The refugee crisis is a test of our character | David Miliband

Çeviri: Gunperi Sisman Gözden geçirme: Meric Aydonat

I'm going to speak to you about the global refugee crisis

Sizinle küresel mülteci krizi hakkında konuşacağım

and my aim is to show you that this crisis

ve amacım size bu krizin

is manageable, not unsolvable,

çözümlenemez değil, yönetilebilir olduğunu

but also show you that this is as much about us and who we are

ve size bu konunun ön saflardaki mülteciler kadar

as it is a trial of the refugees on the front line.

bizler ve kim olduğumuz hakkında da bir dava olduğunu anlatacağım.

For me, this is not just a professional obligation,

Bu konu benim için, sadece mültecilere destek olan bir STÖ

because I run an NGO supporting refugees and displaced people around the world.

yönetmemden kaynaklı bir profesyönel yükümlülük değil.

It's personal.

Bu konu kişisel.

I love this picture.

Bu resmi çok seviyorum.

That really handsome guy on the right,

Sağdaki o çok yakışıklı adam,

that's not me.

o ben değilim.

That's my dad, Ralph, in London, in 1940

O benim babam Ralph, 1940'ta Londra'da

with his father Samuel.

babası Samuel ile birlikteyken.

They were Jewish refugees from Belgium.

Belçika'dan gelen Yahudi mültecilerdiler.

They fled the day the Nazis invaded.

Naziler işgâle başladıkları gün kaçmışlardı.

And I love this picture, too.

Bu resmi de çok seviyorum.

It's a group of refugee children

Bir grup mülteci çocuğun

arriving in England in 1946 from Poland.

Polonya'dan İngiltere'ye 1946'da varışları.

And in the middle is my mother, Marion.

Ortadaki benim annem, Marion.

She was sent to start a new life

12 yaşında, yeni bir hayata,

in a new country

yeni bir ülkede

on her own

tek başına

at the age of 12.

başlaması için gönderilmiş.

I know this:

Şunu biliyorum:

if Britain had not admitted refugees

Eğer İngiltere 1940'larda

in the 1940s,

mültecileri kabul etmeseydi,

I certainly would not be here today.

kesinlikle bugün burada olamayacaktım.

Yet 70 years on, the wheel has come full circle.

Fakat bundan 70 yıl sonra, tarih yine tekerrür ediyor.

The sound is of walls being built,

Duvarların örülüşünün sesini,

vengeful political rhetoric,

kin dolu siyasi konuşmaları,

humanitarian values and principles on fire

insani değerlerin ve prensiplerin yakılışını,

in the very countries that 70 years ago said never again

bundan daha 70 yıl önce savaş mağdurlarının

to statelessness and hopelessness for the victims of war.

ülkesizliğine ve umutsuzluğuna çare olan ülkelerde gözlemliyoruz.

Last year, every minute,

Geçen yıl, her dakikada 24 insan daha

24 more people were displaced from their homes

savaş, şiddet veya zulüm yüzünden

by conflict, violence and persecution:

evinden olmuştu:

another chemical weapon attack in Syria,

Suriye'de bir yeni kimyasal silah kullanıldığı için,

the Taliban on the rampage in Afghanistan,

Afganistan'da Taliban'ın saldırıları yüzünden,

girls driven from their school in northeast Nigeria by Boko Haram.

Kuzeydoğu Nijerya'da kızların okullardan Boko Haram tarafından

kaçırıldıkları için.

These are not people moving to another country

Bu insanlar yeni bir ülkeye daha iyi bir hayat kurmak

to get a better life.

için taşınmıyorlar.

They're fleeing for their lives.

Hayatlarını kurtarmak için kaçıyorlar.

It's a real tragedy

Dünyadaki en ünlü mültecinin bugün

that the world's most famous refugee can't come to speak to you here today.

size konuşamıyor oluşu büyük bir trajedidir.

Many of you will know this picture.

Bu resmi birçoğunuz biliyorsunuzdur.

