Yuval Noah Harari: The Actual Cost of Preventing Climate Breakdown | TED

209,208 views ・ 2022-06-17

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cem Turkel Gözden geçirme: İlker ÖZBAŞ
00:04
As the climate crisis worsens,
0
4376
2335
İklim krizi kötüye gittikçe
00:06
too many people are swinging from denial straight to despair.
1
6753
4546
çok sayıda insan inkar etmeyi bırakıp doğrudan çaresizliğe kapılıyor.
00:11
But we should not lose hope.
2
11883
1835
Yine de umudumuzu kaybetmemeliyiz.
00:14
Humanity has enormous resources under its command,
3
14010
3796
İnsanlığın elinde devasa kaynaklar bulunuyor.
00:17
and by applying them wisely,
4
17806
2127
Onları doğru şekilde kullanarak
00:19
we can still prevent ecological cataclysm.
5
19975
3587
ekolojik felaketi hala önleyebiliriz.
00:24
Let's talk numbers.
6
24145
1627
Haydi biraz sayılardan bahsedelim.
00:25
What would it cost to prevent catastrophic climate change?
7
25814
3962
Bu yıkıcı iklim krizini önlemek ne kadara mal olurdu?
00:30
Would we have to commit 50 percent of our total budget?
8
30485
3754
Toplam bütçemizin %50′sini mi feda etmemiz gerekirdi?
00:34
Thirty percent?
9
34239
1293
%30′unu mu?
00:35
Ten percent?
10
35574
1334
%10′unu mu?
00:36
Naturally enough, no one knows for sure.
11
36950
3045
Doğal olarak, kimse tam olarak bilmiyor.
00:40
My team and I have spent weeks poring over various reports
12
40537
4671
Takımım ve ben haftalarımızı çeşitli raporları
00:45
and academic papers living in a cloud of numbers.
13
45250
3879
ve rakamlarla dolu akademik metinleri inceleyerek geçirdik.
00:49
But while the models behind the numbers are dizzyingly complex,
14
49546
4546
Bu rakamların arkasındaki modellemeler son derece karmaşık olsa da
00:54
the bottom line should cheer us up.
15
54134
2377
ortaya çıkan sonuç bizi sevindirmeli.
00:56
Most experts converge on the number two percent.
16
56845
4254
Çoğu uzman ihtiyacımız olan rakamın %2 olduğu konusunda birleşiyor.
01:01
If humanity increases our annual investment in clean technologies
17
61641
4630
Eğer insanlık temiz enerjilere ve altyapıya yapılan
01:06
and infrastructure by around two percent of global GDP,
18
66313
5005
yıllık yatırımı küresel yıllık gelirin %2′si kadar artırırsa
01:11
that should be enough to prevent catastrophic climate change.
19
71359
4630
yıkıcı bir iklim krizini önlemek için yeterli olacaktır.
01:16
If you want to see how experts got to that number,
20
76489
3671
Uzmanların bu rakama nasıl ulaştığını görmek isterseniz
01:20
you're welcome to visit the Sapienship website.
21
80201
3212
Sapienship internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
01:23
We can, of course, argue endlessly about the exact number,
22
83705
4296
Modellemeleri farklı yönlere bükerek
01:28
tweaking the models this way and that way.
23
88001
3337
tam olarak gereken miktar üzerine uzun uzun tartışabiliriz.
01:31
But we should look at the big picture.
24
91379
2795
Fakat büyük resme bakmamız gerekiyor.
01:34
The crucial news is that the price tag of preventing the apocalypse
25
94674
4838
Önemli olan nokta şu ki kıyameti önlemenin faturası
01:39
is in the low single digits of annual global GDP.
26
99554
4838
küresel yıllık gelirin tek haneli yüzdelerine tekabül ediyor.
01:44
Even the more pessimistic models
27
104934
2336
Daha kötümser modellemeler bile
01:47
generally estimate it at below five percent.
28
107270
3420
genel olarak %5′in altında olduğunu tahmin edıyorlar.
01:50
And most models say it requires investing
29
110732
4046
Çoğu modellemeye göre küresel yıllık gelirin
01:54
only an additional two percent of global GDP in the right places.
30
114819
5381
ilaveten sadece yüzde 2′sini doğru yerlere yatırmak gerekiyor.
