The difference between winning and succeeding | John Wooden | TED

John Wooden nói về sự khác nhau giữa chiến thắng và thành công

Translator: Chi Mai Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

I coined my own definition of success in 1934,

Tôi đã tự tạo ra định nghĩa thành công của riêng mình

vào năm 1934, khi tôi đang dạy tại trường trung học ở South Bend, Indiana

when I was teaching at a high school in South Bend, Indiana,

being a little bit disappointed, and [disillusioned] perhaps,

việc các bậc phụ huynh của các em trong lớp Anh văn tôi dạy

by the way parents of the youngsters in my English classes

luôn mong con mình đạt điểm A hay B

expected their youngsters to get an A or a B.

khiến tôi hơi thất vọng và cả hoang tưởng, có lẽ.

Họ cho rằng con nhà hàng xóm đạt điểm C là được rồi

They thought a C was all right for the neighbors' children,

vì trẻ con nhà hàng xóm toàn bậc trung bình cả.

because they were all average.

But they weren't satisfied when their own --

Nhưng khi con mình đạt điểm C, họ lại bất mãn

it would make the teacher feel that they had failed, or the youngster had failed.

vì họ nghĩ như vậy, các giáo viên sẽ xem như họ, hay con họ, đã thất bại.

And that's not right.

Và điều này không đúng. Chúa trời với sự thông thái vô biên của người

The good Lord in his infinite wisdom didn't create us all equal

không tạo ra tất cả chúng ta với mức thông minh như nhau

as far as intelligence is concerned,

hay với kích thước và diện mạo như nhau.

any more than we're equal for size, appearance.

Not everybody could earn an A or a B, and I didn't like that way of judging,

Chẳng phải ai cũng có thể đạt điểm A hay B, và tôi cũng không thích đánh giá con người theo cách đó.

and I did know how the alumni of various schools

Tôi có biết là hội sinh viên của nhiều trường

back in the '30s judged coaches and athletic teams.

vào những năm 30 đã đánh giá các huấn luyện viên và đội thể thao ra sao.

If you won them all, you were considered to be reasonably successful --

Nếu không thắng tất cả các trận thì bạn được xem như thành công tương đối,

not completely.

chứ không phải hoàn toàn. Vì tôi đã tìm thấy là

Because I found out --

we had a number of years at UCLA where we didn't lose a game.

có một số năm ở UCLA, chúng tôi không hề thua trận nào.

But it seemed that we didn't win each individual game

Nhưng dường như chúng tôi đã không thắng đủ số lãi

by the margin that some of our alumni had predicted --

mà một số hội đồng trường đã dự kiến

và thường thì

(Laughter)

(khán giả cười)

And quite frequently I really felt that they had backed up their predictions

tôi thường thực sự cảm thấy là các dự kiến tỉ số này được hỗ trợ

in a more materialistic manner.

bởi các luận điểm thực dụng.

(Laughter)

But that was true back in the 30s, so I understood that.

Nhưng điều này đúng vào những năm 30, nên tôi có thể hiểu được.

But I didn't like it, I didn't agree with it.

nhưng tôi cũng không thích, và cũng không đồng ý với cách đó.

I wanted to come up with something I hoped could make me a better teacher,

Tôi muốn nghĩ ra một điều gì đó, hi vọng có thể khiến mình trở thành 1 giáo viên tốt hơn

và đem đến cho những đứa trẻ dưới sự chỉ dẫn của mình

and give the youngsters under my supervision,

-- dù là trong thể thao hay trong lớp Anh văn --

be it in athletics or the English classroom,

something to which to aspire,

một điều gì đó để chúng khao khát vươn đến

other than just a higher mark in the classroom,

chứ không chỉ là điểm cao

or more points in some athletic contest.

trong lớp, hay bàn thắng trong một cuộc thi đấu thể thao.

I thought about that for quite a spell,

Tôi suy nghĩ về điều đó khá nhiều

and I wanted to come up with my own definition.

Tôi muốn tạo ra một định nghiã thành công của chính mình, hy vọng nó sẽ có ích.

I thought that might help.

And I knew how Mr. Webster defined it,

Tôi biết Webster định nghiã nó ra sao:

as the accumulation of material possessions

nó là sự tích lũy các tài sản vật chất

or the attainment of a position of power or prestige, or something of that sort,

hay việc đạt được một chỗ đứng có quyền lực hay có uy thế, hay điều gì đó tương tự --

worthy accomplishments perhaps,

Có lẽ đó là những thành tựu đáng giá

but in my opinion, not necessarily indicative of success.

nhưng theo quan điểm của tôi, chúng không chứng minh là bạn thành công.

So I wanted to come up with something of my own.

Thế là tôi muốn có một định nghĩa của riêng mình.

And I recalled --

Tôi còn nhớ mình lớn lên tại một nông trại nhỏ ở Nam Indiana

I was raised on a small farm in Southern Indiana,

and Dad tried to teach me and my brothers

Cha tôi đã cố dạy tôi và các anh

that you should never try to be better than someone else.

