Martin Hanczyc: The line between life and not-life

Martin Hanczyc: Yaşamla yaşam-olmayan arasındaki çizgi

Çeviri: Sinan İpek Gözden geçirme: Sancak Gülgen

So historically there has

Tarihsel olarak bakildiginda

been a huge divide between what people

insanlarin canli ve cansiz sistemler hakkinda

consider to be non-living systems on one

sahip olduklari fikirler her zaman cok buyuk

side, and living systems on the other side.

farkliliklar icermistir.

So we go from, say, this beautiful and

Bu yüzden de bu cok güzel ve karmaşık

complex crystal as non-life, and this rather

kristali cansız olarak adlandirirken,

beautiful and complex cat on the other side.

bu gorece güzel ve karmaşık olan kediye ise canlı diyoruz.

Over the last hundred and fifty years or so,

Son yüz elli yıl boyunca bilim

science has kind of blurred this distinction

canlı ve cansız sistemler arasındaki bu ayrımı

between non-living and living systems, and

bir miktar bulanıklaştırmis olsa da

now we consider that there may be a kind

artik bu ikisi arasında bir çeşit

of continuum that exists between the two.

sürekli geçiş olabileceğini düşünmekteyiz.

We'll just take one example here:

Buna bir örnek verelim:

a virus is a natural system, right?

Virüs doğal bir sistemdir, doğru mu?

But it's very simple. It's very simplistic.

Ama çok basittir. Çok sadedir.

It doesn't really satisfy all the requirements,

Canlılığın gereklilikleri yerine getirmez,

it doesn't have all the characteristics

Canlılık özelliklerinin hiç birine

of living systems and is in fact a parasite

sahip değildir ve aslında, örneğin,

on other living systems in order to, say,

çoğalmak ve evrimleşmek için diğer canlı sistemlerin

reproduce and evolve.

üzerinde parazit olarak bulunur.

But what we're going to be talking about here

Ama bu gece, hakkında konuşacağımız şey

tonight are experiments done on this sort of

yelpazenin canlı-olmayan ucunda

non-living end of this spectrum -- so actually

yaptığımız deneyler -- yani aslında

doing chemical experiments in the laboratory,

yeni yapılar oluşturmak amacıyla

mixing together nonliving ingredients

laboratuvarda kimyasal deneyler yapıyoruz.

to make new structures, and that these

Cansız malzemeleri karıştırıyor, böylelikle

new structures might have some of the

canlıların kimi özelliklerini taşıyan

characteristics of living systems.

yeni yapılar oluşturuyoruz.

Really what I'm talking about here is

Gerçekte burada hakkında konuştuğum şey

trying to create a kind of artificial life.

bir anlamda yapay yaşam yaratma deneyleri...

So what are these characteristics that I'm

Peki sözünü ettiğim bu karakteristik özellikler

talking about? These are them.

nelerdir? Söyleyelim:

We consider first that life has a body.

İlk olarak, canlının bir bedeni olduğunu düşünürüz.

Now this is necessary to distinguish the self

Kendini çevreden ayırmak için

from the environment.

gereklidir bu.

Life also has a metabolism. Now this is a

Canlının bir de metabolizması vardır. Ki bu da

process by which life can convert resources

canlının çevredeki kaynakları

from the environment into building blocks

temel yapı elemanlarına dönüştürme işlemidir.

so it can maintain and build itself.

Bu sayede varlığını sürdürüp kendini inşa edebilir.

Life also has a kind of inheritable information.

Canlı kalıtsal bilgiye de sahiptir.

Now we, as humans, we store our information

Şimdi bizler, insanlar, bilgilerimizi

as DNA in our genomes and we pass this

genomumuzda DNA olarak saklıyor ve bunu

information on to our offspring.

yavrularımıza aktarıyoruz.

If we couple the first two -- the body and the metabolism --

Bunlardan ilk ikisini --beden ve metabolizmayı-- birleştirirsek,

we can come up with a system that could

belki hareket edip çoğalabilen

perhaps move and replicate, and if we

bir sistem elde edebiliriz. Bunları da

coupled these now to inheritable information,

kalıtsal bilgiyle birleştirirsek,

we can come up with a system that would be

daha canlı benzeri, hatta evrimleşebilen,

more lifelike, and would perhaps evolve.

bir sistem elde edebiliriz.

