Maajid Nawaz: A global culture to fight extremism

Tłumaczenie: Agnieszka Kubica Korekta: Marta Boniśniak

Have you ever wondered

Czy zastanawialiście się kiedyś,

why extremism seems to have been on the rise in Muslim-majority countries

dlaczego ekstremizm wydaje się, przez ostatnią dekadę, rosnąć w siłę w krajach,

over the course of the last decade?

gdzie muzułmanie stanowią większość?

Have you ever wondered

Czy rozmyślaliście nad tym,

how such a situation can be turned around?

jak można odwrócić taką sytuację?

Have you ever looked at the Arab uprisings

Czy przyjrzeliście się arabskim powstaniom

and thought, "How could we have predicted that?"

myśląc: "Jak mogliśmy to przewidzieć?",

or "How could we have better prepared for that?"

albo: "Jak mogliśmy lepiej się na to przygotować?"

Well my personal story, my personal journey,

Historia mojego życia, moja droga,

what brings me to the TED stage here today,

która przywiodła mnie dziś na scenę TED,

is a demonstration of exactly what's been happening

pokazuje, co dzieje się

in Muslim-majority countries

w krajach z muzułmańską większością

over the course of the last decades, at least, and beyond.

od co najmniej paru ostatnich dekad, a nawet wcześniej.

I want to share some of that story with you,

Chcę się podzielić z Wami tą opowieścią,

but also some of my ideas around change

oraz moimi przemyśleniami na temat przemian

and the role of social movements in creating change

i roli, jaką ruchy społeczne odgrywają w tym procesie

in Muslim-majority societies.

w społeczeństwach z muzułmańską większością.

So let me begin

Na początek

by first of all giving a very, very brief history of time,

pozwolę sobie przedstawić bardzo krótką

if I may indulge.

historię czasu.

In medieval societies there were defined allegiances.

W średniowiecznych społeczeństwach istniały określone powinności.

An identity was defined

Tożsamość była określana

primarily by religion.

głównie poprzez religię.

And then we moved on into an era in the 19th century

Wraz z początkiem XIX wieku,

with the rise of a European nation-state

w Europie rozkwitła idea państwa narodowego,

where identities and allegiances were defined

gdzie tożsamość i powinności były definiowane

by ethnicity.

przez kwestie etniczne.

So identity was primarily defined by ethnicity,

Zatem tożsamość była określana głównie przez etniczność,

and the nation-state reflected that.

a państwo narodowe odzwierciedlało ten stan.

In the age of globalization, we moved on.

W erze globalizacji posunęliśmy się dalej.

I call it the era of citizenship --

Nazywam to erą obywatelstwa –

where people could be from multi-racial, multi-ethnic backgrounds,

gdzie ludzie mogą pochodzić z wielorasowego, wieloetnicznego środowiska

but all be equal as citizens

i wciąż mogą być równymi obywatelami

in a state.

w państwie.

You could be American-Italian; you could be American-Irish;

Możesz być Amerykaninem włoskiego pochodzenia, lub o irlandzkich korzeniach,

you could be British-Pakistani.

możesz być pakistańskim Brytyjczykiem.

But I believe now

Wierzę jednak,

that we're moving into a new age,

że wchodzimy w nową erę,

and that age The New York Times dubbed recently

którą New York Times ochrzcił ostatnio

as "the age of behavior."

mianem "ery zachowania".

How I define the age of behavior

Moja definicja ery zachowania mówi, że

is a period of transnational allegiances,

jest to okres międzynarodowych powinności,

where identity is defined more so

gdzie tożsamość jest definiowana jeszcze bardziej

by ideas and narratives.

przez idee i opowieści.

And these ideas and narratives that bump people across borders

Te idee i opowieści, które uderzają w ludzi poprzez granice,

are increasingly beginning to affect

coraz bardziej wpływają

the way in which people behave.

na zachowanie ludzi.

Now this is not all necessarily good news,

Niekoniecznie jest to dobra wiadomość,

because it's also my belief

ponieważ uważam również,

that hatred has gone global

że nienawiść osiągnęła status ogólnoświatowy,

just as much as love.

w takim samym stopniu, jak miłość.