It shows the lifeless body

Bu resim 2015'te Akdeniz'de ölen

of five-year-old Alan Kurdi,

beş yaşındaki Alan Kurdi'nin

a Syrian refugee who died in the Mediterranean in 2015.

cansız bedenini gösteriyor.

He died alongside 3,700 others trying to get to Europe.

O, Avrupa'ya varmaya çalışan 3.700 diğer mülteciyle birlikte öldü.

The next year, 2016,

Bir sonraki yıl, 2016'da

5,000 people died.

5.000 kişi öldü.

It's too late for them,

Onlar için artık çok geç,

but it's not too late for millions of others.

ama milyonlarca diğerleri için henüz geç değil.

It's not too late for people like Frederick.

Frederick gibi insanlar için geç değil.

I met him in the Nyarugusu refugee camp in Tanzania.

Onunla Nyarugusu mülteci kampında tanıştım.

He's from Burundi.

Kendisi Burundi'den.

He wanted to know where could he complete his studies.

Eğitimini nerede tamamlayabileceğini öğrenmek istiyordu.

He'd done 11 years of schooling. He wanted a 12th year.

11 yıllık eğitimini tamamlamış, 12. sınıfı okumak istiyordu.

He said to me, "I pray that my days do not end here

Bana dedi ki: ''Dua ederim ki günlerim

in this refugee camp."

bu mülteci kampında son bulmaz.''

And it's not too late for Halud.

Halud için de çok geç değil.

Her parents were Palestinian refugees

Ebeveynleri Şam dışında yaşayan

living in the Yarmouk refugee camp outside Damascus.

Filistinli mültecilerdi.

She was born to refugee parents,

Mülteci bir aileye doğmuş

and now she's a refugee herself in Lebanon.

ve şimdi kendisi de Lübnan'da bir mülteci olarak yaşamakta.

She's working for the International Rescue Committee to help other refugees,

O, şu anda International Rescue Committee'de diğer mültecilere

yardımcı olmak için çalışıyor,

but she has no certainty at all

fakat gelecek için, nerede ve nasıl olacağı

about her future,

where it is or what it holds.

hakkında bir güvencesi yok.

This talk is about Frederick, about Halud

Bu konuşma Frederick ve Halud

and about millions like them:

ve onlar gibi olan milyonlar hakkında:

why they're displaced,

neden yerlerinden oluyorlar, nasıl hayatta kalıyorlar,

how they survive, what help they need and what our responsibilities are.

neye ihtiyaçları var ve bizlere düşen sorumluluklar nedir.

I truly believe this,

Şuna gerçekten inanıyorum ki,

that the biggest question in the 21st century

21. yüzyılın en büyük sorusu

concerns our duty to strangers.

başkalarına olan sorumluluğumuzla ilgilidir.

The future "you" is about your duties

Gelecek ''sen,'' başkalarına

to strangers.

olan sorumluluklarımız hakkındadır.

You know better than anyone,

Herkesten daha iyi bilirsiniz

the world is more connected than ever before,

dünya hiç olmadığı kadar bağlantılı,

yet the great danger

fakat en tehlikeli olan

is that we're consumed by our divisions.

farklılıklarımıza kafamızı takmış durumda oluşumuz.

And there is no better test of that

Ve bunu gösteren en iyi örnek ise

than how we treat refugees.

mültecilere nasıl davrandığımızdır.

Here are the facts: 65 million people

İşte size gerçekler: 65 milyon insan

displaced from their homes by violence and persecution last year.

geçtiğimiz yıl evinden şiddet ve zulüm gördükleri için ayrıldı.

If it was a country,

Eğer bu bir ülke olsaydı,

that would be the 21st largest country in the world.

bu nüfusla dünyanın 21. en büyük ülkesi olurdu.

Most of those people, about 40 million, stay within their own home country,

Bu insanların birçoğu, yaklaşık 40 milyonu kendi ülkelerinde kalıyorlar,

but 25 million are refugees.

ama 25 milyonu mülteci oluyor.

That means they cross a border into a neighboring state.

