Roy Gould: WorldWide Telescope

Roy Gould ve Curtis Wong WorldWide (Evrensel) Teleskobu inceliyor

Çeviri: Mesut Aslan Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Roy Gould: Less than a year from now,

Roy Gould: Bir yıldan az bir süre içinde,

the world is going to celebrate the International Year of Astronomy,

dünya Uluslararası Astronomi Yılını kutlayacak.

which marks the 400th anniversary

ki bu Galileo'nun teleskop vasıtasıyla

of Galileo's first glimpse of the night sky through a telescope.

gecenin derinliklerine ilk göz atışının 400. yıldönümü oluyor.

In a few months, the world is also going to celebrate

Ayrıca, bir kaç ay içerisinde dünya,

the launch of a new invention from Microsoft Research,

Galileo'nun dörtyüzyıl önce yaptığı gibi, evrene bakış açımıza

which I think is going to have as profound an impact

çok büyük bir etki yapacak olan,

on the way we view the universe as Galileo did four centuries ago.

Microsoft Araştırma Merkezi'nin yeni icadının hizmete girişini kutlayacak.

It's called the WorldWide Telescope,

WorldWide Telescope (Evrensel Teleskop) olarak adlandırılan bu teleskobu,

and I want to thank TED and Microsoft for allowing me to bring it to your attention.

sizlerin ilgisine sunma imkanını bana verdiği için TED'e ve Microsoft'a teşekkür etmek istiyorum.

And I want to urge you, when you get a chance,

Ve sizlere eğer fırsatınız olursa,

to give it a closer look at the TED Lab downstairs.

aşağıdaki TED Laboratuvar'larına göz atmanız konusunda ısrar ediyorum.

The WorldWide Telescope takes the best images

Evrensel Teleskop uzaydaki ve Dünya'daki

from the world's greatest telescopes on Earth and in space,

en büyük teleskoplardan, en iyi görüntüleri alıyor,

and has woven them seamlessly

ve onları evrenin bütünsel(holistik) bir görünümünü yaratmak için

to produce a holistic view of the universe.

kusursuz biçimde harmanlıyor(örüyor).

It's going to change the way we do astronomy,

Bu bizim astronomi yapış yöntemimizi değiştirecek,

it's going to change the way we teach astronomy

Bu bizim astronomi öğretiş yöntemimizi değiştirecek,

and I think most importantly

ve bence en önemlisi,

it's going to change the way we see ourselves in the universe.

bu bizim evrende, kendimize bakış açımızı değiştirecek.

If we were having this TED meeting in our grandparents' day,

Eğer bu TED konferansını büyükbabalarımızın zamanında yapıyor olsaydık,

that might not be so big a claim.

bu o kadar büyük bir iddia olmayabilirdi.

In 1920, for example, you weren't allowed to drink;

Örneğin 1920'de, içki içmek yasaktı;

if you were a woman, you weren't allowed to vote;

eğer bir kadın olsaydınız, oy kullanmanız yasaktı.

and if you looked up at the stars and the Milky Way on a summer night,

Ve eğer bir yaz gecesinde, başınızı kaldırıp Samanyoluna baksaydınız,

what you saw was thought to be the entire universe.

gördüğünüzün tüm evren olduğunu düşünecektiniz.

In fact, the head of Harvard's observatory back then

Aslında, o zamanlar Harvard'ın gözlemevinin başkanı,

gave a great debate in which he argued

tüm evrenin Samanyolu'ndan ibaret olduğunu

that the Milky Way Galaxy was the entire universe.

iddia eder, inatla savunurdu.

Harvard was wrong, big time. (Laughter)

Harvard yanılıyordu, büyük başarı(!).

Of course, we know today that galaxies extend far beyond our own galaxy.

Elbette, bugün biliyoruz ki galaksimizin ötesine uzanan galaksiler var.

We can see all the way out to the edge of the observable universe,

Bugün evrenin görülebilir sınırlarına kadar görebiliyoruz,

all the way back in time,

zamanda geriye doğru,

almost to the moment of the Big Bang itself.

neredeyse Büyük Patlama'nın kendisine kadar.

