Stefan Sagmeister: Happiness by design

Stefan Sagmeister shares happy design

Çeviri: Özlem Yuvarlak Gözden geçirme: Ayşenur Koç

About 15 years ago, I went to visit a friend in Hong Kong.

Yaklaşık 15 yıl önce, Hong Kong'a bir arkadaşımı ziyarete gittim.

And at the time I was very superstitious.

O dönemlerde çok batıl inançlarım vardı.

So, upon landing -- this was still at the old Hong Kong airport

O yüzden eski Hong Kong havaalanına indiğimde

that's Kai Tak, when it was smack in the middle of the city --

Kai Tak, şehrin tam göbeğindeyken --

I thought, "If I see something good, I'm going to have a great time here in

Kendi kendime şöyle düşündüm: Eğer iyi bir şey görürsem, buradaki

my two weeks. And if I see something negative, I'm going to be miserable, indeed."

iki hafta çok iyi geçecek. Kötü bir şey görürsem hakikaten mutsuz olacağım.

So the plane landed in between the buildings

Uçak, binaların arasına indi,

and got to a full stop in front of this little billboard.

küçük bir reklam panosunun önünde durdu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I actually went to see some of the design companies

Hong Kong'da kaldığım sürede

in Hong Kong in my stay there.

birkaç tasarım şirketiyle görüştüm.

And it turned out that --

Ve beklenmedik bir şekilde --

I just went to see, you know, what they are doing in Hong Kong.

ben sadece, hani, Hong Kong'da ne yapıyorlar diye görmeye gitmiştim.

But I actually walked away with a great job offer.

Ama sonunda çok nefis bir iş teklifiyle ayrıldım.

And I flew back to Austria, packed my bags,

Avusturya'ya döndüm, bavulumu topladım.

and, another week later, I was again on my way to Hong Kong

Bir hafta sonra, tekrar Hong Kong'a doğru yola çıktım,

still superstitions and thinking, "Well, if that 'Winner' billboard is still up,

hala batıl inançlarım vardı ve dedim ki: Eğer o "Winner" reklamı hala oradaysa,

I'm going to have a good time working here.

burada çalışma hayatım çok iyi geçecek.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But if it's gone, it's going to be really miserable and stressful."

Ama eğer kalktıysa, berbat ve stresli bir dönem beni bekliyor.

So it turned out that not only was the billboard still up

Neyse, sadece o reklam panosu orada değildi,

but they had put this one right next to it.

bir de hemen yanına bunu asmışlardı.

(Laughter)

(Çifte Mutluluk) (Kahkahalar)

On the other hand, it also taught me where superstition gets me

Öte yandan da batıl inançların beni nasıl etkilediğini gösterdi

because I really had a terrible time in Hong Kong.

çünkü orada sahiden berbat zaman geçirdim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

However, I did have a number of real moments of happiness in my life --

Ancak, hayatımda birkaç kez gerçekten çok mutlu oldum --

of, you know, I think what the conference brochure refers to

hani konferans broşürünün de

as "moments that take your breath away."

"nefesinizi kesen anlar" diye bahsettiği.

And since I'm a big list maker, I actually listed them all.

Liste yapma meraklısı olduğum için hepsini listeledim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now, you don't have to go through the trouble of reading them

Bunların hepsini okumaya zahmet etmeyin hiç,

and I won't read them for you.

zaten ben de okumayacağım.

I know that it's incredibly boring to hear about other people's happinesses.

Başkalarının mutluluklarını dinlemek inanılmaz derecede sıkıcıdır, biliyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

What I did do, though is, I actually looked at them from a design standpoint

Aslında, yaptığım şey şu, ben bunlara bir tasarımcı gözüyle baktım

and just eliminated all the ones that had nothing to do with design.

ve içlerinden tasarımla hiçbir ilgisi olmayanları eledim.

And, very surprisingly, over half of them had, actually, something to do with design.

Çok şaşırtıcı bir şekilde, yarısından çoğu gerçekten tasarımla ilgiliydi.

So there are, of course, two different possibilities.

Bu durumda tabi ki iki farklı olasılık var.

