To learn is to be free | Shameem Akhtar

A room full of boys.

Tłumaczenie: Maria Chrzanowska Korekta: Sylwia Gliniewicz

Pokój pełen chłopców.

A girl child, hardly nine or ten years old,

Dziewczynka, w wieku dziewięciu lub dziesięciu lat,

she is sitting in the center of the room, surrounded by books.

siedzi pośrodku pokoju, otoczona książkami.

She is the only girl among boys,

Jest jedyną dziewczynką wśród chłopców

and is barely missing her female cousins and friends,

i prawie wcale nie tęskni za kuzynkami i przyjaciółkami,

who are inside the home instead of the school,

które siedzą w domu zamiast w szkole,

because they are not allowed to get an education alongside boys.

ponieważ nie mogą uczyć się z chłopcami.

There isn't a single functional girls' school in her village.

W jej wsi nie ma szkoły dla dziewczyn.

She was born in a Baloch conservative tribe,

Urodziła się w konserwatywnym plemieniu Beludżów,

where women and girls are a matter of honor.

gdzie kobiety i dziewczynki są kwestią honoru.

She is the eldest in her family,

Jest najstarsza w rodzinie,

and when she was about to be born, her parents wanted a baby boy.

a kiedy miała się urodzić, rodzice chcieli synka.

But they had bad luck; a baby girl arrived.

Mieli pecha. Urodziła się córka.

It was customary in her family to keep girls inside the homes.

W jej rodzinie panuje zwyczaj zatrzymywać dziewczynki w domach.

But her uncle, who was a university graduate,

Jednak wujek, absolwent uniwersytetu,

he wanted to give her an opportunity to see the world,

chciał, żeby poznała świat

to be part of the society.

i była częścią społeczeństwa.

Luckily, she has a name that can be used for both men and women.

Na szczęście dziewczynka nosi imię, którego używają mężczyźni i kobiety.

So he saw a chance to change her course of life.

Jej wujek dostrzegł szansę, żeby zmienić bieg jej życia.

So he decided to raise her as a boy.

Postanawia wychować ją jak chłopca.

At three months old,

W wieku trzech miesięcy

she went from being a baby girl, to baby boy.

z dziewczynki staje się chłopcem.

She is given a boy's getup.

Dostała chłopięcy strój.

She is allowed to go outside

Może wychodzić na dwór

and get an education alongside boys.

i uczyć się razem z chłopcami.

She is free, she is confident.

Jest wolna, pewna siebie.

She observes, she notes small, everyday injustices

Zauważa małe, codzienne przykłady niesprawiedliwości,

faced by women and girls in her village.

w obliczu których stają kobiety i dziewczynki w jej wsi.

When newspapers arrive at her home,

Kiedy w domu pojawi się gazeta,

she watches as it passes from the eldest man to the youngest man.

podaje się ją od najstarszego do najmłodszego mężczyzny.

By the time women get hold of the paper,

Zanim gazeta dotrze do kobiet,

it is old news.

jest już nieaktualna.

She completes her eighth-grade year.

Dziewczynka kończy gimnazjum.

Now fear starts to come in.

Pojawia się strach.

This will be the end of her education,

To będzie koniec jej edukacji,

because the only option for high school for further study

ponieważ jedyne liceum

jest oddalone o pięć kilometrów.

is five kilometers away.

Boys have bicycles, they are free.

Chłopcy mają rowery, są wolni.

But she knows

Jednak ona wie,

her father will not allow her to travel on her own,

że ojciec nie pozwoli jej podróżować samej,

even if she were posing as a boy.

nawet w przebraniu chłopca.

"I can't let you do that.

"Nie mogę ci na to pozwolić.

And I don't have the time to walk you there and back.

Nie mam czasu, żeby cię tam zaprowadzać i przyprowadzać.

Sorry, it is impossible."

Przykro mi, to niemożliwe".

She gets very upset.

Dziewczynka bardzo się niepokoi.

But a miracle happened.

Zdarzył się jednak cud.

A long-distance relative offers to teach her

Daleki krewny oferuje nauczyć ją

ninth- and tenth-grade curricula

programu nauczania z liceum

during summer vacations.

w ciągu letnich wakacji.

This is how she completed her matriculation.

W ten sposób uzyskuje świadectwo ukończenia szkoły średniej.

The girl whom I am talking about to you

Dziewczynka, o której opowiadam,

is me, Shameem, who is talking before you now.

to ja, Shameem, która stoi przed wami.

(Applause)

(Brawa)

Przez wieki ludzie walczyli o tożsamość.

Throughout centuries, people have been fighting for their identity.

People have been loved, privileged, because of their identity,

Byli kochani, uprzywilejowani dzięki swojej tożsamości,

their nationality, their ethnicity.

narodowości, przynależności etnicznej.

Again, people have been hated, denied,

Byli też nienawidzeni, odrzucani

because of their nationality, their identity,

ze względu na swoją narodowość, tożsamość,

their race, their gender, their religion.

rasę, płeć, religię.

Identity determines your position in society, wherever you live.

Tożsamość określa naszą pozycję w społeczeństwie, gdziekolwiek mieszkamy.