Bu da komşu bir ülkenin sınırını geçtikleri anlamına geliyor.

Most of them are living in poor countries,

Birçoğu fakir ülkelerde yaşıyorlar

relatively poor or lower-middle-income countries, like Lebanon,

fakir veya orta-düzey gelirli Lübnan gibi ülkelerde,

where Halud is living.

Halud'un yaşadığı gibi.

In Lebanon, one in four people is a refugee,

Lübnan'da, her dört kişiden biri mültecidir,

a quarter of the whole population.

yani tüm nüfusun dörtte biri kadar.

And refugees stay for a long time.

Ve mülteciler uzun zaman kalıyorlar.

The average length of displacement

Ortalama evsiz kalışları

is 10 years.

10 yıl.

I went to what was the world's largest refugee camp, in eastern Kenya.

Dünya'daki en büyük mülteci kampına, doğu Kenya'daki

It's called Dadaab.

Dadaab'a gittim.

It was built in 1991-92

1991-1992'de

as a "temporary camp" for Somalis fleeing the civil war.

sivil savaştan kaçan Somalililer için, ''geçici bir kamp'' olarak kurulmuştu.

I met Silo.

Silo ile tanıştım.

And naïvely I said to Silo,

Toy bir şekilde Silo'ya şunu sordum:

"Do you think you'll ever go home to Somalia?"

''Sence evine, Somali'ye geri dönebilecek misin?''

And she said, "What do you mean, go home?

O da dedi ki: ''Eve gitmek, ne demek?

I was born here."

Ben burada doğdum.''

And then when I asked the camp management

Sonra kamp yönetimine kamptaki 330.000 insandan

how many of the 330,000 people in that camp were born there,

kaçının kampta doğduğunu sorduğumda,

they gave me the answer:

bana şu cevabı verdiler:

100,000.

100.000.

That's what long-term displacement means.

Bu uzun süreli göçmenliğin anlamı.

Now, the causes of this are deep:

Bunun nedenleri derin:

weak states that can't support their own people,

zayıf devletler, kendi halklarını destekleyemiyor

an international political system

ve uluslarası politik sistem

weaker than at any time since 1945

1945'ten bu yana olduğu en zayıf halde

and differences over theology, governance, engagement with the outside world

ve Müslüman ülkeler arasında teolojik, yönetim farklılıkları

in significant parts of the Muslim world.

ve dış dünyayla ilişkilerinde farklılıklar var.

Now, those are long-term, generational challenges.

Bunlar uzun vadeli kuşaksal sorunlar.

That's why I say that this refugee crisis is a trend and not a blip.

Bu yüzden mülteci krizinin bir eğri olduğunu,

tek bir nokta olmadığını söylüyorum.

And it's complex, and when you have big, large, long-term, complex problems,

Ve karmaşık, büyük, geniş, uzun vadeli sorunlarınız olduğunda,

people think nothing can be done.

yapılabilecek hiçbirşey olmadığını düşünüyorlar.

When Pope Francis went to Lampedusa,

Papa Francis İtalya kıyısı Lampedusa'ya

off the coast of Italy, in 2014,

2014 yılında gittiğinde,

he accused all of us and the global population

hepimizi ve küresel nüfusu ''küresel duyarsızlıkla''

of what he called "the globalization of indifference."

suçlamıştı.

It's a haunting phrase.

Bu ağır bir itham.

It means that our hearts have turned to stone.

Kalplerimizin taş kesildiği anlamına geliyor.

Now, I don't know, you tell me.

Ben bilmiyorum, bunu siz bana anlatın.

Are you allowed to argue with the Pope, even at a TED conference?

Papa'yla tartışmak, hele TED gibi bir yerde uygun olur mu?

But I think it's not right.

Ama bence bu doğru değil.

I think people do want to make a difference,

Bence insanlar bir farklılık yapmak istiyor,

but they just don't know whether there are any solutions to this crisis.

ama sadece bu krize bir çözüm olup olmadığını bilmiyorlar.

