Roy Gould: WorldWide Telescope

Roy Gould và Curtis Wong giới thiệu chương trình WorldWide Telescope

Translator: Ha Tran Reviewer: Le Khanh-Huyen

Roy Gould: Less than a year from now,

Roy Gould: Gần 1 năm nữa,

the world is going to celebrate the International Year of Astronomy,

thế giới sẽ kỷ niệm Năm Thiên Văn Quốc Tế,

which marks the 400th anniversary

đánh dấu lần kỷ niệm thứ 400

of Galileo's first glimpse of the night sky through a telescope.

ngày Galileo lần đầu tiên nhìn lên bầu trời đêm qua một chiếc kính viễn vọng.

In a few months, the world is also going to celebrate

Trong một vài tháng tới, thế giới cũng sẽ kỷ niệm

the launch of a new invention from Microsoft Research,

buổi ra mắt một phát minh mới của Trung tâm nghiên cứu Microsoft,

which I think is going to have as profound an impact

nó sẽ gây ra một tác động sâu sắc

on the way we view the universe as Galileo did four centuries ago.

đến cách chúng ta nhìn vũ trụ không kém việc Galieo đã làm cách đây 4 thế kỷ.

It's called the WorldWide Telescope,

Nó có tên là WorldWide Telescope (Kính Thiên Văn Toàn Cầu),

and I want to thank TED and Microsoft for allowing me to bring it to your attention.

và tôi muốn cảm ơn TED và Microsoft đã cho tôi cơ hội giới thiệu nó với quý vị.

And I want to urge you, when you get a chance,

Và tôi muốn giục các bạn, nếu có cơ hội,

to give it a closer look at the TED Lab downstairs.

hãy chiêm ngưỡng nó tại phòng thí nghiệm TED ở tầng dưới.

The WorldWide Telescope takes the best images

WorldWide Telescope lấy các hình ảnh đẹp nhất

from the world's greatest telescopes on Earth and in space,

từ các kính viễn vọng nổi tiếng của thế giới đặt trên trái đất và trong không gian,

and has woven them seamlessly

đan dệt chúng 1 cách tài tình

to produce a holistic view of the universe.

để tạo ra 1 tầm nhìn khái quát toàn bộ vũ trụ.

It's going to change the way we do astronomy,

Nó sẽ thay đổi cách chúng ta nghiên cứu thiên văn học

it's going to change the way we teach astronomy

và cách dạy môn thiên văn học

and I think most importantly

và theo tôi, quan trọng nhất

it's going to change the way we see ourselves in the universe.

nó sẽ thay đổi cách chúng ta nhìn thấy bản thân trong vũ trụ.

If we were having this TED meeting in our grandparents' day,

Nếu buổi diễn thuyết TED này diễn ra vào thời của ông bà chúng ta,

that might not be so big a claim.

thì tuyên bố đó cũng không lấy gì làm to tát lắm.

In 1920, for example, you weren't allowed to drink;

Năm 1920, bạn không được phép uống rượu,

if you were a woman, you weren't allowed to vote;

nếu là phụ nữ thì khômg được bầu cử.

and if you looked up at the stars and the Milky Way on a summer night,

Và nếu nhìn lên các vì sao và dải Ngân Hà vào một đêm hè

what you saw was thought to be the entire universe.

bạn sẽ tưởng những gì mình thấy chính là toàn bộ vũ trụ.

In fact, the head of Harvard's observatory back then

Thực ra, giám đốc Đài thiên văn Havard lúc đó

gave a great debate in which he argued

trong một cuộc tranh luận quan trọng đã khăng khăng cho rằng

that the Milky Way Galaxy was the entire universe.

dải Ngân Hà là toàn bộ vũ trụ.

Harvard was wrong, big time. (Laughter)

Havard đã sai.

Of course, we know today that galaxies extend far beyond our own galaxy.

Dĩ nhiên, ngày nay chúng ta biết các thiên hà rất rộng lớn, vượt xa dải Ngân hà của chúng ta.

We can see all the way out to the edge of the observable universe,

Chúng ta có thể chiêm ngưỡng tới mọi ngóc ngách của vũ trụ có thể quan sát được,

all the way back in time,

trở lại thời điểm

almost to the moment of the Big Bang itself.

vụ nổ Big Bang..