02:00
And note the word investing.
31
120659
2836
Yatırım sözcüğüne dikkatinizi çekerim.
02:04
We are not talking about burning piles of banknotes
32
124079
4296
Dünyanın ruhlarına kurban etmek üzere
02:08
in some huge sacrifice to the spirits of the Earth.
33
128416
3671
nakit para yığınlarını ateşe vermekten bahsetmiyoruz.
02:12
We are talking about making investments
34
132128
2878
Yeni teknolojilere ve altyapıya
02:15
in new technologies and infrastructure,
35
135006
3128
yatırım yapmaktan bahsediyoruz.
02:18
such as advanced batteries or other technologies
36
138176
3670
Güneş enerjisini depolamak için gelişmiş piller
02:21
to store solar energy
37
141888
2085
veya başka teknolojilerden
02:24
and updated power grids to distribute it.
38
144015
3879
ve dağıtmak için güncellenmiş güç nakil şebekelerinden.
02:28
These investments will create lots of new jobs and economic opportunities
39
148687
5463
Bu yatırımlar pek çok yeni iş olanakları ve ekonomik fırsatlar yaratacak
02:34
and are likely to be economically profitable in the long run,
40
154192
3962
ve muhtemelen uzun vadede ekonomik olarak karlı olacak.
02:38
in part by reducing health care expenditures
41
158196
3462
Sağlık masraflarını azaltarak
02:41
and saving millions of people from sickness caused by air pollution.
42
161700
5505
ve hava kirliliğinin sebep olduğu hastalıklardan milyonları kurtararak.
02:47
In addition, since oil and gas often prop up autocratic and militaristic regimes,
43
167831
6923
Ayrıca petrol ve gaz genellikle otokratik ve militarist rejimleri destekler.
02:54
reducing our dependence on fossil fuels
44
174796
3462
Fosil yakıtlara bağımlılığımızı azaltmak
02:58
will be a huge boon to democracy and to peace.
45
178299
4171
demokrasi ve barış adına çok yararlı olacaktır.
03:03
All this can be translated into a concrete political plan of action.
46
183054
5464
Bütün bunlar somut, politik bir eylem planına dönüştürülebilir.
03:09
We have learned in recent years to define our goal in terms of one number:
47
189269
6047
Geçmiş yıllarda, hedefimizi bir tek sayıyla tanımlamayı öğrendik.
03:15
1.5 degrees Celsius.
48
195316
3045
1.5 Santigrat derece.
03:18
We can define the means to do this
49
198778
2211
Buna ulaşma aracımızı da
03:21
with another number: two percent.
50
201030
2878
başka bir sayıyla tanımlayabiliriz: yüzde 2.
03:24
Increased investment in clean technologies and infrastructure
51
204284
4588
Temiz teknolojilere ve altyapıya yatırımın
03:28
by two percentage points of global GDP,
52
208913
3254
2020′deki küresel yıllık gelirin
03:32
above 2020 levels.
53
212167
2294
yüzde ikisi kadar arttırılması.
03:35
Of course, unlike the 1.5 Celsius figure,
54
215170
4337
Tabii ki, 1.5 Santigrat derece
03:39
which is a scientifically robust threshold,
55
219549
3295
bilimsel olarak net bir eşikken
03:42
the two-percent figure represents only a rough guesstimate.
56
222886
4629
yüzde iki rakamı sadece kaba bir tahmindir.
03:48
It should be understood as a ballpark figure
57
228057
3546
İnsanlığın ihtiyacı olan politik projeyi
03:51
that can help to frame
58
231644
1293
tasarlamaya yardımcı olacak
03:52
the kind of political project humanity requires.
59
232979
3212
tahmini bir hesap olarak ele alınmalıdır.
03:56
It tells us that preventing catastrophic climate change
60
236691
4046
Bu bize, yıkıcı iklim değişikliğini önlemenin
04:00
is a totally feasible project,
61
240779
3336
çok para gerektireceği aşikar olmasına rağmen
04:04
even though it would obviously cost a lot of money.
62
244157
4254
tamamen uygulanabilir bir proje olduğunu söylüyor.
04:09
Since global GDP in 2020 was about 85 trillion US dollars,
63
249329
5630
2020′deki küresel gelir yaklaşık 85 trilyon dolar olduğuna göre
04:15
we are talking about a number around 1.7 trillion US dollars.