There's one from a consumer's point of view --

Biri tüketicinin bakış açısından --

where I was happy while experiencing design.

benim bir tasarımı deneyimlerken mutlu olduğum durumlar.

And I'll just give you one example. I had gotten my first Walkman.

Bir örnek vereyim. İlk Walkman'imi almıştım.

This is 1983.

Sene 1983.

My brother had this great Yamaha motorcycle

Abimin bana seve seve ödünç verdiği

that he was willing to borrow to me freely.

harika bir Yamaha motosikleti vardı.

And The Police's "Synchronicity"

The Police'in "Synchronicity"

cassette had just been released

kasedi henüz yeni çıkmıştı.

and there was no helmet law in my hometown of Bregenz.

Memleketim Bregenz'de kask kuralı yoktu.

So you could drive up into the mountains

Yeni Sony Walkman'de The Police'i özgürce

freely blasting The Police on the new Sony Walkman.

bangır bangır dinleyerek dağlara çıkmak mümkündü.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I remember it as a true moment of happiness.

Bu gerçekten çok mutlu olduğum anlardan biri.

You know, of course, they are related to this combination of

Biliyorsunuz, tabi ki bu hikayedeki en az iki unsurun

at least two of them being, you know, design objects.

tasarım objesi olmasını buraya bağlıyorum.

And, you know, there's a scale of happiness when you talk about in design

Tasarımdan bahsederken bir mutluluk skalası vardır

but the motorcycle incident would definitely be, you know,

ama motosiklet hadisesinde kesinlikle,

situated somewhere here -- right in there between Delight and Bliss.

burada bir yerde -- Delight (Zevk) ve Bliss (Havalara Uçmak) arasındadır.

Now, there is the other part, from a designer's standpoint --

Bir de diğer, yani tasarımcının bakış açısı var --

if you're happy while actually doing it.

bunu fiilen yaparken mutlu mu, değil mi?

And one way to see how happy designers are when they're designing could be to

Bir tasarımcının tasarlarken mutlu olup olmadığını görmenin bir yolu,

look at the authors' photos on the back of their monographs?

yazarların kitaplarının arkasındaki fotoğraflarına bakmaktır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So, according to this, the Australians and the Japanese

Öyleyse, buna göre, Avusturalyalılar ve Japonlar

as well as the Mexicans

Meksikalılar da dahil

are very happy.

çok mutlular.

(Laughter)

(Kahkahalar)

While, somewhat, the Spaniards ...

Bunun yanında, birazcık İspanyollar

and, I think, particularly, the Swiss

ve bence, özellikle de İsviçreliler

(Laughter),

(Kahkahalar),

don't seem to be doing all that well.

o kadar da iyi durumda değiller.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Last November, a museum opened in Tokyo called The Mori Museum,

Geçen Kasım ayında, Tokyo'da, bir gökdelenin 56. katında,

in a skyscraper, up on the 56th floor.

The Mori diye bir müze açıldı.

And their inaugural exhibit was called "Happiness."

Açılış sergilerinin ismi "Mutluluk"tu.

And I went, very eagerly, to see it, because --

Çok istekli bir şekilde gittim sergiye çünkü -

well, also, with an eye on this conference.

tabi, bir de, aklımda bu konferans vardı.

And they interestingly sectioned the exhibit off into four different areas.

Ve ilginç bir şekilde sergiyi dört farklı alana bölmüşlerdi.

Under "Arcadia," they showed things like this, from the Edo period --

Arcadia'da Edo dönemine ait bu gibi şeyleri gösterdiler.

a hundred ways to write "happiness" in different forms.

mutluluğu farklı biçimlerde yazmanın yüzlerce yolu.

Or they had this apple by Yoko Ono -- that, of course, later on

ya da Yoko Ono'nun elması vardı,

was, you know, made into the label for The Beatles.

Şu Beatles grubunun simgesi olan elma.

Under "Nirvana" they showed this Constable painting.

Nirvana'da bu Constable tablosunu sergiliyorlardı.

And there was a little -- an interesting theory about abstraction.

Soyutlamayla ilgili küçük, ilginç bir teori vardı.

This is a blue field -- it's actually an Yves Klein painting.