And what I want to tell you today

Bugün size söylemek istediğim,

is that though the problems are real, the solutions are real, too.

sorunlarımız ne kadar gerçekse,

çözümlerimizin de o kadar gerçek olduğudur.

Solution one:

Birinci çözüm:

these refugees need to get into work in the countries where they're living,

Mülteciler yaşadıkları ülkelerde işe girmeliler

and the countries where they're living need massive economic support.

ve yaşadıkları ülkelerin de bu ekonomik desteğe ihtiyacı var.

In Uganda in 2014, they did a study:

2014'te Uganda'da bir araştırma yapıldı:

80 percent of refugees in the capital city Kampala

Başkent Kampala'daki mültecilerin yüzde 80i

needed no humanitarian aid because they were working.

çalıştıkları için insani yardıma ihtiyaç duymuyordu.

They were supported into work.

İş bulmaları için desteklenmişlerdi.

Solution number two:

İkinci çözüm:

education for kids is a lifeline, not a luxury,

eğitim uzun süre göçmen olmuş çocukların hayatında

bir lüks değil bir yaşam kaynağıdır.

when you're displaced for so long.

Kids can bounce back when they're given the proper social, emotional support

Çocuklar kendilerine gerekli sosyal ve duygusal destek verildiğinde

alongside literacy and numeracy.

okur yazarlığa ek olarak, canlanıyorlar.

I've seen it for myself.

Bunu kendim gözlemledim.

But half of the world's refugee children of primary school age

Tüm dünyadaki mülteci çocuk nüfusunun yarısı

get no education at all,

ilkokul çağında fakat eğitim alamıyor

and three-quarters of secondary school age get no education at all.

ve dörtte üçü orta okul yaşında fakat eğitim alamıyor.

That's crazy.

Bu delilik.

Solution number three:

Üçüncü çözüm:

most refugees are in urban areas, in cities, not in camps.

çoğu mülteciler şehirlerde yaşıyor, kamplarda değil.

What would you or I want if we were a refugee in a city?

Eğer sen veya ben bir şehirde mülteci olsak ne isterdik?

We would want money to pay rent or buy clothes.

Paraya ihtiyaç duyardık, kiramızı ödemek veya elbise almak için.

That is the future of the humanitarian system,

Bu insani yardım sisteminin geleceğidir

or a significant part of it:

ya da büyük bir kısmıdır:

give people cash so that you boost the power of refugees

insanlara nakit verin, ve mültecilerin gücünü arttırın

and you'll help the local economy.

böylece lokal ekonomiye de faydanız dokunur.

And there's a fourth solution, too,

Dördüncü bir çözüm daha var,

that's controversial but needs to be talked about.

bu daha tartışmalı, ama konuşulması gerekiyor.

The most vulnerable refugees need to be given a new start

En savunmasız mültecilere yeni bir başlangıç hakkı sunulmalı

and a new life in a new country,

ve yeni bir ülkede yeni bir hayat verilmeli,

including in the West.

Batı da dahil.

The numbers are relatively small, hundreds of thousands, not millions,

Bu rakamlar çok küçük, yüz binlerden bahsediyoruz,

but the symbolism is huge.

milyonlardan değil, ama sembolizmi kocaman.

Now is not the time to be banning refugees,

Trump hükümetinin teklif ettiği gibi

as the Trump administration proposes.

zaman mültecileri yasaklama zamanı değil.

It's a time to be embracing people who are victims of terror.

Zaman, terör kurbanlarına kucak açma zamanı.

And remember --

Ve şunu hatırlayın --

(Applause)

(Alkışlar)

Remember, anyone who asks you, "Are they properly vetted?"

''Düzgün seçildiler mi?'' sorusunu soranlar olunca,

that's a really sensible and good question to ask.

bunun çok mantıklı ve iyi bir soru olduğunu hatırlayın.

The truth is, refugees arriving for resettlement

Gerçek o ki, yerleşmeye gelen mülteciler, ülkelerimize gelen diğer

are more vetted than any other population arriving in our countries.

nüfus gruplarına oranla daha düzgün seçiliyorlar.