We can see across the entire spectrum of light,

Işığın tüm tayflarını görebiliyoruz,

revealing worlds that had previously been invisible.

önceleri görünmez olan dünyaları aydınlatıyoruz.

We see these magnificent star nurseries,

Doğanın bir şekilde, tam doğru rakamlarda,

where nature has somehow arranged for just the right numbers

ve doğru boyutlardaki yıldızları, büyümeleri için yarattığı

and just the right sizes of stars to be born for life to arise.

yıldızların yetiştiği muazzam yerleri görebiliyoruz.

We see alien worlds, we see alien solar systems --

Yabancı dünyaları görüyoruz, yabancı güneş sistemlerini --

300 now, and still counting --

şu an 300 ve sayıları gün geçtikçe artıyor. --

and they're not like us.

Ve onlar bizim gibi değiller.

We see black holes at the heart of our galaxy,

Galaksimizin kalbindeki kara delikleri görüyoruz,

in the Milky Way, and elsewhere in the universe,

Samanyolunda ve evrenin başka yerlerinde,

where time itself seems to stand still.

zamanın kendisinin durduğu yerler.

But until now, our view of the universe has been disconnected and fragmented,

Fakat şimdiye kadar, evrene bakış açımız kopuk ve dağınıktı.

and I think that many of the marvelous stories that nature has to tell us

Ve doğanın bize anlatacağı pekçok fevkalade hikaye,

have fallen through the cracks. And that's changing.

bu çatlaklarda kayboldu. Ve bu değişiyor.

I want to just briefly mention three reasons

Astronomi ve eğitimle uğraşan meslektaşlarımın ve benim,

why my colleagues and I, in astronomy and in education,

Evrensel Teleskop hakkında neden bu kadar heycanlandığımızı,

are so excited about the WorldWide Telescope

ve bunun gerçekten devrim niteliğinde olduğuna inandığımızı,

and why we think it's truly transformative.

kısaca üç sebeple açıklamak istiyorum.

First, it enables you to experience the universe:

İlk olarak, bizlere evreni tecrübe etme imkanı veriyor.

the WorldWide Telescope, for me, is a kind of magic carpet

Evrensel Teleskop, bana göre, evrenin istediğiniz yerine

that lets you navigate through the universe where you want to go.

gitme imkanı veren, bir tür uçan halıdır.

Second: you can tour the universe with astronomers as your guides.

İkincisi, evreni gezerken gökbilimciler rehberiniz olabilir.

And I'm not talking here about just experts who are telling you what you're seeing,

Ve burada sadece size ne görmekte olduğunuzu anlatacak, uzmanlardan bahsetmiyorum,

but really people who are passionate about the various nooks and crannies of the universe,

evrenin kuytu köşeleri ve çeşitli ücra sığınaklarına tutkulu olan,

who can share their enthusiasm

ve kendi coşkularını sizlerle paylaşabilecek,

and can make the universe a welcoming place.

ve evreni davetkar bir yer yapabilecek gökbilimcilerden bahsediyorum.

And third, you can create your own tours --

Ve son olarak, kendi turlarınızı yaratabilirsiniz:

you can share them with friends, you can create them with friends --

onları arkadaşlarınızla paylaşabilir, arkadaşlarınızla turlar yaratabilirsiniz.

and that's the part that I think I'm most excited about

Ve benim en heycanlandığım bölüm,

because I think that at heart, we are all storytellers.

çünkü bence, özümüzde hepimiz birer öykücüyüz.

And in telling stories,

Ve öyküler anlatırken,

each of us is going to understand the universe in our own way.

her birimiz evreni kendi açımızdan anlayacağız.

We're going to have a personal universe.

Kendimize ait bir evrenimiz olacak.

I think we're going to see a community of storytellers evolve and emerge.

Bence zamanla öykücü topluluklarının geliştiğini ve çoğaldığını göreceğiz.