And so these are the things we will try to do

İşte bunlar laboratuvarda yapmaya çalıştığımız şeyler.

in the lab, make some experiments that have

Canlılığın bazı karakteristik özelliklerini

one or more of these characteristics of life.

içeren deneyler yapmaya çalışıyoruz.

So how do we do this? Well, we use

Peki bunu nasıl yapıyoruz? Aslında,

a model system that we term a protocell.

ön-hücre dediğimiz bir sistemi model olarak kullanıyoruz.

You might think of this as kind of like a

Ön-hücreyi bir çeşit ilkel hücre olarak

primitive cell. It is a simple chemical

düşünebilirsiniz. Bu, yaşayan bir hücrenin

model of a living cell, and if you consider

basit bir kimyasal modelidir, ve

for example a cell in your body may have

söz gelimi vücudunuzdaki bir hücre

on the order of millions of different types

milyonlarca farklı molekülün bir araya gelip

of molecules that need to come together,

karmaşık bir ağ yapısı içinde bir arada oynamasını

play together in a complex network

gerektirir ki bunun sonucunda

to produce something that we call alive.

canlılık dediğimiz durum ortaya çıkar.

In the laboratory what we want to do

Laboratuvarda yapmak istediğimiz şey de

is much the same, but with on the order of

çoğunlukla aynı, ama bunu onlarca farklı

tens of different types of molecules --

molekül kullanarak yapmaya çalışıyoruz.

so a drastic reduction in complexity, but still

Karmaşıklığı oldukça azalttığımız halde

trying to produce something that looks lifelike.

canlı gibi görünen bir şey üretmeye çalışıyoruz.

And so what we do is, we start simple

Böylece yaptığımız şey, basitten başlayıp

and we work our way up to living systems.

canlı sistemlere ulaşmak.

Consider for a moment this quote by

Şimdi yüz yıl önce Leduc tarafından

Leduc, a hundred years ago, considering a

sentetik biyoloji konusunda söylenen

kind of synthetic biology:

şu söze kulak verelim:

"The synthesis of life, should it ever occur,

"Yaşamın sentezi, tabi eğer gerçekleşebilirse,

will not be the sensational discovery which we

düşündüğümüz kadar heyecan verici

usually associate with the idea."

bir keşif olmayacaktır."

That's his first statement. So if we actually

İlk cümlesi bu. Yani, biz aslında

create life in the laboratories, it's

laboratuvarlarda yaşam oluşturursak

probably not going to impact our lives at all.

bunun hayatımıza belki de hiç etkisi olmayacak.

"If we accept the theory of evolution, then

"Evrim teorisini kabul edersek,

the first dawn of synthesis of life must consist

yaşamın ilk sentezi

in the production of forms intermediate

inorganik ile organik dünya arasında

between the inorganic and the organic

geçiş formlarını içermelidir.

world, or between the non-living

Ya da canlı ile cansız dünya arasıdaki...

and living world, forms which possess

Bu geçiş formları sadece ilkel bazı

only some of the rudimentary attributes of life"

canlılık özelliklerine sahip olmalıdır."

-- so, the ones I just discussed --

-- yani, biraz önce sözünü ettiğim şeyler --

"to which other attributes will be slowly added

"Diğer özellikler yavaş bir gelişim seyri içinde

in the course of development by the

çevrenin evrimsel eylemleri

evolutionary actions of the environment."

sonucunda bu özelliklere eklenebilir."

So we start simple, we make some structures

Bu yüzden basitten başlayıp, bazı canlı

that may have some of these characteristics

özelliklerine sahip yapılar oluşturuyor,

of life, and then we try to develop that

sonra bunu geliştirerek daha canlı benzeri

to become more lifelike.

hale getirmeye uğraşıyoruz.

This is how we can start to make a protocell.

Ön-hücre yapmaya işte böyle başladık.

We use this idea called self-assembly.

Kendiliğinden-birleşme dediğimiz fikri kullanıyoruz.

