chuyện của cá nhân tôi,

is truly evidence for the age of behavior

là bằng chứng xác đáng cho kỷ nguyên của phép cư xử

that I'm attempting to elaborate upon here.

mà tôi đang định phân tích ở đây.

I was, by the way -- I'm an Essex lad,

Nhân thể, tôi là một gã trai Essex,

born and raised in Essex in the U.K.

sinh ra và lớn lên ở Essex ở Anh,

Anyone who's from England

Tất cả những người từ Anh quốc

knows the reputation we have from Essex.

đều biết đến tiếng tăm của những người vùng Essex.

But having been born in Essex,

Nhưng được sinh ra ở Essex,

at the age of 16,

ở tuổi 16,

I joined an organization.

tôi gia nhập một tổ chức.

At the age of 17, I was recruiting people from Cambridge University

Ở tuổi 17, tôi đã tuyển những người từ Đại học Cambridge

to this organization.

vào tổ chức này.

At the age of 19,

Ở tuổi 19,

I was on the national leadership of this organization in the U.K.

tôi đã là nhà lãnh đạo quốc gia của nước này ở Vương quốc Anh.

At the age of 21, I was co-founding this organization in Pakistan.

Ở tuổi 21, tôi đồng sáng lập tổ chức này ở Pakistan.

At the age of 22,

Ở tuổi 22,

I was co-founding this organization in Denmark.

tôi đồng sáng lập tổ chức này ở Đan Mạch.

By the age of 24,

Tới năm 24 tuổi,

I found myself convicted in prison in Egypt,

tôi bị bắt giữ tại Ai Cập,

being blacklisted from three countries in the world

bị liệt vào danh sách đen ở 3 quốc gia

for attempting to overthrow their governments,

vì đã cố gắng lật đổ chính phủ của họ,

being subjected to torture

bị tình nghi và thấm vấn bằng vũ lực

in Egyptian jails

tại các nhà tù Ai Cập

and sentenced to five years as a prisoner of conscience.

và bị tuyên án 5 năm tù.

Now that journey,

Bây giờ cuộc hành trình đó,

and what took me from Essex all the way across the world --

và điều đưa tôi từ Essex đến khắp thế giới --

by the way, we were laughing at democratic activists.

nhân tiên, chúng tôi cười vào mặt lũ hoạt động dân chủ

We felt they were from the age of yesteryear.

chúng tôi cảm thấy họ đến từ ngày hôm qua.

We felt that they were out of date.

Họ đã hết thời.

I learned how to use email

Tôi học cách sử dụng email

from the extremist organization that I used.

từ tổ chức cực đoan mà tôi tham gia.

I learned how to effectively communicate across borders

Tôi học cách liên lạc hiệu quả xuyên biên giới

without being detected.

mà không bị phát hiện.

Eventually I was detected, of course, in Egypt.

Cuối cùng tôi cũng bị phát hiện, tất nhiên, ở Ai Cập.

But the way in which I learned

Nhưng cách mà tôi học

to use technology to my advantage

để sử dụng công nghệ vào mục đích của mình

was because I was within an extremist organization

là bởi vì tôi là một phần của một tổ chức cực đoan

that was forced to think beyond

bị ép buộc phải suy nghĩ vượt lên

the confines of the nation-state.

các trò vặt vãnh của các quốc gia.

The age of behavior: where ideas and narratives

Kỷ nguyên của phép cư xử: nơi mà các ý tưởng và các câu chuyện

were increasingly defining behavior

tượng trưng cho cách cư xử

and identity and allegiances.

và nhân dạng và các bổn phận.

So as I said, we looked to the status quo

Như tôi đã noi, chúng tôi nhìn vào các khuôn mẫu xã hội

and ridiculed it.

và lôi chúng ra làm trò đùa.

And it's not just Islamist extremists that did this.

Và không chỉ các tín đồ Hồi giáo cực đoan làm điều này.

