Erica Frenkel: The universal anesthesia machine

Eirca Frenkel: Evrensel anestezi makinesi

Çeviri: Ahmet Mesut ATEŞ Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Sizinle bugün düşük bütçeli medikal

I'm going to talk to you today

about the design of medical technology for low-resource settings.

teknoloji tasarımlarıyla ilgili konuşacağım.

Bu ülkelerde sağlık sistemlerini araştırıyorum.

I study health systems in these countries.

Ve buradaki en büyük eksiklerden birisi

And one of the major gaps in care,

neredeyse herkese etki eden

almost across the board,

güvenli operasyon imkânı.

is access to safe surgery.

Bulduğumuz büyük engellerden birisi

Now one of the major bottlenecks that we've found

that's sort of preventing both the access in the first place,

hem bu ameliyatlara imkân vermeyen

hem de imkân olduğunda da güvenliğini

and the safety of those surgeries that do happen, is anesthesia.

engelleyen anestezi.

Aslında, sorun bu ortamlarda

And actually, it's the model that we expect to work

anestezi yapmasını beklediğimiz

for delivering anesthesia in these environments.

makine modeli.

Here, we have a scene that you would find in any operating room across the US,

Burada Amerika'da ya da gelişmiş herhangi bir

ülkede göreceğiniz bir operasyon odası görüntüsü var.

or any other developed country.

Arka tarafta da çok

In the background there

is a very sophisticated anesthesia machine.

karmaşık bir anestezi makinesi var.

Ve bu makine ameliyatları

And this machine is able to enable surgery and save lives

mümkün kılıp hayat kurtarabiliyor

because it was designed with this environment in mind.

çünkü kafamızdaki bu ortamda

çalışmak için tasarlandı.

In order to operate, this machine needs a number of things

Çalışması için, bu makine resimdeki hastanenin

that this hospital has to offer.

sağladığı bir takım şeylere ihtiyaç duyuyor.

It needs an extremely well-trained anesthesiologist

Ameliyat boyunca gaz akışını

with years of training with complex machines

kontrol etmek ve hastaları anestezi halinde

tutmak için karmaşık makineler ile uzun yıllar

to help her monitor the flows of the gas

and keep her patients safe and anesthetized

boyunca çalışmış ve çok iyi eğitim görmüş

bir anestezisyene ihtiyaç duruyor.

throughout the surgery.

It's a delicate machine running on computer algorithms,

Bilgisayar algoritması ile çalışan hassas bir makine

and it needs special care, TLC, to keep it up and running,

çalışması için özel ilgi ve itinaya ihtiyaç duyuyor

and it's going to break pretty easily.

ve çok kolay bozulabiliyor.

And when it does, it needs a team of biomedical engineers

Bozulduğunda da düzelmesi için makinenin karmaşasını

who understand its complexities, can fix it, can source the parts

anlayabilen, düzeltebilen ve parçalarını bir araya

getirip hayat kurtarmaya devam etmesini

and keep it saving lives.

sağlayabilen bir biyomedikal mühendis takımı gerekiyor.

It's a pretty expensive machine.

Oldukça pahalı bir makine.

It needs a hospital whose budget can allow it

Bütçesi 50 ya da 100,000

dolara mal olan bir makineyi

to support one machine costing upwards of 50 or $100,000.

kaldıracak bir hastane olması gerekiyor.

Belki de en bariz olanı

And perhaps most obviously,

ve de en önemli olanı

but also most importantly --

ki hakkında duyduğumuz konseptlerin

and the path to concepts that we've heard about

gidişatı da bunu gösteriyor,

kind of illustrates this --

kesintisiz elektrik ve

it needs infrastructure that can supply an uninterrupted source of electricity,

sıkıştırılmış oksijen kaynağı

ve bu makinenin işlevi

of compressed oxygen, and other medical supplies

için önemli olan diğer medikal

that are so critical to the functioning of this machine.

ihtiyaçları sağlayabilecek

bir altyapı gerektiriyor.

In other words, this machine requires a lot of stuff

Başka bir deyişle, bu makine bu hastanenin

veremeyeceği bir sürü şey istiyor.

that this hospital cannot offer.

Bu Malavi kırsalındaki bir

This is the electrical supply for a hospital in rural Malawi.

hastanenin elektrik şebekesi.

Bu hastanede,

In this hospital,

there is one person qualified to deliver anesthesia,

anestezi için vasıflı bir tek kişi var

ve bu bayan da 12 ya da 18

and she's qualified

because she has 12, maybe 18 months of training in anesthesia.

aylık anestezi eğitimi

olduğu için vasıflı.