What that means is, I can mix some

Bunun anlamı şu: Laboratuvar test tüpünde

chemicals together in a test tube in my lab,

bazı kimyasalları karıştırıyorum, sonra bu

and these chemicals will start to self-associate

kimyasallar kendiliğinden birleşerek

to form larger and larger structures.

daha büyük yapılar oluşturuyorlar.

So say on the order of tens of thousands,

Yani on binlerce, yüz binlerce molekül

hundreds of thousands of molecules will

daha önce var olmayan bir yapı

come together to form a large structure

oluşturmak üzere

that didn't exist before.

bir araya geliyorlar.

And in this particular example,

Bu örnekte olduğu gibi.

what I took is some membrane molecules,

Bazı zar moleküllerini aldım,

mixed those together in the right environment,

doğru bir ortamda karıştırdım,

and within seconds it forms these rather

bir kaç saniye içinde buradaki

complex and beautiful structures here.

karmaşık ve güzel yapılar oluştu.

These membranes are also quite similar,

Ayrıca bu zarlar morfolojik ve işlevsel olarak

morphologically and functionally,

sizin bedeninizdeki zarlara

to the membranes in your body,

oldukça benziyorlar.

and we can use these, as they say,

Bunları, söz gelişi, ön-hücremizin

to form the body of our protocell.

bedenini oluşturmak için kullanabiliriz.

Likewise,

Aynı şekilde,

we can work with oil and water systems.

yağ ve su sistemleriyle de çalışabiliriz.

As you know, when you put oil and water together,

Bildiğiniz gibi yağ ve suyu bir araya koyduğunuzda karışmazlar,

they don't mix, but through self-assembly

ancak kendiliğinden-birleşme yoluyla

we can get a nice oil droplet to form,

güzel bir yağ damlacığı oluşturabiliriz,

and we can actually use this as a body for

ve biz aslında bunu yapay organizma

our artificial organism or for our protocell,

ya da ön-hücremiz için beden olarak kullanabiliriz,

as you will see later.

bunu daha sonra göreceğiz.

So that's just forming some body stuff, right?

Yani böylece kimi beden yapıları oluşuyor, öyle mi?

Some architectures.

Bir takım mimariler.

What about the other aspects of living systems?

Peki canlı sistemlerin diğer özelliklerinden ne haber?

So we came up with this protocell model here

Böylece bu ön-hücre modeli ortaya çıktı

that I'm showing.

şu gösterdiğim.

We started with a natural occurring clay

Doğal olarak oluşabilen bir kil ile başladık.

called montmorillonite.

Bu kilin adı montmorillonit.

This is natural from the environment, this clay.

Bu kil çevreden alınmıştır, doğaldır.

It forms a surface that is, say, chemically active.

Kimyasal olarak aktif bir yüzeyi vardır.

It could run a metabolism on it.

Üzerinde bir metabolizmayı çalıştırabilir.

Certain kind of molecules like to associate

Bazı moleküller kille etkileşmekten hoşlanır.

with the clay. For example, in this case, RNA, shown in red

Örneğin, burada kırmızıyla gösterilen RNA gibi

-- this is a relative of DNA,

--DNA'nın bir akrabası--

it's an informational molecule --

--bilgi taşıyan bir molekül--

it can come along and it starts to associate

Buraya gelip

with the surface of this clay.

bu kilin yüzeyiyle etkileşiyor.

This structure, then, can organize the

Daha sonra bu yapı kendi etrafında

formation of a membrane boundary around

zardan bir sınır oluşumunu organize ediyor,

itself, so it can make a body of

böylece etrafında sıvı moleküllerden

liquid molecules around itself, and that's

bir beden yapıyor. Bu durum,

shown in green here on this micrograph.

mikrografta yeşille gösterilmiştir.

So just through self-assembly, mixing things

Yani sadece kendiliğinden-birleşme yoluyla,

together in the lab, we can come up with, say,

laboratuvarda bir şeyleri karıştırarak, zardan bir beden

a metabolic surface with some

yapıyoruz ve bu bedenin iç kısmında

informational molecules attached

metabolik bir yüzey var. Bu yüzeye

inside of this membrane body, right?

kalıtsal moleküller tutunuyor, öyle mi?

So we're on a road towards living systems.

Yani canlı sistemlere doğru giden yoldayız.

