A cleanse won't detox your body -- but here's what will | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

Transcriber:

"Should I do a cleanse?"

Tłumaczenie: Ola Goczoł Korekta: Ola Królikowska

“Czy trzeba oczyścić organizm?”.

I hear people asking this question a lot.

Często słyszę to pytanie.

If you're hoping it will remove toxins from your body,

Jeśli myślisz, że to usunie toksyny z organizmu,

that's just not going to happen.

to nie, tak się nie stanie.

(Music)

(Muzyka)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Body Stuff z doktor Jen Gunter]

Detoxes and cleanses are very popular.

Oczyszczanie organizmu jest bardzo popularne.

They come in many forms,

Przybiera różne formy,

from charcoal-infused lemonades to detox teas,

od picia lemoniady z aktywnym węglem po oczyszczające herbatki,

and they often have a hefty price tag.

za które zwykle trzeba słono zapłacić.

The idea of cleansing isn't anything new --

Oczyszczanie nie jest nowym pomysłem.

it's been around for thousands of years.

Jest z nami od tysięcy lat.

For centuries, medicine and religion were deeply intertwined,

Przez setki lat medycyna i religia były ze sobą ściśle połączone.

and there was a lot of focus on ridding the body

Skupiano się na uwalnianiu ciała

of impurities and sickness related to bad or imbalanced humors.

od nieczystości i chorób powodujących zły i chwiejny nastrój.

Bloodletting, purging, fasting --

Upuszczanie krwi, wymuszanie wymiotów, głodówki.

they were all well-regarded treatments.

To dawniej cenione metody leczenia.

Today, the wellness industry

Dzisiaj branża wellness

has picked up on our desire to rid ourselves of things.

wykorzystała naszą potrzebę uwalniania się od rzeczy.

They've taken the word "detox,"

Przejęli słowo “detox”,

the medical treatment for people with drug and alcohol addictions,

kurację medyczną dla uzależnionych od narkotyków i alkoholu,

and used it to apply to market cleanses.

i zastosowali na rynku oczyszczaczy.

They make it sound like pouring liquid cleaner down plumbing,

Sprawili, że brzmi ono jak wlewanie płynnego oczyszczacza do rur,

getting rid of all the dirty stuff.

pozbywanie się wszelkich brudów.

But the reason that sounds right to us

Powód, dla którego to brzmi dobrze

is it's a rooted in a lack of understanding

wynika z braku zrozumienia,

of how our liver works.

jak działa nasza wątroba.

The liver is located in our upper right abdomen.

Wątroba umiejscowiona jest w prawej górnej części brzucha.

It's somewhere around half the size of a football --

Jest mniej więcej wielkości połowy piłki

an American football --

do futbolu amerykańskiego

and weighs three pounds.

i waży około 1,5 kilograma.

It does many, many jobs that keep our bodies running,

Wykonuje wiele zadań, dzięki czemu ciało może funkcjonować,

from assisting the immune system,

od wspomagania układu odpornościowego

to creating proteins for blood clotting,

i produkcji białek, od których zależy krzepnięcie krwi,

to sending out the cholesterol we need to produce hormones.

po uwalnianie cholesterolu potrzebnego do produkcji hormonów.

The liver is also a key organ for dealing with harmful substances.

Wątroba jest kluczowym organem neutralizującym substancje szkodliwe.

You can think of it almost like a factory.

Można ją sobie wyobrazić jako fabrykę.

It takes nutrients from substances that we consume,

Pobiera składniki odżywcze

z naszego pożywienia, napojów i leków,

food, drinks, medicines,

breaks them down

rozkłada je do postaci,

so they can either be packaged in a way that's usable --

w której mogą być przechowywane i użyte

like cholesterol and protein, for instance --

na przykład jako cholesterol i białko

or removed as waste in the bile or via the kidneys,

albo wydalone jako odpad w postaci żółci albo przez nerki,

usually in the form of urine.

zwykle w postaci moczu.

Let's look at what happens

Spójrzmy, co się dzieje,

when the liver encounters some specific substances.

kiedy wątroba zetknie się z pewnymi specyficznymi substancjami.

What about alcohol?

Co z alkoholem?

That’s a substance that’s fine in smaller, moderate amounts

W małych, umiarkowanych ilościach jest niegroźną substancją,

but becomes poisonous in excess.

ale w nadmiarze staje się trujący.

When we drink, alcohol passes through our liver,

Kiedy pijemy, alkohol przechodzi przez naszą wątrobę,

and the liver breaks it down in three steps.

która rozkłada go w trzech etapach.

First, enzymes convert the alcohol to acetaldehyde,

Najpierw enzymy zamieniają alkohol w aldehyd octowy,

a substance that can damage cells over time.

substancję, która z czasem może uszkodzić komórki.

But acetaldehyde is quickly converted into acetate,

Jednak aldehyd octowy jest szybko zamieniany na octan,

a much more stable intermediate,

o wiele stabilniejszy półprodukt,

before it breaks down into carbon dioxide and water.

po czym zostaje rozłożony na dwutlenek węgla i wodę.