But actually it's my belief

Ale jestem przekonany,

that the people who've been truly capitalizing on this age of behavior,

że ludźmi, którzy wyraźnie korzystają na owej erze zachowania,

up until now, up until recent times,

aż do dziś, do czasów współczesnych,

up until the last six months,

po ostatnie sześć miesięcy,

the people who have been capitalizing most

ludźmi, którzy zyskali najwięcej

on the age of behavior

w erze zachowania

and the transnational allegiances,

i międzynarodowych powinności,

using digital activism

używając cyfrowego aktywizmu

and other sorts of borderless technologies,

i innych technologii działających ponad granicami,

those who've been benefiting from this

tymi, którym przysłużyło się to najbardziej,

have been extremists.

byli i są ekstremiści.

And that's something which I'd like to elaborate on.

Chciałbym rozwinąć to stwierdzenie.

If we look at Islamists,

Jeśli przyjrzymy się islamistom,

if we look at the phenomenon

jeśli przyjrzymy się fenomenowi

of far-right fascists,

skrajnie prawicowych faszystów,

one thing they've been very good at,

to zauważymy, że istnieje pewna kwestia, w której są naprawdę dobrzy,

one thing that they've actually been exceeding in,

w której przewyższają innych,

is communicating across borders,

a jest nią komunikowanie się poprzez granice,

using technologies to organize themselves,

używanie technologii w celach organizacyjnych,

to propagate their message

w celu propagowania swojego przesłania

and to create truly global phenomena.

oraz w celu wykreowania ogólnoświatowych zjawisk.

Now I should know,

Ja to wiem,

because for 13 years of my life,

ponieważ przez 13 lat

I was involved in an extreme Islamist organization.

byłem zaangażowany w działalność ekstremistycznej islamskiej organizacji.

And I was actually a potent force

Właściwie byłem potężnym czynnikiem

in spreading ideas across borders,

w rozprzestrzenianiu idei poprzez granice.

and I witnessed the rise of Islamist extremism

Byłem też świadkiem pojawienia się islamskiego ekstremizmu,

as distinct from Islam the faith,

w odróżnieniu od islamskiej wiary,

and the way in which it influenced my co-religionists

i widziałem, jak wpłynął on na moich współwyznawców

across the world.

na całym świecie.

And my story, my personal story,

Całe moje życie

is truly evidence for the age of behavior

jest dowodem na istnienie ery zachowania,

that I'm attempting to elaborate upon here.

którą próbuję tu scharakteryzować.

I was, by the way -- I'm an Essex lad,

Nawiasem mówiąc – jestem chłopakiem z Essex,

born and raised in Essex in the U.K.

tu się urodziłem i wychowałem.

Anyone who's from England

Kto pochodzi z Anglii,

knows the reputation we have from Essex.

zna reputację mieszkańców Essex.

But having been born in Essex,

Będąc tam urodzonym,

at the age of 16,

w wieku 16 lat

I joined an organization.

dołączyłem do organizacji.

At the age of 17, I was recruiting people from Cambridge University

Mając lat 17, rekrutowałem ludzi z Uniwersytetu Cambridge

to this organization.

do tej organizacji.

At the age of 19,

W wieku 19 lat

I was on the national leadership of this organization in the U.K.

znalazłem się na kierowniczym szczeblu w Wielkiej Brytanii.

At the age of 21, I was co-founding this organization in Pakistan.

W wieku 21 lat współuczestniczyłem w zakładaniu tej organizacji w Pakistanie.

At the age of 22,

Mając lat 22,

I was co-founding this organization in Denmark.

pomagałem założyć tę organizację w Danii.

By the age of 24,

Zanim skończyłem 24 lata,

I found myself convicted in prison in Egypt,

znalazłem się w więzieniu w Egipcie,

being blacklisted from three countries in the world

byłem też na czarnej liście w trzech krajach

for attempting to overthrow their governments,

za próbę obalenia ich rządów;

being subjected to torture

zostałem poddany torturom

in Egyptian jails

w egipskich więzieniach

and sentenced to five years as a prisoner of conscience.

i skazany na pięć lat za swoje przekonania.

Now that journey,

Ta droga

and what took me from Essex all the way across the world --

i to, co wyrwało mnie z Essex w daleki świat --

by the way, we were laughing at democratic activists.

nawiasem mówiąc, śmialiśmy się z demokratycznych aktywistów.

We felt they were from the age of yesteryear.

Mieliśmy wrażenie, że pochodzą z minionej epoki.

We felt that they were out of date.

Uważaliśmy, że są nie na czasie.

I learned how to use email

Nauczyłem się używać emaila

from the extremist organization that I used.

dzięki ekstremistycznej organizacji, w której praktykowałem.

I learned how to effectively communicate across borders

Nauczyłem się skutecznie komunikować poprzez granice,

without being detected.

nie dając się wykryć.