But even if you look across

Nhưng thậm chí nếu bạn nhìn qua

the mood music in Europe of late,

khung cảnh châu Âu trong thời gian gần đây,

far-right fascism is also on the rise.

chủ nghĩa phát xít cánh tả cũng bắt đầu quay trở lại.

A form of anti-Islam rhetoric

Một dạng bài Hồi giáo

is also on the rise

cũng đang phát triển

and it's transnational.

và nó phát triển liên quốc gia.

And the consequences that this is having

Và hậu quả là

is that it's affecting the political climate

nó ảnh hưởng tới bầu không khí chính trị

across Europe.

trên khắp Châu Âu.

What's actually happening

Và điều đang thực sự xảy ra

is that what were previously localized parochialisms,

là điều chúng ta trước đó gọi là

individual or groupings of extremists

cá nhân hoặc các nhóm cực đoan

who were isolated from one another,

bị phân lập

have become interconnected in a globalized way

đã trở nên liên thông một cách toàn cầu hóa

and have thus become, or are becoming, mainstream.

và nhờ thế trở thành, hoặc đang trở thành, điều thường thấy.

Because the Internet and connection technologies

Bởi vì Internet và các kỹ thuật kết nối

are connecting them across the world.

đang kết nối họ vòng quanh thế giới.

If you look at the rise of far-right fascism across Europe of late,

Nếu bạn nhìn vào sự gia tăng của chủ nghĩa phát xít trên khắp châu Âu gần đây,

you will see some things that are happening

bạn sẽ nhìn thấy điều đang xảy ra

that are influencing domestic politics,

đang ảnh hưởng tới chính trị đối nội,

yet the phenomenon is transnational.

nhưng hiện tượng này lại là liên quốc gia.

In certain countries, mosque minarets are being banned.

Ở một số nước, các tòa tháp Hồi giáo bị cấm.

In others, headscarves are being banned.

Ở một số nước khác, khăn trùm đầu bị cấm.

In others, kosher and halal meat are being banned,

Ở các nước khác, sự chay tịnh và cách giết mổ kiểu Hồi giáo bị cấm.

as we speak.

ngay lúc này.

And on the flip side,

Và mặt ngược lại,

we have transnational Islamist extremists

chúng ta có những tín đồ Hồi giáo cực đoan

doing the same thing across their own societies.

cũng đang làm điều tương tự với cộng đồng của họ.

And so they are pockets of parochialism that are being connected

Và họ là những nhóm mang chủ nghĩa địa phương đang được kết nối

in a way that makes them feel like they are mainstream.

theo một cách mà khiến họ cảm thấy họ thật thời thượng.

Now that never would have been possible before.

Bây giờ điều mà không thể xảy ra trước kia.

They would have felt isolated,

Họ đã có thể cảm thấy bị phân lập

until these sorts of technologies came around

cho tới khi các kỹ thuật kiểu này xuất hiện

and connected them in a way

và kết nối họ theo một cách

that made them feel part of a larger phenomenon.

khiến họ cảm thấy như một phần của một hiện tượng lớn hơn.

Where does that leave democracy aspirants?

Vậy những người khao khát dân chủ đang ở đâu?

Well I believe they're getting left far behind.

Tôi tin rằng bọn họ đang bị bỏ xa.

And I'll give you an example here at this stage.

Và tôi sẽ cho bạn một ví dụ ngay tại đây.

If any of you remembers the Christmas Day bomb plot:

Nếu có ai đó trong số các bạn nhớ kịch bản đánh bom ngày Noel:

there's a man called Anwar al-Awlaki.

Có một người đàn ông tên Anwar al-Awlaki.

As an American citizen, ethnically a Yemeni,

Công dân Mỹ, gốc Yemen,

in hiding currently in Yemen,

đang trốn ở Yemen,

who inspired a Nigerian,

người đã gợi ý cho một người Nigeria,

son of the head of Nigeria's national bank.

con trai của Thống đốc ngân hành quốc gia Nigeria.

This Nigerian student studied in London, trained in Yemen,

Sinh viên người Nigeria học tại Anh, được huấn luyện tại Yemen,

boarded a flight in Amsterdam to attack America.