But if you saw this protocell, you would not

Ama bu ön-hücreyi görseniz, onun gerçekten

confuse this with something that was actually alive.

canlı bir şey olduğunu zannetmezdiniz.

It's actually quite lifeless. Once it forms,

Oldukça cansız bir şeydir bu. Bir kez oluşunca,

it doesn't really do anything.

hiç bir şey yapmadan durur.

So, something is missing.

Demek ki bir şey eksik.

Some things are missing.

Bir şeyler eksik.

So some things that are missing is,

Eksik olan şey, mesela, sistemin içinde

for example, if you had a flow of energy

bir enerji akışı olabilir.

through a system, what we'd want

Kendini idame ettirmek için

is a protocell that can harvest

ortamdaki enerjiyi toplayan

some of that energy in order to maintain itself,

bir ön-hücre isteriz...

much like living systems do.

Tıpkı canlı sistemlerin yaptığı gibi.

So we came up with a different protocell

Bu yüzden farklı bir ön-hücre modeli ortaya çıkardık.

model, and this is actually simpler than the previous one.

Hatta bu bir öncekinden daha basitti.

In this protocell model, it's just an oil droplet,

Bu ön-hücre modeli aslında bir yağ damlası,

but a chemical metabolism inside

ama içinde kimyasal bir metabolizma var.

that allows this protocell to use energy

Bu metabolizma ön-hücrenin bir şeyler yapmak için

to do something, to actually become dynamic,

enerji kullanmasını sağlıyor. Onu dinamik hale getiriyor.

as we'll see here.

Birazdan göreceğiz.

You add the droplet to the system.

Sisteme damlacığı ekliyorsunuz.

It's a pool of water, and the protocell

Bu bir su havuzu. Ön-hücre

starts moving itself around in the system.

sistemin içinde gezmeye başlıyor.

Okay? Oil droplet forms

Yağ damlası

through self-assembly, has a chemical

kendiliğinden-birleşme yoluyla oluşuyor.

metabolism inside so it can use energy,

İçindeki kimyasal metabolizma sayesinde

and it uses that energy to move itself

enerji kullanabiliyor. Bu enerjiyi ortamda

around in its environment.

hareket etmek için kullanıyor.

As we heard earlier, movement is very

Daha önce söylediğimiz gibi, hareket

important in these kinds of living systems.

bu türden canlı sistemler için çok önemli.

It is moving around, exploring its environment,

Ortamda dolaşıyor. Çevresini keşfediyor

and remodeling its environment, as you see,

ve gördüğünüz gibi kimyasal dalgalar oluşturarak

by these chemical waves that are forming by the protocell.

çevresini yeniden modelliyor.

So it's acting, in a sense, like a living system

Yani bir anlamda, kendini korumaya çalışan

trying to preserve itself.

canlı sistemler gibi davranıyor.

We take this same moving protocell here,

Burada hareket eden ön-hücreyi aldık

and we put it in another experiment,

başka bir deney ortamına koyduk.

get it moving. Then I'm going

Harekete başlıyor. Sonra ortama

to add some food to the system,

biraz besin ekliyorum.

and you'll see that in blue here, right?

Mavi renkli olan besini temsil ediyor.

So I add some food source to the system.

Yani sisteme biraz besin kaynağı ekledim.

The protocell moves. It encounters the food.

Ön-hücre hareket ediyor. Besinle karşılaşıyor.

It reconfigures itself and actually then

Kendini yeniden düzenliyor ve bu sayede

is able to climb to the highest concentration

besin konsantrasyonunun en yüksek olduğu konumu

of food in that system and stop there.

bulup o noktada duruyor.

Alright? So not only do we have this system

Bu sistemin sadece bir bedeni yok,

that has a body, it has a metabolism,

aynı zamanda metabolizması da var.

it can use energy, it moves around.

Enerjiyi kullanabiliyor. Hareket ediyor.

It can sense its local environment

Ortamı hissedebiliyor.

and actually find resources

Çevredeki kaynakları bulabiliyor.

in the environment to sustain itself.

Böylece kendini idame ettirebiliyor.