Eventually I was detected, of course, in Egypt.

W końcu, oczywiście, zostałem namierzony w Egipcie.

But the way in which I learned

Ale powodem, dla którego nauczyłem się

to use technology to my advantage

korzystać z technologii,

was because I was within an extremist organization

była przynależność do organizacji ekstremistycznej,

that was forced to think beyond

która musiała myśleć w kategoriach przekraczających

the confines of the nation-state.

granice państwa.

The age of behavior: where ideas and narratives

Era zachowania, w której idee i opowieści

were increasingly defining behavior

coraz bardziej definiowały zachowanie

and identity and allegiances.

i tożsamość oraz powinności.

So as I said, we looked to the status quo

Więc, przyjrzeliśmy się status quo

and ridiculed it.

i wyśmialiśmy je.

And it's not just Islamist extremists that did this.

Islamscy ekstremiści nie byli jedynymi, którzy to zrobili.

But even if you look across

Bo jeśli przyjrzeć się bliżej

the mood music in Europe of late,

motywowi przewodniemu w Europie ostatnimi czasy,

far-right fascism is also on the rise.

okaże się, że radykalny faszyzm także kwitnie.

A form of anti-Islam rhetoric

Rośnie w siłę także forma

is also on the rise

anty-islamskiej retoryki

and it's transnational.

i ona także ma charakter międzynarodowy.

And the consequences that this is having

W efekcie

is that it's affecting the political climate

wpływa to na klimat polityczny

across Europe.

w Europie.

What's actually happening

Oto, co się dzieje:

is that what were previously localized parochialisms,

dotychczasowa zaściankowość lokalnych

individual or groupings of extremists

ekstremistów lub ich grup,

who were isolated from one another,

którzy byli odizolowani od siebie nawzajem,

have become interconnected in a globalized way

została połączona na skalę ogólnoświatową,

and have thus become, or are becoming, mainstream.

stając się w ten sposób dominującym trendem.

Because the Internet and connection technologies

A to dlatego, że internet i technologie komunikacyjne

are connecting them across the world.

łączą ich ze sobą na całym świecie.

If you look at the rise of far-right fascism across Europe of late,

Jeśli przyjrzeć się rozkwitowi skrajnego faszyzmu ostatnio w Europie,

you will see some things that are happening

widać, że zachodzą pewne wydarzenia,

that are influencing domestic politics,

które wpływają na politykę wewnętrzną w poszczególnych krajach,

yet the phenomenon is transnational.

jednak zjawisko to ma charakter międzynarodowy.

In certain countries, mosque minarets are being banned.

W niektórych krajach zakazuje się budowy meczetów i minaretów.

In others, headscarves are being banned.

W innych – chust noszonych na głowie.

In others, kosher and halal meat are being banned,

Czasem zabrania się mięsa ubitego zgodnie

as we speak.

z prawem religijnym.

And on the flip side,

A z drugiej strony

we have transnational Islamist extremists

mamy międzynarodowych islamskich ekstremistów

doing the same thing across their own societies.

robiących to samo w swoich własnych społeczeństwach.

And so they are pockets of parochialism that are being connected

Są zatem enklawami zaściankowości połączonymi ze sobą w sposób,

in a way that makes them feel like they are mainstream.

który sprawia, że czują się tak, jakby należeli do głównego nurtu.

Now that never would have been possible before.

To nie byłoby możliwe nigdy wcześniej.

They would have felt isolated,

Czuliby się odizolowani,

until these sorts of technologies came around

gdyby nie pojawiły się owe technologie

and connected them in a way

które łączą ich tak,

that made them feel part of a larger phenomenon.

że czują się częścią większego zjawiska.

Where does that leave democracy aspirants?

Dokąd to prowadzi demokratycznych pretendentów?

Well I believe they're getting left far behind.

Uważam, że pozostają oni daleko w tyle.

And I'll give you an example here at this stage.

Podam wam zaraz przykład.

If any of you remembers the Christmas Day bomb plot:

Czy ktoś pamięta zamach bombowy zorganizowany w Boże Narodzenie?

there's a man called Anwar al-Awlaki.

Odpowiedzialny był za niego Anwar al-Awlaki.

As an American citizen, ethnically a Yemeni,

Obywatel amerykański jemeńskiego pochodzenia

in hiding currently in Yemen,

ukrywający się obecnie w Jemenie,

who inspired a Nigerian,

który zainspirował Nigeryjczyka,

son of the head of Nigeria's national bank.

syna dyrektora narodowego banku Nigerii.

