A cleanse won't detox your body -- but here's what will | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

Transcriber:

"Should I do a cleanse?"

Reviewer: Cao Tú Bùi

“Mình có nên thanh lọc không?” Rất nhiều người đã từng tự hỏi.

I hear people asking this question a lot.

If you're hoping it will remove toxins from your body,

Nếu cho rằng nó sẽ loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể,

that's just not going to happen.

bạn đã lầm to rồi.

(Music)

(Âm nhạc)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

Detoxes and cleanses are very popular.

They come in many forms,

from charcoal-infused lemonades to detox teas,

and they often have a hefty price tag.

Và chúng thường có giá khá chát.

The idea of cleansing isn't anything new --

Ý tưởng về việc thanh lọc không còn xa lạ --

it's been around for thousands of years.

nó đã tồn tại hàng ngàn năm rồi.

For centuries, medicine and religion were deeply intertwined,

Trong nhiều thế kỷ, y học và tôn giáo đã gắn bó mật thiết,

and there was a lot of focus on ridding the body

và có rất nhiều điều chú trọng vào việc giải phóng cơ thể

of impurities and sickness related to bad or imbalanced humors.

khỏi tạp chất và ốm đau liên quan đến điều xấu hoặc mất cân bằng.

Bloodletting, purging, fasting --

Rút máu, thanh tẩy, nhịn ăn --

they were all well-regarded treatments.

là những phương pháp được đánh giáo cao.

Today, the wellness industry

Ngày nay, dịch vụ chăm sóc sức khỏe

has picked up on our desire to rid ourselves of things.

nắm bắt được nhu cầu loại bỏ mọi thứ của chúng ta.

They've taken the word "detox,"

Họ cho ra đời thuật ngữ “detox”,

the medical treatment for people with drug and alcohol addictions,

liệu pháp cho những người nghiện thuốc, nghiện rượu

and used it to apply to market cleanses.

và áp dụng vào thị trường thanh lọc.

They make it sound like pouring liquid cleaner down plumbing,

Họ hô biến chúng tựa những chất lỏng làm sạch ống nước,

getting rid of all the dirty stuff.

loại bỏ hết dơ bẩn.

But the reason that sounds right to us

Nhưng lý do mà điều đó nghe có vẻ ổn với chúng ta

is it's a rooted in a lack of understanding

bắt nguồn từ sự thiếu hiểu biết

of how our liver works.

về cách lá gan hoạt động.

The liver is located in our upper right abdomen.

Lá gan nằm ở phía tay phải của vùng thượng vị.

It's somewhere around half the size of a football --

Kích thước của nó đâu đó bằng khoảng một trái bóng --

an American football --

bóng bầu dục Mỹ --

and weighs three pounds.

và nặng hơn một kg.

It does many, many jobs that keep our bodies running,

Nó làm việc liên tục giữ cho cơ thể chúng ta hoạt động,

from assisting the immune system,

từ hỗ trợ hệ miễn dịch,

to creating proteins for blood clotting,

tạo ra protein giúp đông máu,

to sending out the cholesterol we need to produce hormones.

đến gửi đi cholesterol ta cần để sản sinh hormone.

The liver is also a key organ for dealing with harmful substances.

Gan cũng là một cơ quan quan trọng để đối phó với các chất độc hại.

You can think of it almost like a factory.

Bạn có thể liên tưởng đến một nhà máy.

It takes nutrients from substances that we consume,

Gan lấy dinh dưỡng từ các dưỡng chất ta tiêu thụ,

food, drinks, medicines,

đồ ăn, thức uống, thuốc men

breaks them down

nghiền nhỏ chúng

so they can either be packaged in a way that's usable --

để đóng gói chúng thành những phần dễ sử dụng

like cholesterol and protein, for instance --

ví dụ như cholesterol và protein --

or removed as waste in the bile or via the kidneys,

hoặc loại bỏ chúng như chất thải trong túi mật hoặc qua thận,

usually in the form of urine.

thường ở dạng nước tiểu.

Let's look at what happens

Hãy xem điều gì sẽ xảy ra

when the liver encounters some specific substances.

khi gan gặp một số chất cụ thể.

What about alcohol?

Còn rượu thì sao?

That’s a substance that’s fine in smaller, moderate amounts

Đó là một chất có lợi với số lượng vừa phải

but becomes poisonous in excess.

nhưng có thể trở nên độc hại với lượng lớn.

When we drink, alcohol passes through our liver,

Khi uống, rượu đi qua gan,

and the liver breaks it down in three steps.

và lá gan chia nhỏ nó ra làm ba bước.

First, enzymes convert the alcohol to acetaldehyde,

Đầu tiên, các enzyme chuyển đổi rượu thành acetaldehyde,

a substance that can damage cells over time.

một chất có thể làm hỏng tế bào theo thời gian.

But acetaldehyde is quickly converted into acetate,

Nhưng acetaldehyde nhanh chóng được chuyển đổi thành acetate,

a much more stable intermediate,

một chất trung gian ổn định hơn nhiều,

before it breaks down into carbon dioxide and water.

trước khi phân giải thành khí CO2 và nước.