Bu mavi alan, aslında bir Yves Kline tablosu.

And the theory was that if you abstract an image, you really, you know

Teoriye göre, eğer bir görseli soyutlaştırırsanız

open as much room for the un-representable --

temsil edilemeyenlere yer açmış oluyorsunuz.

and, therefore, you know, are able to involve the viewer more.

Dolayısıyla izleyiciyi içine alabiliyorsunuz.

Then, under "Desire," they showed these Shunsho paintings --

Sonra, Desire'da bu Shunsho tablolarını sergilediler.

also from the Edo period -- ink on silk.

Yine Edo döneminden, ipek üzerine mürekkep.

And, lastly, under "Harmony," they had this 13th-century mandala from Tibet.

Son olarak Harmony'de, Tibet'ten bir 13. yüzyıl mandalası vardı.

Now, what I took away from the exhibit was that

Benim bu sergiden kendime çıkardığım şu:

maybe with the exception of the mandala

Belki mandala hariç,

most of the pieces in there were actually about the visualization of happiness

oradaki eserlerin çoğu mutluluğun görselleştirilmesi ile alakalıydı.

and not about happiness.

mutluluk ile ilgili değildi.

And I felt a little bit cheated, because the visualization --

Biraz kandırılmış hissettim, çünkü görselleştirmek --

that's a really easy thing to do.

bu yapması çok kolay bir iş.

And, you know, my studio -- we've done it all the time.

Bilirsiniz, benim stüdyomda biz hep bunu yaptık.

This is, you know, a book.

Bu bir kitap.

A happy dog -- and you take it out, it's an aggressive dog.

Bu mutlu bir köpek -- çıkarıyorsun, ve bu agresif bir köpek.

It's a happy David Byrne and an angry David Byrne.

Mutlu David Byrne ve sinirli David Byrne.

Or a jazz poster with a happy face and a more aggressive face.

mutlu bir yüzle caz posteri ve daha agresif bir yüzle.

You know, that's not a big deal to accomplish.

Yani bunu yapmak çok da zor bir şey değil.

It has gotten to the point where, you know, within advertising

Şimdi şu noktaya geliyoruz,

or within the movie industry, "happy" has gotten such a bad reputation that

reklamcılık ve sinema endüstrisinde "mutlu" kötü bir üne kavuştu.

if you actually want to do something with the subject

Konuyla ilgili bir şey yapmak istiyorsanız

and still appear authentic, you almost would have to, you know,

ve özgün görünmek istiyorsanız

do it from a cynical point of view.

alaycı bir üslupla yaklaşmanız gerekir.

This is, you know, the movie poster.

Bu bir film afişi.

Or we, a couple of weeks ago, designed a box set for The Talking Heads

Birkaç hafta önce, The Talking Heads'e dekor hazırladık.

where the happiness visualized on the cover definitely has, very much, a dark side to it.

kapakta görselleştirilen mutluluğun bir de karanlık tarafı vardı.

Much, much more difficult is this, where the designs actually can evoke happiness --

Çok daha zoru ise mutluluğu çağrıştıran tasarımlardır.

and I'm going to just show you three that actually did this for me.

Şimdi size bunlardan üç tanesini göstereceğim.

This is a campaign done by a young artist in New York, who calls himself "True."

Bu New York'ta yaşayan "Hakiki" lakaplı genç bir sanatçının yaptığı çalışma.

Everybody who has ridden the New York subway system will be

New York metrosunu kullanan herkes

familiar with these signs?

bunu görmüştür, değil mi?

True printed his own version of these signs.

Hakiki, bu işaretlerin kendi versiyonunu çizdi.

Met every Wednesday at a subway stop with 20 of his friends.

Her çarşamba 20 arkadaşıyla bir metro durağında buluştu.

They divided up the different subway lines and added their own version.

Farklı metro hatlarını ayırdılar ve kendi versiyonlarını eklediler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So this is one.

Bir tanesi bu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now, the way this works in the system is that nobody ever looks at these signs.

Kimse metroda bu işaretlere bakmıyordu aslında.

So you're

Yani siz --

(Laughter)

(Kahkahalar)

you're really bored in the subway, and you kind of stare at something.