This Nigerian student studied in London, trained in Yemen,

Ten nigeryjski student uczył się w Londynie, przeszedł trening w Jemenie

boarded a flight in Amsterdam to attack America.

i wsiadł na pokład samolotu w Amsterdamie, aby zaatakować Amerykę.

In the meanwhile,

W międzyczasie

the Old mentality with a capital O,

w imieniu Starej mentalności, przez duże "s",

was represented by his father, the head of the Nigerian bank,

wystąpił jego ojciec, dyrektor nigeryjskiego banku,

warning the CIA that his own son was about to attack,

ostrzegając CIA o ataku planowanym przez swojego syna,

and this warning fell on deaf ears.

ale ostrzeżenie to trafiło w próżnię.

The Old mentality with a capital O,

Stara mentalność, przez duże "s",

as represented by the nation-state,

reprezentowana przez państwo narodowe,

not yet fully into the age of behavior,

jeszcze nie całkiem wprowadzone w erę zachowania,

not recognizing the power of transnational social movements,

nierozpoznające potęgi międzynarodowych ruchów społecznych,

got left behind.

pozostała w tyle.

And the Christmas Day bomber almost succeeded

A zamachowiec niemal zrealizował swój plan

in attacking the United States of America.

ataku na USA.

Again with the example of the far right:

Kolejny przykład ze skrajnej prawicy:

that we find, ironically,

jak na ironię,

xenophobic nationalists

ksenofobiczni nacjonaliści

are utilizing the benefits of globalization.

wykorzystują pożytki płynące z globalizacji.

So why are they succeeding?

Dlaczego więc odnoszą sukces?

And why are democracy aspirants falling behind?

I dlaczego demokratyczni pretendenci pozostają w tyle?

Well we need to understand the power of the social movements who understand this.

Musimy zrozumieć potęgę społecznych ruchów, które opanowały te kwestie.

And a social movement is comprised, in my view,

Ruch społeczny składa się, według mnie,

it's comprised of four main characteristics.

z czterech głównych wyznaczników.

It's comprised of ideas and narratives

Składa się z idei i opowieści,

and symbols and leaders.

symboli i przywódców.

I'll talk you through one example,

Zaprezentuję wam jeden z przykładów,

and that's the example that everyone here will be aware of,

taki, z którym każdy z was jest obeznany,

and that's the example of Al-Qaeda.

a jest nim przykład Al-Kaidy.

If I asked you to think of the ideas of Al-Qaeda,

Jeśli poproszę, abyście przywołali idee Al-Kaidy,

that's something that comes to your mind immediately.

natychmiast przyjdą wam one na myśl.

If I ask you to think of their narratives --

Jeśli poproszę, abyście pomyśleli o ich opowiastkach –

the West being at war with Islam, the need to defend Islam against the West --

Zachód toczący wojnę z islamem, potrzeba ochrony islamu przed światem Zachodu –

these narratives, they come to your mind immediately.

natychmiast je skojarzycie.

Incidentally, the difference between ideas and narratives:

Na marginesie, różnica pomiędzy ideami i opowieściami jest następująca:

the idea is the cause that one believes in;

idea to racja, w którą się wierzy,

and the narrative is the way to sell that cause --

opowieść służy do tego, aby "sprzedać" tę rację –

the propaganda, if you like, of the cause.

jest propagandą promującą ową rację.

So the ideas and the narratives of Al-Qaeda come to your mind immediately.

Tak więc idee i opowieści Al-Kaidy przychodzą wam na myśl natychmiast.

If I ask you to think of their symbols and their leaders,

Jeśli poproszę, abyście pomyśleli o ich symbolach i przywódcach,

they come to your mind immediately.

pojawią się w waszych głowach natychmiast.

One of their leaders was killed in Pakistan recently.

Jeden z ich przywódców został ostatnio zabity w Pakistanie.

So these symbols and these leaders

Zatem, te symbole i ci przywódcy

come to your mind immediately.

pojawiają się w waszych myślach natychmiast.

And that's the power of social movements.

I to jest właśnie potęga ruchów społecznych.

They're transnational, and they bond around these ideas and narratives

Są one ponadnarodowe i powiązane z owymi ideami i opowieściami,

and these symbols and these leaders.

owymi symbolami i przywódcami.