So while it's reasonable to ask the question,

Yani bu hernekadar da makul bir soru olsa da,

it's not reasonable to say that refugee is another word for terrorist.

mülteci, terörist anlamına gelen bir söz değildir.

Now, what happens --

Şimdi --

(Applause)

(Alkışlar)

What happens when refugees can't get work,

Peki mülteciler işe giremeyince,

çocuklarını okula gönderemeyince, paraları olmadığında,

they can't get their kids into school,

yasal yoldan umutlarına

they can't get cash, they can't get a legal route to hope?

erişemediklerinde ne olur?

Olan şu, daha riskli yolculuklara çıkarlar.

What happens is they take risky journeys.

İki yıl önce Yunanistan'ın güzel

I went to Lesbos, this beautiful Greek island, two years ago.

Midilli adasına gittim.

90.000 nüfusu var.

It's a home to 90,000 people.

In one year, 500,000 refugees went across the island.

Bir yılda, 500.000 mülteci bu adaya uğradı.

Size adanın kuzeyinde araba sürerken

And I want to show you what I saw

when I drove across to the north of the island:

gördüklerimi göstermek istiyorum:

a pile of life jackets of those who had made it to shore.

sahile varmış insanların can yeleklerinden bir yığın.

And when I looked closer,

Daha yakından baktığımda,

çocuklar için küçük sarı

there were small life jackets for children,

can yelekleri vardı.

yellow ones.

And I took this picture.

Ve şu resmi çektim.

You probably can't see the writing, but I want to read it for you.

Muhtemelen yazıları

okuyamıyorsunuz, ama ben sizin yerinize okuyayım:

"Warning: will not protect against drowning."

''Dikkat: Boğulmaya karşı korumaz.''

So in the 21st century,

Yani 21. yüzyılda,

children are being given life jackets

çocuklara Avrupa'ya güvene ulaşmaları için

to reach safety in Europe

can yelekleri veriliyor, hem de bu ceketlerin

even though those jackets will not save their lives

onları oraya götüren botlardan düşmeleri halinde

if they fall out of the boat that is taking them there.

hayatlarını kurtarmayacağı halde.

This is not just a crisis, it's a test.

Bu bir kriz değil, bu bir sınav.

It's a test that civilizations have faced down the ages.

Bu medeniyetlerin çağlar boyunca karşılaştığı bir sınav.

It's a test of our humanity.

İnsanlığımızın sınavı.

It's a test of us in the Western world

Batı dünyasındaki bizlerin kim olduğumuzun

of who we are and what we stand for.

ve neleri savunduğumuzun sınavı.

It's a test of our character, not just our policies.

Karakterimizin sınavı, sadece politikalarımızın değil.

And refugees are a hard case.

Ve mülteciler çok zor bir konudur.

They do come from faraway parts of the world.

Dünya'nın çok uzak yerlerinden geliyorlar.

They have been through trauma.

Travmalar atlatıyorlar.

They're often of a different religion.

Genellikle farklı bir dinden oluyorlar.

Those are precisely the reasons we should be helping refugees,

Bunlar mültecilere yardım etmememiz için değil,

not a reason not to help them.

yardım etmemiz için olan nedenler.

And it's a reason to help them because of what it says about us.

Kendimiz hakkında anlattıkları için yardım etmeliyiz.

It's revealing of our values.

Bizim değerlerimizi yansıtıyor.

Empathy and altruism are two of the foundations of civilization.

Empati ve özgecilik medeniyetin iki temelidir.

Turn that empathy and altruism into action

Empati ve özgeselliği harekete dökün

and we live out a basic moral credo.

ve bir ahlak temeline göre yaşayalım.

And in the modern world, we have no excuse.

Ve modern günümüzde hiçbir mazaretimiz yok.

We can't say we don't know what's happening in Juba, South Sudan,

Juba, Güney Sudan'da veya Halep, Suriye'de neler olduğunu

or Aleppo, Syria.

bilmediğimizi söyleyemeyiz.