Now, this doesn't have a brain, it doesn't have

Bunun bir beyni yok. Sinir sistemi yok.

a neural system. This is just a sack of

Sadece karmaşık ve ilginç canlı benzeri

chemicals that is able to have this interesting

davranışlar gösteren bir

and complex lifelike behavior.

kimyasal madde torbası bu.

If we count the number of chemicals

Kaptaki su dahil, sistemdeki kimyasalları

in that system, actually, including the water

sayarsak, bütün bu davranışları gösteren

that's in the dish, we have five chemicals

kimyasal maddelerin sayısı

that can do this.

sadece beştir.

So then we put these protocells together in a

Sonrasında bu ön-hücreleri tek bir deney ortamına koyup

single experiment to see what they would do,

birlikte nasıl davranacaklarını görmek istedik.

and depending on the conditions, we have

Koşullara bağlı olarak, sol tarafta,

some protocells on the left that are

etrafta dolaşan ve ortamdaki diğer yapılara

moving around and it likes to touch the other

dokunmaktan hoşlanan

structures in its environment.

bazı ön-hücreler elde ettik.

On the other hand we have two moving

Öbür tarafta, hareket eden iki ön-hücremiz oldu.

protocells that like to circle each other,

Bunlar birbirinin etrafında daire çizmekten hoşlanıyordu.

and they form a kind of a dance, a complex dance with each other.

Birlikte bir çeşit dans oluşturdular. Karmaşık bir dans.

Right? So not only do individual protocells

Ön-hücreler bireysel davranışlar sergilemekle kalmadı.

have behavior, what we've interpreted as

--Yani biz sistemi öyle yorumlamıştık--

behavior in this system, but we also have

Aynı zamanda canlı organizmaları gibi

basically population-level behavior

populasyon-düzeyinde

similar to what organisms have.

davranışlar da sergilediler.

So now that you're all experts on protocells,

Eh, şimdi hepiniz ön-hücre uzmanı oldunuz.

we're going to play a game with these protocells.

Şimdi bu ön-hücrelerle bir oyun oynayacağız.

We're going to make two different kinds.

İki farklı tip ön-hücre yapacağız.

Protocell A has a certain kind of chemistry

Ön-hücre A'nın belli bir kimyasal yapısı var.

inside that, when activated, the protocell

Aktif hale geçtiğinde bu ön-hücre

starts to vibrate around, just dancing.

titreşmeye başlıyor. Sadece dans ediyor.

So remember, these are primitive things,

Hatırlarsanız, bunlar ilkel nesnelerdi.

so dancing protocells, that's very

Dans eden ön-hücleler...

interesting to us. (Laughter)

Bunları çok ilginç buluyoruz.

The second protocell has a different

İkinci ön-hücrenin farklı bir kimyasal

chemistry inside, and when activated,

yapısı var ve etkinleştikleri zaman

the protocells all come together and they fuse

bir araya gelerek kaynaşıyorlar.

into one big one. Right?

Tek bir büyük hücre oluşturuyorlar.

And we just put these two together

Bu ikisini bir araya getiriyoruz.

in the same system.

Aynı sistemin içinde...

So there's population A,

Yani populasyon A,

there's population B, and then

ve populasyon B var. Sonra

we activate the system,

sistemi aktif hale getiriyoruz.

and protocell Bs, they're the blue ones,

Mavi renkli ön-hücre B'ler

they all come together. They fuse together

bir araya gelip kaynaşıyorlar.

to form one big blob, and the other protocell

Tek bir damla oluşturuyorlar. Ötekiler

just dances around. And this just happens

sadece dans ediyorlar. Ta ki

until all of the energy in the system is

ortamdaki bütün enerji

basically used up, and then, game over.

tükenene kadar. Ve oyun sona eriyor.

So then I repeated this experiment

Sonra bu deneyi tekrarladım.

a bunch of times, and one time

Bir kaç kere... Bir seferinde

something very interesting happened.

çok ilginç bir şey oldu.

So, I added these protocells together

Bu ön-hücreleri bir araya getirmiştim.

to the system, and protocell A and protocell B

sistemdeki ön-hücre A'lar ve B'ler kaynaşıp

fused together to form a hybrid protocell AB.

melez bir ön-hücre AB oluşturdular.

That didn't happen before. There it goes.