đừng bao giờ cố tỏ ra giỏi hơn người khác

Tôi khá chắc là ông đã dạy chúng tôi như vậy.

I'm sure at the time he did that, I didn't -- it didn't --

well, somewhere, I guess in the hidden recesses of the mind,

Chắc là nó nằm lại đâu đó trong một góc tâm trí tôi

it popped out years later.

và rồi, nhiều năm sau, lại trỗi dậy.

Never try to be better than someone else,

Đừng bao giờ tỏ ra giỏi hơn người khác

always learn from others.

phải luôn học hỏi từ những người khác. Đừng bao giờ ngừng

Never cease trying to be the best you can be --

cố gắng trở thành con người tốt nhất mà mình có thể- điều đó nằm trong khả năng kiểm soát của bạn.

that's under your control.

If you get too engrossed and involved and concerned

Nếu bạn quá bận bịu, lo âu và dính dáng

in regard to the things over which you have no control,

tới những thứ mà bạn không thể kiểm soát được,

it will adversely affect the things over which you have control.

nó sẽ ảnh hưởng xấu đến những điều mà bạn có thể kiểm soát được.

Then I ran across this simple verse that said,

Sau này tôi tình cờ đọc được một dòng thơ như thế này

"At God's footstool to confess,

Dưới chân Chúa để thú tội, một người cúi đầu quỳ lạy

a poor soul knelt, and bowed his head.

"Con đã thất bại!" Y rên lên.

'I failed!' he cried.

Chúa đáp, "Con đã làm hết sức mình, vậy đó là sự thành công"

The Master said, 'Thou didst thy best, that is success.'"

From those things, and one other perhaps,

Từ những điều đó, và có lẽ thêm một điều khác nữa,

I coined my own definition of success, which is:

tôi đã tạo ra định nghĩa thành công của riêng mình

Peace of mind attained only through self-satisfaction

Đó là: Sự bình tâm chỉ có thể đạt được

qua sự tự hài lòng vì biết rằng bạn đã nỗ lực

in knowing you made the effort to do the best of which you're capable.

vận dụng hết năng lực của mình.

I believe that's true.

Tôi tin điều này đúng. Nếu bạn nỗ lực

If you make the effort to do the best of which you're capable,

sử dụng hết khả năng của mình để cố gắng cải thiện tình thế

trying to improve the situation that exists for you,

đặt ra trước mắt bạn, tôi cho đó là thành công.

I think that's success,

and I don't think others can judge that;

Tôi nghĩ những người khác không thể đánh giá điều đó. Cũng tính cách và danh tiếng

it's like character and reputation --

your reputation is what you're perceived to be;

Danh tiếng là những gì người khác nhìn nhận về bạn;

your character is what you really are.

tính cách chính là con người thực sự của bạn.

And I think that character is much more important

Tôi nghĩ tính cách quan trọng hơn nhiều

than what you are perceived to be.

so với cái người khác nhìn nhận về bạn.

You'd hope they'd both be good,

Bạn mong là cả danh tiếng và tính cách của mình đều tốt

but they won't necessarily be the same.

nhưng chúng không nhất thiết phải giống nhau.

Well, that was my idea that I was going to try to get across to the youngsters.

Vậy đó chính là điều tôi muốn truyền bá cho các bạn trẻ.

I ran across other things.

Tôi tình cờ gặp phải nhiều chuyện khác. Tôi yêu việc dạy học

I love to teach, and it was mentioned by the previous speaker

Và người nói chuyện trước tôi cũng đã nói rằng

that I enjoy poetry, and I dabble in it a bit, and love it.

tôi thích thi ca. Tôi có nhúng vào nó chút ít, và rất mê.

There are some things that helped me, I think,

Hình như có một số thứ đã giúp tôi

be better than I would have been.

trở thành một con người tốt hơn. Tôi biết mình hiện không phải là con người

I know I'm not what I ought to be, what I should be,

mà mình nên là. Nhưng tôi nghĩ mình tốt hơn so với con người mà mình súyt là

but I think I'm better than I would have been

if I hadn't run across certain things.

nếu không gặp một số chuyện.

One was just a little verse that said,

Một trong số đó là một đoạn thơ như sau

"Không một từ viết xuống, không một lời nói ra nào

"No written word, no spoken plea

can teach our youth what they should be;

có thể dạy cho tuổi trẻ nên trở thành người ra sao.

nor all the books on all the shelves --

Hay kể cả tất cả những cuốn sách trên tất cả mọi chiếc kệ --

it's what the teachers are themselves."

mà chỉ có nhân cách của bản thân người thầy mới có thể làm điều đó."

That made an impression on me in the 1930s.

Đoạn thơ này gây ấn tượng mạnh với tôi

vào những năm 30.