đón một chuyến bay ở Amsterdam để đánh bom nước Mỹ.

In the meanwhile,

Trong lúc đó,

the Old mentality with a capital O,

kẻ tâm thần

was represented by his father, the head of the Nigerian bank,

được đại diện bởi cha của mình, Thống đốc ngân hàng quốc gia Nigeria,

warning the CIA that his own son was about to attack,

cảnh báo CIA rằng con trai đẻ của ông sắp tấn công,

and this warning fell on deaf ears.

và lời cảnh báo này bị bỏ ngoài tai.

The Old mentality with a capital O,

kẻ tâm thần,

as represented by the nation-state,

như bị đánh giá bởi nhà nước,

not yet fully into the age of behavior,

chưa hoàn toàn bước vào kỷ nguyên của phép cư xử,

not recognizing the power of transnational social movements,

không nhận ra tầm ảnh hưởng của các phong trào xã hội xuyên quốc gia,

got left behind.

bị bỏ lại sau.

And the Christmas Day bomber almost succeeded

Và kế hoạch đánh bom ngày Noel suýt thành công

in attacking the United States of America.

trong việc tấn công Hợp chủng quốc Hoa kỳ.

Again with the example of the far right:

Một lần nữa với ví dụ cánh hữu:

that we find, ironically,

chúng tôi thấy rằng, mỉa mai thay,

xenophobic nationalists

các nhà dân tộc bài ngoại

are utilizing the benefits of globalization.

đang tối đa hóa các lợi ích của toàn cầu hóa.

So why are they succeeding?

Vậy tại sao họ thành công?

And why are democracy aspirants falling behind?

Và tại sao những người khao khát dân chủ bị tụt lại?

Well we need to understand the power of the social movements who understand this.

Chúng ta cần hiểu sức mạnh của các hoạt động xã hội.

And a social movement is comprised, in my view,

Và một phong trào xã hội bao gồm, theo ý tôi,

it's comprised of four main characteristics.

nó bao gồm 4 phần chính.

It's comprised of ideas and narratives

Nó bao gồm các quan niệm và các câu chuyện

and symbols and leaders.

và các biểu tượng và các nhà lãnh đạo.

I'll talk you through one example,

Tôi sẽ kể cho các bạn một ví dụ,

and that's the example that everyone here will be aware of,

một ví dụ mà mọi người ở đây đều sẽ biết,

and that's the example of Al-Qaeda.

và đó là ví dụ về Al-Qaeda.

If I asked you to think of the ideas of Al-Qaeda,

Nếu tôi hỏi bạn về quan niệm của Al-Qaeda,

that's something that comes to your mind immediately.

đó là thứ ập tới trong tâm trí bạn ngay lập tức.

If I ask you to think of their narratives --

Nếu tôi yêu cầu bạn nghĩ về các câu chuyện của họ --

the West being at war with Islam, the need to defend Islam against the West --

Phương Tây trong cuộc chiến với Đạo Hồi, nhu cầu bảo vệ Đạo Hồi trước Phương Tây --

these narratives, they come to your mind immediately.

những câu chuyện này ập tới trong tâm trí bạn ngay lập tức.

Incidentally, the difference between ideas and narratives:

Tình cờ, sự khác nhau giữa các quan niệm và các câu chuyện:

the idea is the cause that one believes in;

quan niệm là căn nguyên mà người ta tin vào;

and the narrative is the way to sell that cause --

còn câu chuyện là cách để truyền bá căn nguyên đó --

the propaganda, if you like, of the cause.

sựt tuyên truyền, nếu bạn thích, của căn nguyên.

So the ideas and the narratives of Al-Qaeda come to your mind immediately.

Vậy các quan niệm và câu chuyện của Al-Qaeda ập tới tâm trí bạn ngay lập tức.

If I ask you to think of their symbols and their leaders,

Nếu tôi yêu cầu bạn nghĩ về các biểu tượng của họ và những người lãnh đạo của họ,

they come to your mind immediately.

chúng ập tới tâm trí bạn ngay lập tức.