However,

Jednakże,

if I ask your minds to focus currently on Pakistan,

jeśli poproszę, abyście skupili się przez chwilę na Pakistanie

and I ask you to think

i pomyśleli

of the symbols and the leaders for democracy

o symbolach i przywódcach demokracji

in Pakistan today,

w dzisiejszym Pakistanie,

you'll be hard pressed

będziecie mieli trudności

to think beyond perhaps

z przywołaniem czegokolwiek oprócz

the assassination of Benazir Bhutto.

morderstwa Benazir Bhutto.

Which means, by definition,

Co z kolei oznacza,

that particular leader no longer exists.

że ten przywódca już nie żyje.

One of the problems we're facing is, in my view,

Jednym z naszych problemów jest, moim zdaniem, to,

that there are no globalized,

że nie istnieją ogólnoświatowe,

youth-led, grassroots social movements

kierowane przez młodych oddolne inicjatywy społeczne,

advocating for democratic culture

występujące w obronie demokratycznej kultury

across Muslim-majority societies.

w zdominowanych przez muzułmanów społeczeństwach.

There is no equivalent of the Al-Qaeda, without the terrorism,

Nie ma odpowiednika Al-Kaidy, pozbawionego terrorystycznego komponentu,

for democracy across Muslim-majority societies.

dla demokracji w społeczeństwach z muzułmańską większością.

There are no ideas and narratives and leaders and symbols

Nie istnieją idee, historie, przywódcy ani symbole

advocating the democratic culture on the ground.

popierające demokratyczną kulturę w tych krajach.

So that begs the next question.

To wymusza kolejne pytanie:

Why is it that extremist organizations,

Dlaczego organizacje ekstremistyczne,

whether of the far-right or of the Islamist extremism --

czy to skrajnie prawicowe, czy islamskie –

Islamism meaning those who wish to impose

które pragną narzucić

one version of Islam over the rest of society --

jedną wersję islamu reszcie społeczeństwa –

why is it that they are succeeding

dlaczego odnoszą sukcesy

in organizing in a globalized way,

w tworzeniu organizacji o ogólnoświatowym charakterze,

whereas those who aspire to democratic culture

podczas gdy ci, którzy dążą do stworzenia demokratycznej kultury,

are falling behind?

pozostają w tyle?

And I believe that's for four reasons.

Dzieję się tak, jak sądzę, z czterech powodów.

I believe, number one, it's complacency.

Uważam, że powodem numer jeden jest samozadowolenie.

Because those who aspire to democratic culture

Ponieważ ci, których celem jest demokratyczna kultura,

are in power,

mają władzę

or have societies

albo stowarzyszenia,

that are leading globalized, powerful societies,

które przewodzą ogólnoświatowym, silnym społeczeństwom,

powerful countries.

potężnym krajom.

And that level of complacency means

I ten poziom samozadowolenia oznacza,

they don't feel the need to advocate for that culture.

że nie czują oni potrzeby, aby występować w obronie tej kultury.

The second, I believe,

Drugi powód, jak sądzę,

is political correctness.

to polityczna poprawność.

That we have a hesitation

Wahamy się,

in espousing the universality of democratic culture

czy powinniśmy popierać uniwersalność demokratycznej kultury,

because we are associating that --

ponieważ – w naszym mniemaniu –

we associate believing in the universality of our values --

wyznawanie powszechności naszych wartości

with extremists.

zbliża nas do ekstremistów.

Yet actually, whenever we talk about human rights,

Choć gdy mówimy o prawach człowieka,

we do say that human rights are universal.

twierdzimy, że są uniwersalne.

But actually going out to propagate that view

Ale podejmowanie działań mających na celu propagowanie tego poglądu

is associated with either neoconservativism

kojarzymy albo z neokonserwatyzmem,

or with Islamist extremism.

albo z islamskim ekstremizmem.

To go around saying that I believe

Głoszenie poglądów mówiących,

democratic culture is the best that we've arrived at

że demokratyczna kultura jest naszym najlepszym osiągnięciem,

as a form of political organizing

jako forma politycznej organizacji,

is associated with extremism.

jest kojarzona z ekstremizmem.

And the third,

A po trzecie,

democratic choice in Muslim-majority societies

demokratyczny wybór w społeczeństwach z muzułmańską większością

has been relegated to a political choice,

został zdegradowany do poziomu politycznego wyboru,

meaning political parties

co oznacza, że partie polityczne

in many of these societies

w wielu takich społeczeństwach

ask people to vote for them

proszą ludzi, aby głosowali na nich,

as the democratic party,

jako na partię demokratyczną,

but then the other parties ask them to vote for them

przy czym inne partie proszą, aby głosować na nie,

as the military party --

jako na partie wojskowe –

wanting to rule by military dictatorship.

takie, które chcą sprawować władzę jako dyktatury wojskowe.