Bu daha önce hiç olmamıştı. İşte böyle.

There's a protocell AB now in this system.

Şimdi sistemde ön-hücre AB var.

Protocell AB likes to dance around for a bit,

Ön-hücre AB ilkin şöyle bir dans ediyor.

while protocell B does the fusing, okay?

Bu arada ön-hücre B birleşme işini yapıyor.

But then something even more interesting happens.

Sonra daha da ilginç bir şey oluyor.

Watch when these two large protocells,

Şu iki büyük ön-hücreyi izleyin.

the hybrid ones, fuse together.

Hibrit olanları... Bir araya geliyorlar.

Now we have a dancing protocell

Şimdi dans eden bir ön-hücremiz var.

and a self-replication event. Right. (Laughter)

Ve bir de kendini-kopyalama olayımız.

Just with blobs of chemicals, again.

Sadece kimyasal madde damlaları, hepsi bu.

So the way this works is, you have

Olup biten şu:

a simple system of five chemicals here,

Beş kimyasaldan oluşan basit,

a simple system here. When they hybridize,

çok basit bir sisteminiz var.

you then form something that's different than

Melezleşiyorlar ve eskisinden farklı,

before, it's more complex than before,

daha karmaşık bir şey oluşuyor.

and you get the emergence of another kind of

Böylece canlı-benzeri davranış kalıplarından

lifelike behavior which

biri daha ortaya çıkıyor:

in this case is replication.

Çoğalma davranışı...

So since we can make some interesting

Hoşumuza giden bazı ilginç ön-hücreler yapabiliyoruz yani.

protocells that we like, interesting colors and

İlginç renkleri olan, ilginç davranışlar sergileyen...

interesting behaviors, and they're very easy

Ayrıca bunları yapmak da çok kolay.

to make, and they have interesting lifelike

Hem bunlar canlı-benzeri özelliklere sahipler.

properties, perhaps these protocells have

Belki de bu ön-hücreler bize Dünya'daki yaşamın

something to tell us about the origin of life

kökeni hakkında bir şeyler söylüyorlardır.

on the Earth. Perhaps these represent an

Belki de bunlar yaşamın ilk adımlarından birini

easily accessible step, one of the first steps

temsil ediyorlardır. İlkel Dünya'da yaşamın başlaması

by which life got started on the early Earth.

yolunda atılan pek çok ilk adımdan birini...

Certainly, there were molecules present on

Tabi ki ilkel Dünya'da moleküller vardı.

the early Earth, but they wouldn't have been

Ancak, bunlar size gösterdiğim deneylerde

these pure compounds that we worked with

kullanılan bileşikler gibi

in the lab and I showed in these experiments.

saf maddeler değillerdi.

Rather, they'd be a real complex mixture of

Gerçekte ilkel Dünya'dakiler her çeşit maddeden

all kinds of stuff, because

oluşan bir tür çorbaydı, çünkü

uncontrolled chemical reactions produce

kontrolsüz kimyasal reaksiyonlar sonucu

a diverse mixture of organic compounds.

her çeşit organik bileşikten oluşan bir karışımdır.

Think of it like a primordial ooze, okay?

Bunu bir çeşit ilkel şurup olarak düşünün, olur mu?

And it's a pool that's too difficult to fully

Modern yöntemlerle bile, bu havuzu

characterize, even by modern methods, and

tam olarak karakterize etmek çok zor.

the product looks brown, like this tar here

Soldaki ürün kahverengi görünüyor. Katran gibi...

on the left. A pure compound

Sağ tarafta, karşılaştırmak amacıyla

is shown on the right, for contrast.

saf bir bileşik gösterilmiştir.

So this is similar to what happens when you

Bu, mutfağınızdaki saf şeker kristallerini

take pure sugar crystals in your kitchen,

bir tavaya koyup enerji verdiğinizde

you put them in a pan, and you apply energy.

olan şeye benziyor.

You turn up the heat, you start making

Isıyı açtığınız zaman şekerdeki kimyasal

or breaking chemical bonds in the sugar,

bağları oluşturur ya da kırarsınız, böylece

forming a brownish caramel, right?

kahverengi bir karamel meydana gelir.

