A cleanse won't detox your body -- but here's what will | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

Transcriber:

"Should I do a cleanse?"

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

“Bir arınma yapmalı mıyım?”

I hear people asking this question a lot.

İnsanların bu soruyu sorduğunu çok fazla duyuyorum.

If you're hoping it will remove toxins from your body,

Eğer bunun vücudunuzdaki toksinleri temizleyeceğini düşünüyorsanız

that's just not going to happen.

ne yazık ki temizlemeyecek.

(Music)

(Müzik)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Dr. Jen Gunter ile Body Stuff]

Detoxes and cleanses are very popular.

Detokslar ve arıtmalar oldukça popüler.

They come in many forms,

Kömürde demlenen limonatalardan tutun

from charcoal-infused lemonades to detox teas,

detoks çaylarına kadar birçok farklı şekilde bulunuyorlar

and they often have a hefty price tag.

ve fiyatları da sıklıkla yüksek.

The idea of cleansing isn't anything new --

Arındırma fikri yeni bir şey değil,

it's been around for thousands of years.

binlerce yıldır var olan bir şey.

For centuries, medicine and religion were deeply intertwined,

Yüzyıllar boyunca tıp ve din birbirine dolanmış hâldeydi

and there was a lot of focus on ridding the body

ve vücudu kötü ya da dengesiz beslenmelere bağlı olan

of impurities and sickness related to bad or imbalanced humors.

kirliliklerden veya hastalıklardan temizlemeye odaklanmışlardı.

Bloodletting, purging, fasting --

Kan almak, arıtmak, oruç tutmak gibi şeylerin hepsi

they were all well-regarded treatments.

saygıdeğer tedavilerdi.

Today, the wellness industry

Günümüzde sağlık endüstrisi

has picked up on our desire to rid ourselves of things.

bir şeylerden kurtulma arzumuzun farkına vardı.

They've taken the word "detox,"

Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı için kullanılan tıbbi bir tedaviyi,

the medical treatment for people with drug and alcohol addictions,

“detoks” kelimesini alarak

and used it to apply to market cleanses.

arınma piyasasına uyguladılar.

They make it sound like pouring liquid cleaner down plumbing,

Bunu sıvı temizleyiciyi tesisata döküyormuşsunuz

getting rid of all the dirty stuff.

ve bütün kirden kurtuluyormuşsunuz gibi gösterdiler.

But the reason that sounds right to us

Bunun kulağımıza doğru gelmesinin sebebi

is it's a rooted in a lack of understanding

karaciğerimizin nasıl çalıştığıyla alakalı bilgi eksikliğimizden kaynaklanıyor.

of how our liver works.

The liver is located in our upper right abdomen.

Karaciğer, sağ üst karın bölgemizde bulunuyor,

It's somewhere around half the size of a football --

neredeyse bir futbol topunun,

an American football --

Amerikan futbolu topunun yarısı büyüklüğünde ve üç kilo ağırlığında.

and weighs three pounds.

It does many, many jobs that keep our bodies running,

Bağışıklık sistemine yardımcı olmak,

from assisting the immune system,

kan pıhtılaşması için protein üretmek

to creating proteins for blood clotting,

ve hormon üretmemiz için ihtiyacımız olan kolesterolü göndermek gibi

to sending out the cholesterol we need to produce hormones.

vücudumuzun çalışmasını sürdüren birçok görevi var.

The liver is also a key organ for dealing with harmful substances.

Aynı zamanda karaciğer zararlı maddelerle başa çıkmak için anahtar bir organ.

You can think of it almost like a factory.

Onu bir fabrika gibi düşünebilirsiniz.

It takes nutrients from substances that we consume,

Tükettiğimiz yemekler, içecekler ve ilaçlar gibi maddelerden besini alıyor

food, drinks, medicines,

breaks them down

ya kullanılabilir bir şekilde paketlenmeleri için,

so they can either be packaged in a way that's usable --

örneğin, kolesterol ve protein gibi

like cholesterol and protein, for instance --

ya da genellikle safra kesesinde veya böbrekler aracılığıyla

or removed as waste in the bile or via the kidneys,

dışarıya atılmaları için besinleri parçalıyor.

usually in the form of urine.

Let's look at what happens

Karaciğer bazı özel maddelerle karşılaşırsa

when the liver encounters some specific substances.

ne olacağına bir bakalım.

What about alcohol?

Örneğin alkol.

That’s a substance that’s fine in smaller, moderate amounts

Bu, küçük miktarda alındığında zararsız

but becomes poisonous in excess.

ancak çok miktarda olursa zehirleyici bir madde.

When we drink, alcohol passes through our liver,

Alkol, tükettiğimizde karaciğerimizden geçer

and the liver breaks it down in three steps.

ve karaciğer onu üç adımda parçalar.

First, enzymes convert the alcohol to acetaldehyde,

İlk olarak enzimler alkolü zamanla hücrelere zarar verebilecek

a substance that can damage cells over time.

bir madde olan asetaldehite dönüştürür.