64
255001
5506
yaklaşık olarak 1.7 trilyon dolar gibi bir sayıdan bahsediyoruz.
04:21
But that's still just two percent.
65
261049
3336
Bu hala sadece yüzde 2′dir.
04:24
This means that to save the environment,
66
264844
2544
Bu demektir ki doğayı kurtarmak için
04:27
we don't need to completely derail the economy
67
267388
3170
ekonomiyi tamamen raydan çıkarmaya
04:30
or to abandon the achievements of modern civilization.
68
270558
3671
ya da modern uygarlığın edinimlerini geride bırakmamıza gerek yok.
04:34
We just need to get our priorities right.
69
274270
4338
Sadece önceliklerimizi iyi belirlememiz gerekiyor.
04:39
Committing two percent of annual global GDP
70
279526
2460
Küresel yıllık gelirin yüzde ikisini adamak
04:41
is far from the whole story, of course.
71
281986
2503
hikayenin çok küçük bir parçasıdır.
04:44
It won't solve all our ecological problems,
72
284531
3420
Ekolojik problemlerimizin tamamını çözmeye yetmeyecektir.
04:47
such as oceans brimming with plastic or the continued loss of biodiversity.
73
287992
6048
Örneğin plastik ile dolan okyanusları veya kaybolmaya devam eden biyoçeşitliliği.
04:54
And even to prevent catastrophic climate change
74
294415
3170
Yıkıcı iklim değişikliğini önlemek için
04:57
we'll need to make sure that the funds are invested in the right places
75
297627
5047
para kaynaklarımızı doğru yerlere yatırdığımızdan emin olmalıyız.
05:02
and that the new investments don't cause
76
302674
2294
Yeni yatırımların ekolojik ve sosyal olarak
05:05
their own negative ecological or social fallout.
77
305009
4296
negatif yan etkileri olmamalı.
05:09
We will also need to change some of our behaviors
78
309764
3378
Bunun dışında, kendi davranışlarımızı ve düşünce yapımızı da
05:13
and ways of thinking
79
313184
1377
değiştirmemiz gerekecek.
05:14
from what we eat to how we travel.
80
314561
2419
Ne yediğimizden tutun nasıl seyahat ettiğimize kadar.
05:17
None of that will be easy.
81
317564
1751
Bunların hiç biri kolay olmayacak.
05:19
But that's exactly why we have politicians.
82
319691
3837
Tam da bu nedenle politikacılarımız var.
05:23
Their job is to deal with the hard stuff.
83
323987
3503
Zor işlerle uğraşmak onların görevi.
05:27
And politicians are actually very skilled at shifting two percent of resources
84
327866
5588
Politikacılar kaynakların yüzde ikisini oradan oraya aktarmak konusunda
05:33
from here to there.
85
333454
1794
gayet beceriklilerdir.
05:35
It's what they do all the time.
86
335248
2336
Bu sürekli yaptıkları bir şeydir.
05:37
The difference between the policies of right wing
87
337625
2670
Sol partiler ile sağ partilerin
05:40
and left wing parties
88
340336
1669
aralarındaki fark
05:42
often amounts to a few percentage points of GDP.
89
342005
4421
genellikle gayri safi milli hasılanın yüzde birkaçlık kısmıdır.
05:47
When faced by a major crisis,
90
347051
2503
Büyük bir krizle karşılaştıklarında
05:49
politicians swiftly shift far more resources to fight it.
91
349596
4212
politikacılar onunla savaşmak için çok fazla kaynağı hızlıca kaydırırlar.
05:54
For example, in 1945,
92
354309
2168
Örneğin 1945 yılında
05:56
the US spent about 36 percent of its GDP
93
356519
4880
ABD gayri safi milli hasılasının yaklaşık yüzde 36′sını
06:01
on winning the Second World War.
94
361399
2294
İkinci Dünya Savaşı’nı kazanmaya harcamıştır.
06:04
During the 2008-2009 financial crisis,
95
364736
3420
2008-2009 ekonomik krizinde
06:08
the US government spent about 3.5 percent of GDP
96
368197
4338
“batamayacak kadar büyük” denilen finans kuruluşlarını kurtarmak için
06:12
to save financial institutions that were deemed "too big to fail."