These are components our body can handle.

Z tymi składnikami nasze ciało sobie radzi.

Now let's look at a popular cleanse --

Spójrzmy na modne produkty oczyszczające.

cayenne, pepper, lemon juice drink,

Pieprz kajeński czy napój z soku z cytryny

to help your liver flush toxins.

mają pomóc wątrobie wypłukać toksyny.

You drink it, it gets digested,

Pijesz, trawisz,

składniki odżywcze są wchłaniane przez krew i trafiają do wątroby.

nutrients get absorbed in the blood and arrive at the liver.

The liver processes these nutrients the same way it processes everything else.

Wątroba traktuje te składniki tak samo jak wszystkie inne.

It packages whatever's useful that came from the lemon and the pepper

To, co wartościowe, pobiera z cytryny i pieprzu

and disseminates it throughout the body.

i rozprowadza po całym ciele,

Whatever it can't use becomes waste.

a to, czego nie może wykorzystać, usuwa.

There's nothing particularly magical about mixing cayenne and lemon.

Nie ma nic szczególnie magicznego w mieszance pieprzu i cytryny.

Doing a cleanse doesn't "clean the pipes,"

Zabieg oczyszczania nie “czyści rur”

and it doesn't make your liver work any better or faster.

i nie sprawia, że wątroba pracuje lepiej albo szybciej.

At best, you might lose a few pounds on a cleanse,

Co najwyżej można w ten sposób zrzucić parę kilogramów,

because you aren't eating much.

bo nie je się zbyt dużo.

At worst, you could go into starvation mode.

W najgorszym razie można wejść w tryb głodu.

You could throw off your electrolyte balance,

Można zaburzyć równowagę elektrolitową organizmu,

not to mention disrupt your intestinal flora and bowel function.

nie wspominając o florze jelitowej czy prawidłowej funkcji jelit.

Clearly, having a healthy liver is extremely important.

Posiadanie zdrowej wątroby jest niezwykle ważne.

The best things you can do: don't smoke,

Najlepsze, co możesz zrobić, to nie palić,

eat a balanced diet, exercise regularly and get lots of sleep,

stosować zbilansowaną dietę, regularnie ćwiczyć i dużo spać,

ale istnieją też nawyki, które nasza wątroba szczególnie lubi.

but there are some more liver specific things to do.

Don't consume too much alcohol,

Nie pij zbyt dużo alkoholu.

as it can cause a variety of problems over time,

Może się on z czasem przyczynić do wielu problemów,

from fatty liver disease to cirrhosis of the liver,

od stłuszczeniowej choroby wątroby przez marskość wątroby

to liver cancer.

po raka wątroby.

Read the warning labels on medications

Czytaj etykiety ostrzegawcze na lekach.

Niektóre z nich mogą zniszczyć wątrobę, jeśli przyjmujesz je wbrew zaleceniom.

as some can damage your liver when you don't take them as directed.

You've probably heard about hepatitis,

Pewnie wiesz, czym jest zapalenie wątroby,

which can be caused by a viral infection of the liver

które może być spowodowane przez wirusową infekcją wątroby

that can be very serious.

i może mieć bardzo poważne skutki.

Zaszczep się przeciw WZW typu B, jeśli jeszcze tego nie masz za sobą.

Get the vaccine for hepatitis B, if you haven't already.

And if you're an adult who hasn't been screened for hepatitis C,

A jeśli jesteś dorosłym, który nie był diagnozowany pod kątem WZW typu C,

consider talking to your doctor about testing options,

rozważ rozmowę z lekarzem na temat możliwości testu,

as too many people don't realize they have it.

bo wielu ludzi nie wie, że są zarażeni.

Finally, be careful with supplements and herbs,

Uważaj też na suplementy i zioła,

particularly anything marketed as bodybuilding

a także na wszelkie produkty dla kulturystów

or a weight loss supplement,

czy suplementy na odchudzanie.

as these are not nearly as well-regulated as you would think.

Zasady zezwalające na ich obecność na rynku nie są wystarczająco surowe.

20 percent of liver injury due to medication in the United States

Przyczyną 20 procent uszkodzeń wątroby spowodowanych przez leki w USA

is actually caused by these kinds of supplements.

są właśnie takie suplementy.

So talk to your doctor before you start them.

Dlatego zanim je zażyjesz, skonsultuj się z lekarzem.

So many things are sold to us as self-care,

Tak wiele rzeczy sprzedaje się nam pod szyldem dbania o siebie.

and cleanses are no exception,

Substancje oczyszczające nie są wyjątkiem,

but I believe the best self-care is just learning more about our bodies.

ale uważam, że najlepszą formą dbania o siebie jest poznanie swojego ciała.

That way, we can tune out all the noise

W ten sposób możemy odciąć się tego szumu

and make informed decisions on what we really need.

i podejmować świadome decyzje dopasowane do prawdziwych potrzeb.