Before I introduce the person responsible for the WorldWide Telescope,

Sizlere Evrensel Teleskop'tan sorumlu insanı tanıştırmadan önce,

I just want to leave you with this brief thought:

Sizleri şu kısa düşünceyle bırakmak istiyorum;

when I ask people, "How does the night sky make you feel?"

İnsanlara, "Gece göğü size kendinizi nasıl hissettiriyor?" diye sorduğumda,

they often say, "Oh, tiny. I feel tiny and insignificant."

genellikle,"Ah, küçücük. Kendimi küçücük ve önemsiz hissediyorum." diyorlar.

Well, our gaze fills the universe.

Aslında, bakışlarımız evreni dolduruyor

And thanks to the creators of the WorldWide Telescope,

Ve Evrensel Teleskop'un yaratıcıları sayesinde,

we can now start to have a dialogue with the universe.

artık evren ile bir diyaloga başlayabiliriz.

I think the WorldWide Telescope will convince you

Umarım Evrensel Teleskop sizleri,

that we may be tiny, but we are truly, wonderfully significant.

küçük olsak bile, gerçekten, inanılmaz biçimde önemli olduğumuza ikna edecektir.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

I can't tell you what a privilege it is

Sizlere Microsoft'tan Curtis Wong'u

to introduce Curtis Wong from Microsoft. (Applause)

takdim etmek benim için çok büyük bir onurdur.

Curtis Wong: Thank you, Roy.

Curtis Wong: Teşekkürler,Roy.

So, what you're seeing here is a wonderful presentation,

Evet, burada gördüğünüz harika bir sunum,

but it's one of the tours.

fakat bu sadece turlardan birisi.

And actually this tour is one that was created earlier.

Ve bu tur yakın zamanda oluşturulanlardan birisi.

And the tours are all totally interactive,

Ve turların tümü tamamen interaktif,

so that if I were to go somewhere ...

eğer bir yere gitmek istersem --

you may be watching a tour and you can pause anywhere along the way,

bir turu izlerken, yolda istediğiniz yerde duraklayabilir,

pull up other information --

başka bilgiler edinebilirsiniz.

there are lots of Web and information sources

Burada nereye gitmek isteyeceğinize dair internet ve

about places you might want to go --

diğer pek çok kaynak bulunmakta.

you can zoom in, you can pull back out.

Yakınlaşabilir, tamamen geri çekilebilirsiniz--

The whole resources are there available for you.

tüm kaynaklar burada, ellerinizin altında.

So, Microsoft -- this is a project that -- WorldWide Telescope is dedicated to Jim Gray,

Microsoft --bu projeyi-- Evrensel Teleskop'u meslektaşlarımızdan,

who's our colleague, and a lot of his work that he did

Jim Gray'e adamıştır. Onun yaptığı pek çok iş sayesinde

is really what makes this project possible.

bu proje gerçek anlamda hayata geçebildi.

It's a labor of love for us and our small team,

Bu bizim küçük takımımız için zevk için yapılan bir iş,

and we really hope it will inspire kids to explore and learn about the universe.

ve umarız ki bu çocuklara evreni keşfetme ve öğrenme açısından ilham verir.

So basically, kids of all ages, like us.

Her yaştaki çocuğa, bizim gibi.

And so WorldWide Telescope will be available this spring.

Ve Evrensel Teleskop bu bahar hazır olacak.

It'll be a free download -- thank you, Craig Mundie --

Ücretsiz indirilebilecek. Teşekkürler Craig Mundie.

and it'll be available at the website WorldWideTelescope.org,

yeni bir site olan Worldwidetelescope.org sitesinden indirilebilecek.

which is something new.

adresinden indirilebilecek.

And so, what you've seen today

Ve son olarak bugün gördüğünüz sunum,

is less than a fraction of one percent of what is in here,

içeriğin yüzde birinden bile daha az bir bölümüdür.

and in the TED Lab, we have a tour

TED Laboratuvar'ında altı yaşındaki Benjamin

that was created by a six-year-old named Benjamin

tarafından yaratılmış, sizleri hayran bırakacak

that will knock your socks off. (Laughter)

bir turumuz var.

So we'll see you there. Thank you.

Orada görüşmek üzere. Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)