If you let that go unregulated, you'll

Bu kontrolsüz gidişe izin verirseniz,

continue to make and break chemical bonds,

kimyasal bağlar oluşmaya

forming an even more diverse mixture of

ve kırılmaya devam eder.

molecules that then forms this kind of black

Karışımdaki kimyasal çeşitlilik artar,

tarry stuff in your pan, right, that's

giderek yıkaması çok zor olan

difficult to wash out. So that's what

siyah katrana dönüşür. İşte hayatın

the origin of life would have looked like.

kökeni buna benzer bir şeydir.

You needed to get life out of this junk that

İlkel Dünya'da var olan bu hurdadan

is present on the early Earth,

4,5 milyar yıl önce

four, 4.5 billion years ago.

hayatın çıkması gerekmiştir.

So the challenge then is,

Esas zorluk, laboratuvardaki

throw away all your pure chemicals in the lab,

saf kimyasalları bir kenara atıp, buna benzer

and try to make some protocells with lifelike

ilkel bir şuruptan canlı benzeri özelliklere sahip

properties from this kind of primordial ooze.

ön-hücreler yapmaya çalışmaktadır.

So we're able to then see the self-assembly

Artık, daha önce gördüğümüz bu yağ damlası

of these oil droplet bodies again

bedenlerin kendiliğinden-birleşme yoluyla

that we've seen previously,

oluşmalarını görebiliyoruz.

and the black spots inside of there

İçlerindeki şu siyah noktalar, sözünü ettiğimiz

represent this kind of black tar -- this diverse,

türden siyah katranı temsil ediyorlar --şu çorba gibi olan,

very complex, organic black tar.

çok karmaşık, organik siyah katran.

And we put them into one of these

Ve bunu deney ortamlarından birine koyuyoruz,

experiments, as you've seen earlier, and then

daha önce yaptığımız gibi, ve ortaya çıkan

we watch lively movement that comes out.

canlı-benzeri hareketi gözlüyoruz.

They look really good, very nice movement,

Gerçekten iyi görünüyorlar. Hareketleri güzel.

and also they appear to have some kind of

Birbirlerinin etrafında dönüp birbirlerini

behavior where they kind of circle

kovalamak şeklinde bir davranışları var.

around each other and follow each other,

Daha önce gördüklerimize benziyor.

similar to what we've seen before -- but again,

--Ancak bu sefer

working with just primordial conditions,

ilkel şartlarda çalışıyoruz,

no pure chemicals.

saf kimyasallar kullanmıyoruz.

These are also, these tar-fueled protocells,

Ayrıca bunlar, bu katran-yakıtlı ön-hücreler,

are also able to locate resources

ortamdaki kaynakların yerini de

in their environment.

belirleyebiliyorlar.

I'm going to add some resource from the left,

Soldan biraz daha kaynak ekliyorum. İşte.

here, that defuses into the system,

Sisteme karışıyor.

and you can see, they really like that.

Görüyorsunuz, çok hoşlarına gitti.

They become very energetic, and able

Çok enerjik hale geldiler.

to find the resource in the environment,

Ortamdaki kaynakları bulabiliyorlar.

similar to what we saw before.

Daha önce gördüklerimize benziyor.

But again, these are done in these primordial

Yine söylüyorum, bu deneyde ilkel şartlar taklit edildi.

conditions, really messy conditions,

Koşullar çok pisti.

not sort of sterile laboratory conditions.

Steril laboratuvar şartları kullanılmadı.

These are very dirty little protocells,

Aslına bakarsanız, bunlar

as a matter of fact. (Laughter)

çok pis küçük ön-hücrelerdir.

But they have lifelike properties, is the point.

Ama canlı-benzeri özelliklere sahipler, asıl konu bu zaten.

So, doing these artificial life experiments

Bu yapay yaşam deneyleri cansız sistemlerden

helps us define a potential path between

canlı sistemlere doğru olası bir geçiş yolunu

non-living and living systems.

tanımlamamızda bize yardımcı olmaktadır.

And not only that, but it helps us

Sadece bu da değil. Bu deneyler

broaden our view of what life is

yaşamın ne olduğu ve başka yerlerde

and what possible life there could be

ne tür bir yaşamın var olabileceği konusunda da

out there -- life that could be very different

yardımcı oluyorlar. Başka yerlerdeki yaşam

from life that we find here on Earth.

dünyadakinden çok farklı olabilir.