Metroda sıkılırsınız ve bir şeylere bakarsınız.

And it takes you a while until it actually --

Bunun sıradan şeylerden farklı olduğunu

you realize that this says something different than what it normally says.

anlamanız için biraz zaman geçer.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I mean, that's, at least, how it made me happy.

Yani bu yüzden beni mutlu etti.

(Laughter)

(Kin tutmayın) (Çaresizce araba kullanmak yasaktır)

Now, True is a real humanitarian.

Hakiki, gerçek bir hümanist.

He didn't want any of his friends to be arrested,

Hiçbir arkadaşının tutuklanmasını istemedi

so he supplied everybody with this fake volunteer card.

bu yüzden herkese bu sahte 'gönüllü kartı'nı verdi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And also gave this fake letter from the MTA to everybody --

Bir de bu sahte 'Metropolis Ulaşım Amirliği mektubu'nu

sort of like pretending that it's an art project

sanki MTA tarafından yaptırılan

financed by The Metropolitan Transit Authority.

bir sanat projesiymiş gibi herkese gösterdi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Another New York project.

Bir başka New York projesi.

This is at P.S. 1 -- a sculpture that's basically a square room

Bu P.S. 1'de. James Turrell'in açılabilen tavanı olan--

by James Turrell, that has a retractable ceiling.

kare bir oda heykeli.

Opens up at dusk and dawn every day.

Gün doğumunda ve batımında açılıyor.

You don't see the horizon.

Ufku görmüyorsunuz.

You're just in there, watching the incredible, subtle changes of color in the sky.

Sadece gökyüzünün renginin inanılmaz bir şekilde değişmesini izliyorsunuz.

And the room is truly something to be seen.

Odayı görmeniz gerek.

People's demeanor changes when they go in there.

Odaya girdiklerinde insanların davranışları değişiyor.

And, for sure, I haven't looked at the sky in the same way

Kesinlikle orada bir saat geçirdikten sonra

after spending an hour in there.

gökyüzüne aynı gözle bakmadım.

There are, of course, more than those three projects that I'm showing here.

Burada gösterdiğim üç projeden daha fazlası var tabi ki.

I would definitely say that observing Vik Muniz' "Cloud"

Birkaç yıl önce Manhattan'da

a couple of years ago in Manhattan for sure made me happy, as well.

Vik Muniz'in Bulut'unu izlemek de beni çok mutlu etmişti.

But my last project is, again, from a young designer in New York.

Fakat son projem, tekrar New Yorklu bir genç tarafından.

He's from Korea originally.

Aslen Koreli.

And he took it upon himself to print 55,000 speech bubbles --

55 bin konuşma balonu boyadı --

empty speech bubbles stickers, large ones and small ones.

boş konuşma balonu yapışkanları, büyükler ve küçükler.

And he goes around New York and just puts them, empty as they are, on posters.

New York'ta dolaştı, onları boş halde posterlere yapıştırdı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And other people go and fill them in.

Başka insanlar gidip içlerini doldurdu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

This one says, "Please let me die in peace."

Mesela bu: "Lütfen bırak huzur içinde öleyim."

(Laughter)

(Kahkahalar)

I think that was --

Beni en çok şaşırtan şey,

the most surprising to myself was that the writing was actually so good.

yazının bu kadar iyi olması.

This is on a musician poster, that says:

Bir müzisyenin afişinde yazana bakın:

"I am concerned that my CD will not sell more than 200,000 units

"Korkarım albümüm 200 binden fazla satmayacak.

and that, as a result, my recoupable advance

bu yüzden şanımı, şöhretimi

from my label will be taken from me,

kaybedeceğim ve daha sonra

after which, my contract will be cancelled,

kontratım iptal olacak,

and I'll be back doing Journey covers on Bleecker Street."

Bleecker caddesinde Journey coverları yapmaya geri döneceğim."

(Laughter)

(Kahkahalar)

I think the reason this works so well is because everybody involved wins.

Sanırım bunun böyle tutmasının sebebi, dahil olan herkesin kazanması.