Bu hastane ve bütün bölgede

In the hospital and in the entire region

tek bir biyomedikal mühendis yok.

there's not a single biomedical engineer.

Yani makine bozulduğunda

So when this machine breaks,

the machines that they have to work with break,

çalıştırmaları gereken bu makine bozulduğunda

denemek ve çözüm bulmak zorundalar ama çoğu zaman bu son nokta oluyor.

they've got to try and figure it out,

but most of the time, that's the end of the road.

Bu makineler meşhur hurda deposuna gidiyor.

Those machines go the proverbial junkyard.

Ve bahsettiğim makinenin

And the price tag of the machine that I mentioned

could represent maybe a quarter or a third

fiyatı bu hastanenin yıllık

of the annual operating budget for this hospital.

faaliyet bütçesinin üçte biri

ya da çeyreği kadar.

And finally, I think you can see that infrastructure is not very strong.

Son olarak, görebileceğiniz üzere alt yapı çok güçlü değil.

Hastane çok zayıf bir elektrik şebekesine bağlı

This hospital is connected to a very weak power grid,

one that goes down frequently.

ve bu da sıklıkla kesiliyor.

So it runs frequently, the entire hospital,

Yani ara sıra çalışıyor, bütün hastane

bir jeneratör ile çalışıyor.

just on a generator.

And you can imagine, the generator breaks down

Ve jeneratörün bozulacağı ya da

or runs out of fuel.

yakıtının biteceği aklınıza gelebilir.

And the World Bank sees this

Ve Dünya Bankası da bunu biliyor

and estimates that a hospital in this setting in a low-income country

ve düşük gelirli bir ülkede bu koşullardaki

bir hastanenin ay başı 18 defaya kadar

can expect up to 18 power outages per month.

elektrik kesintisi yaşayacağını tahmin ediyor.

Similarly, compressed oxygen and other medical supplies

Benzer şekilde sıkıştırılmış oksijen ve

diğer medikal gereçler gerçekten lüks

are really a luxury,

ve sıklıkla aylarca hatta bir yıl boyunca

and can often be out of stock for months or even a year.

stoklarda bulunamayabiliyor.

So it seems crazy, but the model that we have right now

Çılgınca görünebilir ama şu andaki

is taking those machines that were designed

sistem ilk göstermiş olduğum koşullar

için tasarlanan bu makineleri alıyor

for that first environment that I showed you

ve bu koşullara sahip hastanelere

and donating or selling them to hospitals in this environment.

satıyor veya bağışlıyor.

Sadece yakışıksız değil

It's not just inappropriate,

it becomes really unsafe.

güvensiz bir hale geliyor.

One of our partners at Johns Hopkins

Johns Hopkins'teki ortaklarımızdan birisi

was observing surgeries in Sierra Leone about a year ago.

yaklaşık bir yıl önce Sierra Leone'daki

ameliyatları gözlemliyordu.

And the first surgery of the day happened to be an obstetrical case.

Ve günün ilk ameliyatı bir doğum vakasıydı.

A woman came in, she needed an emergency C-section

Bir kadın geldi, kendisinin ve çocuğunun

to save her life and the life of her baby.

hayatını kurtarmak için acilen sezaryen olması gerekiyordu.

Her şey gayet elverişli başladı.

And everything began pretty auspiciously.

Cerrah göreve hazırdı ve müdahale başladı.

The surgeon was on call and scrubbed in.

Hemşire oradaydı.

The nurse was there.

She was able to anesthetize her quickly, and it was important

Hastayı çabucak anestezi edebildi

ve durumun aciliyeti gereği bu önemliydi.

because of the emergency nature of the situation.

And everything began well

Ve her şey iyi başlamıştı

until the power went out.

ta ki elektrik gidene kadar.

Şimdi ameliyatının tam ortasında

And now in the middle of this surgery,

the surgeon is racing against the clock to finish his case,

cerrah ameliyatı bitirmek için saatle yarışıyor

which he can do -- he's got a headlamp.

ki bunu yapabilir de - bir pupa feneri var.

Ama hemşire tam anlamıyla

But the nurse is literally running around a darkened operating theater

karanlık ameliyat odasında dört dolanıyor

trying to find anything she can use to anesthetize her patient,

hastasını uykuda tutmak, anestezi etmek için

kullanabileceği bir şey arıyor.

to keep her patient asleep.

Çünkü makinesi elektrik olmadığı zaman çalışmıyor.

Because her machine doesn't work when there's no power.

This routine surgery that many of you have probably experienced,

Birçoğunuzun yaşamış olduğu, muhtemelen

and others are probably the product of, has now become a tragedy.

diğerlerinin de ürünü olduğu rutin bir ameliyat

bir trajediye dönüştü.