One of their leaders was killed in Pakistan recently.

Một trong số những kẻ cầm đầu đã bị giết ở Pakistan gần đây.

So these symbols and these leaders

Vậy những biểu tượng và những kẻ cầm đầu

come to your mind immediately.

xuất hiện ngay trong đầu bạn.

And that's the power of social movements.

Và đó là sức mạnh của các phong trào xã hội.

They're transnational, and they bond around these ideas and narratives

Chúng liên quốc gia, gắn với những quan niệm và câu chuyện

and these symbols and these leaders.

và những biểu tượng và những kẻ lãnh đạo.

However,

Tuy nhiên,

if I ask your minds to focus currently on Pakistan,

nếu tôi yêu cầu bạn tập trung vào Pakistan,

and I ask you to think

và yêu cầu bạn nghĩ

of the symbols and the leaders for democracy

về các biểu trưng và các nhà lãnh đạo dân chủ

in Pakistan today,

ở Pakistan ngày nay,

you'll be hard pressed

bạn sẽ gặp khó khăn

to think beyond perhaps

để nghĩ xa hơn

the assassination of Benazir Bhutto.

vụ ám sát Benazir Bhutto.

Which means, by definition,

Điều này có nghĩa là,

that particular leader no longer exists.

vị lãnh tụ này không còn tồn tại nữa.

One of the problems we're facing is, in my view,

Một trong những vấn đề chúng ta đang đối mặt là, trong hướng nhìn của tôi,

that there are no globalized,

là không có những phong trào xã hội mang tính toàn cầu,

youth-led, grassroots social movements

được dẫn dắt bởi những người trẻ, những thường dân,

advocating for democratic culture

cổ động cho văn hóa dân chủ

across Muslim-majority societies.

ở các xã hội mà Hồi giáo chiếm chủ yếu.

There is no equivalent of the Al-Qaeda, without the terrorism,

Không có đối thủ của Al-Qaeda, không phải là khủng bố,

for democracy across Muslim-majority societies.

cho dân chủ ở các xã hội mà Hồi giáo chiếm chủ yếu.

There are no ideas and narratives and leaders and symbols

Không có quan niệm, câu chuyện, nhà lãnh đạo, và biểu trưng

advocating the democratic culture on the ground.

cố động văn hóa dân chủ trong dân chúng.

So that begs the next question.

Điều này dẫn tới câu hỏi tiếp theo.

Why is it that extremist organizations,

Tại sao các tổ chức cực đoan,

whether of the far-right or of the Islamist extremism --

cánh hữu hoặc Hồi giáo cực đoan --

Islamism meaning those who wish to impose

những người muốn áp đặt

one version of Islam over the rest of society --

một phiên bản của đạo Hồi lên phần còn lại của xã hội --

why is it that they are succeeding

lý do tại sao họ đang thành công

in organizing in a globalized way,

trong việc tổ chức một cách toàn cầu,

whereas those who aspire to democratic culture

trong khi những người khao khát văn hóa dân chủ

are falling behind?

tụt lại phía sau?

And I believe that's for four reasons.

Và tôi tin rằng đó là vì 4 lý do.

I believe, number one, it's complacency.

Tôi tin rằng, lý do số 1, là sự hài lòng.

Because those who aspire to democratic culture

Bởi vì những người mong muốn văn hóa dân chủ

are in power,

đang cầm quyền,

or have societies

hoặc có những xã hội

that are leading globalized, powerful societies,

đang dẫn dắt những xã hội hùng mạnh, toàn cầu hóa,

powerful countries.

những quốc gia hùng mạnh.

And that level of complacency means

Và cấp độ của sự hài lòng đồng nghĩa với việc

they don't feel the need to advocate for that culture.

họ không cảm thấy sự cần thiết để cổ động cho văn hóa ấy.

The second, I believe,

Thứ hai, tôi tin là,

is political correctness.

là sự đúng đắn về chính trị.