And I tried to use that more or less in my teaching,

Tôi đã cố gắng vận dụng nó ít nhiều trong khi giảng dạy

whether it be in sports, or whether it be in the English classroom.

cho dù là dạy thể thao, hay trong lớp học Anh văn của mình.

I love poetry and always had an interest in that somehow.

Tôi yêu thi ca và luôn luôn hứng thú quan tâm về nó.

Maybe it's because Dad used to read to us at night,

Có lẽ đó là vì Cha tôi thường đọc cho chúng tôi nghe vào ban đêm.

by coal oil lamp --

Dưới ánh đèn dầu -- trong nông trang của chúng tôi

we didn't have electricity in our farm home.

không hề có điện.

And Dad would read poetry to us. So I always liked it.

Cha đọc thơ cho chúng tôi nghe. Thế là tôi luôn thích thơ ca.

And about the same time I ran across this one verse,

Cũng trong khoảng thời gian đó, tôi đọc được một đoạn thơ khác

I ran across another one.

Có người hỏi một nữ giáo viên

Someone asked a lady teacher why she taught,

tại sao chị lại dạy học

and after some time, she said she wanted to think about that.

Và sau một lúc, cô ấy nói muốn suy nghĩ một chút

Then she came up and said,

Và rồi chị ấy nói:

"They ask me why I teach, and I reply,

"Người ta hỏi tôi tại sao dạy học

và tôi đáp: "Còn tìm nơi đâu được những người bạn tuyệt vời hơn vậy?"

'Where could I find such splendid company?'

There sits a statesman, strong, unbiased, wise;

Kia một chính khách uyên bác, công tâm, mạnh mẽ

another Daniel Webster, silver-tongued.

một Daniel Webster khác, một nhà hùng biện lưu loát.

A doctor sits beside him, whose quick, steady hand may mend a bone,

Một vị bác sĩ ngồi bên cạnh anh ta

đôi tay nhanh, điềm tĩnh có thể chữa một chiếc xương gãy

or stem the life-blood's flow.

hay khơi cho máu lại đổ vào mạch

And there a builder; upward rise the arch of a church he builds,

Và kia là một người thợ xây. Vươn cao mái vòm nhà thờ anh xây

wherein that minister may speak the word of God,

trong đó, vị mục sư sẽ truyền lời của Chúa

and lead a stumbling soul to touch the Christ.

và dẫn lỗi một tâm hồn lầm lạc đến chạm vào Người.

And all about, a gathering of teachers,

Và đó là một đám đông những người thầy,

farmers, merchants, laborers --

những người nông dân, thương nhân, người lao động

those who work and vote and build

những người làm việc, bỏ phiếu bầu cử, dựng xây, hoạch định và cầu nguyện cho một tương lai tươi sáng.

and plan and pray into a great tomorrow.

And I may say, I may not see the church,

Tôi có thể thú thực là mình có thể sẽ không nhìn thấy nhà thờ đó,

or hear the word, or eat the food their hands may grow,

không nghe lời nói đó, hay nếm lương thực mà đôi tay họ trồng lên.

but yet again I may;

Nhưng cũng có thể tôi sẽ. Và sau này, tôi có thể nói

And later I may say,

I knew him once, and he was weak, or strong, or bold or proud or gay.

Tôi đã từng biết con người kia - anh ta yếu ớt, hay mạnh mẽ,

hay táo bạo, kiêu hãnh, sôi nổi.

I knew him once, but then he was a boy.

Tôi đã từng biết con người kia. Khi đó anh ta còn là đưá trẻ.

They ask me why I teach and I reply,

Người ta hỏi tôi tại sao dạy học và tôi đáp

'Where could I find such splendid company?'"

"Còn tìm nơi đâu được những người bạn tuyệt vời như vậy?"

And I believe the teaching profession --

Tôi tin vào nghiệp dạy học.

it's true, you have so many youngsters,

Thực vậy. Ở đây có thật nhiều người trẻ tuổi.

and I've got to think of my youngsters at UCLA --

Làm tôi nghĩ đến các trò của mình tại UCLA --

hơn 30 luật sư, 11 nha sĩ và bác sĩ,

30-some attorneys, 11 dentists and doctors,

many, many teachers and other professions.

rất rất nhiều giáo viên và những người làm các ngành khác.

And that gives you a great deal of pleasure,

Nhìn thấy họ trưởng thành

to see them go on.

mang lại cho tôi một niềm sung sướng lớn.

I always tried to make the youngsters feel that they're there to get an education,

Tôi luôn cố khiến các em cảm thấy rằng

họ đến đó để được học, đó là điều số một.

number one; basketball was second, because it was paying their way,

Bóng rồ là điều thứ hai, vì nó giúp họ trả tiền để học,

and they do need a little time for social activities,

và các em cũng cần chút thời gian cho các mối quan hệ xã hội

but you let social activities take a little precedence over the other two,

nhưng nếu để các mối quan hệ xã hội lấn lướt hai điều kia

thì sẽ chẳng bao lâu, các em sẽ chẳng còn gì cả.

and you're not going to have any very long.