And then you have a third party saying,

Wreszcie trzecia partia nakłania:

"Vote for us; we'll establish a theocracy."

"Głosujcie na nas, ustanowimy teokrację."

So democracy has become merely one political choice

Tak więc demokracja stała się zaledwie jednym z dostępnych wyborów politycznych,

among many other forms

pomiędzy wieloma innymi formami

of political choices available in those societies.

politycznych wyborów dostępnych w tych społeczeństwach.

And what happens as a result of this

W rezultacie,

is, when those parties are elected,

kiedy partie te zostają wybrane

and inevitably they fail,

a następnie, co nieuniknione, zanikają

or inevitably they make political mistakes,

albo, co nieuniknione, popełniają polityczne błędy,

democracy takes the blame

to demokrację obwinia się

for their political mistakes.

o ich polityczne pomyłki.

And then people say, "We've tried democracy. It doesn't really work.

I wówczas ludzie mówią: "Spróbowaliśmy demokracji. To nie działa.

Let's bring the military back again."

Sprowadźmy z powrotem wojsko."

And the fourth reason, I believe,

I czwartym, według mnie, powodem

is what I've labeled here on the slide as the ideology of resistance.

jest to, co oznaczyłem tutaj, na slajdzie, jako ideologię oporu.

What I mean by that is,

Chcę przez to powiedzieć, że

if the world superpower today was a communist,

jeśli dziś największą światową potęgą byłby komunizm,

it would be much easier for democracy activists

demokratycznym aktywistom byłoby o wiele łatwiej

to use democracy activism

używać demokratycznego aktywizmu,

as a form of resistance against colonialism,

jako formy oporu przeciwko kolonializmowi,

than it is today with the world superpower being America,

niż to się obecnie udaje światowemu supermocarstwu, Ameryce,

occupying certain lands

okupującej niektóre tereny

and also espousing democratic ideals.

oraz popierającej demokratyczne idee.

So roughly these four reasons

Mniej więcej te cztery powody

make it a lot more difficult for democratic culture to spread

sprawiają, że o wiele trudniej jest rozprzestrzeniać się demokratycznej kulturze

as a civilizational choice,

jako cywilizacyjnemu wyborowi,

not merely as a political choice.

a nie tylko jako wyborowi politycznemu.

When talking about those reasons,

Jeśli już jesteśmy przy tych powodach,

let's break down certain preconceptions.

przełammy pewne z góry przyjęte osądy.

Is it just about grievances?

Czy chodzi tu jedynie o urazy?

Is it just about a lack of education?

O brak edukacji?

Well statistically,

Cóż, statystycznie –

the majority of those who join extremist organizations are highly educated.

większość tych, którzy przyłączają się do organizacji ekstremistycznych, jest świetnie wykształcona.

Statistically, they are educated, on average,

Statystycznie, ich przeciętny poziom wykształcenia

above the education levels

przewyższa przeciętny poziom wykształcenia

of Western society.

zachodniego społeczeństwa.

Anecdotally, we can demonstrate

Anegdotycznie, można zademonstrować,

that if poverty was the only factor,

że jeśli ubóstwo byłoby jedynym czynnikiem,

well Bin Laden is from one of the richest families in Saudi Arabia.

cóż – Bin Laden pochodzi z jednej z najbogatszych rodzin w Arabii Saudyjskiej.

His deputy, Ayman al-Zawahiri, was a pediatrician --

Jego prawa ręka, Ayman al-Zawahiri, był pediatrą –

not an ill-educated man.

a nie kimś o marnej edukacji.

International aid and development has been going on for years,

Międzynarodowa pomoc i rozwój docierają tam od lat,

but extremism in those societies, in many of those societies,

a mimo to, w wielu takich społeczeństwach

has been on the rise.

ekstremizm kwitnie.

And what I believe is missing

Według mnie, brakującym czynnikiem

is genuine grassroots activism

jest aktywizm wywodzący się z autentycznych oddolnych ruchów społecznych

on the ground,

tam, na miejscu,

in addition to international aid,

jako dodatek do międzynarodowej pomocy,

in addition to education, in addition to health.

jako dodatek do edukacji, dodatek do opieki zdrowotnej.

Not exclusive to these things, but in addition to them,

Autentyczną potrzebę demokracji należy propagować tam

is propagating a genuine demand for democracy on the ground.

nie w oderwaniu od tych rzeczy, ale jako dodatek do nich.