Jee gets to have his project;

Jee projesini yaptırıyor,

the public gets a sweeter environment;

halk daha sevimli bir çevre ediniyor,

and different public gets a place to express itself;

farklı insanlar kendilerini ifade ediyor,

and the advertisers finally get somebody to look at their ads.

ve reklamcılar sonunda afişlerine bakacak birilerini buluyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Well, there was a question, of course, that was on my mind for a while:

Bir süredir aklımda şu soru var:

You know, can I do more of the things that I like doing in design

Tasarımda sevdiğim şeyleri daha fazla,

and less of the ones that I don't like to be doing?

sevmediğim şeyleri daha az yapabilir miyim?

Which brought me back to my list making --

Yine liste yapmaya döndüm --

you know, just to see what I actually like about my job.

bakalım işimle ilgili neleri seviyorum.

You know, one is: just working without pressure.

Bir: baskının olmadığı bir ortamda çalışmak.

Then: working concentrated, without being frazzled.

İki: yorulmadan, odaklanarak çalışmak.

Or, as Nancy said before, like really immerse oneself into it.

Nancy'nin de söylediği gibi, kendini kaptırarak.

Try not to get stuck doing the same thing --

Sürekli aynı şeyi yapmamaya çalışmak

or try not get stuck behind the computer all day.

ya da bütün gün bilgisayar başında durmamaya çalışmak.

This is, you know, related to it: getting out of the studio.

Yani stüdyodan dışarı çıkmak.

Then, of course, trying to, you know, work on things

İçeriğin benim için daha önemli olduğu

where the content is actually important for me.

işler üzerinde çalışmak.

And being able to enjoy the end results.

Sonuçlardan hoşnut olabilmek.

And then I found another list in one of my diaries that actually contained

Günlüğümde bugüne kadar öğrendiğim şeyleri yazdığım

all the things that I thought I learned in my life so far.

bir liste daha buldum sonra.

And, just about at that time, an Austrian magazine called and asked

Tam o sırada Avusturyalı bir dergi aradı ve

if we would want to do six spreads -- design six spreads

6 sayfalık bir tasarımı yapar mıyız diye sordu.

that work like dividing pages between the different chapters in the magazine?

Yani dergideki farklı bölümleri farklı sayfalara böler miyiz diye.

And the whole thing just fell together.

Her şey karıştı.

So I just picked one of the things that I thought I learned --

Listeden öğrendiğim bir şeyi seçtim:

in this case, "Everything I do always comes back to me" --

"Yaptığım her şey bana geri döner."

and we made these spreads right out of this.

ve bu sayfaları ona göre yaptık.

So it was: "Everything

Yani şöyle: "Yaptığım

I do

her

always

şey

comes

bana

back

geri

to me."

döner."

A couple of weeks ago, a

Birkaç hafta önce ---

(Laughter)

(Kahkahalar)

French company asked us to design five billboards for them.

Fransız bir şirket beş reklam panosu tasarlamamızı istedi.

Again, we could supply the content for it.

Yine içeriği bize ait olacaktı.

So I just picked another one.

Bir tane daha seçtim.

And this was two weeks ago.

İki hafta önce oldu bu.

We flew to Arizona -- the designer who works with me, and myself --

Ben ve birlikte çalıştığım tasarımcı Arizona'ya gittik.

and photographed this one.

Bunun fotoğrafını çektik.

So it's: "Trying

"Güzel

to look

görünmeye

good

çalışmak

limits

hayatımı

my life."

kısıtlar."

And then we did one more of these.

Bir tane daha yaptık bunlardan.

This is, again, for a magazine, dividing pages.

Bu da bir dergi içindi.

This is: "Having" --

"Yürek" --

this is the same thing;

Bu aynısı.

it's just, you know, photographed from the side.

Başka açıdan çektim.

This is from the front.

Bu önden.

Then it's: "guts."

"yemek"

Again, it's the same thing -- "guts" is just the same room, reworked.

yine aynısı, aynı oda.

Then it's: "always

"her zaman

works out."

benim" --

Then it's "for," with the light on.

"işime" ışıkları açarsanız tabi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And it's "me."

"yarar."

Thank you so much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)