So that was the idea that I tried to get across

Đó là những điều tôi cố gắng truyền đạt

to the youngsters under my supervision.

cho những học trò dưới quyền mình.

I had three rules, pretty much,

Đại khái, tôi có ba nguyên tắc mà hầu như lúc nào tôi cũng tuân thủ.

that I stuck with practically all the time.

I'd learned these prior to coming to UCLA, and I decided they were very important.

Trước khi đến UCLA, tôi đã học được những điều này

và quyết định rằng chúng hết sức quan trọng.

One was "Never be late."

Một là - không bao giờ đi trễ. Không bao giờ được trễ.

Later on I said certain things --

Nếu chúng tôi phải di chuyển đến đâu đó,

the players, if we were leaving for somewhere, had to be neat and clean.

các em vận động viên phải gọn gàng, sạch sẽ.

There was a time when I made them wear jackets and shirts and ties.

Có thời tôi bắt các em phải mặc áo sơ mi, áo vét và đeo cà vạt.

Then I saw our chancellor coming to school in denims and turtlenecks,

Sau đó tôi thấy hiệu trưởng đến trường

mặc quần bò và áo cổ chữ V nên tôi nghĩ

and thought, it's not right for me to keep this other [rule] so I let them just --

giữ luật đó cũng không phải.

Thế là tôi để các em mặc thoải mái - chỉ cần gọn và sạch.

they had to be neat and clean.

I had one of my greatest players that you probably heard of, Bill Walton.

Một trong những vận động viên của tôi mà các bạn có lẽ đã nghe tên

Bill Walton. Một hôm cậu ấy đến vội để bắt kịp xe búyt

He came to catch the bus; we were leaving for somewhere to play.

hôm đó chúng tôi phải đi chỗ khác để chơi

And he wasn't clean and neat, so I wouldn't let him go.

Cậu ấy không sạch sẽ và gọn gàng. Thế là tôi không cho cậu ấy đi.

He couldn't get on the bus,

Cậu ấy không được lên xe búyt, phải về nhà chỉnh trang lại

he had to go home and get cleaned up

to get to the airport.

rồi đến sân bay sau.

So I was a stickler for that. I believed in that.

Tôi rất kiên quyết về chuyện đó. Tôi tin vào nó.

I believe in time; very important.

Tôi tin vào sự đúng giờ -- rất quan trọng.

I believe you should be on time, but I felt at practice, for example --

Tôi tin rằng ai cũng phải đúng giờ. Ví dụ, khi luyện tập,

we start on time, we close on time.

nếu bắt đầu đúng giờ thì sẽ kết thúc đúng giờ.

The youngsters didn't have to feel that we were going to keep them over.

Các em không phải cảm thấy là chúng tôi ép các em ở lại tập quá lâu.

When I speak at coaching clinics, I often tell young coaches --

Khi đến giảng ở các buổi huấn luyện cho huấn luyện viên

tôi thường bảo các huấn luyện viên trẻ điều này

and at coaching clinics, more or less,

they'll be the younger coaches getting in the profession.

họ là những huấn luyện viên trẻ hơn đang chập chững vào nghề.

Most of them are young, you know, and probably newly-married.

Đa số họ tuổi còn khá ít và có lẽ vừa cưới vợ.

And I tell them, "Don't run practices late,

Thế là tôi bảo họ: "Đừng bắt đầu các buổi tập trễ.

because you'll go home in a bad mood,

Vì như vậy, các anh sẽ phải về nhà trong tâm trạng bực bội.

and that's not good, for a young married man to go home in a bad mood.

Và một người đàn ông trẻ mới cưới vợ mà về nhà trong tâm trạng bực bội thì không tốt.

When you get older, it doesn't make any difference, but --"

Khi bạn già hơn thì tâm trạng tốt hay xấu cũng không quan trọng." Nhưng --

(khán giả cười)

(Laughter)

So I did believe: on time.

Vậy đấy, tôi rất tin vào sự đúng giờ. Tôi tin vào việc bắt đầu đúng giờ,

I believe starting on time, and I believe closing on time.

Tôi tin vào việc kết thúc đúng giờ.

And another one I had was, not one word of profanity.

Một nguyên tắc nữa: không được nói một lời tục tĩu nào.

One word of profanity, and you are out of here for the day.

Chỉ cần một lời nói tục thôi và xin mời về nhà nghỉ cho hết ngày.

If I see it in a game, you're going to come out and sit on the bench.

Nếu tôi thấy ai đó chửi tục trong trận đấu, người đó sẽ phải ra sân, ngồi ở ghế.

And the third one was, never criticize a teammate.

Nguyên tắc thứ ba là không bao giờ được chỉ trích đồng đội.

I didn't want that. I used to tell them I was paid to do that.

Tôi không muốn phê bình ai. Tôi bảo với các em người ta trả tiền cho tôi để la mắng.

That's my job. I'm paid to do it. Pitifully poor, but I am paid to do it.