It's there, in our smartphone

Orda, elimizdeki

in our hand.

telefonun içinde.

Ignorance is no excuse at all.

Cahillik bir mazaret değildir.

Fail to help, and we show we have no moral compass at all.

Yardım etmezsek, vicdan pusulamızın olmadıdığını gösteririz.

It's also revealing about whether we know our own history.

Ayrıca, tarihimizi bilip bilmediğimizi de gösterir.

The reason that refugees have rights around the world

Mültecilerin dünyada haklarının olmasının nedeni

is because of extraordinary Western leadership

olağanüstü Batı devlet adamları ve kadınlarının

by statesmen and women after the Second World War

İkinci Dünya Savaşı sonrasında gösterdiği olağanüstü liderlik

that became universal rights.

sayesinde evrensel insan haklarımız var.

Trash the protections of refugees, and we trash our own history.

Mültecilerin sığınma haklarını çöpe atın ve kendi tarihimizi çöpe atmış oluruz.

This is --

Bu--

(Applause)

(Alkışlar)

This is also revealing about the power of democracy

Bu ayrıca demokrasierin diktatörlüklerden

as a refuge from dictatorship.

farkını da göstermektedir.

How many politicians have you heard say,

Kaç tane politikacıyı şunu söylerken duydunuz:

"We believe in the power of our example, not the example of our power."

''Biz örnek oluşumuzun gücüne inanıyoruz, gücümüzün örnek oluşuna değil.''

What they mean is what we stand for is more important than the bombs we drop.

Demek istedikleri şey, neleri savunduğumuz attığımız bombalardan daha önemli.

Refugees seeking sanctuary

Mülteciler sığınma arıyor

have seen the West as a source of hope and a place of haven.

Batıyı umut ve güven kaynağı olarak görüyorlar.

Russians, Iranians,

Ruslar, İranlılar

Chinese, Eritreans, Cubans,

Çinliler, Eritreliler, Kübalılar

they've come to the West for safety.

Batı'ya, güvenlikleri için geldiler.

We throw that away at our peril.

Bundan canımız pahasına vazgeçiyoruz.

And there's one other thing it reveals about us:

Hakkımızda, söylediği bir diğer şey ise:

whether we have any humility for our own mistakes.

hatalarımızdan öğrenecek kadar mütevazi olup olmadığımız.

I'm not one of these people

Ben dünyadaki tüm sorunların

who believes that all the problems in the world are caused by the West.

Batı'nın eseri olduğuna inanan insanlardan değilim.

They're not.

Çünkü değiller.

But when we make mistakes, we should recognize it.

Ama hata yaptığımızda bunu kabul etmeliyiz.

It's not an accident that the country which has taken

Amerika'nın diğer ülkelerden daha çok Vietnamlı

more refugees than any other, the United States,

mülteci kabul edişi

has taken more refugees from Vietnam than any other country.

bir raslantı değil.

It speaks to the history.

Bu tarihini anlatır.

But there's more recent history, in Iraq and Afghanistan.

Ama daha yakın tarihte, Irak ve Afganistan var.

You can't make up for foreign policy errors

Dış politika hatalarını insani yardımla,

by humanitarian action,

telafi edemezsiniz,

but when you break something, you have a duty to try to help repair it,

ama birşeyi kırdığınızda, düzeltmekle mükellefsiniz

and that's our duty now.

ve bu da artık bizim sorumluluğumuz.

Do you remember at the beginning of the talk,

Hatırlıyor musunuz, konuşmamın başında size,

I said I wanted to explain that the refugee crisis

mülteci krizinin yönetilebilir olduğunu, çözülemez olmadığını

was manageable, not insoluble?

anlatmak istediğimi söylemiştim?

That's true. I want you to think in a new way,

Bu gerçek. Sizlerin daha değişik düşünmenizi istiyorum,

but I also want you to do things.

ama ayrıca birşeyler yapmanızı da istiyorum.

If you're an employer,

Eğer bir işveren iseniz,

hire refugees.

mültecileri çalıştırın.