97
372535
5089
ABD hükümet gayri safi milli hasılanın yüzde 3.5′unu harcamıştır.
06:18
Maybe humankind should also treat the Amazon rainforest
98
378374
4880
İnsanoğlu belki Amazon ormanlarını da “batamayacak kadar büyük”
06:23
as too big to fail.
99
383296
1627
olarak muamele etmelidir.
06:25
Let's try a thought experiment.
100
385673
2169
Bir düşünce egzersizi yapalım.
06:28
Given the current price of cleared rainforest land in South America
101
388509
4922
Güney Amerika’daki bir yağmur ormanlarının arazi fiyatını
06:33
and the size of the Amazon rainforest,
102
393431
3670
ve Amazon ormanlarının boyutunu göz önünde bulundurduğumuzda
06:37
buying the [whole] of it in order to protect local forests,
103
397143
4546
yerel ormanları, biyoçeşitliliği ve insan topluluklarını
06:41
biodiversity and human communities from destructive business interests
104
401689
4880
yıkıcı ticari çıkarlardan korumak için tamamen satın almak
06:46
would cost about 800 billion dollars,
105
406569
4213
yaklaşık 800 milyar dolara mal olur
06:50
or a one-off payment of less than one percent of global GDP.
106
410823
6674
kürsel yıllık gelirin yüzde 1′inden daha az bir miktara tek seferde ödenir.
06:58
In just the first nine months of 2020,
107
418456
3462
2020′nin yalnızca ilk dokuz ayında
07:01
governments around the world announced stimulus measures
108
421918
3837
COVID-19 pandemisiyle baş etmek için tüm dünyadan hükümetler
07:05
worth nearly 14 percent of global GDP
109
425755
3962
küresel yıllık gelirin yüzde 14′ü değerinde
07:09
to deal with the COVID-19 pandemic.
110
429717
2795
uyarıcı önlemler açıkladılar.
07:13
If citizens pressed them hard enough,
111
433096
2919
Vatandaşlar yeterince baskı kursalardı
07:16
politicians can do the same to deal with the ecological crisis.
112
436057
4755
politikacılar aynısını iklim krizine karşı da yapabilirlerdi.
07:21
So can investment banks and pension funds.
113
441145
3254
Yatırım bankaları ve emeklilik fonları da aynı şekilde.
07:24
Pension funds hold over 56 trillion US dollars.
114
444857
4922
Emeklilik fonları yaklaşık olark 56 trilyon doları elinde tutuyor.
07:30
What's the point of having a pension if you don't have a future?
115
450321
4797
Bir geleceğimiz olmayacaksa emeklilik fonlarının anlamı nedir?
07:36
At present,
116
456536
1168
Şu anda
07:37
most businesses and governments are unwilling to make
117
457745
3712
pek çok işletme ve hükümet yıkıcı iklim krizini önlemek için
07:41
the additional two-percent investment
118
461499
2920
gerekli olan yüzde ikilik yaıtırmı
07:44
necessary to prevent catastrophic climate change.
119
464460
3921
yapmaya niyetli değil.
07:48
Where does that money go instead?
120
468423
1793
Bu para onun yerine nereye gidiyor?
07:50
Well, every two years,
121
470800
1793
Her iki yılda bir
07:52
approximately 2.4 percent of global GDP
122
472593
4088
küresel yıllık gelirin yüzde 2.4′ü
07:56
is spent on food that goes to waste.
123
476723
3336
çöpe giden yemeklere harcanıyor.
08:00
Governments also spend about 500 billion US dollars annually
124
480977
5338
Hükümetler ayrıca yılda 500 milyar doları
08:06
on -- wait for it --
125
486315
2169
şuna harcıyor -sıkı durun-
08:08
direct subsidies for fossil fuels.
126
488526
3003
fosil yakıtlar için devlet desteklerine.
08:12
That means that every 3.5 years governments write a nice fat check
127
492030
6339
Bu demek oluyor ki her 3.5 yılda bir hükümetler
08:18
for an amount equivalent to two percent of annual global GDP
128
498369
4088
küresel yıllık gelirin yüzde ikisine eşdeğer parayı
08:22
and gift it to the fossil fuel industry.
129
502498
3128
fosil yakıt endüstrisine hediye ediyor.