That we have a hesitation

Chúng ta có một sự chần chừ

in espousing the universality of democratic culture

khi tấn thành sự phổ biến văn hóa dân chủ,

because we are associating that --

vì chúng ta đang liên hệ nó với --

we associate believing in the universality of our values --

chúng ta liên hệ sự tin tưởng vào sự phổ biến của các giá trị của chúng ta --

with extremists.

với sự cực đoan.

Yet actually, whenever we talk about human rights,

Vậy mà thực ra, bất kể khi nào chúng ta nói về nhân quyền,

we do say that human rights are universal.

chúng ta nói rằng Nhân Quyền mang tính phổ thông.

But actually going out to propagate that view

Nhưng thực ra tiến hành cổ động hướng nhìn đó

is associated with either neoconservativism

là liên quan tới hoặc sự tân bảo thủ

or with Islamist extremism.

hoặc với Hồi giáo cực đoan.

To go around saying that I believe

Nói chung rằng tôi tin rằng

democratic culture is the best that we've arrived at

văn hóa dân chủ là điều tốt nhất chúng ta đạt được

as a form of political organizing

như một hình thức tổ chức chính trị

is associated with extremism.

liên hệ với sự cực đoan.

And the third,

Và lý do thứ ba,

democratic choice in Muslim-majority societies

sự lựa chọn dân chủ ở các xã hội mà Hồi giáo chiếm đa số

has been relegated to a political choice,

bị hạ cấp thành một sự lựa chọn chính trị,

meaning political parties

có nghĩa là các đảng chính trị

in many of these societies

ở nhiều xã hội trong số ấy

ask people to vote for them

yêu cầu người ta bỏ phiếu cho họ

as the democratic party,

với tư cách đảng dân chủ,

but then the other parties ask them to vote for them

nhưng rồi các đảng khác yêu cầu người ta bỏ phiếu cho họ

as the military party --

với tư cách đảng quân sự --

wanting to rule by military dictatorship.

muốn nắm quyền bằng sự độc tài quân sự.

And then you have a third party saying,

Và có đảng thứ ba nói rằng

"Vote for us; we'll establish a theocracy."

"Bỏ phiếu cho chúng tôi, chúng tôi sẽ thiết lập một chế độ Thần Quyền"

So democracy has become merely one political choice

Vậy dân chủ đã đơn thuần trở thành một sự lựa chọn chính trị

among many other forms

giữa nhiều dạng lựa chọn khác

of political choices available in those societies.

có thể có trong các xã hội đó/.

And what happens as a result of this

Và hậu quả

is, when those parties are elected,

là khi những đảng phái được bầu cử,

and inevitably they fail,

và không thể tránh được việc thất bại,

or inevitably they make political mistakes,

hoặc không thể trành khỏi chuyện họ gây ra các sai lầm chính trị,

democracy takes the blame

dân chủ bị đổ tội

for their political mistakes.

cho những sai lầm chính trị ấy.

And then people say, "We've tried democracy. It doesn't really work.

Và khi người ta nói, "Chúng tôi đã thử chế độ dân chủ. Chả hiệu quả lắm.

Let's bring the military back again."

Hãy đem quân đội trở lại."

And the fourth reason, I believe,

Và lý do thứ tư, tôi tin rằng,

is what I've labeled here on the slide as the ideology of resistance.

là điều tôi đã dán mác ở đây như tư tưởng chống đối.

What I mean by that is,

Điều tôi muốn nói là,

if the world superpower today was a communist,

nếu cộng sản nắm đa số quyền lực ở thế giới ngày nay,

it would be much easier for democracy activists

sẽ dễ dàng hơn cho các nhà hoạt động dân chủ

to use democracy activism

để sự dụng các hoạt động dân chủ

as a form of resistance against colonialism,

như một hình thức đấu tranh với chủ nghĩa thực dân,

than it is today with the world superpower being America,

hơn là tình hình hiện nay với nước Mỹ nắm đa số quyền,

occupying certain lands

chiếm những vùng đất nhất định

and also espousing democratic ideals.

và cổ xúy các quan niệm dân chủ.

