To learn is to be free | Shameem Akhtar

A room full of boys.

Translator: Ánh Trần Reviewer: Lan Anh Nguyễn

Trong một căn phòng có rất nhiều con trai

A girl child, hardly nine or ten years old,

có một bé gái khoảng 9, 10 tuổi

she is sitting in the center of the room, surrounded by books.

đang ngồi chính giữa căn phòng, xung quanh là rất nhiều sách.

She is the only girl among boys,

Đó là cô gái duy nhất trong căn phòng

and is barely missing her female cousins and friends,

và giống như họ hàng, bạn bè là nữ khác

who are inside the home instead of the school,

hiện đang ở nhà thay vì trường học

because they are not allowed to get an education alongside boys.

bởi lẽ ngoài con trai ra, họ không được phép đi học.

There isn't a single functional girls' school in her village.

Nơi cô ấy đang sống không có nổi một trường học dành cho nữ.

She was born in a Baloch conservative tribe,

Cô ấy được sinh ra trong bộ tộc bảo thủ Baloch,

where women and girls are a matter of honor.

nơi mà phụ nữ được nhắc đến là một vấn đề thuộc đạo đức.

She is the eldest in her family,

Cô ấy là người con trưởng

and when she was about to be born, her parents wanted a baby boy.

khi mang thai, bố mẹ cô ấy đã mong ngóng một người con trai.

But they had bad luck; a baby girl arrived.

Nhưng họ đã không được thỏa ước nguyện khi đó lại là một bé gái.

It was customary in her family to keep girls inside the homes.

Theo tục lệ gia đình con gái phải ở trong nhà.

But her uncle, who was a university graduate,

Nhưng người chú, cử nhân đại học,

he wanted to give her an opportunity to see the world,

mong muốn cho cô ấy một cơ hội để ngắm nhìn thế giới

to be part of the society.

và trở thành một phần của xã hội.

Luckily, she has a name that can be used for both men and women.

May mắn thay, tên cô ấy có thể dùng được cho cả nam và nữ.

So he saw a chance to change her course of life.

Vì thế, người chú đã nhìn thấy cơ hội để thay đổi cuộc đời cô cháu gái của mình

So he decided to raise her as a boy.

và đã quyết định nuôi nấng như một đứa con trai.

At three months old,

Khi mới ba tháng tuổi,

she went from being a baby girl, to baby boy.

một đứa bé gái đã trở thành một bé trai.

She is given a boy's getup.

Bé gái ấy được cho mặc quần áo bé trai,

She is allowed to go outside

được phép đi ra ngoài

and get an education alongside boys.

và được đi học như những bé trai khác.

She is free, she is confident.

Cô ấy được tự do và rất tự tin.

She observes, she notes small, everyday injustices

Hàng ngày cô ấy đều quan sát, ghi chú những sự bất công

faced by women and girls in her village.

mà nữ giới phải đối mặt trong ngôi làng của cô bé.

When newspapers arrive at her home,

Khi một tờ báo được giao đến nhà,

she watches as it passes from the eldest man to the youngest man.

lần lượt từ người đàn ông lớn tuổi nhất đến trẻ nhất trong nhà sẽ đọc.

By the time women get hold of the paper,

Đến khi người phụ nữ cầm được tờ báo,

it is old news.

nó đã trở thành tin cũ.

She completes her eighth-grade year.

Cô gái ấy đã hoàn thành năm lớp 8

Now fear starts to come in.

Vào lúc đó, nỗi sợ hãi thực sự đến.

This will be the end of her education,

Đó sẽ là lúc kết thúc quá trình học tập của cô.

because the only option for high school for further study

Bởi sự lựa chọn duy nhất để tiếp tục, đó là ngôi trường cấp ba

is five kilometers away.

cách nhà năm cây số.

Boys have bicycles, they are free.

Con trai có xe đạp đi nên rất thoải mái.

But she knows

Nhưng cô ấy biết chắc rằng

her father will not allow her to travel on her own,

bố mình sẽ không để cô tự đến trường

even if she were posing as a boy.

thậm chí khi cô ấy đóng giả là con trai

"I can't let you do that.

"Bố không thể để con làm như thế.

And I don't have the time to walk you there and back.

Và bố cũng không có đủ thời gian để đưa con đi và về.

Sorry, it is impossible."

Xin lỗi con gái, điều đó hoàn toàn không thể."