If you're persuaded by the arguments,

Eğer bu argümanlardan ikna olmuşsanız önyargılara saldırın

take on the myths

eğer aileniz, arkadaşlarınız veya

when family or friends or workmates repeat them.

meslektaşlarınız bunları tekrarlıyorsa.

If you've got money, give it to charities

Eğer paranız varsa, tüm dünyada

that make a difference for refugees around the world.

mültecilerin hayatlarını değiştirmeye çalışan vakıflara bağışlayın.

If you're a citizen,

Eğer bir vatandaşsanız,

vote for politicians

bahsettiğim çözümleri pratiğe dökecek siyasetçilere

who will put into practice the solutions that I've talked about.

oy verin.

(Applause)

(Alkışlar)

The duty to strangers

Yabancılara olan sorumluluğumuzu

shows itself

küçük ve büyük,

in small ways and big,

prosaic and heroic.

kahramanca ve sıradan gösterebiliriz.

In 1942,

1942'de

my aunt and my grandmother were living in Brussels

halam ve büyükannem Belçika'da Alman

under German occupation.

işgali altında yaşıyorlardı.

They received a summons

Nazi yetkililerinden

from the Nazi authorities to go to Brussels Railway Station.

Brüksel Tren İstasyonuna gitmelerini söyleyen bir celp almışlardı.

My grandmother immediately thought something was amiss.

Büyükannem hemen birşeylerin doğru olmadığını hissetti.

She pleaded with her relatives

Akrabalarına Brüksel tren istasyonuna

not to go to Brussels Railway Station.

gitmemeleri için yalvardı.

Her relatives said to her,

Akrabaları ona

"If we don't go, if we don't do what we're told,

''Eğer gitmezsek, Bize denileni yapmazsak

then we're going to be in trouble."

o zaman başımız belaya girer.''

You can guess what happened

Tren istasyonuna giden akrabalarına

to the relatives who went to Brussels Railway Station.

neler olduğunu tahmin edebiliyorsunuz.

They were never seen again.

Onları bir daha görmediler.

But my grandmother and my aunt,

Ama büyükannem ve halam,

they went to a small village

güney Brüksel'de

south of Brussels

bir on yıl kadar önce tatile gittikleri

where they'd been on holiday in the decade before,

küçük bir köye gittiler

and they presented themselves at the house of the local farmer,

ve yerli Katolik çiftçi Mösyö Maurice'in

a Catholic farmer called Monsieur Maurice,

kapısını çalıp,

and they asked him to take them in.

onları içeri almalarını istemişler.

And he did,

O da kabul etmiş.

and by the end of the war,

Ve savaşın sonuna kadar

17 Jews, I was told, were living in that village.

o köyde 17 yahudinin yaşadığını öğrendim.

And when I was teenager, I asked my aunt,

Gençken halama sormuştum

"Can you take me to meet Monsieur Maurice?"

''Beni Mösyö Maurice'le tanıştırabilir misin?''

And she said, "Yeah, I can. He's still alive. Let's go and see him."

''Evet götürebilirim. Halâ hayatta. Haydi onu görmeye gidelim.''

And so, it must have been '83, '84,

Sanırım 83 veya 84 yılıydı,

we went to see him.

onu görmeye gittik.

And I suppose, like only a teenager could,

Ve sanırım sadece gençlerin

when I met him,

sorabileceği bir şekilde

he was this white-haired gentleman,

onunla tanıştığımda

I said to him,

gri saçlı bir centilmendi,

"Why did you do it?

dedim ki '' Neden bunu yaptın?

Why did you take that risk?"

Neden bu riski aldın?''

And he looked at me and he shrugged,

Omuzlarını silkip bana baktı ve

and he said, in French,

bana Fransızca cevap verdi,

"On doit."

''On doit.''

"One must."

''Mecbursun.''

It was innate in him.

Bu özünden geliyordu.

It was natural.

Doğaldı.

And my point to you is it should be natural and innate in us, too.

Anlatmaya çalıştığım bunun, bizim özümüzden geliyor olması gerektiği.