So roughly these four reasons

Và gần như đó là 4 lý do

make it a lot more difficult for democratic culture to spread

gây nhiều khó khăn để phát tán văn hóa dân chủ

as a civilizational choice,

như một sự lựa chọn văn minh,

not merely as a political choice.

chứ không đơn thuần là một sự lựa chọn chính trị.

When talking about those reasons,

Khi nói về những lý do đó,

let's break down certain preconceptions.

hãy phân tích một số định đề.

Is it just about grievances?

Có phải là do sự bất bình?

Is it just about a lack of education?

Sự thiếu hiểu biết?

Well statistically,

Theo các số liệu,

the majority of those who join extremist organizations are highly educated.

phần lớn những người tham gia các tổ chức cực đoan đều rất hiểu biết.

Statistically, they are educated, on average,

Theo các số liệu, trình độ học vấn trung bình của họ

above the education levels

cao hơn trình độ học vấn trung bình

of Western society.

của xã hội Phương Tây.

Anecdotally, we can demonstrate

Không khó để cho thấy rằng

that if poverty was the only factor,

nếu sự nghèo đói là lý do duy nhất,

well Bin Laden is from one of the richest families in Saudi Arabia.

thì ừm, Bin Laden đến từ một trong những gia đình giàu có nhất vùng Saudi Arabia.

His deputy, Ayman al-Zawahiri, was a pediatrician --

Người được ủy thác của ông ta, Ayman al-Zawahiri, vốn là một bác sĩ nhi --

not an ill-educated man.

không phải một kẻ vô học.

International aid and development has been going on for years,

Sự trợ giúp quốc tế cho phát triển đã kéo dài hàng năm trời,

but extremism in those societies, in many of those societies,

nhưng sự cực đoan ở những xã hội đó, ở rất nhiều xã hội trong số đó

has been on the rise.

đang có chiều hướng đi lên.

And what I believe is missing

Và điều tôi tin là thiếu sót

is genuine grassroots activism

chính là các hoạt động thực chất từ nhân dân

on the ground,

trong bộ phận dân chúng,

in addition to international aid,

bên cạnh sự trợ giúp quốc tế,

in addition to education, in addition to health.

bên cạnh giáo dục, bên cạnh y tế.

Not exclusive to these things, but in addition to them,

Không tách biệt với những thứ trên, mà đặt vào bên cạnh chúng,

is propagating a genuine demand for democracy on the ground.

trong việc cổ động một nhu cầu đúng mức cho nền dân chủ trong dân chúng.

And this is where I believe

Và đây là điều tôi tin rằng

neoconservatism had it upside-down.

trường phái tân bảo thủ đã đi ngược lại.

Neoconservatism had the philosophy

Trường phái này có triết lý

that you go in with a supply-led approach

rằng bạn bước tới qua đường lối tiếp viện

to impose democratic values from the top down.

để áp đặt các giá trị dân chủ từ trên xuống.

Whereas Islamists and far-right organizations, for decades,

Trong khi các tổ chức Hồi giáo và cánh tả, trong suốt các thập kỷ qua,

have been building demand for their ideology on the grassroots.

đã xây dựng các nhu cầu về tư tưởng hệ trong dân chúng.

They've been building civilizational demand for their values

Họ đã và đang gây dựng các nhu cầu nhân sinh cho các giá trị của họ

on the grassroots,

trong dân chúng,

and we've been seeing those societies slowly transition

và chúng ta đã và đang nhìn thấy sự chuyển dịch chậm chạp của những xã hội đó

to societies that are increasingly asking for

thành những xã hội đòi hỏi

a form of Islamism.

một hình thức của Hồi giáo.

Mass movements in Pakistan

Các phong trào quần chúng ở Pakistan

have been represented after the Arab uprisings

đã được đưa ra sau sự nổi dậy của Ả rập

mainly by organizations

chủ yếu bởi các tổ chức

claiming for some form of theocracy,

thừa nhận Chủ nghĩa Thần quyền,

rather than for a democratic uprising.

hơn là một cuộc nổi dậy vì dân chủ.