She gets very upset.

Cô ấy rất thất vọng.

But a miracle happened.

Tuy nhiên một điều kì diệu đã xảy ra.

A long-distance relative offers to teach her

Một người họ hàng xa đề nghị dạy học cho cô

ninth- and tenth-grade curricula

chương trình học lớp 9 và 10

during summer vacations.

trong kì nghỉ hè.

This is how she completed her matriculation.

Đây là cách cô ấy hoàn thành chương trình trung học phổ thông.

The girl whom I am talking about to you

Cô gái mà tôi đang kể với các bạn

is me, Shameem, who is talking before you now.

chính là tôi Shameem.

(Applause)

(vỗ tay)

Throughout centuries, people have been fighting for their identity.

Suốt hàng thế kỷ qua mọi người đã đấu tranh cho bản thân họ.

People have been loved, privileged, because of their identity,

Mọi người được yêu thương hay ưu ái vì danh tính của mình,

their nationality, their ethnicity.

quốc tịch và chủng tộc của mình.

Again, people have been hated, denied,

Đồng thời, mọi người bị ghét bỏ, xa lánh

because of their nationality, their identity,

cũng bởi quốc tịch, danh tính,

their race, their gender, their religion.

chủng tộc, giới tính và tôn giáo của mình.

Identity determines your position in society, wherever you live.

Danh tính định đoạt địa vị xã hội cho dù bạn ở bất cứ đâu.

So if you ask me, I would say I hate this question of identity.

Nếu bạn hỏi tôi, tôi sẽ trả lời tôi ghét câu hỏi về danh tính.

Millions of girls in this world are being denied their basic rights

Hàng triệu cô gái trên thế giới này đang bị tước đoạt quyền cơ bản của họ

because of being female.

bởi vì họ là nữ giới.

I would have faced the same, if I hadn't been raised as a boy.

Tôi có thể đã rơi vào tình trạng đó nếu tôi không được nuôi nấng như con trai.

I was determined to continue my studies, to learn, to be free.

Tôi đã quyết tâm tiếp tục học để được tự do.

After my schooling, even enrolling in college was not easy for me.

Sau khi tốt nghiệp, đăng kí thi đại học thậm chí không hề dễ dàng với tôi.

I went on a three-day hunger strike.

Tôi đã tuyệt thực mất ba ngày.

(Laughter)

(cười)

Then, I got permission for college.

Sau đó, tôi được cho phép vào đại học.

(Laughter)

(cười)

(Applause)

(vỗ tay)

In that way, I completed my college.

Theo cách đó tôi đã tốt nghiệp đại học.

Two years later, when the time came for me to go to university,

Hai năm sau, đến lúc tôi vào đại học

my father turned his eyes, his attention, to my younger brothers.

bố tôi chuyển sang tập trung vào các em trai tôi.

They need to be in school, secure jobs and support the family.

Chúng cần đi học, có công việc và hỗ trợ gia đình.

And as a woman, my place was to be home.

Và là một người phụ nữ vị trí của tôi phải là ở nhà.

But, I don't give up.

Tuy nhiên, tôi không từ bỏ.

I sign up for a two-year program to become a lady health visitor.

Tôi đăng kí một chương trình hai năm cho nhân viên chăm sóc sức khỏe phụ nữ.

Then I hear about Thardeep Rural Development Program,

Sau đó tôi nghe nói về chương trình phát triển nông thôn Thardeep,

a non-profit organization working to empower rural communities.

một tổ chức phi lợi nhuận thúc đẩy cộng đồng nông thôn.

I sneak away.

Tôi đã trốn bố mẹ đi.

I travel five hours to interview for a position.

Tôi đã bay năm giờ đồng hồ đến phỏng vấn.

It is the first time I am the farthest from my home I have ever been.

Đây là lần đầu tiên tôi đi xa nhà đến thế.

I am closest to my freedom I have ever been.

Tôi đã tiến tới gần nhất với tự do.

Luckily, I got the job,

May mắn thay, tôi đã được nhận,

but the hardest part is facing my father.

nhưng việc khó khăn nhất là đối diện với bố tôi.

(Laughter)

(cười)

Relatives are already scaring him

Họ hàng luôn đe dọa bố tôi

about his daughter wandering off,

rằng con gái ông ấy đang đi lang thang,

teasing him with talk of his daughter crossing the border.

trêu rằng thấy con gái ông ấy vượt biên.