These are components our body can handle.

Đây là những thành phần cơ thể chúng ta có thể tiếp nhận.

Now let's look at a popular cleanse --

Hãy cùng xem xét cách thanh lọc phổ biến -

cayenne, pepper, lemon juice drink,

ớt cayenne, tiêu, nước chanh,

to help your liver flush toxins.

giúp gan đào thải độc tố.

You drink it, it gets digested,

Khi bạn uống, nó sẽ được tiêu hóa,

nutrients get absorbed in the blood and arrive at the liver.

chất dinh dưỡng được hấp thụ vào máu và đến gan.

The liver processes these nutrients the same way it processes everything else.

Gan xử lý các chất dinh dưỡng này giống như các chất khác.

It packages whatever's useful that came from the lemon and the pepper

Nó hấp thụ mọi thứ đến từ chanh và hạt tiêu

and disseminates it throughout the body.

và phân rã khắp cơ thể.

Whatever it can't use becomes waste.

Bất cứ thứ gì không thể dùng đều thành chất thải.

There's nothing particularly magical about mixing cayenne and lemon.

Chẳng có gì đặc biệt trong hỗn hợp ớt cayenne và chanh cả.

Doing a cleanse doesn't "clean the pipes,"

Thanh lọc không “làm sạch đường ống”,

and it doesn't make your liver work any better or faster.

và nó không làm cho gan của bạn hoạt động tốt hơn hoặc nhanh hơn.

At best, you might lose a few pounds on a cleanse,

Bạn chỉ giảm ít ký nhờ vào thanh lọc,

because you aren't eating much.

vì bạn chẳng ăn gì nhiều.

At worst, you could go into starvation mode.

Tệ nhất là, bạn sẽ rơi vào trạng thái đói lả.

You could throw off your electrolyte balance,

Cân bằng điện giải cũng đi tong,

not to mention disrupt your intestinal flora and bowel function.

tệ hơn là làm rối loạn ruột và chức năng của nó.

Clearly, having a healthy liver is extremely important.

Rõ ràng, một lá gan khỏe là cực kỳ quan trọng.

The best things you can do: don't smoke,

Cách tốt nhất: Đừng hút thuốc

eat a balanced diet, exercise regularly and get lots of sleep,

ăn uống khoa học, tập tành thường xuyên và ngủ đủ giấc,

but there are some more liver specific things to do.

nhưng còn một số cách giúp gan hoạt động đúng.

Don't consume too much alcohol,

Đừng uống quá nhiều rượu,

as it can cause a variety of problems over time,

vì theo thời gian, sẽ nhiều vấn đề lắm đấy,

from fatty liver disease to cirrhosis of the liver,

từ bệnh gan nhiễm mỡ xơ gan,

to liver cancer.

đến ung thư gan.

Read the warning labels on medications

Hãy đọc hướng dẫn sử dụng của thuốc

as some can damage your liver when you don't take them as directed.

vì một số có thể phá hủy gan của bạn nếu không dùng đúng cách.

You've probably heard about hepatitis,

Chắc bạn từng nghe về bệnh viêm gan,

which can be caused by a viral infection of the liver

có thể do nhiễm virus ở gan gây ra,

that can be very serious.

nó có thể trở nên nghiêm trọng.

Get the vaccine for hepatitis B, if you haven't already.

Tiêm vắc-xin phòng bệnh viêm gan B nếu bạn chưa nhiễm.

And if you're an adult who hasn't been screened for hepatitis C,

Và nếu bạn là một người lớn chưa từng kiểm tra viêm gan C,

consider talking to your doctor about testing options,

hãy gặp bác sĩ để kiểm tra kỹ càng,

as too many people don't realize they have it.

vì quá nhiều người không nhận ra mình đã nhiễm bệnh.

Finally, be careful with supplements and herbs,

Cuối cùng, hãy cẩn thận với các chất bổ sung và thảo mộc,

particularly anything marketed as bodybuilding

đặc biệt là bất cứ điều gì gắn mác thể hình

or a weight loss supplement,

hoặc hỗ trợ giảm cân,

as these are not nearly as well-regulated as you would think.

bởi chúng gần như không tốt như bạn nghĩ.

20 percent of liver injury due to medication in the United States

ở Mỹ, 20% tổn thương gan do thuốc

is actually caused by these kinds of supplements.

đều do những thực phẩm chức năng gây ra.

So talk to your doctor before you start them.

Nên hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

So many things are sold to us as self-care,

Rất nhiều thứ được bán cho chúng ta dưới dạng tự chăm sóc,

and cleanses are no exception,

và những chất thanh lọc cũng không ngoại lệ,

but I believe the best self-care is just learning more about our bodies.

nhưng tôi tin rằng cách tự chăm sóc bản thân tốt nhất là hiểu rõ về bản thân.

That way, we can tune out all the noise

Bằng cách riêng, hãy phớt lờ đám đông

and make informed decisions on what we really need.

và tự quyết định xem điều gì là tốt cho chính mình.