We can see across the entire spectrum of light,

Chúng ta có thể nhìn với mọi phổ ánh sáng.

revealing worlds that had previously been invisible.

hé lộ ra các thiên thể mà trước đây chưa từng nhìn thấy.

We see these magnificent star nurseries,

Chúng ta thấy các chòm sao nguy nga

where nature has somehow arranged for just the right numbers

nơi tự nhiên đã sắp xếp theo đúng số lượng

and just the right sizes of stars to be born for life to arise.

và đúng kích cỡ của các ngôi sao được sinh ra là để mọc trên bầu trời.

We see alien worlds, we see alien solar systems --

Chúng ta thấy các hành tinh lạ, các hệ mặt trời mới --

300 now, and still counting --

mới phát hiện được 300 hệ và vẫn còn tiếp tục.

and they're not like us.

Và chúng không giống chúng ta.

We see black holes at the heart of our galaxy,

Chúng ta thấy các hố đen ở tâm Ngân hà của chúng ta,

in the Milky Way, and elsewhere in the universe,

và các nơi khác trong vũ trụ

where time itself seems to stand still.

nơi thời gian dường như chững lại.

But until now, our view of the universe has been disconnected and fragmented,

Nhưng cho tới bây giờ, cái nhìn của chúng ta về vũ trụ đã ngưng kết nối và gãy vụn.

and I think that many of the marvelous stories that nature has to tell us

Và theo tôi, nhiều câu chuyện tuyệt vời mà tự nhiên kể cho chúng ta

have fallen through the cracks. And that's changing.

đã rơi qua các vết rạn nứt. Và điều đó đang thay đổi.

I want to just briefly mention three reasons

Tôi muốn đề cập ngắn gọn 3 lý do

why my colleagues and I, in astronomy and in education,

tại sao tôi cùng các đồng nghiệp trong ngành thiên văn và giáo dục

are so excited about the WorldWide Telescope

lại hào hứng với WorldWide Telescope (WT) đến thế,

and why we think it's truly transformative.

và tại sao chúng tôi nghĩ nó thực sự tạo nên đột phá.

First, it enables you to experience the universe:

Đầu tiên, nó cho phép bạn trải nghiệm vũ trụ.

the WorldWide Telescope, for me, is a kind of magic carpet

WT, đối với tôi, là một chiếc thảm ma thuật

that lets you navigate through the universe where you want to go.

giúp bạn định vị nơi bạn muốn đến thông qua vũ trụ.

Second: you can tour the universe with astronomers as your guides.

Thứ hai, bạn có thể đi tham quan vũ trụ với các nhà thiên văn học làm hướng dẫn viên.

And I'm not talking here about just experts who are telling you what you're seeing,

Và tôi không nói về các chuyên gia, những người sẽ nói cho bạn biết mình đang thấy cái gì,

but really people who are passionate about the various nooks and crannies of the universe,

mà là những người đam mê mọi ngóc ngách trong vũ trụ,

who can share their enthusiasm

có thể chia sẻ lòng nhiệt huyết

and can make the universe a welcoming place.

và biến vũ trụ thành một nơi chào đón khách viếng thăm.

And third, you can create your own tours --

Và lý do thứ ba, bạn có thể tự tạo chuyến đi riêng cho mình:

you can share them with friends, you can create them with friends --

bạn có thể chia sẻ và tạo ra cùng bạn bè.

and that's the part that I think I'm most excited about

Và có lẽ đó là điều tôi thích nhất

because I think that at heart, we are all storytellers.

vì tôi nghĩ trong thâm tâm, chúng ta đều là những người thích kể chuyện.

And in telling stories,

Và khi kể chuyện

each of us is going to understand the universe in our own way.

mỗi chúng ta sẽ hiểu vũ trụ theo cách riêng của mình.

We're going to have a personal universe.

Chúng ta sẽ có một vũ trụ cho riêng mình.

I think we're going to see a community of storytellers evolve and emerge.

Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy nổi lên một cộng đồng kể chuyện.

Before I introduce the person responsible for the WorldWide Telescope,

Trước khi giới thiệu một người đầy trách nhiệm với WT,

I just want to leave you with this brief thought:

tôi muốn để các bạn ngẫm nghĩ một ý tưởng ngắn này.

when I ask people, "How does the night sky make you feel?"