And what's so frustrating is this is not a singular event;

Asıl moral bozucu olan şey bunun tek bir vaka olmaması

this happens across the developing world.

bu gelişen ülkelerin hepsinde meydana geliyor.

Her yıl, güvenli anestezi olmadan

35 million surgeries are attempted every year

35 milyon ameliyata teşebbüs ediliyor.

without safe anesthesia.

Meslektaşım Dr. Paul Fenton

My colleague, Dr. Paul Fenton, was living this reality.

bu durumu yaşıyordu.

He was the chief of anesthesiology

Malavi'de bir eğitim hastanesinde

in a hospital in Malawi, a teaching hospital.

anesteziyoloji başkanıydı.

Her gün bunun gibi bir

He went to work every day

in an operating theater like this one,

ameliyat odasında çalışıyor,

trying to deliver anesthesia and teach others how to do so

hastanesinde güvenilemez

using that same equipment

ve açıkçası sağlıksız bir hale

that became so unreliable, and frankly unsafe, in his hospital.

gelen aynı ekipman ile anestezi yapmaya

ve diğerlerine nasıl yapılacağını öğretmeye çalışıyordu.

Ve sayısız ameliyattan sonra

And after umpteen surgeries

hayal edebileceğiniz gibi, anlatılamaz bir trajedi gerçekten

and, you can imagine, really unspeakable tragedy,

he just said, "That's it. I'm done. That's enough.

"Tamam. Benden bu kadar. Bu kadarı yeter.

Daha iyi bir yolu olmalı." dedi.

There has to be something better."

Böylece bütün mortu çeken makinelerin

He took a walk down the hall

olduğu odaya indi,

to where they threw all those machines that had just crapped out on them,

sanırım bilimsel terim bu,

I think that's the scientific term,

ve etrafı kurcalamaya başladı.

and he started tinkering.

Buradan bir parça oradan bir parça aldı

He took one part from here and another from there,

ve içinde yaşadığı şartlarda

and he tried to come up with a machine that would work

çalışacak bir makine yapmaya çalıştı.

in the reality that he was facing.

Ve ortaya çıkardığı şey bu

And what he came up with:

was this guy.

The prototype for the Universal Anesthesia Machine --

Evrensel Anestezi Makinesinin prototipi

hastanesinin sunabileceği imkânlar

a machine that would work and anesthetize his patients

ne olursa olsun çalışacak ve

no matter the circumstances that his hospital had to offer.

hastaları anestezi edecek bir makine.

Here it is, back at home

Burada, yeniden evinde

at that same hospital, developed a little further, 12 years later,

aynı hastanede, 12 yıl sonra biraz daha gelişmiş olarak

working on patients from pediatrics to geriatrics.

çocuklardan yaşlılara bütün hastalarda kullanılıyor.

Şimdi bu makinenin nasıl çalıştığını göstereyim size biraz.

Let me show you a little bit about how this machine works.

Tadâa!

Voila!

İşte kızımız.

Here she is.

When you have electricity,

Elektrik olduğu zaman

everything in this machine begins in the base.

makinedeki her şey alt kısımda başlıyor.

Yerleşik bir oksijen yoğunlaştırıcı var burada.

There's a built-in oxygen concentrator down there.

Now you've heard me mention oxygen a few times at this point.

Benim birkaç kez oksijenden bahsettiğimi duydunuz.

Temelde, anestezi yapmak için

Essentially, to deliver anesthesia, you want as pure oxygen as possible,

olabildiğince saf oksijene ihtiyacınız var

because eventually you're going to dilute it, essentially, with the gas.

çünkü nihayetinde oksijeni

gaz ile seyreltmeniz gerekecek.

And the mixture that the patient inhales

Ve hastanın soluyacağı karışımın

needs to be at least a certain percentage oxygen

en azından belli bir miktarda oksijen olması gerekiyor

aksi halde tehlikeli olabilir.

or else it can become dangerous.

But so in here when there's electricity,

Elektrik olmadığı zaman işte burada

the oxygen concentrator takes in room air.

oksijen yoğunlaştırıcı oda havasını çekiyor.

Now we know room air is gloriously free,

Şimdi odadaki havanın tamamen bedava olduğunu

it is abundant,

biliyoruz, çokça bulunuyor

and it's already 21 percent oxygen.

ve halihazırda yüzde 21 oksijen.

So all this concentrator does is take that room air in, filter it

Yani yoğunlaştırıcının tek yaptığı oda havasını

çekmek, filtre etmek

and send 95 percent pure oxygen up and across here,

ve yüzde 95 saf oksijeni buraya

yukarıya, anestetik etken ile karıştığı yere göndermek.

where it mixes with the anesthetic agent.