When I return home,

Khi tôi trở về,

I want nothing more than just to accept the position in Thardeep.

tôi chẳng mong gì hơn là được nhận việc ở Thardeep.

So that night, I packed all my things in a bag,

Vì thế đêm đó, tôi đã thu dọn hết hành lý

and I walked into my father's room and told him,

và đi vào phòng bố nói với ông ấy rằng

"Tomorrow morning, the bus is going to come in.

"Sáng mai, xe bus sẽ đến.

If you believe in me,

Nếu bố tin con,

if you believe in me,

nếu bố tin con,

you will wake me up and take me to the bus station.

bố hãy đánh thức con dậy và đưa con đến trạm xe bus.

If you don't, I'll understand."

Nếu bố không làm thế, con cũng hiểu được."

Then I went to sleep.

Sau đó tôi lên giường đi ngủ.

The next morning, my father was standing beside me

Sáng hôm sau tỉnh dậy, bố đang đứng cạnh tôi

to take me to the bus stop.

để đưa tôi đến trạm xe bus.

(Applause)

(vỗ tay)

That day, I understood the importance of words.

Hôm đó, tôi đã nhận ra tầm quan trọng của ngôn từ.

I understood how words affect our hearts,

Tôi đã hiểu cách ngôn từ tác động lên trái tim chúng ta,

how words play an important role in our lives.

về tầm quan trọng của ngôn từ trong cuộc sống này.

I understood words are more powerful than fighting.

Tôi nhận ra ngôn từ có sức mạnh hơn hẳn chiến tranh.

At TRDP, I saw there was a Pakistan which I didn't know,

Ở Thardeep, tôi phát hiện ra nước Pakistan mà tôi chưa từng biết đến từ trước

a country much more complex than I had realized.

một quốc gia phức tạp hơn nhiều tưởng tượng của tôi.

Until that, I thought I had a difficult life.

Trước đó, tôi đã luôn nghĩ mình có một cuộc sống thật khó khăn.

But here, I saw what women in other parts of Pakistan were experiencing.

Nhưng ở đây, tôi thấy điều phụ nữ Pakistan đang phải chịu đựng.

It really opened my eyes.

Điều đó thực sự mở rộng tầm mắt tôi.

Some women had 11 children but nothing to feed them.

Một số phụ nữ có 11 người con nhưng không có gì để cho chúng ăn cả.

For getting water, they would walk three hours every day to wells.

Họ phải đi bộ ba tiếng mỗi ngày để tới giếng lấy nước.

The nearest hospital was at least 32 kilometers away.

Bệnh viện gần nhất ở cách xa 32 cây số.

So if a woman is in labor,

Nếu một người phụ nữ chuyển dạ,

she travels by camel to get to the hospital.

cô ấy phải cưỡi lạc đà đến bệnh viện.

The distance is great; she may die on her way.

Vì đường xa nên cô ấy có thể tử vong trên đường đi.

So now, this became more than just a job for me.

Bây giờ, đối với tôi Thardeep không chỉ dừng lại là công việc.

I discovered my power.

Tôi đã phát hiện ra sức mạnh của mình.

Now, as I was getting salary,

Giờ đây, khi tôi kiếm được tiền,

I started sending back money to my home.

tôi bắt đầu gửi tiền về nhà.

Relatives and neighbors were noticing this.

Họ hàng và hàng xóm biết việc này.

Now they started to understand the importance of education.

Họ bắt đầu nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục.

By that time, some other parents started sending their daughters to school.

Khi ấy, một số người bắt đầu cho con gái mình đi học.

Slowly, it became easier and acceptable

Dần dần, việc các cô gái vào đại học

for young women to be in college.

trở nên dễ dàng và dễ chấp nhận hơn.

Today, there isn't a single girl out of school in my village.

Ở làng tôi bây giờ không có bất kỳ cô gái nào thất học.

(Applause)

(vỗ tay)

Girls are doing jobs in health sites, even in police.

Phụ nữ đang làm việc trong các đơn vị y tế và thậm chí trong sở cảnh sát.

Life was good.

Cuộc sống rất tốt.

But somewhere in my heart,

Nhưng đâu đó trong trái tim tôi

I realized that my region, beyond my village

tôi nhận ra rằng, ngoài ngôi làng này, đất nước của tôi

needs further change.

cần nhiều thay đổi hơn nữa.