Việc của tôi là vậy. Tôi nhận lương, dù còm cõi tội nghiệp nhưng là để làm điều đó.

Not like the coaches today, for gracious sakes, no.

Chẳng phải như lương huấn luyện viên ngày nay đâu, lạy chuá, không hề giống.

It's a little different than it was in my day.

Thời của tôi có hơi khác.

Those were three things that I stuck with pretty closely all the time.

Vậy đó là ba nguyên tắc mà tôi luôn tuân theo.

Chúng thực ra được cha tôi truyền lại.

And those actually came from my dad.

That's what he tried to teach me and my brothers at one time.

Là những điều mà có thời ông đã cố gắng dạy tôi và các anh em trai.

I came up with a pyramid eventually,

Dần dần, tôi nghĩ ra một hình kim tự tháp

that I don't have the time to go on that.

không có đủ thời gian để tôi kể nhiều về nó.

Nhưng tôi nghĩ nó đã giúp tôi trở thành một giáo viên tốt hơn.

But that helped me, I think, become a better teacher.

It's something like this:

Nó đại khái như thế này:

And I had blocks in the pyramid,

Kim tự tháp này được tạo thành từ một số viên gạch

and the cornerstones being industriousness and enthusiasm,

Những viên đá nền là cần cù và nhiệt huyết,

working hard and enjoying what you're doing,

làm việc chăm chỉ và yêu thích điều bạn đang làm

coming up to the apex,

xây dần lên đến đỉnh

according to my definition of success.

theo như định nghiã thành công của tôi

And right at the top, faith and patience.

ở ngay trên đỉnh là lòng tin và sự nhẫn nại.

And I say to you, in whatever you're doing,

Tôi xin quả quyết với các bạn rằng bất kể làm điều gì

you must be patient.

bạn cũng phải nhẫn nại. Bạn buộc phải có lòng kiên nhẫn

You have to have patience to -- we want things to happen.

nếu muốn đạt được một số chuyện. Ta thường nói rằng thanh niên rất thiếu kiên nhẫn.

We talk about our youth being impatient a lot, and they are.

They want to change everything. They think all change is progress.

Đúng vậy. Họ muốn thay đổi mọi thứ.

Họ nghĩ thay đổi nghiã là tiến bộ.

And we get a little older -- we sort of let things go.

Khi già đi một chút - ta có xu hướng để mọi chuyện tự nhiên xảy ra.

And we forget there is no progress without change.

Và ta quên là nếu không thay đổi, sẽ không có tiến bộ.

Bạn phải biết kiên nhẫn.

So you must have patience,

and I believe that we must have faith.

Và tôi tin rằng chúng ta phải có lòng tin

I believe that we must believe, truly believe.

Tôi tin rằng ta phải thực sự tin

Không chỉ nói mà phải thực tin

Not just give it word service,

believe that things will work out as they should,

là mọi chuyện sẽ xảy ra đúng lẽ

providing we do what we should.

nếu ta làm những điều ta cần làm.

I think our tendency is to hope things will turn out the way we want them to

Tôi nghĩ chúng ta có khuynh hướng hy vọng mọi chuyện sẽ biến đổi thay cách ta muốn

Nhưng ta lại không làm những việc cần thiết

much of the time,

but we don't do the things that are necessary

to make those things become reality.

để biến chúng thành hiện thực ta muốn.

I worked on this for some 14 years,

Tôi đã tìm cách hoàn thiện kim tự tháp này trong khoảng 14 năm

and I think it helped me become a better teacher.

và tôi nghĩ nó đã giúp tôi trở thành một người thầy tốt hơn.

But it all revolved around that original definition of success.

Tất cả đều xoay quanh định nghiã thành công ban đầu.

You know, a number of years ago,

Một vài năm trước, có một trọng tài Bóng chày

there was a Major League Baseball umpire by the name of George Moriarty.

giải Major League tên là George Moriarty.

He spelled Moriarty with only one 'i'.

Ông ta đánh vần Moriaty với chỉ một chữ "i" (tôi)

I'd never seen that before, but he did.

Tôi chưa bao giờ thấy ai làm như vậy, nhưng ông ấy thì có.

Big league baseball players --

Những tay cầu thủ bóng chày ở các giải lớn

they're very perceptive about those things,

họ rất tinh về những điều như vậy

and they noticed he had only one 'i' in his name.

Họ thấy ông ta chỉ có một chữ "i" (tôi) trong tên mình.

You'd be surprised how many also told him

Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết có biết bao nhiêu là cầu thủ nói với ông ta

that that was one more than he had in his head

ở nhiều dịp khác nhau

at various times.

rằng thế là trong đầu ông còn một chữ "tôi" - i nữa đấy.

(Laughter)

(khán giả cười)

But he wrote something where I think he did

Nhưng ông ấy đã viết xuống một thứ

what I tried to do in this pyramid.

trong thời gian tôi đang cố lập kim tự tháp này. Ông ta gọi nó là

He called it "The Road Ahead, or the Road Behind."