Tell yourself,

Kendinize deyin ki,

this refugee crisis is manageable,

bu mülteci sorunu yönetilebilir,

not unsolvable,

çözülemez değil

and each one of us

ve hepimizin

has a personal responsibility to help make it so.

bunu sağlamakta kişisel sorumluluğu var.

Because this is about the rescue of us and our values

Çünkü bu bizlerin ve değerlerimizin kurtuluşuna dair olduğu kadar

as well as the rescue of refugees and their lives.

mültecilerin ve hayatlarının da kurtuluşu demektir.

Thank you very much indeed.

Gerçekten çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

Bruno Giussani: David, thank you. David Miliband: Thank you.

Bruno Giussani: David, teşekkürler. David Miliband: Teşekkür ederim.

BG: Those are strong suggestions

BN: Bunlar güçlü tavsiyeler

and your call for individual responsibility is very strong as well,

ve senin bireysel sorumluluk çağrın da çok güçlü

but I'm troubled by one thought, and it's this:

ama bir düşünce beni endişelendiriyor. O da şu:

you mentioned, and these are your words, "extraordinary Western leadership"

Senin deyiminle ''olağanüstü Batı liderliği'nden'' bahsettin,

which led 60-something years ago

yani 60 yıl kadar önce

to the whole discussion about human rights,

insan hakları hakkında görüşmeleri

to the conventions on refugees, etc. etc.

mülteci konvansiyonlarına vs. götüren liderlik.

That leadership happened after a big trauma

Bu liderlik, büyük bir travma sonrası

and happened in a consensual political space,

ve karşılıklı mutabakata bağlı bir politik ortamda oluştu,

and now we are in a divisive political space.

ve şimdi bölünmüş bir siyasi ortamdayız.

Actually, refugees have become one of the divisive issues.

Ve aslında mülteciler de bu bölücü konulardan biri.

So where will leadership come from today?

Peki günümüzde liderlik nereden gelecek?

DM: Well, I think that you're right to say

DM: Sanırım dediğin gibi

that the leadership forged in war

savaşın düzdüğü bir liderliğin

has a different temper and a different tempo

barışın düzdüğü bir liderlikten

and a different outlook

farklı bir mizacı farklı bir temposu

than leadership forged in peace.

ve farklı bir bakışı vardır.

And so my answer would be the leadership has got to come from below,

Bu yüzden benim yanıtım, liderliğin aşağıdan gelmesi derektiğidir,

not from above.

yukarıdan değil.

I mean, a recurring theme of the conference this week

Yani, bu hafta konferansta süregelen bir tema

has been about the democratization of power.

gücün demokratikleşmesi hakkındaydı.

And we've got to preserve our own democracies,

Demokrasilerimizi korumalıyız,

but we've got to also activate our own democracies.

ama aynı zamanda kendi demokrasilerimizi aktifleştirmeliyiz.

And when people say to me,

Ve insanlar bana

"There's a backlash against refugees,"

''Mültecilere karşı bir akım var,''

what I say to them is,

dediği zaman yanıtım,

"No, there's a polarization,

''Hayır, ortada bir kutuplaşma var

and at the moment,

ve şu anda

those who are fearful are making more noise

sadece korkuları olanlar seslerini çıkarıyor

than those who are proud."

gururlu olanlar değil.''

And so my answer to your question is that we will sponsor and encourage

Yani soruna cevabım, kendimizi mobilize ettiğimiz

and give confidence to leadership

zaman, liderliği desteklemiş, motive etmiş

when we mobilize ourselves.

ve liderliğe güvence vermiş olacağız.

And I think that when you are in a position of looking for leadership,

Ve liderliği aradığınız zaman,

you have to look inside

aslında kendinize bakıp

and mobilize in your own community

kendi çevrenizdekileri mobilize ederek

to try to create conditions for a different kind of settlement.

daha farklı bir netice yaratacak şartları yaratmalısınız.

BG: Thank you, David. Thanks for coming to TED.

BG: Teşekkürler, David. TED'e geldiğin için teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)