Because since pre-partition,

Bởi vì từ trước khi chia cắt,

they've been building demand for their ideology on the ground.

họ đã gây dựng nhu cầu tư tưởng hệ của họ trong dân chúng.

And what's needed is a genuine transnational

Và điều cần thiết là một phong trào đúng đắn

youth-led movement

liên quốc gia, được dẫn dắt bởi những người trẻ

that works to actively advocate

hiệu quả trong việc chủ động cổ vũ

for the democratic culture --

cho văn hóa dân chủ --

which is necessarily more

điều còn cần thiết hơn

than just elections.

là các cuộc bầu cử.

But without freedom of speech, you can't have free and fair elections.

Nhưng không có tự do ngôn luận, không thể có các cuộc bầu cử tự do và bình đẳng.

Without human rights, you don't have the protection granted to you to campaign.

Không có nhân quyền, không thể có sự bảo vệ cho vận động bầu cử.

Without freedom of belief,

Không có quyền tự do tín ngưỡng,

you don't have the right to join organizations.

không thể có quyền gia nhập các tổ chức.

So what's needed is those organizations on the ground

Vậy điều cần có là những tổ chức trong lòng dân

advocating for the democratic culture itself

tự cổ vũ cho văn hóa dân chủ

to create the demand on the ground for this culture.

để tạo ra nhu cầu trong dân chúng về văn hóa này.

What that will do

Điều nó sẽ làm được

is avoid the problem I was talking about earlier,

là tránh khỏi vấn đề tôi đã nhắc đến trước đó,

where currently we have political parties presenting democracy

khi mà hiện nay chúng ta có các đảng phái đại diện cho dân chủ

as merely a political choice in those societies

đơn thuần như một sự lựa chọn chính trị ở những xã hội đó

alongside other choices

bên cạnh các sự chọn lựa khác

such as military rule and theocracy.

như là độc tài quân sự và Thần quyền.

Whereas if we start building this demand on the ground on a civilizational level,

Khi mà nếu chúng ra bắt đầu gây dựng nhu cầu trong dân chúng trên một cấp độ văn minh,

rather than merely on a political level,

hơn là đơn thuần trên một cấp độ chính trị,

a level above politics --

một cấp độ vượt lên chính trị --

movements that are not political parties,

những phong trào không phải là các đảng chính trị

but are rather creating this civilizational demand

mà là để tạo nên nhu cầu văn minh

for this democratic culture.

cho nền văn hóa dân chủ.

What we'll have in the end

Điều chúng ta cuối cùng sẽ đạt được

is this ideal that you see on the slide here --

là ý tưởng mà bạn thấy trên màn hình ở đây --

the ideal that people should vote in an existing democracy,

ý tưởng cho rằng người ta nên bỏ phiếu trong một nền dân chủ đang tồn tại,

not for a democracy.

chứ không phải cho một nền dân chủ.

But to get to that stage,

Nhưng để tiến tới đó,

where democracy builds the fabric of society

nơi mà dân chủ dệt nên sợi vải của xã hội

and the political choices within that fabric,

và các sự lựa chọn chính trị bên trong sợi vải đó,

but are certainly not theocratic and military dictatorship --

nhưng chắc chắn không phải là Thần học và độc tài quân sự --

i.e. you're voting in a democracy,

có nghĩa là bạn đang bỏ phiếu trong một nền dân chủ,

in an existing democracy,

một nền dân chủ đang tồn tại,

and that democracy is not merely one of the choices at the ballot box.

và nền dân chủ đó không chỉ đơn thuần là một trong những sự lựa chọn trên lá phiếu.

To get to that stage,

Để tiến tới đó,

we genuinely need to start building demand

chúng ta thực sự cần gây dựng nhu cầu

in those societies on the ground.

trong những xã hội đó từ dân chúng.

Now to conclude, how does that happen?

Để kết thúc, làm thế nào để điều đó xảy ra?

Well, Egypt is a good starting point.

Ai Cập là một khởi đầu tốt.

The Arab uprisings have demonstrated that this is already beginning.