"Con đường Trước mặt, hay Con đường Sau lưng."

He said, "Sometimes I think the Fates must grin as we denounce them and insist

"Đôi khi tôi nghĩ Số Phận ắt phải nhe răng cười

khi chúng ta lên án nó và khăng khăng cho rằng

the only reason we can't win, is the Fates themselves have missed.

ta không thắng chỉ tại Số Phận đã trượt.

Yet there lives on the ancient claim:

Lời tuyên bố cổ xưa cứ như vậy mà sống mãi:

we win or lose within ourselves.

rằng việc thắng hay thua là nằm bên trong mỗi người. Những chiếc cúp sáng bóng trên kệ

The shining trophies on our shelves can never win tomorrow's game.

không giúp ta thắng trận đấu của ngày hôm sau.

You and I know deeper down, there's always a chance to win the crown.

Trong sâu thẳm các bạn và tôi, luôn tồn tại một cơ hội để ta giành lấy vương miện.

But when we fail to give our best,

Nhưng khi ta làm hết sức

we simply haven't met the test, of giving all and saving none

thì đơn giản là ta đã không vượt được bài kiểm tra để dùng hết

mà chẳng giữ lại gì cho đến khi chiến thắng

until the game is really won;

bài kiểm tra để cho thấy quân tử có nghiã là gì

of showing what is meant by grit;

bài kiểm tra để vẫn chơi khi những người kia bỏ cuộc

of playing through when others quit;

of playing through, not letting up.

để vẫn chơi, để không dừng lại

It's bearing down that wins the cup.

để chịu đựng những gì cần để giành lấy chiếc cúp. Để mơ rằng phía trước có một mục tiêu

Of dreaming there's a goal ahead; of hoping when our dreams are dead;

để giữ hy vọng khi những giấc mơ đã chết

để cầu nguyện khi hy vọng đã rời bỏ.

of praying when our hopes have fled; yet losing, not afraid to fall,

Thua, nhưng không sợ ngã,

if, bravely, we have given all.

nếu ta đã đủ gan góc để cố hết sức mình. Bởi ai có thể đòi hỏi gì ở một người đàn ông chân chính

For who can ask more of a man than giving all within his span.

hơn là đòi hỏi anh ta cống hiến hết khả năng của mình.

Giving all, it seems to me, is not so far from victory.

Cống hiến tất cả, đối với tôi, cũng chẳng khác vinh quang là mấy.

And so the Fates are seldom wrong, no matter how they twist and wind.

Số Phận có đôi khi sai lầm, cho dẫu nó xoay chuyển đến đâu.

It's you and I who make our fates --

Chính bạn và tôi là những người tạo nên số phận của chúng ta

we open up or close the gates on the road ahead or the road behind."

Chính chúng ta mở ra hay đóng lại cánh cửa trên con đường trước mặt hay con đường sau lưng."

Reminds me of another set of threes that my dad tried to get across to us:

Đoạn thơ của ông ta làm tôi nhớ đến ba điều khác mà cha tôi đã cố dạy chúng tôi.

Don't whine. Don't complain. Don't make excuses.

Không ca thán. Không than phiền. Không nguỵ biện.

Just get out there,

Cứ xông ra, và bất kể làm gì,

and whatever you're doing, do it to the best of your ability.

hãy làm điều đó hết khả năng của mình.

And no one can do more than that.

Chẳng ai có thể làm hơn vậy.

I tried to get across, too, that --

Tôi cũng cố dạy trò của mình rằng --

my opponents will tell you -- you never heard me mention winning.

các đối thủ của tôi sẽ cho các em biết họ không bao giờ nghe tôi nói đến chuyện thắng

Never mention winning.

Đừng bao giờ nhắc đến chuyện thắng. Quan điểm của tôi là

My idea is that you can lose when you outscore somebody in a game,

Khi bạn cao điểm hơn trong một trận đấu, bạn vẫn có thể thua.

and you can win when you're outscored.

Và khi thua điểm, bạn vẫn có thể thắng.

I've felt that way on certain occasions, at various times.

Có một số lần, ở các dịp khác nhau,

tôi đã cảm thấy vậy.

And I just wanted them to be able to hold their head up after a game.

Tôi chỉ muốn các em có thể ngẩng cao đầu

sau trận đấu.

I used to say that when a game is over,

Tôi đã thường nói rằng khi một trận đấu kết thúc

and you see somebody that didn't know the outcome,

các trò gặp một người không biết kết quả trận đấu

I hope they couldn't tell by your actions

Tôi mong họ không thể chỉ dựa vào hành động của trò

whether you outscored an opponent or the opponent outscored you.

mà đoán kết quả trò cao điểm hay thua điểm so với đối thủ.

That's what really matters:

Điều thực sự có nghiã đó là: nếu anh thường xuyên nỗ lực

if you make an effort to do the best you can regularly,

làm hết khả năng của mình

the results will be about what they should be.

thì kết quả sẽ hợp lý, là mức nó phải là.