And this is where I believe

I to tę część, jak sądzę,

neoconservatism had it upside-down.

neokonserwatyzm wywrócił do góry nogami.

Neoconservatism had the philosophy

Filozofia neokonserwatyzmu polegała

that you go in with a supply-led approach

na postulowaniu podejścia nakierowanego na dostarczanie,

to impose democratic values from the top down.

w celu narzucenia wartości z góry.

Whereas Islamists and far-right organizations, for decades,

Podczas gdy islamiści oraz skrajnie prawicowe organizacje przez dekady

have been building demand for their ideology on the grassroots.

stawiały żądania dla poparcia ich ideologii, zaczynając od podstaw.

They've been building civilizational demand for their values

Budowały cywilizacyjne wymagania dla uzyskania poparcia dla swoich wartości

on the grassroots,

u podstaw,

and we've been seeing those societies slowly transition

a my widzieliśmy, jak społeczeństwa te powoli przechodziły

to societies that are increasingly asking for

w takie, które coraz usilniej domagają się

a form of Islamism.

jakiejś formy islamizmu.

Mass movements in Pakistan

Masowe ruchy w Pakistanie

have been represented after the Arab uprisings

były, po powstaniu arabskim, reprezentowane

mainly by organizations

głównie przez organizacje

claiming for some form of theocracy,

domagające raczej się jakiejś formy teokracji,

rather than for a democratic uprising.

niż demokratycznego powstania.

Because since pre-partition,

Ponieważ, od czasów przed podziałem,

they've been building demand for their ideology on the ground.

stawiały żądania dla poparcia ich ideologii tam, na miejscu.

And what's needed is a genuine transnational

Tym, czego potrzeba, jest autentyczny międzynarodowy

youth-led movement

ruch kierowany przez młodych,

that works to actively advocate

którego zadaniem będzie aktywna agitacja

for the democratic culture --

na rzecz demokratycznej kultury –

which is necessarily more

a zatem zdecydowanie więcej,

than just elections.

niż zwykłe wybory.

But without freedom of speech, you can't have free and fair elections.

Jednak bez wolności słowa nie można przeprowadzić wolnych i uczciwych wyborów.

Without human rights, you don't have the protection granted to you to campaign.

Tam, gdzie prawa człowieka nie są uwzględniane, kampania wyborcza nie ma zagwarantowanej ochrony.

Without freedom of belief,

Bez wolności wyznania,

you don't have the right to join organizations.

nie istnieje prawo swobodnego przyłączania się do organizacji.

So what's needed is those organizations on the ground

Konieczne jest zatem, aby tamtejsze organizacje,

advocating for the democratic culture itself

agitujące na rzecz demokratycznej kultury jako takiej,

to create the demand on the ground for this culture.

domagały się jej zaistnienia tam, na miejscu.

What that will do

Zlikwiduje to

is avoid the problem I was talking about earlier,

problem, o którym mówiłem wcześniej:

where currently we have political parties presenting democracy

to, że obecnie istniejące partie polityczne sprowadzają demokrację

as merely a political choice in those societies

w tych społeczeństwach zaledwie do politycznego wyboru,

alongside other choices

obok innych możliwych opcji,

such as military rule and theocracy.

takich, jak władza wojskowa i teokracja.

Whereas if we start building this demand on the ground on a civilizational level,

Natomiast, jeśli zaczniemy budować te żądania od podstaw, w szerszym kontekście cywilizacyjnym,

rather than merely on a political level,

nie traktując ich zaledwie jako wybór polityczny –

a level above politics --

lecz ponad polityką –

movements that are not political parties,

jako ruchy, które nie są partiami politycznymi,

but are rather creating this civilizational demand

ale które raczej powołują do życia owe cywilizacyjne postulaty

for this democratic culture.

optujące za demokratyczną kulturą.

What we'll have in the end

W rezultacie otrzymamy

is this ideal that you see on the slide here --

stan idealny, który możecie zobaczyć na tym slajdzie –

the ideal that people should vote in an existing democracy,

idealny stan umożliwiający ludziom głosowanie w obrębie istniejącej demokracji,

not for a democracy.

a nie na demokrację.

But to get to that stage,

Ale żeby tam dotrzeć –

where democracy builds the fabric of society

tam, gdzie demokracja tworzy strukturę społeczeństwa

and the political choices within that fabric,

i polityczne opcje wewnątrz tej struktury, którymi są prawica i lewica,

but are certainly not theocratic and military dictatorship --

ale z całą pewnością nie teokracja czy reżim wojskowy –

i.e. you're voting in a democracy,

t.j. gdzie głosuje się w obrębie

in an existing democracy,

istniejącej demokracji,

and that democracy is not merely one of the choices at the ballot box.

która nie jest zaledwie jedną z opcji, dostępnych przy urnie wyborczej.