Şimdi bu karışım

Now before that mixture hits the patient's lungs,

hastanın ciğerlerine gitmeden önce

it's going to pass by here -- you can't see it,

buradan geçerek gidiyor

but there's an oxygen sensor here --

siz göremiyorsunuz ama burada bir oksijen filtresi var

that's going to read out on this screen the percentage of oxygen being delivered.

bu ekranda verilen oksijenin

oranı görüntüleniyor.

Now if you don't have power,

Şimdi, eğer elektriğiniz yoksa

or, God forbid, the power cuts out in the middle of a surgery,

ya da Allah göstermesin ameliyatın yarısında kesilirse

makine dokunmaya bile gerek kalmadan

this machine transitions automatically,

otomatik olarak oda havasını

without even having to touch it,

bu girişten çekmeye başlıyor.

to drawing in room air from this inlet.

Başka her şey aynı.

Everything else is the same.

The only difference is that now

Tek fark artık sadece

you're only working with 21 percent oxygen.

yüzde 21 oksijen ile çalışıyorsunuz.

Now that used to be a dangerous guessing game,

Şimdi bu eskiden tehlikeli görülen bir şeydi

because you only knew if you gave too little oxygen

çünkü sadece bir sefer az oksijen verseniz kötü bir şey olurdu.

once something bad happened.

Ama biz buraya uzun ömürlü bir destek bataryası koyduk.

But we've put a long-life battery backup on here.

Burası bataryayla desteklenen tek kısım.

This is the only part that's battery backed up.

Ama bu tedarikçiye idare sağlıyor,

But this gives control to the provider, whether there's power or not,

güç olsun ya da olmasın,

because they can adjust the flows

çünkü hastaya verdikleri oksijen oranına

based on the percentage of oxygen they see that they're giving the patient.

bakarak gaz akışını düzenleyebilirler.

İki durumda da,

In both cases, whether you have power or not,

güç olsun ya da olmasın,

sometimes the patient needs help breathing.

bazen hasta nefes almak için yardıma ihtiyaç duyar.

It's just a reality of anesthesia, the lungs can be paralyzed.

Anestezinin bir gerçeği. Akciğerler felç olabilir.

And so we've just added this manual bellows.

Bu yüzden bu manüel körüğü ekledik.

Hastalara bununla oksijen verdiğimiz

We've seen surgeries for three or four hours

üç-dört saatlik ameliyatlar yaptık.

to ventilate the patient on this.

So it's a straightforward machine.

Dolambaçsız bir makine.

I shudder to say simple; it's straightforward.

Basit deyince irkiliyorum

dolambaçsız.

And it's by design.

Ve tasarımı öyle.

You do not need to be a highly trained, specialized anesthesiologist

Ve bu makineyi kullanmak için

iyi eğitimli, uzman bir anestezist olmanıza gerek yok

to use this machine,

ki bu iyi bir şey çünkü bu kırsal kesim hastanelerinde

which is good because, in these rural district hospitals,

bu eğitim seviyesine ulaşamayacaksınız.

you're not going to get that level of training.

It's also designed for the environment that it will be used in.

Ayrıca kullanılacağı koşullar için tasarlandı.

Gerçekten dayanıklı bir makine bu.

This is an incredibly rugged machine.

It has to stand up to the heat and the wear and tear

Makine, bu kırsal bölgelerde

oluşan sıcaklık, aşınma ve

that happens in hospitals in these rural districts.

hırpalanmaya dayanmalı.

And so it's not going to break very easily,

Yani kolayca bozulmayacak

but if it does, virtually every piece in this machine

ama bozulursa da bu makinedeki adeta her parça

bir anahtar ve tornavida ile

can be swapped out and replaced

with a hex wrench and a screwdriver.

çıkarılıp değiştirilebilir.

Son olarak da, düşük maliyetli.

And finally, it's affordable.

Bu makine daha önce

This machine comes in at an eighth of the cost

size gösterdiğim geleneksel

of the conventional machine that I showed you earlier.

makinenin sekizde biri fiyatına geliyor.

Başka bir deyişle, buradaki

So in other words, what we have here is a machine that can enable surgery

çalışma koşullarına göre tasarlandığı için

and save lives,

because it was designed for its environment,

ameliyatlara imkân verip hayat kurtarabilen bir makine,

just like the first machine I showed you.

aynen size gösterdiğim ilk makine gibi.

Ama burada durmakla yetinmiyoruz.

But we're not content to stop there.