08:25
And it gets worse when you factor in the social and environmental costs
130
505960
5631
Fosil yakıt endüstrisinin sebep olduğu
08:31
that the fossil fuel industry causes
131
511591
2627
fakat bedelinin ödetilmediği
08:34
but isn't asked to pay for,
132
514260
2169
sosyal ve çevresel masrafları da işin içine kattığımızda
08:36
the value of these subsidies
133
516471
2502
bu devlet desteklerinin tutarı
08:39
actually reaches a staggering seven percent of annual global GDP.
134
519015
5881
küresel yıllık gelirin tamı tamına yüzde 7′sine denk geliyor.
08:45
Now consider tax evasion.
135
525563
2044
Vergi kaçakçılığını da ele alalım.
08:48
It's estimated that the money hidden by the wealthy in tax havens
136
528066
4504
Zenginlerin vergi cennetlerinde sakladığı paranın
08:52
is worth around 10 percent of global GDP.
137
532570
4004
küresel yıllık gelirin yaklaşık yüzde 10′u olduğu tahmin ediliyor.
08:56
Every year,
138
536574
1168
Her yıl
08:57
another 1.4 trillion dollars in profits
139
537784
3920
1.4 trilyon dolar kar
09:01
is stashed offshore by corporations,
140
541746
3670
yani küresel yıllık gelirin yaklaşık yüzde 1.6′sı
09:05
which is equal to 1.6 percent of global GDP.
141
545416
4088
şirketler tarafından başka ülkelerde saklanıyor.
09:10
To prevent the apocalypse,
142
550213
1585
Kıyamet gününü önlemek için
09:11
we'll probably need to impose some new taxes.
143
551798
3878
muhtemelen yeni vergiler dayatmamız gerekecek.
09:15
But why not start with collecting the old ones?
144
555718
3921
Peki neden eskileri tahsil etmekle başlamayalım?
09:20
Such examples can be multiplied.
145
560515
2294
Örnekler çoğaltılabilir.
09:22
But you get the picture.
146
562850
1335
Siz konuyu anladınız.
09:24
The money is there.
147
564185
1668
Para burada.
09:26
Of course, collecting taxes,
148
566354
2294
Tabii ki vergi tahsil etmek
09:28
stopping food wastage and slashing subsidies
149
568689
3129
yemek israfını durdurmak ve devlet desteklerini engellemek
09:31
is easier said than done,
150
571859
2419
söylemesi kolay şeyler.
09:34
especially when faced by some of the most powerful lobbies in the world.
151
574278
5005
Özellikle de dünyadaki en güçlü lobilerden bazılarıyla karşı karşıya gelindiğnde.
09:39
But it doesn't require a miracle.
152
579867
3170
İhtiyacımız olan şey bir mucize değil.
09:43
It just requires determined organization.
153
583079
3712
Kararlı bir örgütlenmeye ihtiyacımız var.
09:47
So we shouldn't succumb to defeatism.
154
587708
2545
Yenilgiyi kabul etmemeliyiz.
09:50
Whenever someone says,
155
590795
1293
Biri size
09:52
"It's too late, the apocalypse is here,"
156
592088
2627
“Artık çok geç, kıyamet kapıda” dediğinde
09:54
reply, "Nah, we can stop it with just two percent."
157
594757
4463
“Hayır, sadece yüzde iki ile durdurabiliriz” deyin.
09:59
And when COP 27 convenes in Egypt in November 2022,
158
599929
5339
Kasım 2022′de Mısır’da COP 27 konferansı toplandığında
10:05
we should tell the attending leaders
159
605309
2294
katılan liderlere 1.5 Santigrat derece ile ilgili
10:07
that it's not enough to make vague future pledges
160
607603
3963
muğlak vaatler vermenin
10:11
about 1.5 degrees Celsius.
161
611566
3044
yeterli olmadığını söylemeliyiz.
10:14
We want them to take out their pens
162
614652
2711
Kalemlerini ceplerinden çıkarmalarını
10:17
and sign a check
163
617363
1418
ve küresel yıllık gelirin yüzde ikisine
10:18
for two percent of annual global GDP.
164
618823
4087
karşılık gelecek bir çek yazmalarını istemeliyiz.
10:23
Thank you.
165
623619
1126
Teşekkür ederim.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7