Các cuộc nổi dậy ở Ả râp thể hiện rằng điều này đang xảy ra.

But what happened in the Arab uprisings and what happened in Egypt

Nhưng điều đã xảy ra trong các cuộc nổi dậy ở Ả rập và điều đã xảy ra ở Ai Cập

was particularly cathartic for me.

đặc biệt có tính thanh trừ.

What happened there was a political coalition

Điều xảy ra ở đó là một liên minh chính trị

gathered together for a political goal,

tập trung lại với nhau vì một mục tiêu chính trị,

and that was to remove the leader.

và mục tiêu đó là loại bỏ người lãnh đạo.

We need to move one step beyond that now.

Chúng ta cần bước tiếp một bước nữa.

We need to see how we can help those societies

Chúng ta cần cho thấy cách chúng ta có thể giúp đỡ các xã hội đó

move from political coalitions,

chuyển từ sự hợp tác chính trị,

loosely based political coalitions,

sự hợp tác chính trị lỏng lẻo,

to civilizational coalitions

thành sự hợp tác văn minh

that are working for the ideals and narratives

phục vụ cho quan niệm và các câu chuyện

of the democratic culture on the ground.

của văn hóa dân chủ đại chúng.

Because it's not enough to remove a leader

Bởi vì nó là không đủ để loại đi một nhà lãnh đạo,

or ruler or dictator.

hoặc kẻ cầm quyền hoặc kẻ độc tài.

That doesn't guarantee that what comes next

Điều này không bảo đảm rằng tiếp sau đó

will be a society built on democratic values.

sẽ có một xã hội xây dựng trên nền tảng các giá trị dân chủ.

But generally, the trends that start in Egypt

Nhưng về căn bản, xu thế khởi nguồn từ Ai Cập

have historically spread across the MENA region,

đã phát tán khắp khu vực MENA --

the Middle East and North Africa region.

khu vực Trung Đông và Bắc Mỹ.

So when Arab socialism started in Egypt, it spread across the region.

Vậy khi chủ nghĩa xã hội Ả rập bắt đầu ở Ai Cập, nó phát tán khắp khu vực.

In the '80s and '90s when Islamism started in the region,

Trong thập niên 80 và 90 khi Đạo Hồi bắt đầu ở khu vực này,

it spread across the MENA region as a whole.

nó phát tán khắp toàn bộ khu vực MENA.

And the aspiration that we have at the moment --

Và khao khát mà chúng ta có ở thời điểm này --

as young Arabs are proving today

như những người Ả rập trẻ tuổi đang minh chứng

and instantly rebranding themselves

và cùng lúc thanh tẩy bản thân họ

as being prepared to die for more than just terrorism --

sẵn sàng hy sinh vì những điều lớn hơn khủng bố --

is that there is a chance

và có một cơ may

that democratic culture can start in the region

rằng văn hóa dân chủ có thể bắt đầu ở khu vực này

and spread across to the rest of the countries that are surrounding that.

và phát tán ra khắp phần còn lại của các nước xung quanh đó.

But that will require

Nhưng điều này yêu cầu

helping these societies transition

giúp đỡ các xã hội đó chuyển dịch

from having merely political coalitions

từ các hợp tác chính trị đơn thuần

to building genuinely grassroots-based social movements

sang xây dựng các phong trào xã hội đại chúng

that advocate for the democratic culture.

cổ động cho văn hóa dân chủ.

And we've made a start for that in Pakistan

Và chúng ta đã bắt đầu ở Pakistan

with a movement called Khudi,

với một phong trào gọi là Khudi,

where we are working on the ground to encourage the youth

nơi chúng ta làm việc trong dân để khuyến khích giới trẻ

to create genuine buy-in for the democratic culture.

tạo ra các cam kết đúng đắn cho văn hóa dân chủ.

And it's with that thought that I'll end.

Và với điều này tôi sẽ kết thúc.

And my time is up, and thank you for your time.

Thời gian của tôi đã hết, cảm ơn đã lắng nghe.

(Applause)

(Vỗ tay)