But acetaldehyde is quickly converted into acetate,

Ancak asetaldehit, karbon dioksit ve su olarak parçalanmadan önce

a much more stable intermediate,

çabucak çok daha durağan bir maddeye,

before it breaks down into carbon dioxide and water.

asetata dönüştürülür.

These are components our body can handle.

Karbon dioksit ve su vücudumuzun işleyebileceği bileşenler.

Now let's look at a popular cleanse --

Şimdi karaciğerinize toksinleri arındırmada yardım eden

cayenne, pepper, lemon juice drink,

oldukça meşhur bir arınmaya göz atalım:

to help your liver flush toxins.

acı biber, limon suyu içeceği.

You drink it, it gets digested,

Bunu içtiniz ve mideniz sindirdi,

nutrients get absorbed in the blood and arrive at the liver.

besinler kan tarafından emildi ve karaciğere ulaştı.

The liver processes these nutrients the same way it processes everything else.

Karaciğer bu besinleri diğer her şeyi işlediği gibi işliyor.

It packages whatever's useful that came from the lemon and the pepper

Limondan ve biberden gelen ve kullanışlı olan her şeyi paketliyor

and disseminates it throughout the body.

ve bunları vücuda yayıyor.

Whatever it can't use becomes waste.

Kullanamayacağı şeyler ise atık hâline geliyor.

There's nothing particularly magical about mixing cayenne and lemon.

Biberi ve limonu karıştırmakta sihirli olan bir durum yok.

Doing a cleanse doesn't "clean the pipes,"

Arındırma yapmak “boruları temizlemiyor”

and it doesn't make your liver work any better or faster.

ve karaciğerinizi daha iyi ya da hızlı çalıştırmıyor.

At best, you might lose a few pounds on a cleanse,

En iyi ihtimalle arıtmayla birkaç kilo verebilirsiniz

because you aren't eating much.

çünkü çok fazla yemiyor olacaksınız.

At worst, you could go into starvation mode.

En kötü ihtimalle beslenme yetersizliğiyle karşılaşabilirsiniz.

You could throw off your electrolyte balance,

not to mention disrupt your intestinal flora and bowel function.

Elektrolit dengenizi bozabilirsiniz,

bağırsak florasını ve işlevini bozmanızdan bahsetmiyorum bile.

Clearly, having a healthy liver is extremely important.

Açık bir şekilde sağlıklı bir karaciğere sahip olmak çok önemli.

The best things you can do: don't smoke,

Yapabileceğiniz en iyi şeyler;

eat a balanced diet, exercise regularly and get lots of sleep,

sigara içmemek, dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak

ve yeterince uyumak.

but there are some more liver specific things to do.

Ancak karaciğere özel yapılabilecek birkaç şey de var.

Don't consume too much alcohol,

Çok fazla alkol tüketmeyin

as it can cause a variety of problems over time,

çünkü yağlı karaciğer hastalığı, siroz hastalığı

from fatty liver disease to cirrhosis of the liver,

ve karaciğer kanseri gibi çeşitli sorunlara yol açabilir.

to liver cancer.

Read the warning labels on medications

İlaçlardaki uyarı etiketlerini okuyun

as some can damage your liver when you don't take them as directed.

çünkü bazıları eğer söylendiği şekilde alınmazsa karaciğerinize zarar verebilir.

You've probably heard about hepatitis,

Muhtemelen hepatiti duymuşsunuzdur,

which can be caused by a viral infection of the liver

çok ciddi sonuçlar doğurabilecek bir karaciğer viral enfeksiyonu.

that can be very serious.

Get the vaccine for hepatitis B, if you haven't already.

Eğer hâlâ olmadıysanız Hepatit B aşısını olun.

And if you're an adult who hasn't been screened for hepatitis C,

Eğer Hepatit C için taramadan geçmeyen bir yetişkinseniz

consider talking to your doctor about testing options,

test yapma konusunda doktorunuzla konuşun

as too many people don't realize they have it.

çünkü birçok insan bu virüse sahip olduğunun farkında değil.

Finally, be careful with supplements and herbs,

Son olarak takviyeler ve şifalı bitkiler konusunda dikkatli olun.

particularly anything marketed as bodybuilding

Özellikle de vücut geliştirme

or a weight loss supplement,

ve kilo verme takviyelerine karşı dikkat edin.

as these are not nearly as well-regulated as you would think.

Çünkü bunlar düşündüğünüz kadar iyi düzenlenmiş şeyler değil.

20 percent of liver injury due to medication in the United States

ABD’deki karaciğer hasarlarının %20′si

is actually caused by these kinds of supplements.

bu tür takviyelerden kaynaklanıyor.

So talk to your doctor before you start them.

Yani almadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun.

So many things are sold to us as self-care,

Kişisel bakım adı altında bize birçok şey satılıyor,

and cleanses are no exception,

arınmalar da bir istisna değil.

but I believe the best self-care is just learning more about our bodies.

Ama ben en iyi kişisel bakımın vücudumuz hakkında

daha çok şey öğrenmek olduğuna inanıyorum.

That way, we can tune out all the noise

Bu şekilde bütün o gürültüyü duymazdan gelip

and make informed decisions on what we really need.

neye ihtiyacımız olduğu konusunda bilgili kararlar alabiliriz.