Khi tôi hỏi mọi người, " Bầu trời đêm khiến bạn cảm thấy điều gì?"

they often say, "Oh, tiny. I feel tiny and insignificant."

họ thường nói, " Ôi, nhỏ bé. Tôi thấy mình thật nhỏ nhoi."

Well, our gaze fills the universe.

Cái nhìn của chúng ta làm đầy vũ trụ.

And thanks to the creators of the WorldWide Telescope,

Và nhờ đội ngũ đã tạo ra WT,

we can now start to have a dialogue with the universe.

chúng ta có thể bắt đầu nói chuyện được với vũ trụ.

I think the WorldWide Telescope will convince you

Tôi nghĩ WT sẽ thuyết phục được các bạn

that we may be tiny, but we are truly, wonderfully significant.

rằng chúng ta có thể nhỏ bé nhưng chúng ta thực sự rất tuyệt vời và có ý nghĩa.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

I can't tell you what a privilege it is

Thật là một vinh dự cho tôi

to introduce Curtis Wong from Microsoft. (Applause)

được giới thiệu Curtis Wong từ Microsoft.

Curtis Wong: Thank you, Roy.

Curtis Wong: Cảm ơn anh, Roy.

So, what you're seeing here is a wonderful presentation,

Những gì bạn đang thấy đây là một bài diễn thuyết tuyệt vời

but it's one of the tours.

nhưng nó cũng là 1 trong các chuyến thăm quan.

And actually this tour is one that was created earlier.

Và chuyến đi này đã được làm trước đó.

And the tours are all totally interactive,

Và các chuyến thăm thì hoàn toàn mang tính tương tác

so that if I were to go somewhere ...

nếu tôi đi đâu đó--

you may be watching a tour and you can pause anywhere along the way,

các bạn có thể đang xem một chuyến thăm và có thể dừng lại bất cứ đâu dọc đường,

pull up other information --

kéo ra các thông tin khác.

there are lots of Web and information sources

Có Web và các nguồn thông tin khác

about places you might want to go --

về nơi bạn muốn đi.

you can zoom in, you can pull back out.

Bạn có thể zoom vào, kéo ra --

The whole resources are there available for you.

toàn bộ các nguồn có sẵn cho bạn.

So, Microsoft -- this is a project that -- WorldWide Telescope is dedicated to Jim Gray,

Microsof -- đây là 1 dự án -- WT là thành quả của Jim Gray,

who's our colleague, and a lot of his work that he did

là đồng nghiệp của chúng tôi và anh đã làm rất nhiều việc

is really what makes this project possible.

đóng góp rất nhiều vào việc hiện thực hóa dự án này.

It's a labor of love for us and our small team,

Đó là một công việc vì tình yêu của chúng tôi và nhóm nghiên cứu nhỏ chúng tôi.

and we really hope it will inspire kids to explore and learn about the universe.

Và chúng tôi hy vọng nó sẽ truyền cảm hứng cho những em nhỏ muốn khám phá, học hỏi về vũ trụ.

So basically, kids of all ages, like us.

Về cơ bản, trẻ em ở mọi lứa tuổi, giống chúng ta.

And so WorldWide Telescope will be available this spring.

Và WT sẽ có mặt vào mùa xuân năm nay.

It'll be a free download -- thank you, Craig Mundie --

Nó là bản tải về miễn phí. Cảm ơn anh, Crag Mundie.

and it'll be available at the website WorldWideTelescope.org,

Và các bạn có thể tải về trên trang web Worldwidetelescope.org,

which is something new.

đây là một trang mới.

And so, what you've seen today

Những gì các bạn thấy hôm nay

is less than a fraction of one percent of what is in here,

chỉ là 1% của chương trình đầy đủ

and in the TED Lab, we have a tour

và trong phòng thí nghiệm của TED, chúng tôi có 1 chuyến đi

that was created by a six-year-old named Benjamin

do một cậu bé 6 tuổi tên Benjamin tạo ra

that will knock your socks off. (Laughter)

sẽ khiến bạn không khỏi ngạc nhiên.

So we'll see you there. Thank you.

Hẹn gặp các bạn ở đó. Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)