Çalışıyor mu?

Is it working?

Is this the design that's going to work in place?

Bu dışarıda çalışacak tasarım mı?

Şimdiye kadar iyi sonuçlar aldık.

Well, we've seen good results so far.

This is in 13 hospitals in four countries,

Bu dört ülkede 13 hastanede

ve 2010'dan beri

and since 2010, we've done well over 2,000 surgeries

hiç bir klinik yan etki olmadan

2,000 üzerinde ameliyat gerçekleştirdik.

with no clinically adverse events.

Yani çok heyecanlıyız.

So we're thrilled.

This really seems like a cost-effective, scalable solution

Bu gerçekten de çok yaygın olan bir sorun için

uygun maliyetli ve ölçeklenebilir bir çözüm gibi görünüyor.

to a problem that's really pervasive.

But we still want to be sure

Ama biz yine de bu makinenin

that this is the most effective and safe device

hastanelere koyabileceğimiz en etkili ve güvenli

makine olduğundan emin olmak istiyoruz.

that we can be putting into hospitals.

Bunu yapmak için de üniversiteler

So to do that, we've launched a number of partnerships

ve sivil toplum örgütleriyle kullanıcı arayüzü,

with NGOs and universities,

kullanımın uygun olduğu ameliyat türleri

to gather data on the user interface,

on the types of surgeries it's appropriate for,

ve makinenin kendisini geliştirebileceğimiz yollar

üzerinde bilgi toplamak için ortaklıklar kurduk.

and ways we can enhance the device itself.

Ortaklıklarımızdan birisi de

One of those partnerships is with Johns Hopkins

burada Baltimore'da Johns Hopkins ile.

just here in Baltimore.

They have a really cool anesthesia simulation lab out in Baltimore.

Baltimore'da gerçekten mükemmel bir anestezi simülasyon laboratuvarları var.

So we're taking this machine

Biz de bu makineyi götürecek

and recreating some of the operating theater crises

ve makinenin kullanılması planlanan hastanelerde

karşılaşabileceği bazı ameliyat

that this machine might face

in one of the hospitals that it's intended for,

sorunlarını yeniden yaratacağız

ve kapalı, güvenli bir ortamda

and in a contained, safe environment,

evaluating its effectiveness.

etkinliğini geliştireceğiz.

We're then able to compare the results from that study

Böylece bu çalışmanın sonuçlarını

saha deneyimleriyle karşılaştırabileceğiz

with real-world experience,

because we're putting two of these in hospitals

çünkü bu makinelerden iki tanesini Johns Hopkins'in

that Johns Hopkins works with in Sierra Leone,

Sierra Leone'da beraber çalıştığı hastanelere koyacağız

buna acil sezaryenin gerçekleştiği o hastane de dahil.

including the hospital where that emergency C-section happened.

So I've talked a lot about anesthesia, and I tend to do that.

Anestezi hakkında çok konuştum ve buna devam etme niyetindeyim.

I think it is incredibly fascinating and an important component of health.

Sağlık sisteminin inanılmaz büyüleyici

ve önemli bir parçası olduğunu düşünüyorum.

And it really seems peripheral, we never think about it,

Ve gerçekten periferal görünüyor, ona ulaşamadığımız

until we don't have access to it,

zamana kadar bunu asla düşünmüyoruz

and then it becomes a gatekeeper.

ama sonra çok önem kazanıyor.

Who gets surgery and who doesn't?

Kim ameliyat olacak kim olmayacak?

Kim güvenli ameliyat olacak kim olmayacak?

Who gets safe surgery and who doesn't?

Ama bilirsiniz, tasarımın, uygun tasarımın

But you know, it's just one of so many ways

that design, appropriate design,

sağlık sektöründe sonuç vermesi

birçok yönden sadece bir tanesi.

can have an impact on health outcomes.

If more people in the health-delivery space

Bu düşük gelirli ülkelerde mücadele veren

really working on some of these challenges in low-income countries

daha fazla sağlık çalışanı

kendi tasarım süreçlerini başlatabilse

could start their design process, their solution search,

kendi çözüm arayışlarını

from outside of that proverbial box

meşhur kutunun dışında

and inside of the hospital --

ve hastanenin içinde

In other words, if we could design

diğer bir deyişle, olmasını ümit ettiğimiz

for the environment that exists in so many parts of the world,

koşullar yerine dünyanın birçok bölgesinde

rather than the one that we wished existed --

bulunan koşullar için tasarımlar üretebilsek

birçok hayat kurtarabiliriz.

we might just save a lot of lives.

Çok teşekkür ederim.

Thank you very much.

(Applause)

(Alkış)