To get to that stage,

Aby dotrzeć do tego punktu,

we genuinely need to start building demand

musimy szczerze zacząć stawiać żądania

in those societies on the ground.

u podstaw w tych społeczeństwach.

Now to conclude, how does that happen?

Podsumowując: w jaki sposób ma się to wydarzyć?

Well, Egypt is a good starting point.

Egipt jest dobrym punktem wyjścia.

The Arab uprisings have demonstrated that this is already beginning.

Powstanie arabskie pokazało, że ten proces już się rozpoczął.

But what happened in the Arab uprisings and what happened in Egypt

Ale wydarzenia, do których doszło podczas powstania arabskiego w Egipcie

was particularly cathartic for me.

otrzeźwiły mnie.

What happened there was a political coalition

Został tam utworzona polityczna koalicja

gathered together for a political goal,

służąca osiągnięciu politycznego celu,

and that was to remove the leader.

jakim było pozbycie się przywódcy.

We need to move one step beyond that now.

Teraz jednak musimy pójść o krok dalej.

We need to see how we can help those societies

Musimy zrozumieć, jak możemy pomóc tym społeczeństwom

move from political coalitions,

przejść od politycznych koalicji,

loosely based political coalitions,

luźno osadzonych,

to civilizational coalitions

do koalicji cywilizacyjnych,

that are working for the ideals and narratives

które służą ideałom i opowieściom

of the democratic culture on the ground.

umożliwiającym demokratycznej kulturze zakorzenienie się tam.

Because it's not enough to remove a leader

Nie wystarczy usunąć przywódcę,

or ruler or dictator.

władcę czy dyktatora.

That doesn't guarantee that what comes next

To nie gwarantuje, że bezpośrednio potem nadejdzie

will be a society built on democratic values.

społeczeństwo zbudowane na demokratycznych wartościach.

But generally, the trends that start in Egypt

Ogólnie jednak, tendencje rodzące się w Egipcie,

have historically spread across the MENA region,

rozprzestrzeniały się, jak pokazuje historia, w regionie MENA,

the Middle East and North Africa region.

czyli na Środkowym Wschodzie oraz w północnej Afryce.

So when Arab socialism started in Egypt, it spread across the region.

Zatem, kiedy zapoczątkowano w Egipcie arabski socjalizm, rozprzestrzenił się on w regionie.

In the '80s and '90s when Islamism started in the region,

Kiedy w latach 80. i 90. narodził się tam islamizm,

it spread across the MENA region as a whole.

rozprzestrzenił się on w całym regionie MENA.

And the aspiration that we have at the moment --

Naszym obecnym dążeniem –

as young Arabs are proving today

jak udowadniają dziś młodzi Arabowie,

and instantly rebranding themselves

gwałtownie zmieniający wizerunek samych siebie

as being prepared to die for more than just terrorism --

i pokazujący, że są gotowi umrzeć za coś więcej niż tylko terroryzm –

is that there is a chance

naszym dążeniem jest wykorzystanie możliwości

that democratic culture can start in the region

na zapoczątkowanie demokratycznej kultury w tym regionie

and spread across to the rest of the countries that are surrounding that.

i rozprzestrzenienie jej na resztę otaczających go krajów.

But that will require

Będzie to jednak wymagało

helping these societies transition

udzielenia tym społeczeństwom pomocy w przejściu

from having merely political coalitions

od posiadania wyłącznie politycznych koalicji

to building genuinely grassroots-based social movements

do tworzenia ruchów społecznych opartych na całkowicie oddolnych, obywatelskich inicjatywach,

that advocate for the democratic culture.

które będą propagowały demokratyczną kulturę.

And we've made a start for that in Pakistan

Zapoczątkowaliśmy coś takiego w Pakistanie

with a movement called Khudi,

ruchem o nazwie Khudi,

where we are working on the ground to encourage the youth

i staramy się tam, na miejscu, zachęcić młodych,

to create genuine buy-in for the democratic culture.

aby wytworzyli autentyczne poparcie dla demokratycznej kultury.

And it's with that thought that I'll end.

I tą właśnie myślą zakończę.

And my time is up, and thank you for your time.

Mój czas dobiegł końca, dziękuję za uwagę.

(Applause)

(Oklaski)