This was also the time when I joined Acumen Fellowship.

Đó cũng là lúc tôi tham gia chương trình giao lưu ngắn hạn Acumen.

There, I met leaders like me across the country.

Tôi gặp nhiều lãnh đạo giống mình ở khắp đất nước.

And I saw they are taking risks in their lives.

Tôi cũng nhận thấy họ đang mạo hiểm với cuộc sống của chính mình.

I started to understand

Tôi bắt đầu hiểu được

what leadership really means.

lãnh đạo thực sự có ý nghĩa thế nào.

So I decided to go back to my region

Do đó tôi quyết định quay trở về quê hương

and take a position as a teacher in a remote school,

làm giáo viên ở một ngôi trường hẻo lánh.

a school that I have to reach by bus --

Tôi phải đi dạy bằng xe bus

two hours traveling, every morning and evening.

hai tiếng mỗi sáng và tối.

Though it was hard, on my first day I knew

Mặc dù có vất vả nhưng vào ngày đầu tiên

I made the right decision.

tôi biết mình đã lựa chọn đúng.

The first day I walked into the school,

Ngày đầu bước vào ngôi trường này

I saw all these little Shameems staring back at me --

Tôi thấy hình ảnh của những Shameem bé nhỏ đang nhìn chằm chằm vào tôi

(Laughter)

(cười)

with dreams in their eyes,

với ánh mắt tràn đầy ước vọng,

the same dream of freedom which I had in my childhood.

như ước mơ tự do hồi còn nhỏ của tôi.

So the girls are eager to learn, but the school is understaffed.

Các bé gái rất háo hức học tập nhưng trường lại thiếu giáo viên.

Girls sit hopeful,

Các bé gái ngồi ở đó, tràn đầy hy vọng,

learn nothing,

nhưng không học được gì

and they leave.

và chúng bỏ đi.

I can't bear to see this happening.

Tôi không thể chịu nổi cảnh tượng này.

There was no turning back.

Tôi sẽ không quay đầu lại,

I found my purpose.

Tôi đã tìm thấy lý tưởng của mình.

I enlisted a few of my friends to help me to teach.

Tôi đăng kí cho một vài người bạn để giúp tôi dạy.

I'm introducing my girls to the outside world

Tôi mở cánh cửa với thế giới bên ngoài cho các cô gái của tôi

by extracurricular activities and books.

thông qua các hoạt động ngoại khóa và sách vở.

I share with them the profiles of the world's best leaders,

Tôi kể chúng nghe về các nhà lãnh đạo tài ba nhất thế giới

like Martin Luther King and Nelson Mandela.

như Martin Luther King và Nelson Mandela.

Last year, a few of our students went to college.

Năm ngoái, một vài học sinh của chúng tôi đã đỗ vào đại học.

For me, I never stop studying.

Đối với tôi, tôi chưa bao giờ ngừng học.

Today, I'm working to complete my PhD in education --

Hiện tại, tôi đang chuẩn bị hoàn thành chương trình học tiến sĩ giáo dục.

(Applause)

(vỗ tay)

which will allow me to gain a management position

Điều này sẽ giúp tôi có một vị trí quản lý

in the school system,

ở hệ thống trường học

and I will be able to make more decisions

và tôi sẽ được quyền quyết định nhiều hơn

and play a pivotal role in the system.

và đóng vai trò quan trọng hơn trong hệ thống đó.

I believe that without educating the girls,

Tôi tin rằng nếu không giáo dục phái nữ

we may not make world peace.

chúng ta sẽ không thể tạo ra hòa bình cho thế giới,

We may not reduce child marriage.

chúng ta sẽ không giảm được tình trạng tảo hôn,

We may not reduce infant mortality rate.

chúng ta sẽ không giảm được tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh,

We may not reduce maternal mortality rate.

chúng ta sẽ không giảm được tỷ lệ tử vong ở các bà mẹ.

For this, we have to continuously

Vì những lẽ đó, chúng tôi phải không ngừng

and collectively work together.

cùng nhau hành động.

At least I am playing my role,

Ít nhất tôi đang làm điều tôi có thể

though the destination is not close.

mặc dù tương lai còn ở xa phía trước.

The road is not easy.

Con đường này không hề dễ dàng.

But I have dreams in my eyes,

Nhưng tôi có ước mơ

and I am not going to look back now.

và bây giờ tôi không định quay đầu lại.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(vỗ tay)