And that leads me to the next

Böylece yeni bir terime varıyorum:

term, which is "weird life."

"Tuhaf Yaşam."

This is a term by Steve Benner.

Bu terim Steve Benner'e aittir.

This is used in reference to a report

Bu terim Amerika'daki Ulusal Araştırma

in 2007 by the National Research Council

Konseyi'nin bir raporunda 2007'de kullanıldı.

in the United States, wherein

Bu rapor, evrende başka yerlerde

they tried to understand how we can

yaşamı nasıl arayacağımızla ilgiliydi.

look for life elsewhere in the universe, okay,

Dünya'dakinden çok farklı bir yaşamı...

especially if that life is very different from life

Başka bir gezegene gidersek

on Earth. If we went to another planet and

ve orada yaşamın

we thought there might be life there,

olabileceğini düşünüyorsak

how could we even recognize it as life?

bu yaşamı nasıl tanıyacağız?

Well, they came up with three very general

Sonuç olarak üç çok genel kriter koydular ortaya.

criteria. First is -- and they're listed here.

Birincisi --burada listesi var.

The first is, the system has to be in

Birincisi, sistemin bir çeşit

non-equilibrium. That means the system

dengesizlik içinde olmalı. Yani sistem

cannot be dead, in a matter of fact.

ölü olamaz, demek isteniyor.

Basically what that means is, you have

Temel olarak bunun anlamı, sisteme

an input of energy into the system that life

bir enerji girişi olmalı ve yaşam

can use and exploit to maintain itself.

bunu kendi varlığını sürdürmek için kullanmalı.

This is similar to having the Sun shining

Bu, Dünya'da Güneş'in parlaması

on the Earth, driving photosynthesis,

ve fotosentezi mümkün kılarak

driving the ecosystem.

ekosistemi devam ettirmesi gibi.

Without the Sun, there's likely to be

Güneş olmadan bu gezegende

no life on this planet.

hayat olmazdı büyük ihtimalle.

Secondly, life needs to be in liquid form,

İkinci olarak, hayat sıvı formunda olmalıdır.

so that means even if we had some

Bunun anlamı şu. Çok ilginç bir takım

interesting structures, interesting molecules

yapılar ve moleküller bulsak bile

together but they were frozen solid,

eğer bunlar donmuş ve katı haldeyse

then this is not a good place for life.

orası hayat için iyi bir yer değildir.

And thirdly, we need to be able to make

Üçüncü olarak, kimyasal bağları

and break chemical bonds. And again

oluşturup kırabilmeliyiz.

this is important because life transforms

Bunun önemi şurda ki

resources from the environment into

hayat, çevresel kaynakları yapı

building blocks so it can maintain itself.

elemanlarına dönüştürerek kendini idame ettirir.

Now today, I told you about very strange

Bugün, size her türden tuhaf ön-hücre

and weird protocells -- some that contain clay,

hakkında bilgi verdim --kil içerenler,

some that have primordial ooze in them,

içinde ilkel şurup bulunanlar,

some that have basically oil

içinde su yerine

instead of water inside of them.

sadece yağ bulunanlar.

Most of these don't contain DNA,

Bunların çoğunun DNA'sı yoktu

but yet they have lifelike properties.

ama yine de canlı-benzeri özelliklere sahiptiler.

But these protocells satisfy

Ama bu ön-hücreler canlı sistemlerin

these general requirements of living systems.

genel şartlarını yerine getiriyorlar.

So by making these chemical, artificial

Bu kimyasalları yaparak, yapay yaşam

life experiments, we hope not only

deneyleri sayesinde, sadece

to understand something fundamental

bu gezegendeki yaşamın kökenleri ve

about the origin of life and the existence

varlığıyla ilgili temel gerçekler

of life on this planet, but also

hakkında bir şeyler öğrenmeyi ummakla kalmıyor,

what possible life there could be

ayrıca evrenin başka yerlerindeki yaşam

out there in the universe. Thank you.

olasılıkları konusunda da bir şeyler öğreniyoruz. Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)