Not necessarily what you'd want them to be but they'll be about what they should;

Không nhất thiết là kết quả anh mong muốn,

nhưng là kết quả phải là.

only you will know whether you can do that.

Và chỉ có anh mới biết mình có làm được không.

And that's what I wanted from them more than anything else.

Và đó là điều tôi mong muốn nhất ở học sinh của mình.

And as time went by, and I learned more about other things,

Thời gian qua đi, tôi học về nhiều thứ khác.

I think it worked a little better,

Kết quả có tốt hơn.

as far as the results.

Nhưng tôi muốn tỉ số của một trận đấu

But I wanted the score of a game to be the byproduct of these other things,

chỉ là sản phẩm phụ của nhiều thứ khác

and not the end itself.

chứ không phải là kết cục chính.

I believe it was one great philosopher who said --

Tôi tin rằng

một nhà triết học xuất sắc đã nói -- không, không phải.

no, no -- Cervantes.

Cervantes. Cervantes đã nói

Cervantes said, "The journey is better than the end."

"Hành trình tốt hơn điểm đến."

And I like that.

Tôi thích câu đó. Tôi nghĩ rằng

I think that it is -- it's getting there.

đôi khi, khi bạn đến điểm đến, bạn có thể bị thất vọng.

Sometimes when you get there, there's almost a let down.

But it's the getting there that's the fun.

Nhưng hành trình đi đến đó, đó mới là nguồn vui.

As a basketball coach at UCLA, I liked our practices to be the journey,

Trong vai trò là huấn luyện viên bóng rổ tại UCLA, tôi thích các buổi tập là hành trình,

and the game would be the end, the end result.

và trận đấu là điểm đến, là kết cục.

I liked to go up and sit in the stands and watch the players play,

Suốt các buổi huấn luyện trong tuần, tôi thích đi lên khán đài,

and see whether I'd done a decent job during the week.

ngồi xem các cầu thủ bóng rổ chơi

và xem liệu mình đã hoàn thành nhiệm vụ tốt chưa

There again, it's getting the players to get that self-satisfaction,

Một lần nữa, điều quan trọng là khiến các cầu thủ cảm thấy hài lòng với chính mình

in knowing that they'd made the effort to do the best of which they are capable.

vì họ biết họ đã nỗ lực

chơi hết khả năng của mình.

Sometimes I'm asked who was the best player I had, or the best teams.

Đôi khi người ta hỏi tôi ai là cầu thủ

hay đội bóng xuất sắc nhất mà tôi từng có.

I can never answer that.

Tôi chẳng bao giờ trả lời được

As far as the individuals are concerned --

khi nghĩ về họ như những con người riêng.

I was asked one time about that,

Một lần người ta hỏi là

and they said,

"Giả sử như ông có thể tạo ra một cầu thủ hoàn hảo

"Suppose that you, in some way, could make the perfect player.

thì ông sẽ muốn gì?"

What would you want?"

And I said, "Well, I'd want one that knew why he was at UCLA:

Và tôi đáp: "Ờ, tôi muốn một người biết rõ tại sao cậu ta ở UCLA:

to get an education, he was a good student,

để học. Cậu ta là một sinh viên giỏi

really knew why he was there in the first place.

trước tiên phải biết vì sao mình ở trường này.

But I'd want one that could play, too.

Nhưng tôi cũng muốn một người chơi bóng tốt nữa.

I'd want one to realize that defense usually wins championships,

Tôi muốn có một người biết nhận ra rằng

phòng thủ thường là công cụ để giành chức vô địch, và cậu ta sẽ tập phòng thủ nhiều.

and who would work hard on defense.

But I'd want one who would play offense, too.

Nhưng tôi muốn một người sẽ tấn công nữa.

I'd want him to be unselfish,

Tôi muốn cậu ta là người không ích kỉ

and look for the pass first and not shoot all the time.

trước tiên sẽ xem có chuyền bóng được không, chứ không phải lúc nào cũng cố ghi bàn.

And I'd want one that could pass and would pass.

Tôi muốn một người có thể chuyền bóng và sẵn lòng chuyền bóng.

(Laughter)

(khán giả cười)

I've had some that could and wouldn't,

Tôi từng có một số cầu thủ có khả năng chuyền nhưng không muốn chuyền

and I've had some that would and could.

và một số khác muốn nhưng lại không chuyền được.

(khán giả cười)

(Laughter)

So, yeah, I'd want that.

And I wanted them to be able to shoot from the outside.

Tôi muốn các cầu thủ có thể ném bóng từ đường biên

I wanted them to be good inside too.

nhưng cũng phải ném giỏi khi đứng bên trong nữa.

(khán giả cười)

(Laughter)

I'd want them to be able to rebound well at both ends, too.

Tôi muốn họ phải có khả năng bắt được bóng ở cả hai đầu.