So if you ask me, I would say I hate this question of identity.

Jeśli spytacie mnie, powiedziałabym, że nie cierpię kwestii tożsamości.

Millions of girls in this world are being denied their basic rights

Milionom dziewczynek odmawia się podstawowych praw,

because of being female.

ponieważ są kobietami.

I would have faced the same, if I hadn't been raised as a boy.

Gdybym nie była wychowana jak chłopiec, musiałabym stawić czoła temu samemu.

I was determined to continue my studies, to learn, to be free.

Uparłam się kontynuować naukę, poznawać, być wolną.

After my schooling, even enrolling in college was not easy for me.

Po szkole nawet zapisanie się do koledżu nie było proste.

I went on a three-day hunger strike.

Przeprowadziłam trzydniowy strajk głodowy.

(Laughter)

(Śmiech)

Then, I got permission for college.

Wtedy pozwolono mi pójść do koledżu.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

In that way, I completed my college.

W ten sposób skończyłam koledż.

Two years later, when the time came for me to go to university,

Dwa lata później, gdy przyszedł czas, żebym poszła na studia,

my father turned his eyes, his attention, to my younger brothers.

ojciec poświęcił uwagę moim młodszym braciom.

They need to be in school, secure jobs and support the family.

Musieli pójść do szkoły, znaleźć prace i utrzymać rodzinę.

And as a woman, my place was to be home.

Moje miejsce jako kobiety było w domu.

But, I don't give up.

Nie poddałam się.

I sign up for a two-year program to become a lady health visitor.

Zapisałam się na dwuletni program

dla pielęgniarek środowiskowych.

Then I hear about Thardeep Rural Development Program,

Wtedy usłyszałam o Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich Thardeep,

a non-profit organization working to empower rural communities.

organizacji non profit

dbającej o wyrównanie szans w wiejskich społecznościach.

I sneak away.

Wymknęłam się.

I travel five hours to interview for a position.

Podróż na rozmowę rekrutacyjną trwała pięć godzin.

It is the first time I am the farthest from my home I have ever been.

Nigdy nie byłam tak daleko od domu.

I am closest to my freedom I have ever been.

Nigdy nie byłam tak blisko wolności.

Luckily, I got the job,

Na szczęście dostałam pracę,

but the hardest part is facing my father.

ale trudniejsze było stawienie czoła mojemu ojcu.

(Laughter)

(Śmiech)

Relatives are already scaring him

Krewni już go straszyli,

about his daughter wandering off,

że jego córka gdzieś zawędruje,

teasing him with talk of his daughter crossing the border.

że wyjedzie za granicę.

When I return home,

Kiedy wróciłam do domu,

I want nothing more than just to accept the position in Thardeep.

najbardziej chciałam zacząć pracę w Thardeep.

So that night, I packed all my things in a bag,

Tamtej nocy spakowałam wszystkie rzeczy do torby,

and I walked into my father's room and told him,

weszłam do pokoju ojca i powiedziałam:

"Tomorrow morning, the bus is going to come in.

"Jutro rano przyjedzie autobus.

If you believe in me,

Jeśli we mnie wierzysz,

if you believe in me,

you will wake me up and take me to the bus station.

obudzisz mnie i odprowadzisz na przystanek.

If you don't, I'll understand."

Jeśli tego nie zrobisz, zrozumiem to".

Then I went to sleep.

Potem poszłam spać.

The next morning, my father was standing beside me

Następnego ranka, ojciec był przy mnie,

to take me to the bus stop.

żeby zabrać mnie na przystanek.

(Applause)

(Śmiech)

That day, I understood the importance of words.

Tego dnia zrozumiałam, jak ważne są słowa.

I understood how words affect our hearts,

Zrozumiałam, że słowa wpływają na emocje,

how words play an important role in our lives.

że grają ważną rolę w naszym życiu.

I understood words are more powerful than fighting.

Zrozumiałam, że słowa są silniejsze niż walka.

At TRDP, I saw there was a Pakistan which I didn't know,

W Thardeep zobaczyłam Pakistan, jakiego nie znałam,

a country much more complex than I had realized.

kraj bardziej złożony, niż zdawałam sobie sprawę.

Until that, I thought I had a difficult life.

Przedtem myślałam, że mam trudne życie.

But here, I saw what women in other parts of Pakistan were experiencing.

Tam zobaczyłam, czego doświadczają kobiety w innych częściach Pakistanu.

It really opened my eyes.

To naprawdę otworzyło mi oczy.

Some women had 11 children but nothing to feed them.

Niektóre kobiety miały 11 dzieci, ale nie miały czym ich nakarmić.

For getting water, they would walk three hours every day to wells.

Każdego dnia szły trzy godziny do studni po wodę.

The nearest hospital was at least 32 kilometers away.

Najbliższy szpital był oddalony o co najmniej 32 kilometry.

So if a woman is in labor,

Jeśli kobieta rodziła,

she travels by camel to get to the hospital.

jechała do najbliższego szpitala na wielbłądzie.

Dystans był olbrzymi. Mogła umrzeć po drodze.

The distance is great; she may die on her way.