Why not just take someone like Keith Wilkes and let it go at that.

Sao không chọn một người như Keith Wilkes chẳng hạn, cho là vậy đo.

He had the qualifications.

Anh ta hội đủ các điều kiện. Chẳng phải là người duy nhất như vậy

Not the only one, but he was one that I used in that particular category,

nhưng là người tôi sẽ chọn trong trường hợp cụ thể này

vì tôi nghĩ cậu ấy đã nỗ lực

because I think he made the effort to become the best.

cố gắng trở thành người giỏi nhất.

There was a couple.

I mention in my book, "They Call Me Coach,"

Trong cuốn "Họ gọi tôi là Huấn luyện viên" của mình

two players that gave me great satisfaction,

tôi có nhắc đến hai cầu thủ đã làm tôi cực kỳ hài lòng

that came as close as I think anyone I ever had to reach their full potential:

hai trong số những người tôi đã có mà gần như đã đạt đến tiềm năng lớn nhất của họ

một là Conrad Burke. Người kia là Doug McIntosh

one was Conrad Burke, and one was Doug McIntosh.

When I saw them as freshmen, on our freshmen team --

Khi tôi thấy họ, những sinh viên mới

trong đội sinh viên năm nhất

freshmen couldn't play varsity when I taught.

Hồi tôi dạy thì sinh viên năm nhất không được chơi trong đội của trường.

I thought, "Oh gracious, if these two players, either one of them" --

Khi thấy họ, tôi nghĩ "Ôi trời ơi, nếu hai cầu thủ này, bất kể ai trong số họ" --

they were different years, but I thought about each one at the time he was there --

họ học khác năm nhau, nhưng tôi có cùng suy nghĩ về mỗi người ở hai thời điểm khác nhau

"Ôi chao, nếu cậu bé này mà vào được đội của trường

"Oh, if he ever makes the varsity,

our varsity must be pretty miserable, if he's good enough to make it."

nếu cậu ấy đủ khả năng, thì đội có lẽ sẽ tệ hại lắm đây."

And you know, one of them was a starting player for a season and a half.

Và bạn biết đấy, một trong hai người

là cầu thủ chơi ngay từ hiệp đầu trong suốt một mùa giải rưỡi.

The other one, his next year, played 32 minutes in a national championship game,

Người kia - trong năm sau, đã chơi

32 phút trong một trận tranh chức vô địch quốc gia

Did a tremendous job for us.

và đã chơi cực xuất sắc. Năm sau, cậu ấy là cầu thủ chính

The next year, he was a starting player on the national championship team,

cho đội tranh chức vô địch quốc gia.

and here I thought he'd never play a minute, when he was --

Thế mà ban đầu tôi đã tưởng cậu ấy sẽ chẳng thể chơi được.

so those are the things that give you great joy,

Những chuyện như vậy mang lại nhiều niềm vui

và sự sung sướng khi chứng kiến chúng.

and great satisfaction to see.

Neither one of those youngsters could shoot very well.

Cả hai cầu thủ này đều không ném rổ tốt lắm

But they had outstanding shooting percentages,

nhưng tỉ lệ ném thì tuyệt vời

because they didn't force it.

vì họ không cố ép quá.

And neither one could jump very well,

Cả hai đều không nhảy giỏi lắm.

but they kept good position, and so they did well rebounding.

Nhưng giữ vị trí tốt

và bắt bóng tốt. Họ nhớ rằng

They remembered that every shot that's taken, they assumed would be missed.

mỗi cú ném bóng, họ đã tưởng sẽ trượt

I've had too many stand around and wait to see if it's missed,

Tôi có quá nhiều cầu thủ cứ đứng im đó xem thử bóng có trượt ra ngoài rổ không

sau đó mới chạy đi, và thế là quá muộ.

then they go and it's too late, somebody else is in there ahead of them.

Ai đó đã chạy bắt bóng trước rồi.

They weren't very quick, but they played good position,

Hai cầu thủ này không nhanh ghê gớm gì, những giữ vị trí tốt,

kept in good balance.

cân bằng tốt.

And so they played pretty good defense for us.

Họ chơi phòng thủ khá tốt cho chúng tôi.

So they had qualities that -- they came close to --

Họ có những tố chất khiến họ

as close to reaching possibly their full potential

phát huy năng lực tiềm tàng của mình ở mức cao nhất

as any players I ever had.

so với các cầu thủ mà tôi đã có.

So I consider them to be as successful as Lewis Alcindor or Bill Walton,

Nên tôi cho họ là những người thành công không kém

Lewis Alcindor hay Bill Walton

or many of the others that we had;

hay nhiều cầu thủ khác của chúng tôi. Có một số cầu thủ xuất chúng.

there were some outstanding players.

Have I rambled enough?

Tôi huyên thuyên đủ rồi à?

I was told that when he makes his appearance, I was supposed to shut up.

Tôi được dặn là khi nào anh chàng này xuất hiện thì tôi phải im ngay.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)