So now, this became more than just a job for me.

Wtedy stało się to dla mnie więcej niż pracą.

I discovered my power.

Odkryłam swoją siłę.

Now, as I was getting salary,

Gdy dostawałam wypłatę,

I started sending back money to my home.

wysyłałam pieniądze do domu.

Relatives and neighbors were noticing this.

Krewni i sąsiedzi zwrócili na to uwagę.

Now they started to understand the importance of education.

Zaczynali rozumieć znaczenie edukacji.

By that time, some other parents started sending their daughters to school.

Inni rodzice zaczęli wysyłać córki do szkoły.

Slowly, it became easier and acceptable

Powoli to, że młode kobiety chodzą do szkoły,

for young women to be in college.

stawało się łatwiejsze i akceptowalne.

Today, there isn't a single girl out of school in my village.

W mojej wiosce nie ma teraz dziewczynki, która nie chodziłaby do szkoły.

(Applause)

(Brawa)

Girls are doing jobs in health sites, even in police.

Kobiety pracują w służbie zdrowia,

nawet w policji.

Life was good.

Życie było dobre.

But somewhere in my heart,

W głębi serca

I realized that my region, beyond my village

wiedziałam, że mój region, poza moją wioską,

needs further change.

potrzebuje dalszych zmian.

This was also the time when I joined Acumen Fellowship.

Mniej więcej w tamtym czasie dołączyłam do wspólnoty Acumen.

There, I met leaders like me across the country.

Poznałam tam liderów takich jak ja.

And I saw they are taking risks in their lives.

Zobaczyłam, że podejmują ryzyko.

I started to understand

Zaczęłam rozumieć,

what leadership really means.

co to znaczy być liderem.

So I decided to go back to my region

Postanowiłam wrócić do mojego regionu

and take a position as a teacher in a remote school,

i zostać nauczycielką w odległej szkole,

a school that I have to reach by bus --

do której musiałam dojeżdżać autobusem,

two hours traveling, every morning and evening.

dwie godziny podróży, rano i wieczorem.

Though it was hard, on my first day I knew

Chociaż było ciężko, pierwszego dnia wiedziałam,

I made the right decision.

że podjęłam dobrą decyzję.

The first day I walked into the school,

Kiedy pierwszego dnia weszłam do szkoły,

I saw all these little Shameems staring back at me --

zobaczyłam, jak patrzą się na mnie wszystkie małe Shameem...

(Laughter)

(Śmiech)

with dreams in their eyes,

z marzeniami w oczach,

the same dream of freedom which I had in my childhood.

z tym samym marzeniem o wolności, które miałam w dzieciństwie.

So the girls are eager to learn, but the school is understaffed.

Dziewczynki były chętne do nauki, ale w szkole brakowało nauczycieli.

Girls sit hopeful,

Dziewczynki siedziały pełne nadziei,

learn nothing,

nie uczyły się niczego,

and they leave.

i wychodziły.

I can't bear to see this happening.

Nie mogłam tego znieść.

There was no turning back.

Nie było powrotu.

I found my purpose.

Znalazłam swoje powołanie.

I enlisted a few of my friends to help me to teach.

Zwerbowałam kilku przyjaciół, żeby pomogli mi uczyć.

I'm introducing my girls to the outside world

Przedstawiam dziewczynkom świat na zewnątrz

by extracurricular activities and books.

dzięki dodatkowym zajęciom i książkom.

I share with them the profiles of the world's best leaders,

Pokazuję im biografie najlepszych liderów świata,

like Martin Luther King and Nelson Mandela.

jak Martin Luther King czy Nelson Mandela.

Last year, a few of our students went to college.

W zeszłym roku kilka uczennic poszło do koledżu.

For me, I never stop studying.

Jeśli chodzi o mnie, nie przestaję się uczyć.

Today, I'm working to complete my PhD in education --

Pracuję nad zdobyciem doktoratu z zakresu edukacji,

(Applause)

(Brawa)

which will allow me to gain a management position

co pozwoli mi objąć kierownicze stanowisko

in the school system,

w systemie szkolnictwa,

and I will be able to make more decisions

gdzie będę mogła podejmować więcej decyzji

and play a pivotal role in the system.

i grać istotną rolę w systemie.

I believe that without educating the girls,

Wierzę, że bez edukacji kobiet

we may not make world peace.

nie da się osiągnąć pokoju na świecie.

We may not reduce child marriage.

Nie da się ograniczyć dziecięcych małżeństw.

We may not reduce infant mortality rate.

Nie da się zmniejszyć umieralności niemowląt.

We may not reduce maternal mortality rate.

Nie da się zmniejszyć umieralności matek.

For this, we have to continuously

Żeby to osiągnąć,

and collectively work together.

trzeba stale współpracować.

At least I am playing my role,

Przynajmniej spełniam swoją rolę,

though the destination is not close.

chociaż cel nadal jest daleko.

Droga nie jest łatwa.

The road is not easy.

But I have dreams in my eyes,

Mam marzenia

and I am not going to look back now.

i nie będę oglądać się za siebie.

Dziękuję.

Thank you.

(Applause)

(Brawa)